Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi: 2008-cı il - Azərbaycan Milli ...

yumurta boyayırlar. Bütün evlərdə
bayram süfrəsi açılır.
Cürbəcür yeməklər, əsasən
aş, paxlava, şəkərbura, şorqoğal,
badambura və s. şirniyyatlar
bişirilir. Bayram axşamı
süfrəyə innab, kişmiş, püstə,
badam, qoz, fındıq və müxtəlif
meyvələrin qurusu qoyulur.
Bayram süfrəsində bayram xonçasının
olması vacibdir. Xonçanın
ortasında səməni, ailə üzvlərinin
sayı qədər şam və boyanmış yumurta
qoyulur. Süfrədə yeddi
növ yemək olmalıdır.
Axır çərşənbə gecəsinin
səhəri sübh obaşdan durub axar su
üstünə getmək, suya salam verib
üç dəfə üstündən tullanmaq
lazımdır.
Ilin axır çərşənbəsində, ya
da Novruz axşamı ürəyində niyyət
tutub qaş qaralandan sonra
xəlvətcə qonum–qonşu qapısına
gedərlər. Qapı dalında durub
ayağın altına açar atıb içəriyə
qulaq asarlar. Içəridən eşidilən iki
kəlmə niyyətin yerinə yetib–
yetməyəcəyinə işarə verir. Iki
kəlmə xoş sözə, yaxşı bir istəyə
bağlıdırsa, demək niyyət baş
tutacaq, yox, pis söz, narazılıq,
nigarançılıq bildirən kəlmə dilə
gəlsə, onda istəyə yetmək çətin
işdir. Odur ki, ulular tapşırmışlar
ki, axır çərşənbə gəlib yetişəndə
evdə könül açan söhbətlər edilsin.
Ona görə ki, birdən qapıya gəlib
dilək tutan olar, qoy niyyəti xoş
sözə tuş gəlsin.
Yazın gəlişi ilə əlaqədar
ilin axır çərşənbə axşamı həyətlərdə
tonqal qalanır, uşaqlar
odun üstündən hoppanırlar. Bu
adət soyuq qışın çıxması və onun
isti yaz fəsli ilə əvəz olunması ilə
bağlıdır. Həm də tonqal üstündən
atlanmaq köhnə ilin qada-balasını
odda yandırmaq, yeni ilə qədəm
qoymaq deməkdir. Bayram tonqalı
yanıb sona yetəndə ocaqdakı
közlərin üstünə üzərlik səpib
deyirlər: «Odumuza, ocağımıza
kəm baxanın gözləri, bax beləcə
partlasın, özü də düşüb çatlasın».
Xalqımızın ən qədim bayramlarından
olan Novruz evlərə
sevinc, şadlıq gətirir. Novruzla
bağlı nəğmələr, mərasimlər, tamaşalar
isə şifahi xalq yaradıcılığımızın
ayrılmaz hissəsidir.
Sovet dövründə tariximizin
bu əvəzsiz yadigarına dini
don geyindirməyə çalışaraq el
şənliyini zorla yaddaşımızdan silmək
istəyirdilər. Buna baxmayaraq,
Novruz bayramı hətta o
dövrdə də xalqımız tərəfindən
həmişə təmtəraqlı qeyd olunmuşdur.
Azərbaycan öz müstəqilliyinə
nail olduqdan sonra Novruz
bayramının üzərinə qoyulmuş
qadağalar bütünlüklə aradan
götürülmüşdür. Milli Məclisin
qəbul etdiyi 1992-ci il 27 oktyabr
tarixli «Azərbaycan Respublikasının
bayramları haqqında»
Qanuna əsasən Novruz rəsmi
dövlət bayramı kimi qeyd olunmağa
başlanmışdır.