28.05.2014 Views

Autonomia programowa uczelni. Ramy kwalifikacji - MNiSW

Autonomia programowa uczelni. Ramy kwalifikacji - MNiSW

Autonomia programowa uczelni. Ramy kwalifikacji - MNiSW

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

{5}<br />

KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE 143<br />

kompetencji – postaw”. To nachylenie wydaje się zrozumiałe. Społeczeństwo polskie i polskie<br />

życie polityczne potrzebuje świadomych obywateli, gotowych do podjęcia wyzwań<br />

rozwiniętego społeczeństwa demokratycznego; potrzebuje elit - przywódców społecznych<br />

w najlepszym tego słowa znaczeniu. I niewątpliwie, odpowiedzialność za ich ukształtowanie<br />

w części spada na szkoły wyższe. Polskie zaś życie gospodarcze i zawodowe (włączając<br />

akademickie), potrzebuje odbudowy etosów profesjonalnych – niezbędnych dla jego dobrego<br />

działania.<br />

Przedstawione powyżej propozycje eksperckie stały się punktem wyjściowym do dyskusji<br />

na forum Komitetu Sterującego KRK, który w końcu lipca 2010 r. przyjął następującą<br />

definicję „trzeciej kolumny” ERK: „Kompetencje personalne i społeczne – zdolność do autonomicznego<br />

i od po wie dzialnego działania, w tym umiejętność współdziałania z innymi<br />

w roli zarów no członka jak i lidera grupy, a także zdolność adaptacji do coraz szybciej<br />

zmieniającego się świata poprzez uczenie się przez całe życie.”<br />

„Kompetencje personalne i społeczne” w programach studiów.<br />

W opisach efektów kształcenia dla poszczególnych obszarów (patrz rozdz. 1.3.) podane<br />

są rozwinięcia opisów wymagań dla „kompetencji personalnych i społecznych” bazujące<br />

na podanej powyżej polskiej interpretacji Deskryptorów Dublińskich. Różnią się one<br />

od siebie, zgodnie z różnym rozumieniem istoty kształcenia w obszarach reprezentowanym<br />

przez zespoły eksperckie W wymaganiach dotyczących studiów humanistycznych<br />

oraz związanych z naukami społecznymi znajdziemy wyraźne oczekiwanie wobec absolwentów<br />

dotyczące np. troski o kulturę wysoką czy budowy spójności społecznej. W wymaganiach<br />

dotyczących studiów rolniczych podkreślona jest świadoma troska o środowisko<br />

naturalne, a dla nauk technicznych – zobowiązanie dotyczące zrozumienia roli techniki<br />

w rozwoju cywilizacji oraz szerzenia wiedzy o tym. We wszystkich opisach wymagania dotyczące<br />

„kompetencji personalnych i społecznych” zachowują jednak generyczny charakter,<br />

tzn. nie opisują i nie wyznaczają konkretnych działań, które powinny podjąć <strong>uczelni</strong>e,<br />

ani - tym bardziej – konkretnych treści, które powinny być w nich przekazywane. Zadanie<br />

przełożenia deskryptorów obszarowych właściwych dla „kompetencji personalnych i społecznych”<br />

na efekty kształcenia właściwe dla programów pozostawione jest jednostkom,<br />

które je będą projektować.<br />

Opisane w rozdziale 2 niniejszej publikacji metody budowy programów studiów<br />

(curriculum) a następnie programów zajęć (sylabus) wyraźnie wskazują, że dział kompetencji<br />

personalnych i społecznych powinien być ujęty w tym procesie od samego początku,<br />

tj. od określenia misji <strong>uczelni</strong>, a w niej zasadniczych celów kształcenia, w tym funkcji<br />

wychowawczych. Ta charakterystyka nie może być ograniczona tylko do wiedzy i umiejętności<br />

- w misji <strong>uczelni</strong> powinniśmy podawać także taką charakterystykę absolwentów, która<br />

określają oczekiwania <strong>uczelni</strong> dotyczące ich przyszłych postaw w życiu społecznym i zawodowym.<br />

Powinna zobowiązywać twórców programów do ujęcia tej tematyki w ich konstrukcji.<br />

Powinna także obligować społeczność akademicką i władze <strong>uczelni</strong> do zastanowienia<br />

się, jakie inne rodzaje działalności powinny być promowane w życiu <strong>uczelni</strong>, aby<br />

wypełniała ona dobrze swe funkcje wychowawcze. .<br />

Wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne mają swoje odmienne charakterystyki,<br />

jednakże w realizacji procesu dydaktycznego przenikają się nawzajem. Zatem<br />

rzadko zdarza się, aby konkretnym zajęciom – wykładowi, pracowni, seminarium można<br />

było przyporządkować realizację tylko jednej z nich. Na przykład seminarium, prócz przekazu<br />

wiedzy w drodze np. analiz literaturowych może uczyć umiejętności pracy zespołowej<br />

czy technik prezentacji (porównaj matryce efektów kształcenia z rozdziału 2.1; może<br />

też stwarzać – poprzez formy działania (np. dyskusję, zalecany sposób zbierania informacji<br />

przez słuchaczy) okazję do realizacji części „podstawowej” założonych celów dydaktycznych.<br />

Szczególnym złożeniem umiejetnosci i postaw charakteryzują się np. praktyki,<br />

które studenci odbywają w środowisku pracy. W opiniach opiekunów praktyk nie powinno

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!