Wisła–odra - Andrzej Rozenkowski

Halina Ratyńska
Katedra Botaniki, Instytut Biologii Środowiska
Kilka uwag przyrodnika na temat wykorzystania
dużych rzek i kanałów do żeglugi
II Sympozjum Naukowo-Samorządowe, które odbyło się w listopadzie w Bydgoszczy,
poświęcone było rewitalizacji drogi wodnej Wisła–Odra. Większość zaproszonych
uczestników reprezentowała lobby techniczne, optujące za intensywnym
wykorzystaniem polskich rzek i kanałów do transportu, tego samego zdania byli
także przedstawiciele samorządów regionalnych.
Zdaję sobie sprawę, że tak duże inwestycje, jakimi mogłyby być prace zmierzające
do przystosowania np. rzeki Wisły do regularnej żeglugi czy przebudowa i rozbudowa
infrastruktury związanej z Kanałami Bydgoskim, Noteckim i rzeką Notecią, stałyby
się na wiele lat miejscem zatrudnienia dla znaczącej grupy ludzi oraz motorem
napędzającym gospodarkę nie tylko regionu bydgoskiego. Niemniej, przymierzając
się do jakichkolwiek ingerencji w środowisko rzek i dolin rzecznych, trzeba pamiętać,
że są one jednymi z istotniejszych korytarzy ekologicznych i w ich obrębie
wykształconych jest przynajmniej kilka chronionych typów siedlisk, w tym również
priorytetowych, oraz obecne są stanowiska dyrektywowych gatunków roślin i zwierząt.
Doliny rzeczne, szczególnie ich odcinki o dobrze zachowanych walorach przyrodniczych,
mają olbrzymie znaczenie na przykład dla populacji ptaków. Są to jedne
z najważniejszych w kraju lęgowisk zagrożonych gatunków, a także ostoje ptaków
o randze nawet międzynarodowej. Jakakolwiek ingerencja może przyczynić się
do utraty wyżej wymienionych walorów przyrodniczych. Należy także podkreślić,
że fragmenty dolin rzecznych oraz tereny z nimi sąsiadujące objęte są różnymi formami
ochrony, w tym najwyższej – międzynarodowej rangi – sieć Natura 2000.
Na jak najwcześniejszym etapie, przed podjęciem jakichkolwiek wiążących decyzji
dotyczących potencjalnej inwestycji modernizacji drogi wodnej, należałoby rozważyć
następujące kwestie:
184