Å UMARSKI LIST 7-8/1947

maločas rekli, opisivati parabolu (bal. krivu). Da bi se telo kretalo u točilu,
ovo mora biti izgrađeno po krivini te parabole (puna linija Ai — A2) ili po
kružnome luku (AiB) čiji je poluprečnik (R) izabran tako da j.e luk iznad
parabole po kojoj bi se telo slobodno kretalo počev od tačke Ai.
SI. 11.
Rasmotrimo stoga šta biva sa tetom kada dođe u tačku Ai. Uzimajući
da je telo zamenjeno materijalnom tačkom, možemo reći da je u tačku Ai
preispelo sa brzinom vi i da bi sa njom i dalje nastavilo da se kreće po
pravcu AiC, da u tom. momentu nije podloga prekinuta (si. 11). Telo, našavši
se u tački Ai slobodno u vazduhu izloženo uticaju sile teže, počinje da se
kreće, pored inercijalnog kretanja u pravcu AiC brzinom vi, joč i jednako
ubrzano u vertikalnom pravcu tj. na niže. Složena ova dva kretanja daće, kao
što je ranije rečeno, putanju - parabolu. No kako na telo, koje se kreće po
m v 2
krivoj liniji, dejstvuje centrifugalna sila (z = ) uprena od momentalnog
centra krivine, čiji je poluprečnik e, u spoljašnju stranu krivine, to će ova
dati teto; centrifugalno ubrzanje
možemo u tački Ai (si. 12) grafički pretstaviti
71=—-. Otuda razmatrajući stvar tako,
1. brzinu vi sa vektorom u pravcu AiC
2. ubrzanje zemljine teže (g) sa vektorom u pravcu zemljine teže (vertikalnim
vektorom)
3. Centrifugalno ubrzanje (74 vektorom u pravcu poluprečnika krivine
u tački Ai tj. normalno na pravac AiC
4. usporenje "£w, nastalo od trenja tela o podlogu fgcosa) i otpora
vazduha, vektorom uperenim u pravcu CiA (suprotnim smerom od
vektora g sina) 9 )
») Vektor brzine pretstavljen je sa dvogubom strelorn, a vektori ubrzanja sa
punim i iskidanim strelama.
211