Wisła–odra - Andrzej Rozenkowski

Adam Bolt, Jakub Derek
Wybrane uwarunkowania inwestycji
Uwarunkowania proponowanej zabudowy można podzielić na dwie grupy.
Pierwszą grupę stanowią uwarunkowania prawne, własnościowe, architektoniczne,
konstrukcyjne oraz wiele innych, które pojawiają się przy każdej inwestycji budowlanej.
Ta grupa uwarunkowań była przedmiotem innych opracowań i publikacji,
i nie jest rozpatrywana w niniejszym artykule.
Drugą grupę stanowią uwarunkowania specyficzne dla prezentowanej koncepcji.
Są to przede wszystkim: lokalizacja w centrum miasta, ekspozycja i widok, hydrologia
i morfologia Wisły, ekologia, funkcja żeglugowa. Analiza tych uwarunkowań zadecydowała
o zakresie projektu, charakterze proponowanej zabudowy oraz przyjętych
rozwiązaniach szczegółowych.
Inwestycja zlokalizowana będzie w centrum Torunia, na brzegu Wisły widocznym
ze strony Starego Miasta, całej ulicy Bulwar Filadelfijski oraz z mostu kolejowego
i drogowego. Jako podstawę realności zaproponowanych rozwiązań przyjęto powstanie
17 ha terenu dostępnego dla zabudowy, w centrum miasta, z widokiem na
Stare miasto. Wzrost wartości terenu zrekompensuje koszty niezbędnych prac hydrotechnicznych.
Z analizy wieloletnich wahań zwierciadła wody w Wiśle wyciągnięto dwa wnioski.
Po pierwsze, określono projektowy stan maksymalny na rzędnej 42,77 m Kr, jako wysoką
wodę o prawdopodobieństwie wystąpienia 0,3 proc. (raz na 300 lat). Odpowiada
to rzędnej korony wałów przeciwpowodziowych, a maksymalny obserwowany dotychczas
poziom wody w Wiśle znajdował się około 1 m poniżej tego poziomu.
Po drugie, stwierdzono, że w czasie sezonu nawigacyjnego jest możliwe wystąpienie
stanów wody z całego zakresu ich zmienności. Ten wniosek zmusił autorów
do zaprojektowania przystani żeglugi rzecznej zdolnej do obsługi statków w zakresie
stanów od 118 cm do 1079 cm, czyli ponad 9,60 m różnicy rzędnych. Projekt zakłada
pobranie sporych ilości piasku z dna Wisły, co wpłynie korzystne na warunki
panujące na drodze wodnej.
Obszar inwestycji objęty jest programem NATURA 2000. Autorzy oparli się na
opracowaniu pracowników Zakładu Ornitologii Polskiej Akademii Nauk (Gromadzki
i in., 2003). Jak wskazuje powyższa opinia, celem ustanowienia obszarów NATU-
RA 2000 jest wprowadzenie konieczności analizy oraz minimalizowania wpływu
planowanych inwestycji na wybrane gatunki ptaków, przy jednoczesnym stosowaniu
zasady równoważności ochrony i gospodarki. W tym świetle budowa przystani
pasażerskiej w Toruniu nie stworzy większych zagrożeń ekologicznych, ponieważ
jej długość (około 1 km), w porównaniu z ponad 200 kilometrami długości doliny
dolnej Wisły, jest znikoma.
Inwestycja zlokalizowana jest poza granicami rezerwatu przyrody, należy zatem
oczekiwać, że cenne przyrodniczo tereny nie zostaną naruszone. Rezerwat istnieje
już wiele lat w centrum miasta, jest przecięty linią kolejową, a istniejąca w pobliżu
infrastruktura cały czas wywołuje ruch ludzi i pojazdów w pobliżu rezerwatu. Do-
90