Å UMARSKI LIST 7-8/1947
Å UMARSKI LIST 7-8/1947
Å UMARSKI LIST 7-8/1947
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
tično uzev jednako terete jedinicu mere pojedinog sortimenta. Jedino troškovi<br />
prevoza i izvoza su različiti, osciliraju u dosta širokim granicama, što zavisi<br />
od udaljenosti šuma od saobraćajnih veza, kakvim se saobraćajnim sredstvom<br />
vrši prevoz i izvoz i t. d. U vezi toga, u pogledu udaljenosti šuma od saobraćajnog<br />
sredstva, šume bi se mogle podeliti u tzv. razrede udaljenosti, tako, da bi<br />
u prvi razred došla šume najpovoljnijeg položaja, a u krajnji razred šume najnepovoljnijeg<br />
položaja. Šume najpovoljnijeg položaja imale bi najmanje<br />
troškova prevoza i izvoza, a šume najnepovoljnijeg položaja imale bi najveće<br />
troškove prevoza. To dalje znači, troškovi proizvodnje (t. 1 + t. 2 + it. 3<br />
šeme za strukturu cena) postepeno bi rasli idući od šuma najpovoljnijeg položaja<br />
tako, da bi kod šuma najnepovoljnijeg položaja dostigli svoju kulminaciju.<br />
To isto vredi za cenu koštanja, za punu cenu koštanja, za cenu proizvodnje<br />
i za prodajnu cenu proizvođača.<br />
Promet sa ovakvim cenama bio bi ubitačan za nacionalnu privredu, jer,<br />
očigledno, koristile bi se šume povoljnijih položaja i time manjih troškova<br />
proizvodnje, dok bi one šume nepovoljnijeg položaja i time većih troškova<br />
proizvodnje, ostajale. Među'tim proizvodi šuma samo sa povoljnijih položaja<br />
nisu dovoljni za pokriće potražnje, za pokriće potreba. I radi toga moraju se<br />
uzeti u obzir šume svih položaja. Ako bi pak uzeli drugu krajnost i prodajnu<br />
cenu drveta svih položaja šuma, određivali prema troškovima proizvodnje<br />
najnepovoljnijeg položaja šuma, t. j. na bazi maksimalnih troškova proizvodnje,<br />
nastupilo bi poskupljenje drveta u šumama povoljnijih položaja.<br />
U ovom slučaju cena proizvodnje drveta iz šuma najnepovoljnijeg položaja,<br />
bila bi merodavna cena proizvodnje i za šume najpovoljnijeg položaja.<br />
Ovde se radi o tzv. diferencijalnoj renti položaja šume, koja raste postepeno<br />
idući od šuma najnepovoljnijeg položaja ka šumama povoljnijeg i najpovoljnijeg<br />
položaja.<br />
U uslovima kapitalizma, način određivanja cena proizvodnje u zemljoradnji,<br />
na bazi najnepovoljnijeg položaja zemlje, ili na bazi najgoreg zemljišta,<br />
bio je potpuno razumljiv, jer monopolisti zemljišta radili su na tome, da<br />
dobijaju što veću zemljišnu rentu t. j. što veću diferencijalnu rentu.<br />
Međutim, u našoj državi uslovi su se promenili u korist radnog naroda.<br />
Iako postoji privatno vlasništvo zemljišta, šume i šumska zemljišta su pretežnim<br />
delom u državnim t. j. narodnim rukama. Prema tome, državne šume<br />
su jedan sektor u kojemu se sprovodi naša socijalistička ekonomika. Temelj<br />
naše socijalističke ekonomike čine realne cene proizvoda socijalističke privrede,<br />
sa tendencijom da te cene stalno idu na niže.<br />
Cene će biti realne, ako se cene proizvoda određuju po istim principima.<br />
Prema tome, i u šumskoj eksploataciji cene drveta treba računati na bazi<br />
prosečnih troškova proizvodnje.<br />
Iz toga izlazi, da se i kod određivanja cena šumskih proizvoda, nezavisno<br />
od položaja i plodnosti šuma, može i mora primeniti Uredba Privrednog Saveta<br />
o jedinstvenim cenama. Ova Uredba, u duhu naše ekonomske stvarnosti, propisuje<br />
i jedinstvene prodajne cene drvnim sortimentima sa važnošću za ćelu<br />
državnu teritoriju.<br />
U članu 5 te Uredbe stoji da se jedinstvene cene određuju na osnovu<br />
prosečne cene proizvodnje, odnosno prosečne pune cene koštanja, dodavanjem<br />
prosečne planske dobiti, ako je predviđeno.<br />
246
Change language