TURK YAZILARI.indd - Azərbaycan Milli Kitabxanası
TURK YAZILARI.indd - Azərbaycan Milli Kitabxanası
TURK YAZILARI.indd - Azərbaycan Milli Kitabxanası
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
аьыр ла маг-щюр мят ет мяк, язиз ля мяк<br />
анг-ан маг,йа да сал маг<br />
бил эя-алим<br />
йаь ма-та лан<br />
аъ-аъ<br />
йа пур ъаг-йар паг<br />
Аби дя нин лек сик ва щид ля ри мц га йи ся ли шя кил дя ня зяр дян ке чи ри -<br />
ляр кян ай дын олур ки, пое ма, бял кя дя, оьуз диа лек ти яса сын да йа зы -<br />
лыб. Бу фик ри пое ма нын лц ья ти ни тяр тиб едян, ону гып чаг вя кар луг<br />
елементляри иля мц га йи ся едян Ямир Ня ъиб дя мц да фия едир1. Мцял -<br />
ли фи бу фик ря эя ти риб чы ха ран ясас ся бяб пое ма да оьуз еле мент ля ри -<br />
нин гып ча ьа нис бя тян цс тцн лцк тяш кил ет мя си дир. Бу цс тцн лцк юзц нц<br />
еля лек сик ва щид ля рин мц га йи ся син дя дя эюс тя рир. Бу ну аша ьы да кы<br />
ми сал ла рын мц га йи ся син дя ай дын эюр мяк олар:<br />
Гцт бцн "Хос ров вя<br />
Ши рин" пое ма сын да<br />
__________<br />
Азярбайъан дилиндя Га зах ди лин дя<br />
аьы аьы —<br />
адаш адаш дос<br />
алт алт аст<br />
алтмыш алтмыш ал пыс<br />
амал амал цлит<br />
амин амин се ним ди<br />
анын тег онун тяк он дай<br />
ан лат ан лат ан ьарт<br />
ана она оьан<br />
ар зу ар зу арыз<br />
ар ма ьан яр мя ьан сый лык<br />
арслан ас лан арыс тан<br />
ары ары ара<br />
ары ары (тя миз) та за<br />
1 Áàõ: Ý. Í. Íàäæèï. "Õîñðàó è Øèðèí" Êóòáà è åãî ÿçûê, "Òþðêîëîãè÷åñêèé<br />
ñáîðíèê", Ì., 1966.<br />
50<br />
арыт арыт(маг) та зарт<br />
аса йиш аса йиш та ныш тыг<br />
ачыь ачыг ашу<br />
яв вял яв вял йел ги<br />
як сцк як сик кям<br />
якил якил ийл<br />
ям гяк ям ъяк бей нет<br />
ян да за ян да зя юл шем<br />
яр дям яр дям ер лик<br />
бюрк бюрк бя рик<br />
би щуш би щуш есж ауыс кан<br />
ви жуд вц ъуд бар няр се<br />
ви сал вц сал бай ла ьыс<br />
гяр дян эяр дян мо йын<br />
юр дяк юр дяк цй рек<br />
юн юн алд<br />
тад бир тяд бир жос пар<br />
таь даь тау<br />
таь-таш даь-даш тау-тас<br />
чо бан чо бан шо пан<br />
чык чых шык<br />
ик бал иг бал ба кыт<br />
щям дям щям дям шып дост<br />
ис те дад ис те дад да йын дак<br />
ис ти га мят ис ти га мят ту рак ты лак<br />
Пое ма да иш лян миш сюз ля рин чох ъц зи гис ми нин йу ха ры да вер ди йи -<br />
миз мц га йи ся син дян ай дын олур ки, бу ра да ве ри лян лек сик ва щид ля рин<br />
чохй оьуз мян шя ли дир.<br />
Ъяд вял дян дя эю рцн дц йц ки ми, сюз ля рин бю йцк як ся рий йя ти<br />
Азяр бай ъан ди лин дя ки сюз ляр ля та ма ми ля ей ни лик тяш кил едир. Бу мц -<br />
га йи ся еди лян сюз ля рин (аз бир щис ся)га зах ди ли иля уй ьун эя лян ля рин -<br />
дя дя фо не тик фярглиликляр юзц нц эюс тя рир. 1<br />
Мц га йи ся вах ты чох ся ъий йя ви олан баш га бир ъя щят дя ня зя ри<br />
ъялб едир. Бе ля ки, пое ма да иш лян миш алын ма сюз ля рин (яряб вя фарс<br />
мян шя ли), де мяк олаг ки, 90 фаи зи гып чаг гру пу (еля ъя дя кар луг)<br />
__________<br />
1 Бах: А. И. Ибатов. Кутбын “Хусрау йа Шйрйн” поемасынын сюзлиги. Алматы,<br />
1974.<br />
51