ideCAD Statik 6

Çubuk Sistemlerin Çözümü
790
Sadece ortogonal yapılara uygulanabilen yöntemlerin başında Muto metodu gelmektedir. Bazı diğer
yaklaşık metotlar Özmen (1978) ve Zorbozan (1981) tarafından ayrıntıları ile ele alınmıştır. Ortogonal
sistemler için geliştirilmiş yaklaşık yöntem kullanan bir paket program Sucuoğlu (1993) tarafından
değerlendirilmiştir.
Ortogonal sistemler için geliştirilmiş yaklaşık yöntemlerin dayandığı varsayımlar şöyle özetlenebilir:
� Bina modeli bağımsız düzlem çerçevelerden meydana gelmektedir. Başka bir deyişle taşıyıcı
sistem bağımsız düzlem çerçeveler ile temsil edilmektedir.
� Her çerçeve ancak kendi düzlemi içinde rijitliğe sahiptir.
� Düzlem çerçeveler, ortak kolonları ve kat seviyelerindeki rijit döşeme diyaframları ile
birleştirilerek tüm binanın üç boyutlu analitik tanımı yapılmaktadır.
� İki ayrı çerçevenin kesişme noktasında yer alan bir kolon, bu iki çerçeveden gelen yükler altında
birim uzama uygunluk koşulunu sağlamaz.
� Düşey taşıyıcı elemanların kendi eksenlerine göre burulma rijitlikleri ihmal edilmiştir.
Bu yaklaşık yöntemle sadece, düzlem sistemleri kesişmeyen yapılar ve düzlem sistemleri birbirine dik
olan yapılar belli bir yaklaşıklıkla hesaplanabilir. Bu yaklaşıklık, yapı yukarıdaki kabullerin tümüne uygun
olsa bile gerçek çözümden çok önemli sapmalar gösterebilir. Çerçeveleri dik kesişen yapılarda girişim
yapan alt sistemleri hesapta bağımsız olarak ele alabilmek için kesişme noktalarında bulunan düşey
taşıyıcılara ait kesit asal eksenlerinin o noktadan geçen düzlem sistemlerin doğrultuları ile çakışması ve
bu noktalardaki düşey sürekliliğin yaklaşık olarak sağlandığının kabul edilmesi gerekir.
Bu yaklaşık yöntemlerin esası, kesin hesapta çok bilinmeyenli olan problemi, az bilinmeyenli probleme
indirgeyerek çözmeye dayanır. Yaklaşık yöntemlerde izlenen metot aşağıdaki işlemleri yapar.
� Alt sistemler kullanıcı veya program tarafından oluşturulur. Sözü edilen alt sistem düzlem
çerçevelerdir. Çerçevelerin düğüm noktalarında üç adet deplasmanı vardır .Her üç deplasman
çerçeve düzleminde olmak zorundadır.
� Her çerçeve de bulunan çubukların düzlem içindeki eleman rijitlik matrisleri oluşturulur.
� Her çerçeve için yapı analizinden tanıdığımız süperpozisyon yöntemi ile sistem rijitlik matrisi
kurulur.
� İndirgeme yöntemi ile, çerçevelerin yatay rijitlik matrisi elde edilir.
� Bu aşamada bütün çerçeveler için elde edilmiş olan rijitlik matrisleri kullanılarak,yapı yatay rijitlik
matrisi kurulur. Matris oluşturulurken her bir çerçevenin x ekseniyle yaptığı açı ve çerçevenin
orijin noktasına olan dik uzaklığı işin içine kalır. Bu kare matrisin düşey boyutu, yapı kat adedinin
üç katı kadardır.
� Yapıya kat hizasında etkiyen yükler ve Deprem Yönetmeliği’ne göre hesaplanan kat burulma