Autonomia programowa uczelni. Ramy kwalifikacji - MNiSW

16 EWA CHMIELECKA, ZBIGNIEW MARCINIAK, ANDRZEJ KRAŚNIEWSKI
{10}
1.2.4. Krajowe Ramy Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego – rozwinięcie
Krajowe Ramy Kwalifikacji są elementem systemu kwalifikacji. Przez system kwalifikacji rozumie
się ogół działań państwa podjętych w celu uznawania efektów uczenia się skutkujących
uzyskaniem i nadawaniem kwalifikacji. Jego elementami są właśnie krajowe ramy kwalifikacji
oraz zinstytucjonalizowane działania na rzecz budowy programów edukacji na bazie efektów
kształcenia, zapewniania jakości kwalifikacji, wdrażania punktowych systemów akumulacji
i transferu osiągnięć. Krajowy system kwalifikacji służy związaniu uczenia się z potrzebami
rynku pracy, społeczeństwa demokratycznego i rozwoju osobowego uczących się.
Krajowe Ramy Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego w Polsce, będąc elementem systemu
kwalifikacji, umożliwiają sklasyfikowanie (scharakteryzowanie) każdej kwalifikacji
uzyskiwanej w systemie szkolnictwa wyższego w Polsce, tzn. określenie na postawie treści
dokumentu poświadczającego uzyskanie konkretnej kwalifikacji:
•
•
•
•
poziomu tej kwalifikacji, odniesionego do Krajowych Ram Kwalifikacji dla LLL oraz Europejskich
Ram Kwalifikacji
zakładanych efektów kształcenia związanych z uzyskaniem tej kwalifikacji (w przypadku
gdy jednym z atrybutów kwalifikacji jest jej profil, efekty te mogą zależeć od tego profilu).
Krajowe Ramy Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego określają także:
wyrażony w punktach ECTS nakład pracy związany z uzyskaniem danej kwalifikacji,
który może zależeć od wcześniej uzyskanych kwalifikacji,
powiązania między poszczególnymi kwalifikacjami, tzn. warunki niezbędne do ubiegania
się o uzyskanie danej kwalifikacji (określone przez wcześniej uzyskane kwalifikacje).
W ten sposób Krajowe Ramy Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego określa dopuszczalne
ścieżki kształcenia, a w szczególności wskazuje, o jakie inne kwalifikacje może się ubiegać
posiadacz danej kwalifikacji.
Przyjrzyjmy się nieco dokładniej podanym wyżej stwierdzeniom i spróbujmy odpowiedzieć
na pytanie: Co składa się na pełny, formalny opis KRK dla systemu szkolnictwa
wyższego w Polsce? Mówiąc inaczej, spróbujmy określić, jakie kwestie powinny zostać rozstrzygnięte
przez ciała decydujące o kształcie systemu szkolnictwa wyższego w naszym
kraju i znaleźć odzwierciedlenie w aktach prawnych.
•
•
•
•
•
•
•
•
„Podstawowa” definicja KRK dla szkolnictwa wyższego powinna określać:
liczbę poziomów kwalifikacji i przyporządkowanie tych poziomów do kwalifikacji odpowiadających
ukończeniu studiów I, II i III stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich,
a także przyporządkowania tych poziomów do odpowiednich poziomów krajowych
ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie
podstawowe nazwy kwalifikacji odpowiadających ukończeniu studiów I, II i III stopnia oraz
jednolitych studiów magisterskich, a także zasady tworzenia pełnych nazw kwalifikacji,
liczbę i nazwy obszarów kształcenia,
liczbę i nazwy profili kształcenia dla poszczególnych poziomów kwalifikacji i obszarów
kształcenia,
efekty kształcenia dla poszczególnych poziomów kwalifikacji;
efekty kształcenia dla poszczególnych obszarów kształcenia i profili wyróżnionych
w tych obszarach,
powiązania między poszczególnymi kwalifikacjami, tzn. warunki niezbędne do ubiegania
się o uzyskanie danej kwalifikacji (określone przez wcześniej uzyskane kwalifikacje),
wyrażony w punktach ECTS nakład pracy związany z uzyskaniem poszczególnych kwalifikacji.
W dalszej części podrozdziału omówiono wyżej wymienione elementy KRK, z wykorzystaniem
rozwiązań zaproponowane przez Grupę Roboczą ds. KRK, zarówno te, które
– jak się wydaje – mają poparcie wszystkich zainteresowanych stron i zapewne staną się
elementami przyjętej przez właściwe ciała definicji KRK, jak i te, które są mniej oczywiste,
a niekiedy kontrowersyjne i w związku z tym powinny być przedmiotem dalszej dyskusji.