Genial lhr kompakt 1a

• Ucze nie si´ ro zu mie nia: w wie lu tek stach do s∏u cha nia, jak rów nie˝ w fil mie wi deo nie
ka˝ de s∏o wo mu si byç zro zu mia ne czy po wtó rzo ne. Cho dzi tu ra czej o zro zu mie nie po -
szcze gól nych in for ma cji i wra ˝eƒ, o se lek tyw ne wy ∏o nie nie in for ma cji do ty czà cych j´ zy ka
ob ce go oraz ob cej kul tu ry.
• Mo de le do w∏a snej pro duk cji j´ zy ko wej: w dia lo gach i wielu çwi cze niach przed sta wia ne sà
go to we wzo ry, któ re po win ny byç po wta rza ne i çwi czo ne przez uczniów. Bez s∏u cha nia
nie ma mó wie nia.
• Emo cjo nal ne uza sad nie nie dla tre Êci abs trak cyj nych: Po przez wier sze, pio sen ki i ogól nie mó -
wiàc przez brzmie nie j´ zy ka wspie ra ne jest np. ucze nie si´ gra ma ty ki. Dêwi´k, rytm i in -
to na cja dzia ∏a jà jak emo cjo nal na po moc w za pa mi´ ty wa niu i po win ny byç Êwia do mie sto -
so wa ne tam, gdzie nie zb´d na jest abs trak cja.
2.2 Czy ta nie ze zro zu mie niem
Za rów no w ˝y ciu co dzien nym, jak i w na ucza niu j´ zy ka ob ce go roz ró˝ nia my dwie for my
czy ta nia: czy ta nie dla przy jem no Êci oraz czy ta nie w ce lu po zy ska nia in for ma cji. Dla obu tych
form zna leêç mo˝ na bo ga tà ofer t´ tek stów. Na le ˝y za ∏o ˝yç, ˝e uczà cy si´ z cza sem na uczà si´
sa mo dziel nie roz ró˝ niaç trzy p∏asz czy zny ro zu mie nia czy ta ne go tek stu:
• czy ta nie glo bal ne: cho dzi tu tyl ko o ogól nà oce n´ tek stu i zro zu mie nie je go sen su
• czy ta nie se lek tyw ne: wa˝ ne jest tu tyl ko zro zu mie nie okre Êlo nych in for ma cji za war tych
w tek Êcie
• czy ta nie szcze gó ∏o we: ce lem jest zro zu mie nie wszyst kich szcze gó ∏ów (ten ro dzaj czy ta nia
w pierw szym to mie po ja wia si´ spo ra dycz nie).
W ko men ta rzach do po szcze gól nych roz dzia ∏ów zna leêç mo˝ na do k∏ad ne wska zów ki do -
ty czà ce od po wied nio usta lo nych ce lów ucze nia si´.
2.3 Mó wie nie
Lek cja j´ zy ka ob ce go, pod czas któ rej uczeƒ nie roz wi ja spraw no Êci mó wie nia, jest ma ∏o mo -
ty wu jà ca i osta tecz nie bez ce lo wa. Nawet je Êli pra ca z dia lo ga mi nie jest g∏ów nym punk tem roz -
dzia ∏u: oka zja do mó wie nia w j´ zy ku ob cym, pra ca w pa rach, po je dyn czo i w gru pie, jest nie -
zb´d nym ele men tem ka˝ dej lek cji j´ zy ka ob ce go. W prak tycz nym pla no wa niu dia lo gów kie ru je -
my si´ wy tycz ny mi Ra dy Eu ro py (der Eu ropäische Re fe ren zrah men) oraz opra co wa ny mi przez
nià ka te go ria mi i sche ma ta mi w za kre sie po zdra wia nia, py ta nia o dro g´ itd. („Begrüßen”, „Nach
dem Weg fra gen”). Mó wie nie jest nie roz dziel nie zwià za ne ze spraw no Êcià ro zu mie nia ze s∏u chu.
Ro zu mie nie ze s∏u chu i mó wie nie two rzà tzw. „du et in te rak tyw ny”. Tyl ko ten, kto po tra fi w∏a Êci -
wie us∏y szeç ob cy dêwi´k, jest w sta nie go po praw nie od two rzyç.
Dla te go te˝ nie odzow nym sk∏ad ni kiem za j´ç z ucznia mi po czàt ku jà cy mi jest Êwia do me çwi -
cze nie wy mo wy i in to na cji, które sà nauczane kon tra styw nie do j´ zy ka oj czy ste go. åwi cze nia
w pod r´cz ni ku do ty czà ce wy mo wy i in to na cji sta no wiç mo gà tyl ko bo dziec do wy izo lo wa nia
pro ble mów w za kre sie wy mo wy i çwi cze nia od sa me go po czàt ku. W kompakt ogra -
ni cza my si´ do tych pro ble mów, któ re sà ty po we dla wi´k szo Êci j´ zy ków. W tej sy tu acji ob -
szer na ofer ta çwi czeƒ wy mo wy i in to na cji jest nie ste ty nie mo˝ li wa. åwi cze nia mo gà i mu szà
wi´c byç uzu pe∏ nia ne w za le˝ no Êci od j´ zy ka oj czy ste go uczà cych si´.
2.4 Pi sa nie
W kompakt za ch´ ca my do po s∏u gi wa nia si´ czte re ma for ma mi pi sa nia:
• pi sa nie w ce lu prze ka za nia kon kret nych in for ma cji (np. kart ki pocz to we),
• pi sa nie w ce lu za cho wa nia lub za pa mi´ ta nia pew nych in for ma cji (np. kart ki z no tat ka mi),
• pi sa nie ja ko wy ra ˝e nie w∏a snej oso bo wo Êci (tek sty w pierw szej oso bie, np. pa mi´t nik),
• pi sa nie w ce lu na ucze nia si´ cze goÊ: pi sem ne çwi cze nie s∏ow nic twa i gra ma ty ki.
Pi sa nie spo wal nia i kon kre ty zu je pro ce sy my Êlo we. Dla te go te˝ sta no wi za rów no nie zb´d -
nà po moc w ucze niu si´, jak i war to Êcio wy Êro dek do wy ra ˝e nia w∏a snej oso bo wo Êci. W∏a Ênie
pi sa nie w no wym j´ zy ku mo ˝e po przez swój efekt wy ob co wa nia za ch´ ciç uczà cych si´ do wy -
ra ˝a nia w∏a snych uczuç i my Êli. Rów nie˝ na poziomie pod sta wo wym nauki j´zyka. W od po wied -
nim miej scu wska zu je my na te mo˝ li wo Êci oraz do dat ko we po my s∏y z naj now szej li te ra tu ry
fa cho wej, do ty czà ce te go aspek tu ucze nia si´. Tek sty w pierw szej oso bie sà rów no cze Ênie do -
wo dem do ko na nych po st´ pów w przy swa ja niu j´ zy ka ob ce go, a za ra zem tek sta mi, któ re mo -
gà byç w∏à czo ne do port fo lio.
7