07.02.2015 Views

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tцrk tarиxиnиn<br />

qapalы sяhиfяlяrи<br />

Яlяkbяr Яlяkbяrov<br />

tarиx elmlяrи namиzяdи<br />

“Xalqы tarиxиndяn mяhrum etsяn, qul qazanarsan”<br />

Rus xalq mиsalы<br />

Azяrbaycan Qяdиm Шяrqиn tяrkиb hиssяsиdиr. Qяdиm<br />

Azяr baycanыn яhalиsи, яsasяn dяTцrklяr, Qяdиm Шяrqиn dиgяr<br />

xalqlarы иlяbиrlиkdя dцnya mяdяnиyyяtиnя чoxlu tюhfяlяr vermишdиr.<br />

Xцsusиlя qeyd olunmalыdыr kи, 200 иllиk tяqиblяr vя<br />

rep ressиyalara baxmayaraq, Tцrk dиlи юz yaшamaq qabиlиy -<br />

yя tиnи sцbuta yetиrя bиlmишdиr vя onu qяdиm yяhudи, yunan,<br />

latыn vя ermяnи dиllяrи иlя bиr cяrgяyя qoymaq olmaz.<br />

Яgяr bиz mцqяddяs kиtablara яsaslansaq gюrяrиk kи,<br />

bцtцn иnsanlarыn mяnшяyи eynи kюkdяndиr. Lakиn mцasиr Qяrb<br />

termиnologиyasы mяqsяdlи olaraq ayrы-seчkиlиk yaratmaqla<br />

bяшяrиyyяtи “Qяrb” vя “Шяrq” prиnsиplяrи яsasыnda bюl mяyя<br />

davam edиr. Aydыndыr kи, Allah (c.c.) qarшыsыnda yal nыz цmum -<br />

bяшяrи dяyяrlяr mюvcuddur vя bяшяrиyyяtиn Шяrq-Qяrb prиnsиpи<br />

яsasыnda bюlцшdцrцlmяsи yalnыz mцяy yяn иdeologиyanыn<br />

xиdmяtиdиr. Bu иdeologиyanыn яsasыnda иsя hяmишя “parчala vя<br />

hюkmranlыq et” (dиvиde et empera) sиyasяtи durub.<br />

Qeyd etmяlиyиk kи, mцasиr dюvrdя qarшыlaшdыьыmыz bцtцn<br />

bяlalar uzunmцddяtlи bиr prosesиn nяtиcяsиdиr. Avropada ka -<br />

pиtalиst mцnasиbяtlяrиnиn meydana gяlmяsи, reformasиya,<br />

mцstяmlяkячи иmperиyalarыn yaranmasы, “mяdяnи” Avropa -<br />

nыn vя “gerиdя qalmыш” Шяrqиn qarшы-qarшыya qoyulmasы, onun<br />

nяtиcяsи kиmи иsя “avropamяrkяzчиlиyиn” yaranmasы bиr чox<br />

Qяrb mцtяxяssиslяrиnи metodolojи baxыmdan dцzgцn иstиqamяtlяndиrmяdи.<br />

Hяmиn proseslяrиn nяtиcяsиdиr kи, ha zыrda<br />

bиz “Qяrb qlobalиzmи” иdeyasы иlяqarшы-qarшыya qal mышыq. Bu<br />

cцr yanaшmanыn bиr adы da “иkиlи standartlar”dыr.<br />

Peyьяmbяrиmиz salavatullah demишdиr kи, “юzцnц dяrk<br />

edяn, Allahыnы (c.c.) da dяrk edяr”. Шцbhяsиz, юzцnц tanыmayan,<br />

юzцnя hюrmяt etmяyяn шяxs (mиllяt) dиgяrиnя (yaxы -<br />

nыna) dя hюrmяt edя bиlmяz. Buna gюrя dя, mцasиr dюvrdя<br />

яsl mяnada beynяlmиlяl olmaq цчцn hяr bиrиmиz иlk olaraq<br />

юzцnц, юz xalqыnы, yяnи xalqыnыn qan yaddaшыna яsalanan vя<br />

mиnиllиklяrlя onun adяt-яnяnяlяrиnи formalaшdыran “mяn”иnи<br />

dяrk etmяyи bacarmalыdыr. Xalqыmыzыn hansы maddи-mяdяnи<br />

varlыqdan qиdalandыьыnы baшa dцшmяsяk, bиz “bиz” ola<br />

bиlmяrиk. Rus xalqыnыn gюzяl el mиsalы var: “Hяr bиr qяpиk<br />

manatы qoruyur”. Buna gюrя dя, hesab etmяk olar kи, “mяnmиllяt-Vяtяn”<br />

anlayышlarы qarшыlыqlы olaraq bиr-bиrиnя baьlы vя<br />

ayrыlmazdыlar, onun da nяtиcяsиndя “bиz” anlamы formalaшыr.<br />

Qяrb qlobalиzmиnиn demokratиya pяrdяsи altыnda gяtиrdиyи<br />

“иdeyalar” иsя mяhz hяmиn adы чяkиlяn vяhdяtиn parчalanыb,<br />

mяhv edиlmяsиnя yюnяlmишdиr.<br />

Vяtяnиnиn gяlяcяyиndяn narahat olan hяr bиr vяtяndaш<br />

kиmи dцшцnцrцk – bяs nя baш verdи kи, bu cцr nяhяng mad -<br />

dи-mяnяvи dяyяrlяrя malиk olan xalqыmыz qыsa mцddяt яr -<br />

zиndя Qяrbиn sиyasи vяиqtиsadи ekspansиyasыna mяruz qala<br />

bиldи Bиzиm яcdadlarыmыz hansы sяhvlяrи buraxdыlar kи, XVIII<br />

яsrdя цmumи яrazиsи 421,6 mиn кm 2 olan Azяrbay canы mы zыn<br />

hal-hazыrdakы sahяsи 86,6 mиn кm 2 -dиr. Яlbяttя, bцtцn bunlar<br />

sosиolojи vя kulturolojи elmlяrиn tяdqиqat obyektlя rи dиr.<br />

Bиzиm qarшыya qoyduьumuz mяqsяd иsя xalqыmыza “Qяr bиn”<br />

цmumdцnya hюkmranlыьы namиnя tarиxиmиzи necя saxtalaш -<br />

dы rыb, bиzи hansы mиrasdan mяhrum etmяsиnи gюs tяrmяkdиr.<br />

IX яsrя aиd olan Bиzans salnamяsиndя avar xaqanlы ьы nыn<br />

daьыlmasы haqqыnda maraqlы mяlumatlar var: bunlar Tцrkbulqar<br />

xaqanы Krumun яsиrlиyиndя olan avar dюyцшчцlяrиnиn<br />

etиraflarыdыr. Gюrцш zamanы Krum xan avar dюyцшчцlяrиndяn<br />

soruшdu: “Necя dцшцnцrsцz, nяyя gюrя aьalarыnыz vя xal qы -<br />

nыz talan edиldи” Onlar belя cavab verdиlяr: “Яvvяl, xaqa nы -<br />

mыzы hяqиqи vя dцzgцn olan mяslяhяtчиlяrdяn mяhrum edяn<br />

mцbahиsяlяr nяtиcяsиndя hakиmиyyяt natяmиz adamlarыn<br />

яlиnя keчdи. Sonra xalqыn qarшыsыnda hяqиqяtи qoruya bиlяn<br />

hakиmlяr yollarыnы azdыlar. Bunun яvяzиndя onlar rиyakarlar<br />

vя oьrularla qardaшlaшdыlar; шяrabыn bolluьu иsя sяrxoшluьa<br />

sяbяb oldu vя avarlar fиzиkи cяhяtdяn zяиflяyяrяk aьыllarыnы<br />

иtиrdиlяr. Nяhayяt xыrda alverя meyl gцclяndи, avarlar alverчи<br />

oldular. Bиrи dиgяrиnи aldadыr, qardaш qardaшыnы satыrdы.<br />

Bunlar, hюkmdar, rusvayчы fяlakяtиmиzиn sяbяblяrиdиr”.<br />

Tяяssцflя qeyd olunmalыdыr kи, SSRИ-dя kommunиst vя<br />

“velиkorossиzm” иdeologиyasы hюkm sцrdцyц шяraиtdя xal qы -<br />

mыzыn tarиxи qяrяzlи olaraq saxtalaшdыrыlыrdы. Bu baxыmdan<br />

sovet vяbяzиyerlи tarиxчиlяr hяmиn yabanчы иdeologиyaya яsas -<br />

lanaraq, xalqыmыzы Иran-Qafqaz-Tцrk etnиk elementlяrиnиn<br />

qarышыьы nяtиcяsиndя meydana gяlmяsи иdeyasыndan иndиyя<br />

kиmи яl чяkmиr.<br />

Azяrbaycan xalqыnыn tarиxиnиn bцtцn saxtakarlыqlarыna<br />

baxmayaraq, heч kяs цчцn sиrr deyиl kи, yerlи Tцrklяr Tцrk<br />

Dцnyasыnыn tяrkиb hиssяsиdиr. Buna gюrя dя yerlи Tцrklяrиn<br />

tarиxи baшqa Tцrk xalqlarыnыn tarиxиndяn ayrыlыqda юyrяnиlя<br />

bиlmяz. Mяhz, yerlи Tцrklяrиn dиgяr Tцrk xalqlarыnыn tarиxи иlя<br />

bиr kontekstdя юyrяnиlmяsи Azяrbaycan xalqыnыn etnoge ne -<br />

zиnиn mцrяkkяb mяsяlяlяrиndяn bиrиdиr. Bu mяsяlяnиn mey-<br />

34 ТЦРК EЛИ / OKTYABR-2009, No:5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!