Strategjia e e Energjise e Kosoves 2009 - 2018 - Ministria e Integrimit

STRATEGJIA E ENERGJISË E REPUBLIKËS SË KOSOVËS 2009–2018
ZRrE ka zhvilluar një kornizë rregullatore për një treg transparent dhe jodiskriminues të energjisë,
përfshirë metodologjinë e tarifave, procedurat për mbrojtjen e konsumatorëve, si dhe ka shqyrtuar
dhe miratuar një sërë kodesh dhe rregullash të rëndësishme/nevojshme. Ajo ka lëshuar licenca
për të gjitha ndërmarrjet energjetike në Kosovë dhe ka miratuar të hyrat dhe tarifat e lejuara për
KEK sh.a. dhe KOSTT sh.a., si dhe për ndërmarrjet e ngrohjes qendrore. Rishqyrtimi i tretë i
tarifave/çmimeve të energjisë elektrike të KEK sh.a. dhe KOSTT sh.a. për vitin 2009 u finalizua
në maj të vitit 2009. ZRrE është në proces të miratimit të ‘feed-in’ tarifave për energji nga burimet
e ripërtëritshme. Deri tani janë miratuar ‘feed-in’ tarifat për hidrocentralet e vogla dhe fermet e
erës.
3. Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale (KPMM), është themeluar në janar të vitit 2005
përmes Rregullores së UNMIK-ut 2005/2 – dhe përfaqëson ‘Agjencinë e Pavarur Rregullatore’
për sektorin e minierave. KPMM është përgjegjës për lëshimin e licencave për hulumtim dhe
shfrytëzim të mineraleve dhe jomineraleve, përfshirë linjitin. Ai, gjithashtu është përgjegjës për
mbikëqyrjen e licencave të lëshuara.
4. Organet tjera qeveritare, siç janë Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor dhe Ministria
e Punës dhe Mirëqenies Sociale, luajnë rol të rëndësishëm në mbikëqyrjen e komponentëve tjerë
socialë, ekonomikë dhe mjedisorë të industrisë së energjisë elektrike. MEF luan rol të rëndësishëm
në privatizimin dhe mbikëqyrjen e kompanive publike.
2.3.2 Ndërmarrjet energjetike
1. Korporata Energjetike e Kosovës (KEK sh.a.), është kompania publike e Kosovës, e cila ka
në pronë dhe operon me asete të gjenerimit dhe shpërndarjes së energjisë elektrike dhe të mihjes
së linjitit. Performanca operative dhe financiare e saj gjatë periudhës 1999-2004 ishte negative.
KEK sh.a. është menaxhuar nga kompani të huaja që nga shtatori i vitit 2002 deri në Dhjetor
2006. Nga Janari i vitit 2007 është vazhduar me asistencë teknike, po ashtu nga një kompani e
huaj. Megjithatë, këto ndihma teknike, së bashku me menaxhmentin vendor, deri në fund të vitit
2008 nuk kanë arritur ta bëjnë KEK-un financiarisht të qëndrueshëm. Dështimi në kontrollin dhe
menaxhimin e konsumit të energjisë elektrike është shkaktari kryesor i problemeve financiare të
KEK sh.a.
2. Operatori i Sistemit të Transmetimit dhe Tregut të Energjisë Elektrike (KOSTT sh.a.), u themelua
në vitin 2006, në pajtim me dispozitat mbi shthurjen/ristrukturimin e sektorit elektroenergjetik,
të Ligjit për Energjinë Elektrike dhe kushtet e Traktatit për Komunitetin e Energjisë. KOSTT
sh.a. është kompani në pronë publike, përgjegjëse për operimin, planifikimin, mirëmbajtjen dhe
zhvillimin e rrjetit të bartjes dhe interkonjeksionet e tij me sistemet energjetike fqinje, në mënyrë
që ta ruajë sigurinë për furnizim në Kosovë. Përveç kësaj, KOSTT sh.a. është përgjegjës për
funksionimin dhe operimin e tregut me shumicë të energjisë elektrike në Kosovë. Burimi kryesor
i të ardhurave për KOSTT sh.a. vjen në formën e pagesave për bartje që paguhen nga KEK sh.a.,
sipas përcaktimit të ZRrE-së.
3. Kompanitë e ngrohjes qendrore ekzistojnë në Prishtinë, Gjakovë dhe Mitrovicë. Ato, së bashku
gjenerojnë nxehtësi për ngrohje në lartësi prej 130 GWh th
/vit, apo rreth 3% të kërkesës së Kosovës
për ngrohje. Stabilimentet e ngrohjes qendrore furnizojnë pjesët më të dendura të qyteteve dhe
objekteve publike, siç janë spitalet, shkollat dhe ndërtesat administrative . Sistemi i ngrohtores së
Prishtinës përbën më shumë se 80% të tërë kapacitetit të ngrohtoreve në Kosovë. Kjo ngrohtore
udhëhiqet nga Termokos sh.a., një ndërmarrje lokale që ofron shërbime publike. Të tri këto sisteme
Të gjitha sistemet e ngrohjes qendrore ofrojnë vetëm ngrohje hapësirash dhe jo edhe ujë të ngrohtë për nevoja familjare. Si
rezultat, të gjitha këto rrjete funksionojnë vetëm gjatë sezonit të ngrohjes.
Faqe 16
Ministria e Energjisë dhe Minierave