PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Korteks: Gymnosperrnlerde ve pekçok dikotiledon bitkide korteks tamamenparenkimatik hücrelerden yap ılmışt ır.Monokotiledonlarm ço ğunda, kortekste parenkimahücrelerine ilaveten sklerankima hücreleride bulundu ğundan, kök geli şsede korteksbozulmadan kal ır. Kök korteksi gövde korteksine oranland ığmda daha geni ştir. Köktedaha çok madde depolanmasmm sebebi budur. Kök korteksinin geli şminin ilksafhalar ında şizogenik hücre aras ı bo şluklar ı sistemi görülür. Gramineae ve Cyperaceaegibi baz ı bitki gruplar ında, şizogenik bo şluklara, lizigenik bo şluklarda ilave olur.Palmae' de kök korteksinde bu şekilde oluşmu ş geni ş hava kanallar ı vard ır.Baz ı su bitkilerinin köklerinde ve hava köklerinde, korteks parenkimas ıhücrelerinde kloroplastlar görülür. Yine birçok bitkinin kök korteksinde salg ıhücrelerine, reçine kanallarma ve süt kanallarma rastlan ır. Şayet kortekste sklerankimavarsa, bu hücreler kökü silindir gibi sarar. Bu sklerankima halkas ı eksodermisinalt ındad ır veya endodermise biti şiktir. Baz ı bitkilerin kök korteksinde yine destek dokueleman' olarak kollenkima da bulunabilir.Endodermis: Korteksin en iç tabakas ı endodermis'tir. Damarl ı bitkilerde birkaç istisna hariç, hemen hemen hepsinde görülür. Bu tabaka korteksle merkezi silindirikesin olarak ay ır ır. Endodermis özel bir hücre s ırasmdan oluşmu ştur ve hücrelerinaras ında bo şluk yoktur. Endodermis fizyolojik ve filogenetik öneme sahip bir dokudur.Merkezi silindirle d ış k ıs ım aras ındaki iletimi denetler. Kökün uç bölgesinde primeriletim sistemi erginle şmeye başladığında, endodermal hücrelerin yan, alt ve üstçeperlerinde kaspari (Caspary) şeridi ad ını verdiğimiz özel bir kal ınlaşma olur (Şekil67). Bu yap ı hücre çeperinde kimyasal bir madde birikimi ve bunun sonucunda olu şanbir kahnlaşmad ır. Çeperde biriken madde öncelikle mantar (süberin) dir. Daha sonrabu birikime liğninde kat ılır.Angiospermlerin ço ğunda, pteridofitlerde ve baz ı gimnospermlerde endodermis primeryap ıda kal ır. Yani endodermis hücrelerinin alt, üst ve yan çeperlerinde ince şerit halindekalınlaşmalar (kaspari şeridi) vard ır. Bu köklerde görülen sekonder kalmla şma veperiderm oluşumu s ıras ında, endodermis primer korteksle birlikte y ırt ılarak kaybolur.Sekonder kahnlaşma göstermeyen angiospermlerde, kaspari şeridi geni şleyerek,endodermis hücrelerinin primer çeperinin iç k ısmın ı tamamen kaplar.Monokotiledonlarda bu sekonder çeper kal ınlaşmas ı özeldir. Endodermishücrelerinin içe ve yanlara bakan çeperleri, d ışa bakan çepere göre çok daha fazla78