ideCAD Statik 6

momentleri ile sistem yük vektörü oluşturulur.
Çubuk Sistemlerin Çözümü
� Yapı global denklem takımı çözülerek her katın iki ötelenme deplasmanı bir adet kat dönmeleri
bulunur.
� Analitik yöntemlerle global kat deplasmanları her çerçevenin kendi düşey düzlemine aktarılarak,
her çerçevenin her katındaki deplasmanları bulunur. Bilinen deplasmanlardan yola çıkılarak her
çerçeve için düşey ve yatay deplasman ve düzlem içindeki dönme hesaplanır.
� Her çerçevenin tüm elemanlarının uç kuvvetleri bulunur.
Bu yöntemle, kiriş ve kolon uçlarında bir moment, bir eksenel kuvvet ve bir kesme kuvveti hesaplanır.
Kolon uzama deformasyonlarının ihmal edildiği durumda kolonların yatay hesap sonucu normal
kuvvetleri sıfır çıkar. Bu tarz programlardan kirişlerin ve kolonların burulma momentlerini
hesaplamalarını beklemek doğru değildir. Kirişlerde normal kuvvetler de sıfır çıkar.
� Ortogonal Olmayan Sistemler İçin
Çakıroğlu ve Özmen (1979) tarafından yapılan bir çalışmada, ortogonal olmayan çerç0evelerden
oluşan yapılar için de yaklaşık bir hesap metodu geliştirilmiştir. Bu yöntemde kat kolonlarının sadece o
kattaki kesme kuvveti ile orantılı göreceli yer değiştirme yaptıkları kabul edilmiş böylece, her katın
hesabı diğer katlardan bağımsız kurulup çözülebilen üç bilinmeyenli bir denklem takımı yardımı ile
yapılabilmiştir.
Zorbozan (1983)’ın Doktora çalışmasında deplasman yönteminin değişik bir uygulaması yapılarak,
ortogonal olmayan sistemler için dolaylı bir alt sistem kullanılmış ve bir ardışık yaklaşım metodu
kullanılarak birkaç adımda sonuca gidilmiştir.
Geliştirilen yaklaşık yöntemler dayandıkları varsayımların sağlandığı her tür yapıda güvenle
kullanılabilirler. Bu yöntemlerin genel özellikleri yapıyı alt sistemlerle tarif etmeleridir. Alt sistemler
bazen düzlem çerçeveler, bazen de düşey taşıyıcı elemanlar olabilir. Alt sistemlerin çerçeveler olduğu
programlarda kirişlerin antimetrik deformasyon yaptıkları varsayılarak ortogonal olmayan yapılar da
bazı önlemlerle ortogonal sistemler için geliştirilmiş programlarla çözülebilirler.
Alt sistemler, sistemdeki ortogonal karakteri bozan kirişlerin tam orta noktalarından ayrılarak
idealleştirilir. Bu durumda daha işin başında, söz konusu kirişin moment sıfır noktasının kirişin tam
ortasında oluşacağını kabul etmiş oluyoruz. Eğer, hesap moment sıfır noktası yeri değişirse (çoğu
durumda değişir) hesabın bu nokta dikkate alınarak yeni baştan yapılması gerekir.
Ortogonal olmayan sistem için uygulanan yaklaşık yöntemlerin dayandığı varsayımlar şunlardır:
� Alt sistemler, ortak kolonları ve kat seviyelerindeki rijit döşeme diyaframları ile birleştirilerek tüm
binanın üç boyutlu analitik tanımı yapılır.
� Düşey taşıyıcı elemanların kendi eksenlerine göre burulma rijitlikleri ihmal edilmiştir.
791