PARTNERSTVO JAVNOG I PRIVATNOG SEKTORA ... - PALGO centar

JAVNO-PRIVATNO PARTNERSTVO U BUGARSKOJ:
Marketizacija javnih usluga na opštinskom nivou
Sažetak
Iako su javno-privatna partnerstva (JPP) relativno nova praksa u opštinama Bugarske, neka ispitivanja pokazuju da bugarske
lokalne vlasti daju sve veći značaj partnerstvima sa privatnim sektorom i često razmatraju realizaciju infrastrukturnih
projekata kroz JPP aranžmane jer se tako prevazilaze ograničenja nastala usled nedostatka finansijskih sredstava i infrastrukture
na opštinskom nivou.
U isto vreme, koncept u osnovi pojma javno-privatnog partnerstva nije uvek dobro shvaćen. Javlja se tendencija svrstavanja
svih poslovnih odnosa između opština i privatnog sektora u JPP. Sa druge strane, opštine se na JPP oslanjaju uglavnom
kao na mogućnost za dobijanje nove infrastrukture, ne uvažavajući dovoljno druge odlike takvih aranžmana. Zato ne iznenađuje
da se u nekima od njih javljaju teškoće na projektu ili se pristupa sporazumima u kojima je javni interes poslednje
što se uzima u obzir kod izvršenja ugovora o JPP. Suština JPP je u pozitivnom uticaju na zajednicu, koji je rezultat poboljšanja
na polju usluga i infrastrukture, pre nego u posebnoj formi poslovnih odnosa između opštine i privatnog sektora u
okviru JPP. U tom smislu je potrebna promena stava lokalnih vlasti o JPP – pomeranje težišta sa sticanja dobara u prvom
planu, ka pružanju usluga visokog kvaliteta.
Pravni okvir treba da pruži dovoljno fleksibilnosti u pogledu sadržine i prirode JPP. U Bugarskoj ne postoji poseban zakon
o JPP. Takvi aranžmani su definisani i regulisani kompleksnom interakcijom između nacionalnih i opštinskih propisa, kao i
projektnim ugovornim odredbama. Sa stanovišta javnog interesa, postižu se različiti rezultati zbog uklapanja različitih praksi
i organizacije JPP aranžmana u isti pravni okvir. Poslednjih godina je bilo i pozitivnih i negativnih primera JPP aranžmana.
Pregledom ostvarene prakse pokazalo se da je uspeh JPP u velikoj meri zavisio od sveobuhvatnog procesa procene i
upravljanja različitim faktorima kao što su tip JPP, rizici, partner, ugovoreni aranžmani, uticaji, upravljanje, opštinske programske
politike i ciljevi itd. Izgleda da je jedan od glavnih problema nedovoljna procena rizika i raspoređivanja sredstava
koje vodi povećanju finansijskih obaveza lokalnih vlasti. Pošto je podela rizika jedna od ključnih komponenti JPP, proračun
tog rizika je novi zadatak za opštine jer to do sada nije bila uobičajena praksa.
│23
Ovaj rad se fokusira na pitanja i probleme od značaja za projekte JPP na opštinskom nivou i daje kratak pregled pravnog
okvira i institucionalnih aranžmana, razmatra glavne probleme sa kojima se suočavaju opštine i predstavlja četiri specifične
studije slučajeva aranžmana JPP u bugarskim opštinama. Na kraju, ponuđene su preporuke proistekle iz nalaza usmerenih
na regulatorne promene i mere koje bi trebalo da preduzmu lokalne vlasti.