PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Orijinlerini dikkate alarak kökleri s ınıflandırmsak:1- Ana kök (primer kök): Tohumun çimlenmesi ile ortaya ç ıkan radikularungelişmesi ile meydana gelir. Yani radikulan ın devamıd ır.2- Yan kök (sekonder kök): Primer kökten belli aç ı ile (45° den fazla) ayr ılanköklere yan kök veya sekonder kök denir. Sekonder kökün donanmas ı ile oluşanköklere, tersiyer kök denir. Bunlarda dallanarak dördüncü ve be şinci derecedeki yankökleri oluştururlar. Çok y ıllık bitkilerde, sekonder kökier primer köklerle birlikte canl ıkalarak ödevlerini sürdürürler. Bu köklerde sekonder geli şme yani kal ınlaşrna görülür.Yine bu kökler, besin ve su iletmenin yan ında depo ve toprağa tutunma ödevini degörürler. Su ve mineral madde al ın ımı, devaml ı primer yap ıda olan, uç k ısımlarda tüylerşeklinde görülen k ırılgan ve k ısa ömürlü yan köklerle olur.3- Adventif kök (ek kök): Baz ı hallerde primer kök bitkinin gövdesi kadar uzunömürlü değildir. Çeşitli organlardan yeni kökler olu şur. Primer kökün yerini alan buköklere adventif kök denir. Ödevleri bak ım ından primer köke benzerlerse de, orijinlerifarkl ıdır. Genellikle radikuladan ba şka bir organdan meydana gelirler. Bütün bitkigruplar ında adventif kökler normal kök sistemine dahil edilirler. Gymnospermlerinçoğunda ek kökler hipokotilden geli şir. Özellikle rizomlu olan dikotiledonlardamonokotiledonlarda olduğu gibi primer ve sekonder kökler erken devrede yokolduğundan sadece ek kökler bulunur. Monokotiledonlarda genellikle primer kökünyerini gövdenin alt k ısmından ç ıkan adventif kökler al ır. Bunlarda dallanarak bir kaçdereceli yan köklere ayr ılabilirler. Fakat dikotiledonlarda oldu ğu gibi, bu yan köklerdekalınlık ve uzunluk bak ımından farkl ılaşma görülmez. Monokotiledonlarda görülen buipliksi köldenmeye saçak kök denir ( şekil 72 B). Saçak kökler genellikle, otsubitkilerde, İridaceae ve Liliaceae'nin rizomlu, so ğanl ı ve bulblu türlerinde görülür. Dalve yaprak çeliklerinin verdi ği köklerde adventif köktür ( şekil 73).aŞekil 73. Salix (sdgüt) de dal çeli ğinde adventif kökler. ak, adventif kökler.87