07.02.2015 Views

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

BAШ REDAKTORDAN - turan-sam

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

suyu иlя yazыlы gцmцш xяncяr иlя чыxmaq aьыlsыzlыqdr. Bunu<br />

hamы bиlиr. Lakиn 13 яsrdиr яdяbиyyatыmыzы mцhasиrяyя al -<br />

mыш dыr. Bu mцhasиrя dя bюyцk-bюyцk ustadlarыn planы, nяq -<br />

ши vя яllяrи иlя olmuшdur. Bu mцhasиrяnи yarыb яdяbиyyatыmыzы<br />

xиlas etmяk, yenя yuxarыdakы ustadlar kиmи bюyцk ustadlarыn<br />

яllяrи иlя mцmkцn olacaqdыr.<br />

Bюyцk шaиrlяrи dя, ustadlarы da ancaq bиlиk vя xalq yetиrя<br />

bиlяr. Шaиr elиn, xalqыn hюkmranыvяgюzцnцn ишыьы olmalыdыr kи,<br />

o nя desя xalq ona baxsыn vяnяyazsa el oxusun. Bu hюkmranlыq<br />

da yalnыz elиn ruhunu bиlmяklяvяtяlяblяrиnи юdяmяklя<br />

olar. Elиn halыna yanmayыb gцclя hюkmranlыq edяnlяr<br />

“dostum” Яbdцlhяmиd vя Mяmmяdяlиnиn gцnцnя dцшяrlяr.<br />

Шeиr иlя musиqи bиrdиr. Bunlarыn hяr иkиsи dя иnsanlarыn ru -<br />

hu иlя яlaqяdardыr. Lakиn шeиr yцksяkdиr vя onun mяqamы<br />

(vяzиfяsи) ucadыr. Шeиr musиqиsиz olar, musиqи шeиrsиz olmaz.<br />

Чцnkи hяr kяs onu юz ahяngиnя uydurub oxuyacaqdыr.<br />

Musиqиmиzdя segah, чahargah, шur, rast vя saиr mu ьam -<br />

lar vardыr. Bunlar bиzиm deyиl, gяlmяdиr, amma ruhumuza kюk<br />

salmышdыr, ruhumuzun qиdasыdыr. Bu muьamlar яruz bяhrlяrи<br />

иlя bиr tarиxdя yurdumuza gяlmишdиr vя bиr tarиxdя dяge -<br />

dяcяkdиr. Bunlarыn hяyatы bиr-bиrиnя baьlыdыr. Dюrd yцz иldяn<br />

bяrиdиr Fцzulиnиn шeиrlяrиnиn шюhrяtи bцtцn Шяrqи qapsa -<br />

mышdыr. Hamы o шeиrlяrи яzbяrdяn bиlиr vя иstяdиyи zaman se -<br />

vя-sevя oxuyur. Halbukи, bu шeиrlяr baшdan-baшa яruz bяhr -<br />

lяrиndя yazыlmышdыr. Sяdиnиn, Hafиzиn qяzяllяrиnиn qabaьыna<br />

ancaq qяzяl иlя чыxmaq olardы kи, Fцzulи bu nu duymuш, чыxmыш<br />

vя onlarыn nцfuzlarыnы qыrmышdыr.<br />

Mяn “Fцzulи” dиvanыna, Fцzulи qяzяllяrиnя baшdan-baшa<br />

nяzиrя yazmaq fиkrиndяyяm. Yяnи o formada vя bяhrlяrdя<br />

olmaq шяrtи иlяyenи-yenи mюvzularda qяzяllяr yazacaьam.<br />

Hяlя bиr neчя nяzиrя dя yazmышam.<br />

Ah eylяdиyиm nяшeyи-qяlyanыn цчцndцr,<br />

Qan aьladыьыm qяhveyи-fиncanыn цчцndцr.<br />

Kюnlцm bulanыr kцчяdя cюvlanыn gюrcяk,<br />

Nиtqиm tutulur hяrzяvц hяdyanыnы gюrcяk, -<br />

mяtlяlяrи (qяzяlиn иlk beytlяrи) иlя baшlanan qяzяllяr dя o<br />

cцmlяdяn olaraq Fцzulиnиn aшaьыdakы:<br />

Ah eylяdиyиm sяrvи-xurmanыn цчцndцr,<br />

Qan aьladыьыm qюnчeyи-xяndanыn цчцndцr.<br />

Kюnlцm aчыlыr zцlfц-pяrишanыn gюrcяk,<br />

Nиtqиm tutulur qюnчeyи-xяndanыnы gюrcяk. –<br />

mяtlяlи qяzяllяrиnя nяzиrяdиr.<br />

Шeиr odur kи, mюvzusu hяyatdan gюtцrцlцb, юzц dя aчыq vя<br />

aydыn yazыlsыn, hяm dя xalqыn ruhuna uyьun yazыlsыn. Beшgцn,<br />

цч gцn юmцr eylяyиb yaшayan шeиrlяrя шeиr deyиlmяz. Xalqыn<br />

oxumadыьы, яzbяrlяmяdиyи шeиr шeиr deyиldиr. Чцnkи onlarыn<br />

яsasы vяbцnюvrяsи yoxdur, onlar hцbab (yaьыш yaьanda su<br />

цzцnя чыxan qabarcыq, kюpцk) gяmиsи kиmи tez чыxыb, tez dя<br />

batarlar. Elиn ruhundan, цrяyиndяn qopmayan шeиrlяr xalqыn<br />

ruhunda heч zaman hяyяcan яmяlя gяtиrя bиlmяz.<br />

Bиr adamы rahat oturduьu yerdя yerиndяn durquzub oy -<br />

natmaq цчцn ona onun kюnlц иstяdиyи vя sцmцyцnя dцш dц -<br />

yц hava чalыnmalыdыr. Belя olmasa o, qollarыnы aчыb sцzя bиl -<br />

mяyяcяkdиr.<br />

Яzиz dostum vя ustadыm olan Sяhhяt mяnиm fиkrиmиn<br />

bя zи nюqtяlяrи иlя шяrиk olmursa da eybи yoxdur. Bunu gяlя -<br />

cяk gюstяrяcяkdиr...<br />

Sabиr mяnиm “Molla Nяsrяddиn” mяcmuяsиndя seyrяk-<br />

seyrяk шeиr yazmaьыmыn sяbяbиnи soruшdu. Mяn dя baca rыq -<br />

sыzlыьыmы vя vaxtыmыn az olduьunu sюylяdиm. “Bunlar bя ha -<br />

nяdиr” – dedи. Zиya Paшanыn mяшhur tяrkиb bяndиnиn иkи par чa -<br />

sыna иkи saata kиmи nяzиrя yazmaьыmы tapшыrdы. Mяn dя иtaяt<br />

edяrяk yazdыm. Sabиr bяyяndи vяsяtrиnи dя tяshиn etdи”.<br />

Qeyd: Sabиr kиmи bюyцk шaиrlя цnsиyyяtdя olan, onun yaradыcыlыьыna vя<br />

шяxsиyyяtиnя mяftun olanlardan bиrи dя gюrkяmlи tяdqиqatчы-яdяbиyyatшцnas,<br />

jurnalиst vя publиsиst Salman Mцmtazdыr. Onun “Sabиr<br />

haqqыnda xatиrяlяr”иndя bиz bunu barиz шяkиldя gюrцrцk. Hяm dя<br />

mяlum olur kи, Mцmtaz Sabиrdяn mцsahиbя alan иlk vя yeganя jurnalиstdиr.<br />

Yuxarыdakы mцsahиbя dя mяhz Salman Mцmtazыn яmяyиnиn<br />

mяhsuludur. Sabиrdяn иlk mцsahиbя alanda S.Mцmtazыn 27<br />

yaшы, шaиrиn иsя 48 yaшы vardы.<br />

Горхурам<br />

Мирзß ßлßкбßр Ñабир<br />

q<br />

Ïа йи-пи йа дя дц шц рям чюл ля ря, —<br />

Õа ри-мц üи лан ýю рц рям, горхму рам.<br />

Ñейр еди рям бяр рц би йа бан ла ры, —<br />

Гу ли-би йа бан ýю рц рям, горхму рам.<br />

Ýаh олу рам бяhрдя зюв ряг ни шин 4 , —<br />

Дал üа лы ту фан ýю рц рям, горхму рам.<br />

Ýяh чы хы рам са hи ля, hяр йан да мин<br />

Âяh ши йи-üцр ран ýю рц рям, горхму рам.<br />

Ýаh шя фяг тяк дц шц рям даü ла ра, —<br />

Yан üы лы hей ван ýю рц рям, горхму рам<br />

Ýяh ени рям са йя тяк ор ман ла ра, —<br />

Yыр ты úы hей ван ýю рц рям, горхму рам.<br />

Öз го йу рам ýаh не йис тан ла ра —<br />

Áир сц рц ас лан ýю рц рям, горхму рам.<br />

Мяг бя ря лик дя еди рям ýяh мя кан, —<br />

Гябрдя хортдан ýю рц рям, горхму рам.<br />

Мян зил олур ýяh мя ня ви ра ня ляр, —<br />

Ъин ýю рц рям, úан ýю рц рям, горхму рам.<br />

Áу кц ре йи-ярздя мян, мцх тя сяр,<br />

Мцх тя лиф ял ван ýю рц рям, горхму рам.<br />

Õа ри úи мцл кцн дя дя hят та ýя зиб<br />

×ох тц hяф ин сан ýю рц рям, горхму рам.<br />

Ëейк, бу горхмаз лыг иля, доü ру су,<br />

Ай да даш, вал ла hи, бил ла hи, тал ла hи,<br />

Щар да мц сял ман ýю рц рям, гор ху рам!..<br />

Áи ся бяб горхма йы рам, вяú hи вар:<br />

— Íей ля йим ахыр, бу йох ол муш ла рын<br />

Ôик ри ни ган-ган ýю рц рям, гор ху рам,<br />

Гор ху рам, гор ху рам, гор ху рам!...<br />

8<br />

ТЦРК EЛИ / OKTYABR-2009, No:5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!