Zbornik radova konferencija OMC 2010

Softver mora da ima mogućnost opseravacije podataka geodetskih, geotehničkih i
meteoroloških senzora u skladu sa potrebama monitoringa bilo da se radi o privremenoj
ili permanentnoj instalaciji.
2.1. Totalne stanice i GPS uređaji
Totalne stanice koje se koriste za geodetski monitoring moraju da ispunjavaju
određene uslove u cilju dobijanja pouzdanih podataka u realnom vremenu. Perfomanse
koje instrument mora da poseduje su: mogućnost merenja i obrade podataka u kratkom
vremenskom roku (oko 1 sekunde), kompatibilnost sa monitoring aplikacijama,
detektovanje malih pomeranja (1mm i manje) koja se obezbeđuju sa uglovnim merenjima
od 0.5'' ili 1'' i merenjima dužina sa tačnošću 0.5 mm + 1 ppm na prizmu, odnosno 2 mm
+ 2 ppm do bilo koje površine (bez prizme).
Za praćenje stabilnosti kritičnih kosina instrument mora da ima mogućnost
praćenja stanja 24 h, veliki broj dana (i do jedne godine) sa konstantnom predajom
podataka merenja pri čemu nije potreban stalan nadzor nad instrumentom. Ovaj zahtev
podrazumeva da instrument ima minimalnu potrošnju energije i troškove održavanja te da
je otporan na atmosferske uticaje.
Za potrebe registrovanja pomeranja, odnosno deformacija pored totalnih stanica u
okviru geodetskog monitoringa koriste se GNSS (global navigation satellite system)
senzori, koji predstavljaju GPS + GLONASS prijemnike specijalno razvijene za
monitoring deformacija u građevinarstvu, rudarstvu i geologiji. Ovi uređaji obezbeđuju
jedno ili dvo-frekventna kodna i fazna merenja brzine od 1 do 20 Hz, omogućavajući
prikupljanje podataka za precizno (ispod 1mm) računanje pozicije i analizu pomeranja.
S obzirom na zahteve monitoringa da se praćenje vrši neprekidno, senzori imaju
malu potrošnju energije, otporni su na atmosferske ticaje i pružaju visok kvalitet merenja
s obzirom da imaju mogućnost praćenja satelita GPS i GLONASS sistema. Sledeća
kvalitativna osobina senzora je mogućnost integracije sa drugim senzorima iz iste grupe,
odgovarajućim softverima za analizu, procesiranje i arhiviranje podataka, računanje
pomeranja i komparacija sa zadatim graničnim vrednostima deformacija.
Jedna od renomiranih firmi koja nudi kvalitetne proizvode u okviru geodetskog
monitoringa je Leica Geosystems iz čijeg se programa njihovog GeoMoS sistema mogu
izdvojiti totalna stanica Leica TM30 (Slika 1.) [4], jedno-frekventna GPS smart-antena
Leica GMX901 (Slika 2.) [4] i visokoprecizni dvo-frekventni GPS + GLONASS
prijemnik (Slika 3.) [4] koji ispunjavaju zahteve monitoringa stabilnosti kosina na
površinskim kopovima.
Slika 1. Leica TM30 Slika 2. Leica GMX901 Slika 3. Leica GMX902 GG
156