12.07.2015 Views

Matematika 1 - Albas

Matematika 1 - Albas

Matematika 1 - Albas

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Botues:Latif AJRULLAIRita PETRORedaktore:Vasilika DINIArti grafik:Eva KUKALESHIEmanuela LUMANI© <strong>Albas</strong>, Tiranë 2008Ribotim 2010Të gjitha të drejtat janë të rezervuaraShtypur në shtypshkronjën:Shtëpia Botuese <strong>Albas</strong>Në Tiranë: Rr. Budi, Pall. “Classic Construction”, zyra nr. 2Tel/Fax: ++ 355 4 2379184e-mail: albas_tr@yahoo.comNë Tetovë: Rr.Ilindenit, nr.105Tel: 044 344047e-mail: albas_te@yahoo.comNë Prishtinë: Rr.Eqrem Çabej, nr.47Tel: 038 5457139e-mail: albas_pr@yahoo.com


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/1Tema: Poshtë – mbiObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përcaktojë vendndodhjen e objekteve, duke përdorur fjalët logjike poshtë – mbi;• të vizatojë objekte, duke treguar vendndodhjen e tyre.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitposhtë – mbiMjete:Evokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i të kuptuarit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (diskutim)sende ndërtimi, lapsa,ngjyra, fletore, libriEvokimi (Përvijim i të menduarit)Hapi I. Njihen nxënësit me tekstin e matematikës dhe çfarë do të mësojnë në të gjatëklasës së parë.Hapi II. Zhvillohet një lojë me nxënësit për vendndodhjen e objekteve të ndryshme nëklasë, duke përdorur fjalët poshtë – mbi.Libri – tavolinaKu ndodhet libri?Fletorja – libriKu ndodhet fletorja?Mjetet – dollapiKu ndodhen mjetet?Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Hapi I. Nxënësit përshkruajnë figurat në tekst.Tregojnë vendndodhjen e objekteve.Hapi II. Duke punuar individualisht, nxënësit shënojnë me X në tekst atë që kërkohet.Macja ndodhet mbi çati.Lulja ndodhet poshtë pemës.Zogu ndodhet mbi pemë.Krimbi ndodhet poshtë stolit.Reflektimi (Diskutim)Me kube ndërtuese nxënësit ndërtojnë një pallat.- Në katin e tretë vendosim kube të kuqe.- Diskutojmë për katet që ndodhen poshtë tij ose mbi të.(Në mungesë të mjeteve ndërtuese pallatin edhe mund ta vizatojnë.)Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1 në fletore pune, f. 5


skuadra BLibër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/2Tema: Brenda - jashtëObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përdorë saktë fjalët brenda-jashtë në situata të ndryshme;• të individualizojë objektet që ndodhen brenda ose jashtë.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitbrenda - jashtëMjete:Evokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Lojë)petëza,ngjyra,çanta, mjete shkolloreEvokimi (Përvijim i të menduarit)Marr në dorë kutinë e lapsave me ngjyra. Vendos dy lapsa brenda dhe një laps jashtë.- Çfarë ka brenda në kuti? - Çfarë ka jashtë kutisë?Zhvillohen ushtrime gojore për objekte që janë brenda ose jashtë çantës: brenda nëklasë ose jashtë saj.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Përshkruhen figurat.- Ku janë vendosur lulet?Nxënësit ngjyrosin me të kuqe lulet në vazo dhe me blu lulet jashtë saj.Në ushtrimin 2 zhvillojmë një bisedë për peshqit e fluturat.- Ku jetojnë peshqit?- Po fluturat ku jetojnë?- A mund të qëndrojnë fluturat në akuarium?Nxënësit vizatojnë një peshk brenda akuariumit dhe një flutur jashtë akuariumit.Reflektimi (Lojë)Zhvilloj me nxënësit një lojë. Formoj dy skuadra me nga 5 nxënës.Vizatoj në dysheme2 vija të lakuara të mbyllura, të barabarta. Në largësi të barabartë nga secila prej tyrevizatoj nga një vijë, në të cilën do të qëndrojnë nxënësit e skuadrave. Nxënësit e njërësskuadër kanë petëza të kuqe dhe të një skuadrës tjetër petëza të verdha. Në të njëjtën kohënxënësit hedhin petëzat për t’i futur brenda vijave. Shpallet fituese skuadra që hedh mëshumë petëza brenda.skuadra ADetyrë shtëpie: Detyra A, B, C fletë pune, f. 510


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/3Tema: Përpara - prapaObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përcaktojë vendndodhjen e objekteve, duke përdorur saktë fjalët logjike para, prapa;• të vizatojë objekte, duke treguar vendndodhjen e tyre.Koncepte kryesore:përpara-prapaMjete:ngjyra, petëzaStruktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Vendos në tabelë tri lapsa: të kuq, blu, të verdhë.Nxënësit i nxjerrin mbi tavolinë.- Cili laps është vendosur përpara blusë?- Cili laps është vendosur përpara të verdhit? etj.Kryhet një veprimtari e tillë edhe me nxënësit që janë veshur me bluza me ngjyra të ndryshme.Realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar)Në ushtrimin 1 përshkruajmë figurën.- Ç’shihni në figurë?- Me se do ta ngjyrosim varkën para rosës? (Me të verdhë.)- Me se do ta ngjyrosim varkën prapa rosës? (Me të gjelbër.)Në ushtrimin 2 vëzhgojmë figurën.- Ku do ta vizatojmë makinën? (Përpara shtëpisë.)- Ku do ta vizatojmë pemën? (Prapa shëtisë.)Vizatojmë objektet.Në ushtrimin 3 u vendosim emra fëmijëve.- Cila është në fillim?- Cila vajzë vjen prapa saj?- Cila është në fund?- Kush është para saj?Plotësojmë fjalitë në libër me fjalët përpara ose prapa.Reflektimi (Rishikim dyshe)Nxënësit vendosin në bankë disa petëza me ngjyra të ndryshme, njëra pas tjetrës.Shoku i bankës i vendos petëzat njëra pas tjetrës, në të njëjtën radhitje.Detyrë shtëpie: ushtrimi A, B. f. 6 në fletoren e punës.11


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/4Tema: Afër - largObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përcaktojë nëpërmjet përfytyrimeve vendndodhjen në distanca të ndryshme të objekteve;• të vizatojë dy figura afër ose larg një objekti të dhënë;• të ngjyrosë me ngjyra të ndryshme lule që ndodhen afër ose larg pemëve.Koncepte kryesore:afër - largMjete:laps, ngjyraStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Imagjinatë e drejtuar)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Lojë)Evokimi (Imagjinatë e drejtuar)- Paraqesim në tabelë një lëndinë me lule, flutura që fluturojnë, bletë që qëndrojnëmbi lule, diellin dhe zogjtë që fluturojnë.- Diskutojmë për vendndodhjen e figurave të ndryshme.- Ku janë bletët? (afër luleve) - Po fluturat? (larg luleve)- Ku e shihni diellin? - Po zogjtë? Barin?- Diskutojmë për vendndodhjen e nxënësve në varësi të dërrasës së zezë, mësueses/it,derës, dritares etj.- Cilët nxënës e kanë më larg tabelën e zezë? - Cilët nxënës e ka më afër?- Cili nxënës e ka më afër derën? - Cili nxënës e ka më larg?Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)- Përshkruajmë figurën. Përcaktojmë objektet që janë afër ose larg pemëve. Plotësojmëfigurën me vizatime dhe me ngjyrosje.- Ku do ta vizatojmë macen? (afër detit)- Ku do ta vizatojmë makinën? (larg shtëpisë)- Me ç’ngjyrë do t’i ngjyrosim lulet larg pemës?- Me ç’ngjyrë do t’i ngjyrosim lulet afër pemës?Reflektimi (Lojë)Organizojmë një lojë me dy kuti ngjyrash. Secili nga dy nxënësit duhet ta vendosëkutinë e tij të ngjyrave sipas vendndodhjes që i përcakton mësuesi/ja: afër (larg) dritares;para (prapa) një nxënësi; poshtë (mbi) tavolinë; brenda (jashtë) bankës.Detyrë shtëpie: Detyra në f. 6, fletë pune.12


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/5Tema: Majtas - djathtasObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përcaktojë saktë anët midis dy objekteve;• të përcaktojë vendndodhjen e objekteve të ndryshme, nisur nga pozicioni i tyre;• të vizatojë objekte nisur nga një pozicion i dhënë.Koncepte kryesore:majtas, djathtasMjete:petëza, laps, ngjyraStruktura e mësimit ERREvokimi (Diskutim)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Këmbim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim)Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të kryejnë veprime si më poshtë:Thoni “Mirupafshim!” me dorë. Me cilën dorë përshëndetët?Ngrini dorën e majtë.Ngrini dorën e djathtë.Mbani në dorën e djathtë lapsin dhe në të djathtën vizoren.Nëse mësuesi/ja sheh se ndonjë nxënës ka probleme me përcaktimin e të djathtëse të majtës, ngre një nxënës në tabelë, duke i vendosur me ngjitës shirit një letër nësecilin krah me shkronjën përkatëse ( M, D ).Më pas ngre një tjetër nxënës, duke i dhënë në njërën dorë një gomë dhe në tjetrënnjë mprehëse lapsash. Nxënësi duhet t’i mbajë duart prapa, t’i shkëmbejë sendet menjëri-tjetrin. Një tjetër nxënës do të zgjedhë njërën dorë e do zbulojë se ç’send bie.Loja mund të përsëritet.Duke qenë se konceptet majtas - djathtas janë paksa të vështira, sepse kanë të bëjnëedhe me referentin, mësuesi/ja zhvillon disa lojëra.Tre nxënës vendosen në radhë. Mësuesi/ja pyet, duke iu referuar nxënësit të mesit.- Cili është djathtas ...........(emri i nxënësit të mesit)?- Cilin ka majtas............. (emri i nxënësit të mesit)?Nxënësit përcaktojnë vendndodhjen e sendeve përreth (majtas, djathtas), duke pasursi referent veten.13


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësuesi/ja vendos në tabelë petëzat: trekëndësh blu, i verdhë, i kuq.Nxënësit i vendosin në tavolina. Tregojnë pozicionin e tyre:• trekëndëshi blu ndodhet në të majtë të trekëndëshit të verdhë.• trekëndëshi i kuq ndodhet në të djathtë të trekëndëshit të verdhë.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Nxënësit përshkruajnë figurat në tekst. Ngjyrosin figurat në të majtë ose në të djathtëtë objekteve të dhëna sipas udhëzimeve të dhëna në tekst.- Cila re ndodhet në të majtë të hënës?- Ku ndodhet flutura me krahë të hapur?- Cilën kukull keni ngjyrosur?Në detyrën 2 nxënësit do të ngjyrosin katër pjesët e ndara të katrorit të madh, dukerimarrë konceptet: poshtë - lart, majtas - djathtas, për të gjetur katrorin që kërkohet.Reflektimi (Këmbim në dyshe)Njëri nxënës vendos e kuq, e gjelbër, e verdhë në shtyllë.Nxënësi tjetër vendos trekëndësha të tjerë në të djathtë të tyre, sipas të njëjtës renditje.Pasi i vendosin, përcaktojnë vendndodhjen e tyre. P.sh.: i kuq ndodhet në tëmajtë të të verdhë.Në fund të orës së mësimit, nëse ka kohë të mjaftueshme, mësuesi/ja vizaton në dyshemedy vija paralele si rrugë, të cilat do t’i ndajë në dy korsi me një vijë tjetër paraleletë ndërprerë. Dy nxënës, duke u vënë në rolin e dy makinave, do të ecin njëri përballëtjetrit, secili në korsinë e vet. Afërsisht në mesin e rrugës, një tjetër nxënës do të bëjërolin e “semaforit”. Kur dy nxënësit, të cilët nisen njëkohësisht në skajet e rrugës, arrijnëte “semafori”, mësuesi/ja jep komandën “Ndal!”.Më pas i pyet secilin prej tyre:- Në cilën anë e ke makinën tjetër? Po semaforin?Përveç semaforit mësuesi/ja mund të caktojë edhe fëmijë të tjerë, duke u dhënë roletë ndryshme (u jep nga një letër në të cilën është vizatuar objekti që nxënësi përfaqëson,p.sh.: një pemë, një shtëpi, një stacion autobusi, një tabelë reklame, një pikë benzineetj.), dhe u drejton pyetjen e mësipërme, duke ndryshuar emrin e objektit.Detyrë shtëpie: Detyrat në f. 7, fletë pune.14


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/6Tema: KrahasimiObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të krahasojë objekte për të arritur në përfundimin se cila prej tyre është më e gjatë,më e shkurtër, më e madhe, më e vogël;• të vizatojë objekte duke krahasuar gjatësitë e tyre.Koncepte kryesore:i lartë, i ulët, i gjatë,i shkurtër, i madh, i vogëlMjete:petëza, ngjyra, lapsStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Vëzhgo dhe analizo)Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Evokimi (Vëzhgo dhe analizo)Nxjerr para klasës dy nxënës (i krahasojmë).- Cili është më i gjatë?- Po më i shkurtër?Paraqes para klasës bashkësi me lapsa.Veçojmë lapsin më të gjatë e më të shkurtër.- Formojmë bashkësi me petëza të mëdha e petëza të vogla.Realizimi i kapitullit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Krahasojmë figurat e paraqitura në tekst.Në figurën e parë ngjyrosim pemën më të lartë, kurse në të dytën lulen më të ulët.Në figurën e tretë ngjyrosim trenin më të gjatë, kurse në të katërtën shpatën më tëshkurtër.Në figurën 5 ngjyrosim tullumbacen më të madhe, kurse në figurën 6 akulloren mëtë vogël.Reflektimi (Rishikim në dyshe)Nxënësit punojnë në grupe:grupi 1 - pallat të lartë e më të ulët.Vizatojnë: grupi 2 - shall të gjatë e më të shkurtër.grupi 3 - top të madh e më të vogël.Detyrë shtëpie: Detyra A në f. 8, fletore pune.15


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/7Tema: RenditjaObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të renditë figurat sipas një rregulli të përcaktuar duke i lidhur me shigjetë me pikat në bosht;• të ndërtojë vargje rritëse ose zbritëse duke vizatuar objekte të ndryshme.Koncepte kryesore:rendit, i lartë, i ulët, i gjatë,i shkurtër, i madh, i vogëlMjete:tullumbace,ngjyra, shirita letreStruktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)- Një tufë me tullumbace nxënësit i rendisin nga më e madhja te më e vogla.- Renditin sipas gjatësisë lapsat në kutitë e ngjyrave.- Në grupe janë vendosur disa shirita me gjatësi të ndryshme.I renditin nxënësit nga më i gjati te më i shkurtri.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Përshkruajmë veshjet e kukullave.I renditim në bosht sipas radhës nga më e larta te më e ulëta, duke i lidhur me shigjetatnë bosht.- Vëzhgoni lapsat.- Cili laps është më i gjatë? (i kuqi)E lidhim me shigjetë me pikën e parë të boshtit.Kështu veprojmë edhe për lapsat e tjerë, duke i renditur në bosht nga më i gjati te më i shkurtri.- Vëzhgojmë lulet.- Cila lule është më e vogla? (bluja)E lidhim me shigjetë në pikën e parë të boshtit.Kështu veprojmë edhe me lulet e tjera, duke renditur lulet në bosht nga më e voglate më e madhja.Reflektimi (Rishikim në dyshe)- Nxënësit vizatojnë një varg me pemë duke i renditur nga më e larta te më e ulëta (grupi 1).- Nxënësit e grupit të dytë vizatojnë një varg me tullumbace duke i renditur nga më evogla te më e madhja.Detyrë shtëpie. Detyra A, B në f. 8 të fletores së punës.16


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/9Tema: Kush kërkon gjenObjektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë cilësitë e përbashkëta e të veçanta të objekteve.• të krahasojë figurat në tekst duke zbuluar cilësitë e përbashkëta e të veçanta të tyre.krahasim, pozicion, ngjashmëriMjete:Evokimi (Vëzhgo-analizo)Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Evokimi (Vëzhgo-analizo)Veprimtari me petëza- Vendosim mbi tavolinë petëzat e kuqe.Nxjerrim cilësitë e përbashkëta e të veçanta të tyre.Cilësitë e përbashkëta – ngjyra.Cilësitë e veçanta – forma, madhësia.- Vendosim mbi tavolinë petëzat katrore.Nxjerrim cilësitë e përbashkëta e të veçanta.Cilësitë e përbashkëta – forma.Cilësitë e veçanta – ngjyra, madhësia.Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Në ushtrimin 1 vëzhgojmë figurat në tekst.Duhet të ngjyrosim figurat me pozicion të njëjtë si modeli.I komentojmë të gjitha figurat duke skualifikuar ato që nuk janë të njëjta, p.sh.: e paraështë me fytyrë majtas, nuk është e njëjtë si modeli etj.Në ushtrimin 2 nxënësit përshkruajnë lulet duke gjetur cilësitë e përbashkëta e ndryshimetmes tyre.Në ushtrimin 3 ngjyrosin djathtas figurat sipas modelit të dhënë majtas.petëza, laps,ngjyraReflektimi (Rishikim në dyshe)- U shpërndajmë grupeve fletë ku janë vizatuar objekte të ndryshme (gjethe të formavetë ndryshme, lule, zogj, fjongo).- Nxënësit gjejnë objekte të njëjta dhe i ngjyrosin me të njëjtën ngjyrë.Detyrë shtëpie: Detyra A në f. 9, fletore pune.18


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/10Tema: Dhe - oseObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përdorë saktë lidhëzat logjike dhe,ose;• të tregojë ndryshimet mes lidhëzave logjike dhe,ose.Koncepte kryesore:dhe, oseMjete:ngjyra, veshjeStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Nxënësit përshkruajnë veshjen e tyre duke përdorur lidhëzën dhe.Kam veshur atlete dhe xhinse.Kam veshur këmishë dhe pulovër etj.- Diskutojmë për veshjen që pëlqen duke përdorur lidhëzat dhe, oseMë pëlqen të vesh këmisha ose triko.Më pëlqen të vesh atlete ose xhinse.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Diskutojmë kuptimin e lidhëzave dhe, ose.Dhe- ka kuptim të dyja, të gjitha.Ose- ka kuptim përjashtues, d.m.th. njërën.Në detyrën 1 nxënësit ngjyrosin fluturat dhe lulet.Në detyrën 2 nxënësit ngjyrosin frutat ose bletët.Në detyrën 3 nxënësit vizatojnë një akullore ose një karamele;një kapele dhe një fjongo.Në detyrën 4 plotësojnë dhe, ose në vendin e duhur.Flamujtë janë blu dhe të gjelbër.Topat janë të kuq ose të verdhë.Reflektimi (Përvijim i të menduarit)- Nxënësit vizatojnë një lule të verdhë ose të kuqe.- Vizatojnë një katror të madh dhe një të vogël.(Vizatimi përsëritet edhe me objekte të tjera.)Detyrë shtëpie: Detyra A, B, f. 10, fletore pune.19


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/11Tema: Katrori dhetrekëndëshiObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të emërtojë figurat gjeometrike, katrorin dhe trekëndëshin;• të gjejë forma të ngjashme me këto figura gjeometrike;• të ndërtojë lidhjen midis tyre dhe formave në natyrë.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitfigurë gjeometrike, katror,trekëndësh.Evokimi (Vëzhgo dhe analizo)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Evokimi (Vëzhgo dhe analizo)Mësuesi/ja merr një karton me ngjyrë (të kuqe) dhe pret një katror. Më pas pret edhe njëtrekëndësh me një tjetër ngjyrë. E vendos katrorin mbi tabelën e zezë dhe e konturon me njëshkumës me ngjyrë. Të njëjtën gjë bën edhe për trekëndëshin.Nxënësit punojnë në grup. Presin katrorë dhe trekëndësha nga fletët punëdore dhe përpiqentë ndërtojnë figurat në libër, duke i ngjitur ato.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Përshkruajmë figurat në tekst.Emërtojmë figurat gjeometrike katrorin e vogël (majtas-lart).••Mjete: letra punëdoreje,kartonë me ngjyra, gërshërë,ngjitës, shkumësa me ngjyraNë figurën e parë shënojmë me X objektet në formë katrori.Në figurën e dytë shënojmë me X objektet në formë trekëndëshi.Nxënësit, punojnë në punë individuale, për plotësimin e vargut me figurat gjeometriketë mësuara dhe me pas i ngjyrosin ato, siç kërkohet në tekst.Reflektimi (Rishikim në dyshe)Nxënësit gjejnë në klasë objekte që ngjajnë me figurat gjeometrike: katrorin dhetrekëndëshin.Ata mund edhe të presin katrore dhe trekëndësha nga kartonët me ngjyra, për tëndërtuar me to figura sipas imagjinatës, si shtëpi, pemë, pallate etj.Detyrë shtëpie: Detyra 12/A ose B (me grupe), në faqen 10, fletore pune.20


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/12Tema: DrejtkëndëshiObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të emërtojë drejtkëndëshin, duke dalluar ndryshimet nga katrori dhe trekëndëshi;• të gjejë ngforma të ngjashme me drejtkëndëshin;• të ndërtojë lidhjen midis kësaj figure gjeometrike dhe formave në natyrë.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitfigurë gjeometrike,drejtkëndësh.Evokimi (Vëzhgo dhe analizo)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Konkurs)Mjete: letra punëdoreje,kartonë me ngjyra, gërshërë,ngjitësEvokimi (Vëzhgo dhe analizo)U shpërndajmë nxënësve figura të prera në formë katrori, drejtkëndëshi, trekëndëshi.Nxënësit punojnë në grupe, duke grupuar figurat sipas formës:I njohim nxënësit me figurat gjeometrike. Emërtojmë grupimet (bashkësitë) e krijuara:bashkësi me katrorë, drejtkëndësha, trekëndësha.Nxënësit presin drejtkëndësha nga fletët punëdore dhe përpiqen të ndërtojnë figurat nëlibër, duke i ngjitur ato.Mësuesi/ja pret një drejtkëndësh dhe një katror, me brinjë sa brinjën më të vogëltë drejtkëndëshit. Duke i mbivendosur, ai/ajo tregon dallimin mes drejtkëndëshit dhekatrorit, duke u thënë se katrori ka formë të rregullt, ndërsa drejtkëndëshi është gjithnjëpak më i gjatë në njërën anë.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Përshkruajmë figurat në tekst. Emërtojmë figurat gjeometrike të ngjashme me figurën nëkatrorin e vogël (majtas-lart).• Në figurë nxënësit shënojnë me X objektet në formë drejtkëndëshi.Nxënësit, punojnë në punë individuale, për plotësimin e vargut me figurat gjeometriketë mësuara dhe me pas i ngjyrosin ato, siç kërkohet në tekst.Reflektimi (Konkurs)Mësuesi/ja e ndan klasën në dy grupe dhe organizon një konkurs: cili grup do të thotëmë shumë emra objektesh që ngjajnë me drejkëndëshin. Pikët i shënon në tabelë, dukevendosutr nga një vijë për çdo përgjigje të saktë të secilit anëtar të grupit.Detyrë shtëpie: Detyra 12/A ose B (me grupe), në faqen 10, fletore pune.21


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/13Tema: RrethiObjektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë rrethin si figura gjeometrike që kufizohet nga një vijë e lakuar e mbyllur;• të gjejë sende me formë të ngjashme me rrethin;• të ndërtojë lidhjen midis kësaj figure gjeometrike dhe formave në natyrë.figurë gjeometrike,rreth, vijë e lakuar e mbyllurEvokimi (Vëzhgo dhe analizo)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Mjete: letra punëdoreje,kartonë me ngjyra, gërshërë,ngjitës, shkumësa me ngjyraEvokimi (Vëzhgo dhe analizo)Në tabelë, me shkumësa me ngjyra shënojmë një vijë të drejtë, një vijë të përthyer tëmbyllur, një vijë të lakuar, një vijë të lakuar të mbyllur, duke shpjeguar llojin e tyre.Pastaj marrim një gotë, një pjatë plastike apo një send tjetër që ka formë cilindrike(nxënësit mund të përdorin edhe petëzat cilindër, monedha, kopsa), e vendosim mbisipërfaqen e tabelës dhe e vijojmë rreth e qark me shkumës me ngjyrë. U shpjegojmënxënësve se kjo figurë gjeometrike quhet rreth. U themi se rrethi ka formë të rregullt dheështë një vijë e lakuar e mbyllur.Nxënësit presin rrathë të madhësive të ndryshme nga fletët punëdore dhe përpiqen të ndërtojnëfigurat në libër, duke i ngjitur ato. Në këtë rast mësuesi/ja i ndihmon nxënësit, sepsefigura e rrethit është e vështirë që nxënësit ta realizojnë vetë.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Përshkruajmë figurat në tekst. Emërtojmë figurën gjeometrike që ndodhet në katrorin evogël (majtas-lart). Nxënësit punojnë në tekst.Ata punojnë në mënyrë individuale me ushtrimet e tekstit, duke shënuar me X figurate ngjashme me rrethin (dielli, rrotat e karrocës së bebeve, flluskat, kopsat). Më pasvazhdojnë me ngjyrosjen e figurave sipas modelit të dhënë.Reflektimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Mësuesi/ja u thotë nxënsve të vizatojnë në fletore secili nga tri objekte që kanë elementetë ngjashme me rrethin (fruta, biçikletë, makinë, top, daulle, arush, raketë pinpongu etj.).Detyrë shtëpie: Detyra A në faqen 11, në fletoren e punës.22


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/14Tema: TrapeziObjektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të emërtojë trapezin, duke dalluar ndryshimet nga katrori dhe drejtkëndëshi;• të gjejë sende me formë të ngjashme me trapezin;• të ndërtojë lidhjen midis kësaj figure gjeometrike dhe formave në natyrë.figurë gjeometrike,trapez.Evokimi (Vëzhgo dhe analizo)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Mjete: letra punëdoreje,kartonë me ngjyra, gërshërë,ngjitës, shkumësa me ngjyraEvokimi (Vëzhgo dhe analizo)Mësuesi/ja merr një karton me ngjyrë të prerë në formë katrori. Pyet nxënësit se siquhet kjo figurë gjeometrike. Pastaj e palos më dysh dhe njërën anë të palosjes e pretpjerrtas, në mënyrë që figura kur të hapet të dalë një trapez.Po ashtu vepron edhe me drejtkëndëshin dhe trekëndëshin. I pret ato në mënyrëqë të dalë trapez. U shpjegon nxënësve se prerja “magjike” e shndërroi kartorin, drejtkëndëshindhe trekëndëshin në një tjetër figurë gjeometrike: në trapez.Në të njëjtën mënyrë nxënësit do të presin trapeze të madhësive të ndryshme dhe dot’i ngjitin sipas modelit në tekst, për të ndërtuar trapezin e animuar apo sipas fantazisë.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Përshkruajmë figurat në tekst. Emërtojmë figurën gjeometrike që ndodhet në katrorin evogël (majtas-lart). Nxënësit punojnë në tekst.Ata punojnë në mënyrë individuale me ushtrimet e tekstit, duke bashkuar me vijë figurate ngjashme gjeometrike (rrathët, katrorët, trapezet, drejtkëndëshat, trekëndëshat).Më pas vazhdojnë vizatimin e figurave gjeometrike që kërkohen dhe i ngjyrosin ato.Reflektimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Mësuesi/ja e ndan klasën në dy grupe dhe u jep të njëjtën sasi figurash kartoni (trapeze)të ngjyrave të ndryshme dhe i lë të lirë të punojnë sipas fantazisë për të ndërtuar objektetë ndryshme (shtëpi, dekore qilimash etj.)Detyrë shtëpie: Detyra A në faqen 11, në fletoren e punës.23


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/15Tema: Luaj me figuratObjektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përdorë njohuritë e marra rreth figurave gjeometrike, për të ndërtuar figura tëndryshme sipas fantazisë;• të grupojë figurat gjeometrike sipas formës së tyre.figura gjeometrike,katror, trekëndësh, drejt-- këndësh, rreth, trapez.Evokimi (Vëzhgo dhe analizo)Realizimi i kuptimit (Punë individuale)Reflektimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Mjete: letra punëdoreje,kartonë me ngjyra, gërshërë,ngjitës, shkumësa me ngjyraZhvillimi i mësimitEvokimi (Vëzhgo dhe analizo)U shpërndajmë nxënësve figura të prera në formë katrori, drejtkëndëshi, trekëndëshi,rrethi.Nxënësit punojnë në grupe, duke grupuar figurat sipas formës:Nxënësit gjejnë në klasë objekte që ngjajnë me figurat gjeometrike: tavani, dyshemeja etj.Lyejmë me bojë faqe të trupave në formë kubi, cilindri, prizmi trekëndor, kuboididhe i stampojmë në fletë. Dalin figura të ndryshme gjeometrike.Nxënësit emërtojnë figurat gjeometrike.Realizimi i kuptimit (Punë individuale)Mësuesi/ja e ndan klasën në tri grupe, duke i caktuar secilit grup njërën prej detyravetë tekstit. Nxënësit punojnë në tekst, duke i ngjyrosur figurat gjeometrike sipas kërkesës.Gjatë punës mësuesi/ja u drejton sipas rastit pyetje si:- Sa katrorë ka pallati i parë majtas?- Sa drejtkëndësha ka në vijat e bardha të rrugës? etjReflektimi (Rishikim në dyshe)Nxënësit punojnë në dyshe, më shokun e bankës. njëri vizaton në fletore një figurëgjeometrike që i pëlqen, tjetri e vizaton në fletoren e tij e më pastaj ndërrojnë rolet.Detyrë shtëpie: Detyra A në faqen 11, në fletoren e punës.24


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/16Tema: Diçka të përbashkëtObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë cilësinë e përbashkët të elementeve të bashkësive;• të krijojë grupe me elemente që kanë një cilësi të përbashkët.Koncepte kryesore:Mjete:bashkësia, cilësia e përbashkëtobjekte të ndryshmeStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Nxënësit kanë sjellë në klasë objekte të ndryshme.I grupojnë sipas cilësive të përbashkëta që kanë:fruta lodra fletore libra ngjyraRealizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Në detyrën 1 nxënësit emërtojnë figurat.Qarkojnë frutat.Bisedojnë për llojet e transportit (rrugor, ajror, detar).Në detyrën 2 qarkojnë mjetet e transportit me katër rrota.Në detyrën 3 qarkojnë gjallesat që fluturojnë.Diskutojnë për veshjet në stinë të ndryshme.Qarkojmë veshjet e dimrit në detyrën 4.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Plotësojnë bashkësi me elemente që tregojnë të njëjtën cilësifruta veshje lodraDetyrë shtëpie: Detyra A f. 11, në fletore pune.25


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/17Tema: Formo bashkësiObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë cilësinë e përbashkët të elementeve të bashkësive;• të formojë bashkësi me objekte të ndryshme, duke u mbështetur te cilësia epërbashkët e elementeve të tyre.Koncepte kryesore:bashkësi, cilësi e përbashkëtMjete:petëzaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Mësuesi/ja grupon disa nxënës duke u bazuar në veçoritë e tyre, p.sh., nxënës meflokë të verdhë, nxënës me sy bojëqielli ose nxënës vetëm djem/vetëm vajza etj.Veprimtari me petëza. Nxënësit formojnë grupe me petëza trekëndëshe, rrethore,katrore. Formojnë grup me trekëndësha të kuq. Formojnë grup me katrorë të mëdhenjetj. Pra, bashkësia formohet duke u mbështetur te cilësia e përbashkët e elementeve tëtyre. Elementet që kanë një cilësi të përbashkët formojnë një bashkësi.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të mësueses/it rreth elementit të përbashkët që bën qëveglat muzikore të bëjnë pjesë në një bashkësi. Pastaj ata emërtojnë figurat në tekst.Tregojnë përdorimet dhe cilësitë e tyre.Qarkojnë figurat që kanë të paktën një cilësi të përbashkët.Në detyrën 2 qarkojnë gjallesat që kanë një cilësi të përbashkët (shpendët, insektet).Në detyrën 3 emërtojnë figurat gjeometrike. Qarkojnë figurat gjeometrike, duke formuarbashkësinë e trekëndëshave, rrethorëve e drejtkëndëshave.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Nxënësit vizatojnë bashkësi me elemente që kanë një cilësi të përbashkët.Detyrë shtëpie: Detyra A f. 12, fletore pune.26


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/18Tema: EtiketaObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë cilësinë e përbashkët të elementeve të një bashkësie;• të vendosë në etiketë cilësinë e përbashkët të elementeve të një bashkësie.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitbashkësi, etiketëEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Paraqesim në tabelë bashkësitë.Mjete:petëza të ndryshme, ngjyraNxënësit emërtojnë elementet e bashkësive.Plotësojnë etiketat me cilësinë e përbashkët të elementeve të bashkësive.• ngjyrë e kuqe në etiketën e bashkësisë së parë;• ngjyrë blu në etiketën e bashkësisë së dytë;• rreth në etiketën e bashkësisë së tretë;• trekëndësh në etiketën e bashkësisë së katërt.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim).Në detyrën 1 emërtojnë elementet e bashkësive.I lidhin me etiketat kur është e mundur.Shpjegojnë arsyet.Në detyrën 2 vizatojnë elementet sipas etiketave: mollë, pisha, topa.Në detyrën 3 plotësojnë etiketat me cilësinë e përbashkët të elementeve të bashkësive.FRUTA PEMË LODRAReflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Plotësojnë bashkësitë me elemente sipas etiketave.LuleFrutaLodraKafshëDetyrë shtëpie: Detyra A, faqe 13, fletore pune.27


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/19Tema: A ka secili të tijën?Objektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të krahasojë bashkësitë me anë të relacionit injektiv.• të shoqërojë elementet e bashkësive për të arritur në përfundim se cila prej tyre ka“më shumë se”; “më pak se”.Koncepte kryesore: krahasim, bashkësi Mjete: petëza, sende të mjedisit,fletore, ngjyraStruktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Të nxënit me këmbime)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)U tregojmë nxënësve një bashkësi me 3 lapsa me ngjyra.Ata i emërtojnë ngjyrat.Nxënësit do të vendosin nga një laps në çdo fletore.- A mbeti ndonjë fletore pa laps? (Po)- Cila fletore?- A mbeti laps pa fletore? (Jo)Kështu veprojmë për të krahasuar një bashkësi me 5 mollë e 4 nxënës.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Në detyrën 1 emërtojmë elementet e bashkësive.Lidhim me shigjetë elementet e dy bashkësive dhe shënojmë me X përgjigjen e duhur.- A ka çdo mace pjatën e saj? Po Jo- Kemi aq pjata sa dhe mace? Po Jo- Janë më shumë mace apo pjata?Bashkësia e maceve ka më shumë elemente se bashkësia e pjatave.Në detyrën 2 krahasojmë bashkësinë e fluturave me lulet.Bashkësia e fluturave kanë pak elemente se lulet.Në detyrën 3 krahasojmë lepujt me karotat.Bashkësia e lepujve ka më shumë elemente se bashkësia e karotave.Reflektimi (Të nxënit me këmbime)Nxënësit nxjerrin të gjitha petëzat trekëndore.Shoqërojnë çdo petëz të madhe me petëzën e vogël.Nxënësit kontrollojnë njëri-tjetrin.Përsëritet veprimtaria me petëza katrore, me petëza me ngjyra të ndryshme.Detyrë shtëpie: Detyra A, faqe 13, fletore pune.28


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/20Tema: Më shumë - më pakObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të krahasojë bashkësitë me anë të krahasimit,• të shoqërojë elementet e bashkësive për të arritur në përfundim se cila prej tyre ka“më shumë se”, “më pak se”.Koncepte kryesore:“më shumë se”,“më pak se”, krahasimStruktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Këmbim në dyshe)Zhvillimi i mësimitMjete:sende të ndryshme, ngjyraEvokimi (Përvijim i të menduarit)Nxjerrim 5 nxënës para klasës.Një nxënësi tjetër i japim 4 fletore dhe u themi që t’i japë nga 1 fletore çdo nxënësi (1nxënës mbetet pa fletore).- A mbesin fletore? (Jo)- A mori çdo nxënës fletore? (Jo)- Çfarë ka më shumë, nxënës apo fletore?Nxënësit diskutojnë dhe arrijnë në përfundimin se:Nxënës ka më shumë se fletore.Fletore ka më pak se nxënës.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Nxënësit përshkruajnë figurën. Lidhin me shigjetë fluturat me peshqit.Gjejnë çfarë ka më shumë flutura apo peshq? Nxënësit emërtojnë lodrat në secilënfigurë. Shoqërojnë lodrat e figurës së parë me lodrat e figurës së dytë.- Cila figurë ka më pak lodra?- Cila figurë ka më shumë lodra?Shënojmë me X figurën që ka më shumë lodra.Në detyrën 3 shoqërojnë macet e figurës së parë me macet e figurës së dytë.Ngjyrosin shportën që ka më pak mace.Reflektimi (Këmbim në dyshe)Mësuesi/ja ndjerr në tabelë nxënësit e njërit rresht. U thotë atyre të ndahen në dygrupe: grupi i vajzave dhe grupi i djemve. Cili grup ka më shumë nxënës?Nxënësit vizatojnë bashkësi me objekte të ndryshme dhe i krahasojnë me njëri-tjetrinduke shoqëruar një për një elementet e bashkësive.Detyrë shtëpie: Detyra A, B, në faqen 13 të fletores së punës.29


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 1/21Tema: Aq... saObjektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të shoqërojë elementet e bashkësive për t’i krahasuar;• të dallojë bashkësitë e barasvlershme;• të ndërtojë bashkësi që ka aq elemente, sa një bashkësi e dhënë.bashkësi e barasvlershmeMjete:Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Këmbim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Vendosim në tabelën magnetike10 petëza të mëdha dhe po aq të vogla.Kemi bashkësinë e petëzave të mëdha e të vogla.- Çfarë ka më shumë?Një nxënës shoqëron petëzat në tabelë.Arrijmë në përfundim se petëza të vogla ka aq sa petëza të mëdha.- Kam 4 lapsa në dorë.- Nxirrni aq fletore sa lapsa kam në dorë.- Nxirrni më pak fletore.- Nxirrni më shumë fletore.petëza, ngjyra,sende të ndryshmeRealizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Në detyrën 1 emërtojmë bashkësitë. Shoqërojmë elementet e bashkësive.- A ka çdo filxhan pjatën e tij? (Po.)Dy bashkësitë janë të barasvlershme.Në detyrën 2 diskutojmë për lulet që kanë në shtëpi ose në klasë. Shoqërojmë njëlule me një vazo.- A ka çdo lule vazon e saj? (Po.)Kemi aq lule sa dhe vazo.Në detyrën 3 shoqërojmë akulloren me fëmijët.- A kemi aq akullore sa fëmijë? (Po)Reflektimi (Këmbim në dyshe)U kërkojmë nxënësve të kryejnë veprimet e mëposhtme.- Sa herë të përplas duart aq petëza do të vendosni mbi bankë.Përplas duart 2, 3, 4, 5 herë me interval nga një përplasje në tjetrën.Nxënësit nxjerrin petëzat pas çdo përplasjeje.Detyrë shtëpie: Detyra A, f. 15, fletore pune.30


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/1Tema: SimboletObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të paraqesë elementet e bashkësisë me simbole;• të lidhë bashkësitë me simbolet përkatëse.Koncepte kryesore:simbolMjete:petëzaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Këmbim në dyshe)Evokimi (Përvijim i të menduarit)I njoh nxënësit me X (kryqin) si simbol.Nxënësit do të nxjerrin mbi tavolinë aq petëza, sa kryqe do të vizatoj në tabelëNë tabelë do të shënoj x; xxxx; xxxxx, xx.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Në detyrën 1 emërtojmë bashkësitë.Vizatojmë një kryq për çdo element të secilës bashkësi.Në detyrën 2 nxënësit do të vizatojnë nënbashkësi një element për çdo kryq.x x xNë detyrën 3 do të lidhin në çdo bashkësi trastën e duhur në të cilën janë shënuarsimbolet përkatëse.Reflektimi (Këmbim në dyshe)Njëri nxënës vizaton bashkësi me elemente sipas dëshirës, nxënësi tjetër shënon mesimbole (kryqe) numrin e elementeve.Veprimtaria kryhet në formë loje, nxënësit ndërrojnë rolet me njëri-tjetrin.Detyrë shtëpie: Detyra A, në faqen 15, fletore pune.31


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/2Tema: Një histori... me shumë numraObjektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë simbolet e numrave një, dy;• të përcaktojë vlerën sasiore të tyre;• të shkruajë saktë grafikun e numrave një, dy.numri 1, numri 2Mjete:Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Reflektimi (Rishikim në dyshe)petëza, sende të ndryshmeEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)1 2Vizatojmë në tabelë dy bashkësi.- Sa elemente ka në bashkësinë e parë? (1) Shënojmë numrin 1 në etiketë.- Sa elemente ka në bashkësinë e dytë? (2) Shënojmë numrin 2 në etiketë.Nxënësit nxjerrin aq petëza sa është numri që shkruajmë në tabelë (1 ose 2).Përsëritet veprimtaria edhe me objekte të tjera në klasë (fletore, lapsa).Përcaktojmë objekte që janë analoge me 1 ose 2.1 – tabela e zezë 1 – tavolinë mësuesi 1 – derë 2 – perde 2 - duarRealizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje).U prezantojmë nxënësve historinë e derrkucit.Ata vizatojnë në tabelë plastike 1 element (frutë, lule, figura të ndryshme) ose vizatojnëbufin. Shkruajnë numrin 1 në kutitë përkatëse. Shkruajnë rreshtin me numrin 2.Vizatojnë në libër aq figura gjeometrike, sa e kërkon etiketa dhe i ngjyrosin ato.Më pas lidhin me vijë numrat 1 dhe 2, duke zbuluar kështu figurat.Reflektimi (Rishikim në dyshe)Njëri nxënës vizaton një bashkësi me 1 rrethor, nxënësi tjetër vizaton një bashkësi tëbarasvlershme me shokun.- Sa rrethorë vizatuat në bashkësi? (1).Njëri nxënës vizaton një bashkësi me 1 trekëndor, tjetri vizaton një bashkësi me 1trekëndor më shumë.- Sa trekëndorë vizatuat në bashkësinë e dytë? (2).Detyrë shtëpie: Detyra A, B, C, Ç, faqe 15, në fletoren e punës.Shënim. Mësimet 3-4-5 janë të ngjashme me mësimin 2.32


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/6Tema: Njohja me numratObjektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të lidhë vlerën sasiore me grafikun e numrit;• të përcaktojnë objekte që janë analoge me numrat nga 1 deri në 10.numrat nga 1 deri në 10Mjete:Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Këmbim në dyshe)Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Nxënësit shkruajnë vargun e numrave nga1 deri në 10.Përcaktojnë vendin e numërorëve të ndryshëm.- Cili është numri që ka para numrin 4 e prapa numrin 6? (5)- Gjej numrin që ka para numrin 9. (10)- Cili është numri që ka numrin 8 majtas? (7)- Cili është numri që ka numrin 8 djathtas? (9)Nxënësit lexojnë të gjithë numrat në të majtë të 8.etiketa me numra,sende të ndryshmeRealizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Nxënësit lexojnë numrat nga 1 deri në 10.Përcaktojnë numrin më të madh e më të vogël.- Cili është numri më i madh me 1 shifër? (9)- Cili është numri më i vogël me1 shifër? (1)Emërtojnë bashkësitë me figura. Përcaktojnë numrin e elementeve.Lidhim bashkësitë me figura me numrin e duhur.Pastaj punojnë ushtrimin tjetër, shkruajnë në etiketë numrin e katrorëve në ngjyrosur.Në ushtrimin e tretë të librit ata duhet të shënojnë numrat që mungojnë, dukendjekur renditjen e tyre.Reflektimi (Kombinim dyshe)Paraqesim para nxënësve etiketa me numra.Nxënësit nxjerrin aq petëza sa tregon etiketa.Krahasojnë bashkësitë që krijojnë me petëza.Detyrë shtëpie: Detyra A, f. 18, në fletoren e punës.33


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/7Tema: Shkrimi i numraveObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të shkruajë me fjalë numrat nga 1 deri në 10;• të lidhë grupet e figurave me numrat e duhur duke arritur në shoqërimin bashkësi, numër, fjalë.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRnumriEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Vendosim në tabelën magnetike petëza.Nxënësit shkruajnë numrat në fletore: 2, 5, 6, 8, 7, 9, 1, 3, 4.Krahasojnë numrat e petëzave mes tyre.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Nxënësit shkruajnë numrat nga 1 në 9 duke i shoqëruar me fjalë: 1 - një, 2 - dy, 3 - tre, ..... nëfletore.(Në fillim shkruhen nga nxënës të ndryshëm në tabelë.)Punojnë detyrën në tekst. Lexojnë numrat nga 1 në 9. Qarkojnë grupet e luleshtrydheve.Lidhin grupet e luleshtrydheve me numrin e duhur. Lexojnë fjalët për secilin numër.Fjalët nuk janë vendosur përbri numrit. Lidhin fjalët me numrin. Nxënësit do të arrijnëshoqërimin bashkësi, numër, fjalë.Më pas nxënësit plotësojnë me numra kutizat poshtë të cilave ndodhet emri i numrit.Ndërsa në ushtrimin e tretë ata duhet të plotësojnë vargun e numrave sipas renditjessë kërkuar.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Plotësojnë etiketat me numra e fjalë.Mjete:petëza, ngjyra5 pesëDetyrë shtëpie: Detyra A, f. 19, fletore pune.34


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të renditë saktë figurat në tekst sipas një rregulli të përcaktuar;• të lidhë numrat nga 1 deri në 10 me fjalët përkatëse;• të krijojë vargje rritëse ose zbritëse duke vizatuar ndërtesa.Koncepte kryesore:Mësimi 2/8Tema: Të numërojmë...numri, varg rritës, varg zbritësStruktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo-analizo)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Mjete:etiketa me numra,ngjyra, sende të ndryshmeZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Rendisim disa nxënës sipas gjatësisë.Rendisim sipas gjatësisë lapsat në një kuti me ngjyra.Në grupe janë vendosur etiketa të shpërndara me numra nga 1 deri në 10.Nxënësit renditin numrat nga më i vogli, te më i madhi dhe nga më i madhi, te më i vogli.Realizimi i kuptimit (Vëzhgo-analizo)Nxënësit vëzhgojnë figurën që paraqet pallatet në tekst. i numërojnë ato.Numërojmë pallatet nga 1 deri në 6.I emërtojmë pallatet me numra, sipas ngjyrave, duke i renditur sipas gjatësisë:pallati i bardhë pallati rozë 2 pallati i verdhë 3pallati i kuq pallati gri pallati blu 6Pastaj numërojmë ndërtesat nga pesë deri në dhjetë.Në detyrën 2 nxënësit lexojnë fjalët. I lidhin me numrat. po ashtu veprojnë edhe përnumrat nga 6 deri në 10.dykatër pesëtrenjë 2Në detyrën 3 nxënësit plotësojnë atë që mungon (shkruan numrin, fjalën ose ngjyros).Në detyrën 4 vizaton aq vija sa tregon etiketa.Reflektimi (Rishikim në dyshe)Nxënësit vizatojnë ndërtesa duke i renditur sipas gjatësisë (punojnë me shokun ebankës). Shkruajnë vargun e numrave nga 1deri në 10 dhe anasjellas nga 10 deri në 1.Detyrë shtëpie: Detyra A, B, f. 19, fletore pune.35


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/9Tema: Numrat nga 0 deri në 10Objektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të radhitë në varg numrat nga 0 deri në 10;• të plotësojë bashkësitë me elemente sipas vlerës që tregon numri në etiketë.Koncepte kryesore:numrat nga 0 deri në 10Struktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo-analizo)Reflektimi (Këmbim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Veprimtari me petëza.- Vendosim mbi tavolinë një fije në formë laku. Sa është numri i petëzave brenda fijes? (zero)Shkruajmë në tabelë numrin 0.- Vendosim brenda fijes 1 petëz. Sa është numri i petëzave brenda fijes? (një)Shkruajmë në tabelë numrin 1 pas numrit 0.- Cili numër është më i madh 0 apo 1?Kështu vazhdojmë shtojmë petëza me radhë derisa përftohet vargu i numrave:0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.Realizimi i kuptimit (Vëzhgo-analizo)Në detyrën 1 lexojmë numrin dhe fjalën në etiketë.Plotësojmë bashkësitë me elemente sipas vlerës së numrit në etiketë.1 një nëntë 2 dy tre 0 zeroNë detyrën 2 lexojmë numrat në etiketë. Lidhim bashkësitë me numrin e duhur.- Sa shtëpi ka në bashkësi? (4) E lidhim me etiketën me numrin 4.- Sa karota janë në bashkësi? (8) E lidhim me etiketën me numrin 8.Kështu vazhdohet edhe për bashkësitë e tjera.Në detyrën 3 nxënësit duhet të ngyrosin aq rrathë sa tregon etiketa ose të shkruajnë nëetiketë numrin e rrathëve të ngjyrosur. Në disa raste figura është dhënë e tëra e pangjyrosurdhe etiketa e paplotësuar. Në këto raste i lihet nxënësit ta plotësojë sipas dëshirës.Reflektimi (Këmbim në dyshe)Shkruajmë numrat nga 0 deri në 10 në fletore.Qarkojmë numrat duke filluar nga 1 dhe duke kapërcyer nga një numër që vjen pas.Numrat e qarkuar janë: 1, 3, 5, 7, 9. Numrat e paqarkuar janë: 0, 2, 4, 6, 8, 10.Zhvillohet loja “Tek a çift”Detyrë shtëpie: Detyra A, në f. 20, fletore pune.36Mjete:petëza, ngjyra,etiketa me numra


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/10Tema: Numrat nga 0 deri në 10Objektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të vizatojë objekte sipas vlerës që ka numri në etiketë.• të plotësojë mangësitë e elementeve në bashkësi në raport me etiketën.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitnumriMjete:Evokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Kombinim në dyshe)etiketa me numra,sende të ndryshmeEvokimi (Përvijim i të menduarit)Zhvillohet një lojë mes grupeve. Etiketat me numra janë vendosur përmbys. Një nxënëstërheq një numër. Nga grupi i tij dalin aq nxënës sa tregon numri. Kështu veprojnëedhe grupet e tjera. Krahasohet numri i nxënësve që dolën nga grupet.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Diskutojmë rreth figurës.Lexojmë numrat në etiketa në detyrën 1.Çdo top hedh një numër të caktuar gjylesh me ngjyra.- Sa gjyle hedh topi i parë? (3)Janë vizatuar tri gjyle.- Sa gjyle hedh topi i dytë? (7)Vizatojmë shtatë gjyle në rreshtin e dytë.Kështu veprojmë edhe për të plotësuar rreshtat e tjerë me numrin e gjyleve që hedhçdo top. Vëzhgojmë dhe analizojmë në detyrën 2.- Sa zogj ka bashkësia e parë? (1)Lexoni numrin në etiketë. (3)Edhe sa zogj duhen për të arritur numrin në etiketë? (2)Plotësojmë bashkësinë duke vizatuar dhe 2 zogj.Kështu veprojmë edhe për bashkësitë e tjera.Në detyrën 3 nxënësit plotësojnë kubet me pika aq sa tregon etiketa.Në detyrën 4, në fillim nxënësit zbulojnë së bashku rregullën e më pas ngjyrosin nëtekst.Reflektimi (Këmbim në dyshe)Njëri nxënës vizaton një diagram me një etiketë me numra nga 0 deri në 10.Nxënësi tjetër vizaton elemente sipas numrit në etiketë.Nxënësit përshkruajnë bashkësitë e vizatuara.Detyrë shtëpie: Detyra A, B, faqe 20, në fletoren e punës.37


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/11Tema: Krahasimi i numraveObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të plotësojë etiketat me numrin e elementeve të bashkësive të dhëna;• të tregojë ndryshimin midis dy bashkësive të dhëna;• të krahasojë numrat e dhjetëshes së parë.Koncepte kryesore:krahasim, etiketë, numërMjete:petëza, lapsa, ngjyraStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Rishikimi në dyshe)Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Evokimi (Rishikimi në dyshe).Veprimtari me petëza.Mësuesi/ja vendos dy fije në formë laku. Njëri nxënës vendos në tavolinë brendalakut disa petëza. Nxënësi tjetër vendos një petëz më shumë. Përsëritet veprimi përtë vendosur dy petëza më shumë, një më pak, dy më pak. Krahasojmë elementet e dybashkësive.Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Në detyrën 1 plotësojmë etiketat.- Sa mollë ka në bashkësinë e parë?Cilin numër kemi shënuar në etiketë? (5)- Sa dardha ka në bashkësinë e dytë?Cilin numër do të shënojmë në etiketë? (2)Plotësojmë etiketat me numra për bashkësitë e tjera. Lidhim bashkësitë nga bashkësiaboshe deri te shtata. Krahasojmë numërorët në etiketa dy nga dy.Në detyrën 2 nxënësit do të shtojnë ose do të heqin elemente për të arritur në numrine treguar në etiketë.- Sa kërmij janë në bashkësinë e parë? (4)- Cili numër është treguar në etiketë? (3)- Sa kërmij do të heqim nga bashkësia?Kështu veprojmë edhe për të plotësuar bashkësitë e tjera. Bëjmë krahasimin mes dybashkësive, pasi kemi bërë plotësimet e duhura.Duhet bërë kujdes me detyrën 3. Etiketat që janë poshtë tregojnë numrin sipër katrorit38


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”dhe figurën që duhet brenda në katror. Katrori dhe etiketa e fundit janë lënë nëzgjedhjen e lirë të nxënësit.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Vizatojmë një bashkësi me 3 elemente.Plotësojmë etiketën me bashkësi.Do të vizatojmë bashkësi tjetër me 2 elemente më shumë.- Sa elemente do të ketë bashkësia? (5)- Vizatojmë elementet dhe plotësojmë etiketën.35- Krahasojmë numrin e elementeve të bashkësive.Nxënësit vizatojnë bashkësi me 5 elemente dhe bashkësinë tjetër me 3 elemente mëpak.- Krahasojnë numrin e elementeve.Kështu veprojnë edhe për të krahasuar numrin e elementeve të bashkësive qëvizatojnë me 7 elemente dhe 5 elemente; 6 elemente dhe 8 elemente.Detyrë shtëpie: Detyra A, B, në f. 21, fletore pune.39


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/13Tema: bashkësia boshe-bashkësia njësiObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë bashkësinë boshe si bashkësi që nuk ka asnjë element;• të dallojë bashkësinë njësi si bashkësi vetëm me një element;• të ndërtojë bashkësi boshe, bashkësi njësi.Koncepte kryesore: bashkësi boshe, bashkësi njësiStruktura e mësimit ERREvokimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Vizatojmë një bashkësi me 1 element.1Kjo bashkësi me 1 element quhet bashkësi njësi.Vizatojmë një bashkësi me 0 elemente.Bashkësia me zero elemente nga jeta e përditshme:0- Bashkësia e qenve me brirë.- Bashkësia e kecave me një sy.- Bashkësia e derrave pa veshë.Sjellim shembuj bashkësish me 1 element.- Bashkësia e kuajve me tri këmbë.- Bashkësia e hundës së njeriut. - Bashkësia e kokës së njeriut.- Bashkësia e gojës së njeriut.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Në detyrën 1 nxënësit vizatojnë bashkësinë e shokëve të klasës me flokë blu.- Sa elemente do të vizatoni? (0)- Pse nuk do të vizatoni asnjë element?- Si quhet kjo bashkësi? (boshe)Secili vizaton bashkësinë e gojëve që ka.- Sa elemente vizatuat? (një)- Si quhet kjo bashkësi? (njësi)Në detyrën 2 vëzhgojmë bashkësitë. Diskutojmë për numrin e elementeve.Shënojmë me O bashkësinë boshe dhe me X bashkësinë njësi.Në detyrën 3 nxënësit plotësojnë vargun, duke zbuluar rregullën dhe shkruajnë numratnë rendin e duhur. Më pas plotësojnë etiketat e secilit numër me formën që i takon.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Nxënësit duhet të vizatojnë në fletore një bashkësi boshe dhe një bashkësi me njëelement (bashkësi njësi).41Mjete:sende të ndryshmeDetyrë shtëpie: Detyra A, B, faqe 22, në fletoren e punës.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/14Tema: NënbashkësiaObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë nënbashkësitë që ndodhen në një bashkësi;• të formojë nënbashkësi si pjesë e një bashkësie.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRnënbashkësiaMjete:Evokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Ditari dypjesësh)Reflektimi (Të nxënit në bashkëpunim)Zhvillimi i mësimitpetëza, ngjyraEvokimi (Përvijim i të menduarit)Veprimtari me petëza.Formojmë një bashkësi me petëza të kuqe.- A mund të gjejmë cilësi të përbashkëta të elementeve të bashkësive?Në bashkësi kemi grupe me trekëndësha, katrorë, rrethorë.- Një nëngrupim i elementeve të bashkësisë sipas një cilësie quhet nënbashkësi.Formojmë një bashkësi me petëzat e mëdha e të vogla.- Sa nënbashkësi formojmë? (2)Nënbashkësia e petëzave të mëdha e të vogla.Realizimi i kuptimit (Ditari dypjesësh)Në detyrën 1 emërtojmë elementet e bashkësisë.Përshkruajmë cilësinë e përbashkët të elementeve të tyre.Qarkojmë petëzat drejtkëndësha.- Bashkësia e drejtkëndëshave është nënbashkësi e bashkësisë së petëzave.Plotësojmë tabelën me dy shtylla: petëza drejtkëndëshe; petëza jo drejtkëndëshe.Në detyrën 2 emërtojmë elementet e bashkësisë.Qarkojmë nënbashkësinë e ëmbëlsirave.Plotësojmë tabelën duke shënuar ëmbëlsirat me X në shtyllën e ëmbëlsirave dhe me Xjoëmbëlsirat në shtyllën tjetër.Reflektimi (Të nxënit në bashkëpunim)Punojmë detyrat A, në faqen 22, fletore pune.Në detyrën A qarkojmë nënbashkësinë e shkronjave të vogla dhe të emrave të vajzave.m ea c ok C B LShkronjaMiraAna Teuta SokoliEmraDetyrë shtëpie: Detyra B, faqe 22 në fletoren e punës.42


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 2/15Tema: NënbashkësiaObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të dallojë nënbashkësitë në bashkësitë e dhëna;• të plotësojë etiketat e nënbashkësive sipas cilësisë së përbashkët të elementeve të tyre.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitNënbashkësiaMjete:Evokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo - analizo)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)petëza, ngjyra, sende tëndryshmeEvokimi (Përvijim i të menduarit)Veprimtari me petëzaNxënësit nxjerrin petëzat e mëdha të kuqe dhe më pas petëzat e vogla të kuqe, dukeformuar dy bashkësi.A kanë ndonjë cilësi të përbashkët? (Po. Janë petëza të kuqe.)- I qarkojmë së bashku.- Emërtojmë bashkësinë e krijuar nga dy nënbashkësi.Kryejmë edhe veprimtari të tjera të ngjashme me veprimtarinë e mësipërme.Realizimi i kuptimit (Vëzhgo - analizo)Në detyrën 1 nxënësit emërtojnë elementet e bashkësisë.Plotësojnë etiketat duke zbuluar nëpërmjet vëzhgimit cilësitë e përbashkëta tëelementeve të bashkësive.- Qarkojnë nënbashkësitë që formohen në bashkësinë e reve:Nënbashkësia e reve të kaltra. Nënbashkësia e reve blu.- Qarkojnë nënbashkësitë që formohen në bashkësinë e fëmijëve:Nënbashkësia e djemve. Nënbashkësia e vajzave. (Ose nënbashkësinë e fëmijëveme flokë të verdhë dhe nënbashkësinë e fëmijëve me flokë kafe)Në detyrën 2 emërtojnë bashkësinë e luleve.Gjejnë nënbashkësitë e luleve dhe plotësojnë etiketat me ngjyrat përkatëse të luleve.Në detyrën 4 duhet të gjenjë 3 nënbashkësi të bashkësisë së dhënë në tekst.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Në detyrën 3 nxënësit vizatojnë objekte të ndryshme sipas dëshirës dhe qarkojnë nënbashkësibrenda bashkësisë së dhënë. Mësuesi/ja duhet t’i ndihmojë, duke u dhënë ndonjëide, p.sh., bashkësinë e çorapëve, të çantave, të kafshëve të ndryshme, si peshqit,zogjtë, kafshët me katër këmbë, gjethe të ndryshme bimësh etj.Detyrë shtëpie: Detyra A dhe B, f. 23, në fletoren e punës.43


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 3/1Tema: Shigjetat flasinObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të zbulojë cilësinë e përbashkët të elementeve të bashkësisë;• të shoqërojë një për një elementet e bashkësive;• të lidhë me shigjetë elementet e bashkësive duke treguar lidhjen mes tyre.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRrelacion, shoqërimMjete:Evokimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Zhvillimi i mësimitpetëza, sende tëndryshmeEvokimi (Organizuesi grafik i analogjisë)U tregojmë nxënësve bashkësinë e fletoreve me kapak me ngjyra.Nxënësit i emërtojnë: fletore e kuqe, blu etj.U tregojmë nxënësve bashkësi me tri lapsa.Nxënësit i emërtojnë: i kuq, blu, i verdhë.Nxënësit shoqërojnë, sipas ngjyrave, fletoren me lapsin:fletore e kuqe – laps i kuq fletore blu – laps blu fletore e verdhë – laps i verdhëVeprimtari me petëzaNxjerrim trekëndorët e mëdhenj e trekëndorët e vegjël.Shoqërojmë çdo petëz të madhe me petëz të vogël.Përsëritet veprimtaria me petëza me dy ngjyra,p.sh.: e kuqe, blu etj.Pra petëzat i shoqërojmë sipas ngjyrës ose sipas formës.kBkBRealizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Në detyrën 1 emërtojmë elementet e bashkësive.Zbulojmë cilësinë e përbashkët të elementeve.Lidhim me shigjetë mamatë me të vegjlit e tyre.Në detyrën 2 pasi emërtojmë elementet e bashkësive, i lidhim me shigjetë ku relacioniështë banon.Në detyrën 3, 4 nxënësit lidhin elementet e bashkësive, pasi zbulojnë se ç’tregon shigjeta.Në detyrën 3 relacioni është përdoret kur shkon në.Në detyrën 4 relacioni është ushqehet me.Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Punojmë detyrën D në fletoren e punës.Plotësojnë pjesën bosh gurët e dominosëpër të plotësuar numrin që gjendet poshtë tyre.7 6 4Detyrë shtëpie: Detyra A, B, C, në faqen 23 të fletores së punës.44


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 3/2Tema: Rreshtat dhe shtyllatObjektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përcaktojë numrin e rreshtave e të shtyllave në figurat e vizatuara;• të krijojë një rrjet kuadratesh, ku çdo kuadrat merret si prerje e një rreshti me një shtyllë.rresht, shtyllëMjete:Evokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)petëza, ngjyraZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Formojmë një rresht me petëza të kuqe (shtrirje horizontale).- Vendosim petëzat blu në një shtrirje vertikale duke formuar një shtyllë.- Formojmë rreshta dhe shtylla me nxënës, si dhe me objekte të ndryshme (ngjyra, fletore).Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Në detyrën 1 ngjyrosim çdo rresht dhe shtyllë me ngjyra të ndryshme.Nxënësit përcaktojnë numrin e rreshtave e të shtyllave.Në detyrën 2 vizatojmë shtylla e rreshta sipas modelit.Ata ngjyrosin kuadratet me ngjyra të ndryshme.Çdo kuadrat merret si prerje e një rreshti me një shtyllë.Në detyrën 3 ngjyrosim rreshtat e shtyllat sipas ngjyrës së shigjetave.Plotësojmë përgjigjet duke shënuar me kryq.U formua një katror i verdhë dhe i kuq? Po JoU formua një katror i gjelbër dhe blu? Po JoNë detyrën 4 kujtojmë fjalët logjike: poshtë, mbi, e djathtë, e majtë.Realizojmë ngjyrosjen.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Përcaktojmë numrin e rreshtave e të shtyllave në figurat e vizatuara.I qarkojmë.Punojmë detyrën A, në faqen 24, të fletores së punës.Plotësojmë kutizat, duke vendosur numrin paraardhës dhe pasardhës të numrit tëdhënë.4 5 63 shtylla 2 rreshta 5 shtylla 1 rresht12356745Detyrë shtëpie: Detyra B, në faqen24 të fletores së punës.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 3/3Tema: Shigjetat dhe tabelatObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• të përcaktojë kuadratet ku bashkohet rreshti me shtyllën;• të zbulojë lidhjet mes figurave të dhëna në tabela.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRrelacionEvokimi (Organizuesi grafik i imagjinatës)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Organizuesi grafik i analogjisë)Tregojmë lidhjet midis:lepurit e karotës; qenit e kockës; miut e djathit;fluturës e lules; peshkut e detit; qenit e kolibes.Krijojmë lidhje të tjera midis objekteve të tjera e dukurive të ndryshme.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Në detyrën 1 emërtojmë figurat në tabelë në rresht e në shtyllë.Diskutojmë për secilën figurë në rresht.- Me cilën nga figurat në rresht ka lidhje djathi?(I provojmë figurat me radhë.)Djathi ka lidhje me miun.Shënojmë me një rrethor të verdhë katrorin ku miu gjen djathin.Kështu veprojmë edhe për figurat e tjera në detyrën 1.Në detyrën 2 emërtojmë figurat në secilën bashkësi.Shoqërojmë objektet që kanë lidhje mes tyre, duke përshkruar se çfarë tregonshigjeta (jeton në...).Në detyrën 3 emërtojmë figurat në rresht e në shtyllë.Plotësojmë tabelën me X nëpër katrorët ku bëhet lidhja e figurave në rresht me ato në shtyllë.Ketri jeton në pyll.Peshku jeton në det.Deveja jeton në shkretëtirë.Reflektimi (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Punojmë detyrën A, në faqen 24, të fletores së punës.Diskutojmë rreth vendosjes së numrave në shtylla, para, pas.Para < Pas > - Shkruajmë në tabelë vargun e numrave nga 1 në 10.34567456785678946Mjete:tabela me figura, sendetë ndryshme1 2 3 4 5 6 7 8 9 10- Vëzhgojmë renditjen e numrave dhe plotësojmështyllat me numrat e duhur.Detyrë shtëpie: Detyra B, C, faqe 23, fletore pune.


Test I(Kapitulli I - II - III)Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”1. Ngjyros me ngjyrë të kuqe yjet që ndodhen brenda bashkësisë dhe me ngjyrë tëverdhë ato jashtë saj.2. Ngjyros me të gjelbër pemën më të lartë e me blu pemën më të ulët.3. Lidh me vijë format e njëjta me modelin.4. Vizato elemente që bëjnë pjesë në etiketat përkatëse.FRUTATOPA5. Shëno me X bashkësinë që ka më shumë elemente.6. Lidh me shigjetë dhe shëno me X përgjigjen e saktë.A ka flutura aq sa lule?PoJo47


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”7. Vizato elemente aq sa tregon etiketa.457 98. Vizato.më shumë5më pak7aq sa69. Vendos numrat paraardhës dhe pasardhës në katrorët bosh.52Pikët për çdo ushtrim.DetyraPikë1 2 3 4 5 6 7 8 92 2 7 6 1 3 4 6 4Konvertimi i pikëve në notë.Pikët 0 – 9 10 – 19 20 – 29 30 – 35Vlerësimi Dobët Mjaftueshëm Mirë Shumë mirë48


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 4/1Tema: Numrat nga 0 deri në 10Objektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të gjejë paraardhësit e numrave nga 0 deri në 10;- të interpretojë numrat nga 0 deri në 10 në boshtin numerik;- të përdorë shufrën për të treguar dhjetëshen.Koncepte kryesore:bosht numerik, para-pas.Mjete:petëza, kube.Struktura e mësimit ERREvokimi: (Përvijimi i të menduarit)Realizimi i kuptimit: (Marrëdhënie pyetje-përgjigje).Reflektimi: (Lojë në çift).Zhvillimi i mësimitEvokimi: (Përvijimi i të menduarit)U shpërndajmë nxënësve ku janë vizatuar fletë me boshte numerike. Vendosimpetëzat e vogla trekëndore njëra pas tjetrës, duke shënuar me radhë numrat nga 0deri në 10 në boshtin numerik.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Heqim petëzat.Lexojmë numrat.Gjejmë numrat që janë para 3, 4, 2, 1, 8; pas 5, 0, 7, 9.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje).Hapen librat.Plotësojmë në boshtet numerike numrat që pasojnë.Diskutojmë rreth boshtit numerik.Përse shërben boshti numerik?Në detyrën 2 lexojmë numrat në boshtin numerik.Qarkojmë numrat që vijnë para numrit 9, pas numrit 7.Plotësojmë etiketat me numrin e elementeve të bashkësive në detyrën 3.Lidhim bashkësitë me numrin përkatës në boshtin numerik.Reflektimi (lojë në çift):Nxënësit luajnë me shokun e bankës me kube.Ndërtojnë shtylla duke bashkuar 10 kube. 10 kube formojnë një shufër.Më pas ata i numërojnë në mumratore. Duke zëvendësuar shufrën me 10 kube, (goglatë kuqe) me një kub (ose gogël blu) ata do ta kënë më të lehtë të numërojnë numra mëtë mëdhenj se 10.Detyrë shtëpie: Detyra A, B, faqe 25, fletore pune.49


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat:Koncepte kryesore: boshti numerik,numrat nga 0 14.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMësimi 4.2.Tema: Numrat nga 0 deri në 14Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të formojë numrat nga 10 deri në 14 me shufra e kube;- të renditë numrat në bosht numerik nga 0 deri në 14;- të krahasojë numrat 0 deri në 14.50Mjete: Mjete: shufra, kube,etiketa me numra.Evokimi: (Perceptim i të menduarit).Realizimi i kuptimit: (Marrëdhëniet pyetje – përgjigje).Reflektimi: (Vëzhgo dhe krahaso).Evokimi (Perceptimi i të menduarit).Veprimtari me shufra e kube.U tregojmë nxënësve shufrat e kubet e kompletit 2.Nxjerrim 1 shufër.Sa kube ka 1 shufër? (10)Shkruajmë në tabelë: 1 shufër = 10 kube ose me vizatim.1 =10Nxjerrim dhe 1 kub.Sa kube nxorët gjithsej? (dhjetë dhe një, dhjetë plus një)Pra, gjithsej ka dhjetë dhe një kub, ndryshe themi njëmbëdhjetë (11).Shkruajmë numërorin në tabelë (11). Vazhdohet si më lart për 12, 13, 14 kube.Vizatojmë në tabelë boshtin numerik ku vendosim numrat nga 0 deri në 14.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje – përgjigje).Në detyrën 1 diskutojmë rreth figurës në tekst.Sa fëmijë janë në figurë?Ç’po bëjnë fëmijët?Gjejmë sa kube ka secili fëmijë. Sapo numërimi bëhet 10 shënojmë numrin 1 në kuti.Pastaj numrëojmë kubet që mbetën pas dhjetës. Numrin e shkruajmë në kuti pas njëshit.Kështu shkruajmë 11, 12, 13, 14.Në detyrën 2 nxënësit ndjekin kafshët që kërcejnë në boshtin numerik dhe plotësojnë fjalitë.Rosaku kërcen nga 10 te 14. Ai bën 4 kërcime përpara.Pinguini kërcen nga 12 te 18. Ai bën 4 kërcime prapa.Zana kërcen nga 7 te 13. Ajo bën 6 kërcime para.Reflektimi: (Vëzhgo dhe krahaso)Kërkohet nga nxënësit të nxjerrin 12 kube duke u treguar etiketat prej kartoni. Ataformojnë me shufra e kube edhe numrat 13, 14, 10, 11. I krahasojnë me njëri-tjetrin.Shkruajnë nga një rresht me numrat 11, 12, 13, 14.Detyrë shtëpie: Detyra A, B, faqe 25, fletore pune (mësimi 2).


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 4.3.Tema: Numrat nga 0 deri në 20Objektivat:Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitNë fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të formojë me shufra e kube numrat nga 10 deri në 20;- të paraqesë në bosht numerik numrat nga 0 deri në 20;- të krahasojë numrat nga 0 deri në 20 duke vendosur në tabelë numrat që vijnëpara ose pas.boshti numerik,numrat nga 0 në 20.Mjete: etiketa me numra,shufra e kube.Evokimi: Përvijimi i të menduaritRealizimi i kuptimit: (përmbledhja pohim – mbështetje)Reflektimi: (lojë në çift)Evokimi (Përvijim i të menduarit)Paraqesim etiketën prej kartoni ku është shënuar numri 14.Sa kube duhet të nxirrni? (Dhjetë dhe katër) Nxënësit nxjerrin 1 shufër dhe 4 kube.Shkruajnë në fletore (ose në një fletë) numrin 14 që formuan me shufra e kube. Nëtë njëjtën mënyrë vperohet edhe për numrat 15, 17, 19.Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim – mbështetje)Në detyrën 1 nxënësit diskutojnë rreth figurës.- Ç’po bën Agimi?- Kujt ia dha shufrat?- Nga sa shufra u dha?- Sa shufra i mbetën Agimit? (2)- Sa kube kanë 2 shufra. (Dy shufra kanë 20 kube.)Në detyrën 2 nxënësit plotësojnë numrat nga 0 deri në 20 në boshtin numerik.Lexojnë numrat nga 0 deri në 20.Krahasojnë numrat nga 1 në 9 me numrat nga 10 deri në 20.Numrat nga 1 deri në 9 janë numra njëshifrorë dhe numrat nga 10 në 20janë numra dyshifrorë. Krahasojnë 9 me 10, 8 me 12, 9 me 11 etj.Pra, numrat dyshifrorë janë më të mëdhenj se numrat njëshifrorë.Në detyrën 3 duke vëzhguar boshtin numerik plotësojnë numrat që vijnë para osepas numrave të dhënë.34074518285339643 5 4 6Plotësojnë kutizat me numrat që duhen.51


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Për gjetjen e numrit të parë do të përdorim dy mënyra:a. në tentativë, me prova.b. duke filluar numërimin nga numri 6, i cili ka para numrat 5, 4, 3.Kështu veprojmë edhe për të plotësuar kutizat e tjera me numra.Reflektimi (lojë në çift)Punojmë detyrën B, në faqen 26, fletore pune.Plotësojmë etiketat me numra për bashkësitëme shufra e kube të paraqitura në tekst.Ngjyrosin figurën si modeli.2015Zhvillohet një lojë me një çift me nxënësit.Nxënësit formojnë numra duke vendosur mbi tavolinë shufra e kube.Krahasojnë numrat p.sh.: 12 < 14, 15 > 13 etj. (Nxënësit japin me gojë përgjigjetpër krahasimin e numrave.Detyrë shtëpie: detyra C në fletoren e punës, f. 26.Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të përdorë saktë shenjat e krahasimit >, , 2.Kryhen veprimtari me petëza, duke krijuar bashkësi të ndryshme për krahasimin e tyre.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe krahasoNë detyrën 1 nxënësit vëzhgojnë figurat e vizatuara, duke u shpjeguar se shenjat qënë tekst janë shënuar me vija të ndërprera. Andej ku skajet e vijave bashkohen numriështë më i vogël, ndërsa në pjesën ku dy skajet e vijave janë më larg, numri është mëi madh.Krahasojnë numrat: 5 = 5; 5 > 1; 2 > 4.Në detyrën 2 vëzhgojnë elementet e bashkësive.Sa lule rozë ka në bashkësinë e parë? (3)Sa lule të verdha ka në bashkësinë tjetër? (1)Ngjyrosim një katror për çdo element të bashkësisë, shkruajmë numrat dheplotësojmë shenjën e krahasimit 3 > 1.Kështu veprojmë edhe për të krahasuar elementet e bashkësive të tjera.Në detyrën 3 do të plotësojmë me elemente bashkësitë që të ruhet krahu i shenjës.Cila shenjë tregohet poshtë bashkësive për rastin e parë? (>)Sa elemente ka bashkësia e parë? (4)Sa elemente duhet të vizatohen në bashkësinë e dytë që të ketë më pakelemente se bashkësia e parë?(Nxënësit do të vizatojnë më pak se 4 elemente: 3, 2 ose 1).Krahasojnë numrat në etiketat e bashkësive 4 > 3.Kështu veprojnë për të plotësuar me objekte bashkësitë e tjera.Reflektimi: (Minikonkurs)Nxënësit punojnë me tel të butë duke formuar shenjën >,


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 4/5Tema: Më i madh - më i vogël - i barabartëObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të krahasojë numrat nga 1 deri në 10;- të zbulojë numrin që mungon në një barazim ose mosbarazim të dhënë;- të nxjerrë përfundime duke përdorur shigjetat “më e madhe se”, “më e vogël se”.Koncepte kryesore:krahasimi,shenjat >, 6 etj.Realizimi i kuptimit (përvijimi i të menduarit)Në detyrën 1 shkruajmë në kutiza numrat e kubeve mbi numëratore dhe shenjat >, ... 0 > ..... = ....Në detyrën 3 lexojmë se çfarë thotë shigjeta, lidhim numrat e plotësojmë mosbarazimet:Më e madhe se .....Më e vogël se.....32 54 24>3 3>22


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 4.6Tema: Më i madh – më i vogël– i barabartëObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të krahasojë numrat duke përcaktuar saktë numrin e elementeve të bashkësive;- të zbulojë numrat që mungojnë në një mosbarazim;- të krijojë vargje me numra duke i renditur nga më i madhi te më i vogli dhe anasjellas.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitkrahasim, shenjat >, 3Nxënësit formojnë shtylla me kube dhe krahasojnë numrin e tyre:p.sh.: 2 < 4, 4 > 3, 4 3, 3 = 3.Krahasojnë numrin e objekteve të ndryshme në klasë, p.sh.:- Sa dritare ka klasa? (3)- Sa tabela të zeza ka në klasë? (2)- Çfarë ka më shumë? (dritare)- Cili numër është më i madh? (3)- Po më i vogël? (2)Pra, 3 > 2.Realizimi i kuptimit: (Vëzhgo dhe analizo)Në detyrën 1 krahasojmë numrin e elementeve të bashkësive:- Sa yje ka në bashkësinë e parë? (5)Arta ka ndërtuar një kala që e ka lidhur me elementet e bashkësive.- Sa rreshta ka kalaja? (5)- Sa yje ka bashkësia e dytë? (3)- Sa rreshta ka kalaja e lidhur me bashkësinë? (3)- Cila kala është më e lartë? (e para)- Cili numër është më i madh? (5)Pra, 5 > 3.Veprojmë në këtë mënyrë edhe në rastet e tjera dhe nxjerrim përfundimin që = 3; 2 < 5.Në detyrën 2 lexojmë numrat: 8, 4, 15, 12, 5.- Cili numër është më i vogël? (4)- Cili numër vjen pas tij? (5)


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Vazhdojmë të diskutojmë në këtë mënyrë dhe shkruajmë numrat nga më i vogli temë i madhi duke vendosur shenjën 16 > 11 > 7 > 3.Në detyrën 3 lexojmë numrat e vendosur në kutitë e trenit.- Cilët numra janë më të mëdhenj se 11? (14, 18)Ngjyrosim vagonët me këta numra me ngjyrë të kuqe.- Cilët numra janë më të vegjël se 6? (5, 1)Ngjyrosim vagonët me këto numra me ngjyrë blu.Kështu veprojmë edhe për vargun e dytë.Reflektimi: (Minikonkurs)Zhvillojmë një minikonkurs mes grupeve. Shkruajmë numrat e mëposhtëm në tabelë.Nxënësit duhet të vendosim shenjat >,


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Shkruajmë numrin në tabelë. (2)Vendosni në tabelë edhe 2 petëza më shumë.Sa petëza vendosët? (4)Shkruajmë numrin në tabelë. (4)Vazhdojmë kështu duke formuar vargun e numrave:0, 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20.Vizatojmë rrathë duke formuar vargun e numrave: 0, 3, 6, 9, 12, 15, 18.0 3 6 9 12 1518Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Në detyrën 1 vëzhgojmë kërcimet e Erit.Eri i hedh hapat dy e nga dy.Shkruajmë numrat që ai prek duke formuar një varg numerik:0, 2, 4, 6, 8,10, 12, 14, 16, 18, 20.Ky varg numerik është formuar sipas një rregulli (rritet me 2).Në detyrën 2 plotësojmë në bosht numerik kërcimet e lepurit tre e nga tre.Shkruajmë vargun e numrave: 0, 3, 6, 12, 15, 18.Përcaktojmë rregullën që është formuar vargu (rritet me 3).Në detyrën 3 diskutojmë për kërcimet e kangurit.Plotësojmë kërcimet në bosht duke u hedhur 5 e nga 5.Shkruajmë vargun e numrave: 0, 5, 10, 15, 20.Përcaktojmë rregullën (rritet me 5).Reflektimi: (Imagjinatë e drejtuar)Plotësojmë vargun e numrave (detyra B, në faqen 28, fletore pune).1, 3,1, 4,20, 18Përcaktojmë rregullën për secilin varg numerik:• rritet me 2,• rritet me 3,• zvogëlohet me 2.Detyrë shtëpie: Detyra A, në faqen 28, fletore pune.57


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat:Mësimi 4.8Tema: Kërcimi në bosht.Numrat nga 20 deri në 100(me dhjetëshe të plota)Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të numërojë me dhjetëshe të plota numrat nga 0 deri në 100;- të shkruajë saktë numrat nga 10 deri në 100;- të zbulojë rregullën për formimin e vargut të numrave.Koncepte kryesore:varg numerikMjete:shufra, pllakë.Struktura e mësimit ERREvokimi (Imagjinatë e drejtuar)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Imagjinatë e drejtuar)Veprimtari me shufra.Nxënësit nxjerrin një shufër.- Sa kube ka? (10)Nxënësit nxjerrin dy shufra.- Sa kube kanë? (20)Nxënësit nxjerrin tri shufra.- Sa kube nxorët?Tri shufra me nga 10 kube. Ndryshe themi tridhjetë.Shkruajmë numrat në tabelë 10, 20, 30.....Kështu vazhdohet deri te 90.Më tej:Nxjerrim 10 shufra.U tregojmë nxënësve një pllakë.- Sa shufra ka një pllakë? (10)(Nxënësit krahasojnë 10 shufrat me një pllakë.)Pra, pllaka ka 10 shufra.- Sa kube ka pllaka?Pllaka ka 10 shufra me nga 10 kube, ndryshe themi 100.Në tabelë është shkruar vargu i numrave: 0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.Përcaktojmë rregullën e formimit të tij (rritet me 10).Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim).Në detyrën 1 vëzhgojmë kërcimin e rosakut në boshtin numerik.Rosaku kërceu me nga 10 duke filluar nga 0.Plotësojmë kërcimet në boshtin numerik.Lexojmë vargun e numrave: 0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.Zbulojmë rregullën kryesore të formimit të tij.58


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në detyrën 2 vëzhgojmë numrat në tabelë që janë vendosur në rreshta e shtylla.Bëjmë krahasimin e numrave në rresht.P.sh.: para – pas, majtas – djathtas, poshtë – lart, nën – mbi.Kur lëvizim në të djathtë numri rritet me 1 (9 është 1 më e vogël se 10).Kur zbresim një kuti poshtë numrat rriten me 10 (30 është 10 më e madhe se 20).Kur ngjitemi një kuti lart, numrat zvogëlohen me 10 (60 është 10 më e vogël se 70).Lexojmë numrat nga 1 deri në 100 në tabelë.Reflektimi (Përvijimi i të menduarit)Nxënësit punojnë detyrën b, në faqen 28, fletore pune.Zbulojmë rregullën.Plotësojmë kutitë me numra:< 30, 50 > ,


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Shkruajmë në tabelë numrin 36.Nxirrni 36 kube.- Sa shufra nxorët? (3)- Sa kube të vegjël? (6)Përsëritet veprimtaria për numrat: 41, 79, 92 etj.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Në detyrën 1 vëzhgojmë rreshtin e parë të tabelës.Plotësojmë rreshtat e tjerë të tabelës duke u mbështetur te rreshti i parë.Ngjyrosim me të kuqe çdo kuadrat në çdo katër numra.Në detyrën 2 shkruajmë vargun numerik të kuadrateve të ngjyrosura:, 8, 12, 16.... 100.Zbulojmë rregullën e formimit të vargut numerik (rritet me 4).Në detyrën 3 formojmë vargje të tjera numerike me numrat e tabelës.Diskutojmë për rregullat që kanë zbatuar për formimin e vargjeve numerike.Reflektimi (Vëzhgo dhe analizo)Nxënësit plotësojnë një pjesë të detyrës A, në faqen 28, të fletores së punës.1 shufër e 3 kube = 13 kube2 shufra e 4 kube = 24 kube6 shufra e 4 kube = ____ kube___ e ___ = 58 kubeDetyrë shtëpie: detyra B në fletoren e punës, faqe 29.Mësimi 5.1Tema: Numrat nga 0 deri në 100Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të plotësojë vargun e numrave duke numëruar me 100;- të formojë dhjetëshe duke grupuar nga 10 elemente;- të shkruajë numrin e dhjetësheve duke numëruar grupet prej 10 elementesh.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitdhjetëshet.Evokimi (Përvijimi i të menduarit)Veprimtari me shufra.Nxënësit nxjerrin një shufër.- Sa kube ka? (10)- Sa dhjetëshe janë? (1)60Mjete:shufra.Evokimi (Përvijimi i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Të nxënit në bashkëpunim)


Nxënësit nxjerrin dy shufra.- Sa kube kanë? (20)- Sa dhjetëshe janë? (2)Shkruhen numrat në tabelë 10, 20.Kështu vazhdohet me radhë deri te numri 100.10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.Lexohet vargu i numrave që formohet.Zhvillohet rregulla.Kryhet një veprimtari tjetër me shufra.Nxirrni një dhjetëshe.- Sa shufra nxorët? (1)Nxirrni dy dhjetëshe.- Sa shufra nxorët? (2)Nxjerrim 5 dhjetëshe, 7 dhjetëshe, 9 dhjetëshe.Pra, një grup me 10 elemente formon një dhjetëshe.Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Në detyrën 1 përshkruajmë figurën.- Ku do të shkojë makina?- Cilën rrugë përshkon?Plotësojmë numrat që mungojnë duke numëruar me nga 10.10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në detyrën 2 emërtojmë bashkësitë e vizatuara.Grupojmë nga 10 elemente në secilën bashkësi duke formuar nga 1 dhjetëshe.Punojmë detyrën 3.- Sa lapsa janë në rreshtin e parë? (10)- Sa dhjetëshe formojnë? (1 dhjetëshe)- Sa grupe prej 10 lapsash janë në rreshtin e dytë? (2)- Sa dhjetëshe formojnë? (2 dhjetëshe)Në detyrën 3 nxënësit do të rendisin dhjetëshet që janë në kuti nga më e vogla temë e madhja.Reflektimi (Të nxënit në bashkëpunim)Nxënësit punojnë në grup duke formuar kala me 1, 2, 3, 4, 5, 6 shufra .... 10 shufra.Për secilin rast tregojnë numrin e dhjetësheve.Shkruajnë në tabelë vargun e numrave: 10, 20, 30, 40, 50, 60 ..... 100.Përcaktojnë rregullën.Detyrë shtëpie: detyra a, b, në fletoren e punës, faqe 29.61


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 5.2Tema: Sisteme numërimi(njëshet dhe dhjetëshet)Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të numërojë shufrat dhe kubet e veçuara;- të krijojë lidhje me shufrat e kubet me njëshet e dhjetëshet;- të përcaktojë njëshet dhe dhjetëshet te numrat dyshifrorë.Koncepte kryesore:dhjetëshet, njëshetMjete:shufra, kubeStruktura e mësimit ERR Evokimi (Përvijimi i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Minikonkurs)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijimi i të menduarit)Veprimtari me shufra dhe kube. Nxënësit nxjerrin 3 shufra e 4 kube.- Sa shufra nxorët? (3)- Sa dhjetëshe janë? (3 dhjetëshe)- Sa kube nxorët? (4)Këto kube që nuk formojnë një shufër quhen njëshe.- Pra, sa njëshe janë? (4)- Cilin numër formuat? (34)Shifra e parë tregon dhjetëshet, shifra e dytë tregon njëshet.Nxënësit paraqesin me shufra e kube numrat: 24, 39, 52.Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Në detyrën 1 numërojmë shufrat dhe kubet e veçuara.Përcaktojmë dhjetëshet dhe njëshet për secilin rast.Shufrat tregojnë dhjetëshet, kubet e veçuara tregojnë njëshet.Në detyrën 2 nxënësit duhet të plotësojnë në etiketë dhjetëshet dhe njëshet përsecilën figurë.Punohen detyra C në fletoren e punës. Nxënësit duhet të grupojnë dy e nga dy atanumra prej të cilëve formohet numri në kutizën e kuqe, p.sh. për numrin 4 duhet të qarkojnë1 dhe 3, ose 2 dhe 2 etj.Reflektimi (Minikonkurs)Zhvillohet një minikonkurs mes grupeve.Përcaktojmë numrin e njësheve e të dhjetësheve për numrat e shkruar në tabelë:42 = 4 dhjetëshe + 2 njëshe34 = _________ + _________53 = _________ + _________47 = _________ + _________28 = _________ + _________29 = _________ + _________Detyrë shtëpie: detyra a, b, në fletoren e punës, faqe 30.62


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 5.3Tema: Njëshet dhe dhjetëshetObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të vendosë në numërator goglat për njëshet dhe dhjetëshet;- të krijojë lidhjen mes shufrave, kubeve dhe numëratoreve;- të përcaktojë njëshet dhe dhjetëshet për numrat deri në 100.Koncepte kryesore:njëshe, dhjetëshe, numërator Mjete: shufra, kube,numëratoreStruktura e mësimit ERR Evokimi (Përvijimi i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Zhvillimi i mësimit Reflektimi (Lojë në çift)Evokimi (Përvijimi i të menduarit)Veprimtari me shufra.Nxënësit nxjerrin dy shufra dhe 3 kube. - Sa kube keni nxjerrë? (23 kube)Nxënësit nxjerrin 32 kube. - Sa shufra e kube keni nxjerrë? (3 shufra dhe 2 kube)Veprimtari të tilla kryhen edhe për numrat 25, 37, 42.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)I njohim nxënësit me numëratoren si një mjet që shërben për të paraqitur numrat.I njohim nxënësit me telin e njësheve e të dhjetësheve. Në detyrën 1 grupojmë10 kryqe, pra formojnë 1 dhjetëshe, kryqet që mbeten pa qarkuar janë njëshe.Plotësojmë numëratoren me gogla.Vizatojmë një gogël tek teli i dhjetësheve me ngjyrë të kuqe dhe 2 gogla mengjyrë blu tek teli i njësheve.Në detyrën 1 krijojmë lidhje me shufra e kube dhe numëratoren.- Çfarë tregojnë shufrat? (dhjetëshet)- Sa shufra janë në figurë? (2)- Sa gogla të kuqe do të vizatojmë te teli i dhjetësheve? (2)dhjetëshe njësheVendosim shkronjën Dh poshtë telit përkatës.- Çfarë tregojnë kubet? (njëshet)- Sa kube janë në figurë? (4)Sa gogla blu do të vizatojnë në telin e njësheve? (4)Vendosim shkronjën Nj poshtë telit përkatës.- Cili numër formohet? (24)- Sa njëshe dhe dhjetëshe ka 24?24 = 2 dhjetëshe + 4 njësheNë të njëjtën mënyrë veprojmë edhe për rastet e tjera të paraqitura në detyrën 2.Reflektimi (Lojë në çift)Zhvillohet një lojë mes nxënësve. Njëri nxënës paraqet një numër në numërator dhenxënësi tjetër e lexon duke treguar numrin e njësheve e të dhjetësheve. Përsëritet lojaduke ndërruar rolet.Detyrë shtëpie: detyra Ç, në fletoren e punës, faqe 30.63


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 5.4Tema: Të gjithë në garë.Numrat rreshtorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të dallojë numrat rreshtorë si numra që tregojnë rreshtin;- të përcaktojë radhën e fëmijëve në figurë duke i emërtuar me numër rreshtor.Koncepte kryesore:Mjete:numrat rreshtorëIlustrime nga përralla “Borëbardha dhe shtatë xhuxhët”.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijimi i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Lojë në grup)Evokimi (Përvijimi i të menduarit)Tregohet përralla “Borëbardha dhe shtatë xhuxhët”. Kur prezantojmë xhuxhëtshkruajmë në tabelë numrat rreshtorë: i pari, i dyti, treti....i shtati.Këta numra që tregojnë rreshtin quhen numra rreshtorë.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Përshkruajmë figurën në tekst.- Si janë vendosur fëmijët? (në rresht)- Cili është i pari?Të parit do t’ia ngjyrosim bluzën me të kuqe.- Cili është i dyti?Të dytit do t’ia ngjyrosim bluzën me blu.Kështu veprojmë për të ngjyrosur bluzat e të gjithë fëmijëve në rresht.Pasi mbarojmë ngjyrosjen e të gjitha bluzave të fëmijëve përshkruajmë radhën e tyreduke përdorur numrat rreshtorë.I pari është fëmija me bluzë të kuqe.I dyti është fëmija me bluzë blu.I treti është fëmija me bluzë rozë etj.Reflektimi (Lojë në çift)Zhvillohet një lojë me nxënësit në formë gare “Kush kërcen më shumë?”Përcaktohen nxënësit që dalin: i pari, i dyti, i treti...Detyrë shtëpie: Detyra A në fletoren e punës, faqe 30.64


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 5.5Tema: Numrat rreshtorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të dallojë numrat rreshtorë, të shkruar me fjalë;- të bëjë korrespondencën mes numrit e fjalës.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitnumrat rreshtorëMjete:Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)I ngjyrosim sipas radhës, me ngjyra të ndryshme.- Si e keni ngjyrosur lulen e parë? (me të kuqe)- Si e keni ngjyrosur lulen e dytë? (me blu) etj.Kur përshkruajmë radhën e lules përdorim numrat rreshtorë.ngjyraEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)K B V R P GJRealizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Lexojmë numrat rreshtorë.Vrojtojmë figurat me numrin përkatës.Lidhim me shigjetë numrin rreshtor me figurën e duhur.- Elefanti me cilin numër rreshtor do të lidhet? (i pari)- Ariu me cilin numër rreshtor do të lidhet? (i dhjeti)- Kali me cilin numër rreshtor do të lidhet? (i shtati)Kështu vërtetojmë edhe për të lidhur figurat e tjera duke bërë një korrespondencëtë numrit me fjalëkryqin:I parë – i 1-rëI dytë – i 2-të etj.Përshkruajmë radhën e saktë të kafshëve në figurë.I pari është elefanti.I dyti është iriqi.I treti është rosaku etj.Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Punojmë detyrën B në faqen 31 të fletores së punës. Lidhim me shigjetë lapsin(sipas radhës së vendosur) me numrin rreshtor që është shkruar djathtas lapsave.Lexojmë numrat rreshtorë.Detyrë shtëpie: detyra c në fletoren e punës, faqe 31.65


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.1Tema: Veprime me numraObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të përdorë shenjën U për të treguar bashkimin e bashkësive;- të përdorë shenjën + dhe shënimin a+b për të treguar numrin e elementeve tëbashkësisë që është bashkimi i dy bashkësive;- të karakterizojë të njëjtën bashkësi me shënimin a+b dhe c.Koncepte kryesore:bashkimi i bashkësive,shenja +, shenja UMjete:petëza, frutaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Minikonkurs)Evokimi (Përvijim i të menduarit)Marr në një dorë disa lapsa të kuq dhe në dorën tjetër lapsa blu.- Çfarë kam në dorën e majtë? (bashkësi me lapsa të kuq)- Sa lapsa të kuq janë? (3)- Çfarë kam në dorën e djathtë? (bashkësi me lapsa blu)- Sa lapsa blu janë? (2)I bashkoj të gjitha lapsat në një dorë.Këtu formuam një bashkësi me lapsa.- Sa lapsa janë gjithsej? (5, 2 dhe 3)Përsëritim këto veprimtari për mollë dhe dardha; katrorë të kuq dhe katrorë të gjelbër;katrorë të kuq dhe rrethorë të kuq.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje).Në detyrën 1 numërojmë macet dhe shënojmë numrat e duhur në vendet bosh.Nxënësit plotësojnë detyrën 2. Ata duhet të gjejnë sa gogla janë fshehur në dorëntjetër, që të dalë numri i shkruar me të kuqe mbi figurë, p.sh. në rastin e parë në dorëjanë fshehur 0 gogla, në rastin e dytë një gogël e kështu me radhë.Në detyrën 3 nxënësit plotësojnë etiketat për dy bashkësitë e trëndafilave dhe tëmanushaqeve veçmas e më pas i bashkojnë këto dy bashkësi në bashkësinë e luleve.Reflektimi (Minikonkurs mes grupeve)Qarkojnë numrat që formojnë 4, 5, 6.Plotësojnë barazimet.1 + 1 = + 2 = 2 + 2 =2 + 3 = 2 + 2 = 2 + 3 =Detyrë shtëpie: Detyra A e B, faqe 32, fletore pune.Në fletore një pjesë e detyrës B66


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.2Tema: Sa gjithsej?Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të përdorë shënimet a+b dhe c për të karakterizuar të njëjtën bashkësi;- të dallojë që bashkimi i bashkësive është mbledhje;- të zbatojë mbledhjen në situata problemore.Koncepte kryesore:problemaMjete:petëza, sende të ndryshmeStruktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Organizoj veprimtari të larmishme me nxënësit. Nxënësit hapin çantat dhe gjejnë numrine fletoreve, librave, ngjyrave, gomave që kanë në të.Shkruajnë numrat në një fletë.Krahasojnë numrin e sendeve të gjetura në çantë e në klasë.Numërojnë nga 1 deri në 5.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Në problemën e parë tregoj:Këtu ka mollë të kuqe dhe mollë të verdha (i qarkojmë).Do të gjejmë sa mollë janë gjithsej. I qarkojmë bashkë.Përgjigjen pyetjeve dhe do të kryejmë veprimin duke plotësuar kutizat.- Sa mollë të kuqe? 2- Sa mollë të verdha? 2- Sa gjithsej? 2 + 2 = 4Lexojmë zgjidhjen e problemës.Në këtë mënyrë veprojmë edhe për të zgjidhur problemat e tjera.Nxënësit shkruajnë në fletore zgjidhjen e 4 problemave.2 + 2 = + 2 = 51 + 2 + 2 = + 2 + 2 = 5Në detyrën 2 nxënësit duhet të vëzhgojnë shembullin në libër, të gjejnë numrinqë duhet për të plotësuar numrin 5, kur janë dhënë goglat, p.sh. për rastin eparë janë dhënë 2 gogla, për të formuan pesën duhen edhe 3.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Hartojnë problemë me këto veprime:2 + 23 + 1Detyrë shtëpie: Detyra A nëfletoren e punës, faqe 32.67


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.3Tema: Mbledhja në bosht1, 2, 3, 4, 5Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të gjejë saktë faktet e mbledhjes deri në 5;- të gjejë shumën e tre mbledhorëve ku shuma të mos jetë më e madhe se 5;- të interpretojë mbledhjen në bosht numerik.Koncepte kryesore:mbledhja në bosht numerikMjete:ngjyraStruktura e mësimit ERREvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Shkruajmë numrat nga 1 deri në 5.Nxënësit japin faktorët e mbledhjes me shembuj të ndryshëm.1 = 1 + 0 1 + 12 + 13 + 13 + 223452 + 01 + 21 + 32 + 33 + 02 + 24 + 14 + 01 + 45 + 0Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim - mbështetje)Qëndroj në fillim të bankave dhe u shpjegoj nxënësve se për të shkuar te nxënësi iparë duhet një hap, për të shkuar të nxënësi i dytë duhet edhe një hap tjetër. Po kështundodh edhe në boshtin numerik.Vizatojmë boshtin e parë. Lexojmë numrat në boshtin numerik 0, 1... 10.Flutura në fluturimin e parë kalon dy, në fluturimin e dytë 2, dhe ndalon te 4.Plotësojmë barazimin 2 + 2 = 4.Pra, interpretuam mbledhjen në boshtin numerik.Veprojmë në të njëjtën mënyrë si më sipër për të paraqitur mbledhjet e tjera në boshtin numerik.Vëmë re që shigjetat kanë të njëjtin drejtim, për mbledhorin e dytë shigjeta është blu.Në detyrën 2 gjejmë shumën e tri mbledhorëve të ndihmuar dhe nga katrorët e ngjyrosurpër çdo mbledhor.Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Punojmë një pjesë të detyrës A, B të faqes 33 të fletores së punës në klasë.Nxënësit gjejnë në boshtin numerik shumat 2 + 2; 1 + 3. Kryejnë veprimet:2 + 2 + 1 = + 1 =2 + 3 + 0 = + 1 = + 1 + 1 = + 1 = + 2 + 1 = + 2 =Detyrë shtëpie: Vazhdim i detyrave A, B të nisura në klasë në f. 33 të fletores së punës.68


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.4Tema: Zbritja brenda 5Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të dallojë që zbritja është veprim i kundërt i mbledhjes;- të gjejë faktet e zbritjes duke u mbështetur në këtë kuptim;- të zbatojë zbritjen në problema.Koncepte kryesore:zbritjaMjete:petëza, fije.Struktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Veprimtari me petëza.Nxënësit nxjerrin 2 rrethorë brenda një fijeje.2 + = 5Edhe sa duhen të bëhen 5 rrethorë? (3)Kryejmë disa veprimtari me petëza që nxënësit të kuptojnë që zbritja është veprim ikundërt i mbledhjes.Kam në dorë 5 lapsa. I jap 3 lapsa Erlit.- Sa lapsa më mbetën?Lapsat u pakësuan, sepse hoqa 3.5 - 3 = 2 Pse? → Sepse 2 + 3 = 5Krijojmë problema të tjera me zbritje për sende të ndryshme të klasës.Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Në detyrën 1 vrojtojmë figurën.- Sa rosa janë në pellg? (5)- Sa rosa po ikin? (2)Shënojmë me X dy rosat.- Sa rosa mbetën në pellg? 5 - 2 = 3(sepse 2 rosa fluturuan nga 5 rosa që ishin në fillim, 3 mbetën 3 + 2 = 5)Punojmë problemat tjera të faqes si më sipër duke i shoqëruar me provën. - 1 = 4 sepse 4 + 1 = 53 - 1 = 2 sepse 2 + 1 = 33 - 2 = 1 sepse 1 + 2 = 34 - 2 = 2 sepse 2 + 2 = 44 - 1 = 3 sepse 3 + 1 = 4Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Nxënësit plotësojnë detyrën 2. Më pas hartojmë problema me këto veprime: - 1 = - 2 =Nxënësit shkruajnë barazimet në fletore duke i shoqëruar me provën.Detyrë shtëpie: Detyra A, B faqe 33, fletore pune.Një pjesë e detyrës shkruhet në fletore.69


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.5Tema: Zbritja brenda 5Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të përdorë emërtimet a-b për të treguar një pjesë të bashkësisë;- të gjejë faktet e zbritjes duke u mbështetur në kuptimin që zbritja është veprim ikundërt i mbledhjes;- të dallojë zbritjen në rresht e në shtyllë.Mjete: petëza, sende tëKoncepte kryesore: zbritjandryshmeStruktura e mësimit ERREvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Veprimtari me petëza. Nxirrni 5 petëza, (3 të kuqe dhe 2 blu).Mbuloj me dorë petëzat e kuqe.- Sa petëza janë blu?Nëse nxënësit përgjigjen “2” theksoj:Ndryshe themi 5 - 3 dhe shkruaj këtë barazim në tabelë: 5 - 3 = 2Përsëritet veprimtaria edhe me 4 petëza; 3 petëza.Vizatoj në tabelë 4 petëza (3 rrethorë, 1 katrorë)Realizmi i kuptimit (Përmbledhja pohim-mbështetje)- Sa petëza rrethore janë? (3)Ndryshe themi 4 - 14- Sa petëza katrore janë? (1)4 - 1 4 - 3Ndryshe themi 4 – 3.Plotësojmë etiketat te bashkësia.Në detyrën 1 nëpërmjet bashkëbisedimit plotësojmë numrat dhe kryejmë zbritjen në shtyllë.- Sa karamele janë në figurë? (3)- Sa karamele janë të kuqe? (1)- Sa karamele të verdha mbetën? (2)- Si e gjejmë?3- 1 Kjo është zbritja në shtyllë.2Në detyrën 2 gjejmë faktet e zbritjes duke u mbështetur në kuptimin që zbritja ështëveprim i kundërt i mbledhjes. Lidhim me shigjetë përgjigjen e saktë.Në detyrën 3 duke u mbështetur edhe në veprimtarinë që kryem në fazën hyrëse përçdo shumë gjejmë dy zbritje. - 2 = 4 - 1 = 33 + 2 = + 3 = 4 - 3 = 2 4 - 3 = 170


Detyrë shtëpie: Detyra A, B, f. 34, fletrore pune.Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në detyrën 4 duke u bazuar edhe në figurën me petëza, nxënësit do të plotësojnë zbritjen.Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Nxënësit punojnë në fletoren e punës detyrën C, dhe D faqe 34.Qarko ndryshesën Qarko ndryshesën 4Për secilin rast nxënësit bëjnë provën 4 -1 = 3 sepse 3 + 1 = 4.Mësimi 6.6Tema: Zbritja në bosht brenda 5Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të krahasojë objekte duke bërë korrespondencën një për një;- të paraqesë zbritjen në bosht numerik;- të përcaktojë ndryshimet mes paraqitjes në bosht të mbledhjes e të zbritjes.Koncepte kryesore:zbritje,Mjete: petëza, ngjyrabosht numerik.Struktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Nxjerrim një bashkësi me 5 trekëndorë dhe një bashkësi tjetër më 3 katrorë.Shoqërojmë elementet e bashkësive “një për një”.- Çfarë ka më shumë? (trekëndorë)- Sa trekëndorë ka më shumë? 5 - 3 = 2- Sa katrorë ka më pak? 5 - 3 = 2Një nxënës nxjerr 4 katrorë, nxënësi tjetër 3 rrethorë.- Cili ka nxjerrë më shumë? Sa?- Cili ka nxjerrë më pak? Sa?Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Në detyrën 1 krahasojmë lulet me fluturat duke i shoqëruar “një për një”.Plotësojnë: Sa lule më shumë? 5 – 3 = 2Sa flutura më pak? 5 – 3 = 2Në detyrën 2 vështrojmë boshtet dhe kryejmë veprimet. Krahasojmë mbledhjen mezbritjen. Në mbledhjen 2 + 3 = 5 harku i parë “nga 0 te 2” tregon kufizën e parë; harku idytë “nga 2 te 5” tregon kufizën e dytë dhe aty ku mbaron është shuma.Në zbritjen 5 - 3 = 2 harku i parë është shuma, vazhdojmë majtas, sepse do të gjejmëkufizën që mungon. Aty ku mbaron harku blu është kufiza tjetër ndryshesa (diferenca).Plotësojmë barazimet në boshtet e tjera numerikë siç vepruam më sipër.Reflektimi (Rishikim në dyshe)Punojnë detyrën A në faqen 34 të fletores së punës. Nxënësit interpretojnë zbritjetnë boshtin numerik. Diskutojnë me njëri-tjetrin për mënyrën e paraqitjes së zbritjes nëboshtet numerikë.Detyrë shtëpie: Detyra B, f. 33, fletore pune.71


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.7Tema: Mbledhja 4, 5, 6Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të kryejë mbledhjen brenda 4, 5, 6 duke përdorur faktet kryesore 5+1, 1+5;- të përdorë qarkimin, duke plotësuar 5, për të kryer mbledhjen brenda 4, 5, 6;- të modelojë situata të thjeshta të paraqitura me figura me anë të barazimit a+b=cKoncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMbledhja duke plotësuar 5Mjete:petëza, ngjyraEvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Vëzhgo dhe përshkruaj)Evokimi (Përvijim i të menduarit)Fillimisht nxënsit punojnë detyrën 1, për të rikujtuar mbledhjen brenda pesëshes.Pastaj ndërkohë që nxënësit punojnë në fletore, punoj paralelisht me ta në tabelë.- Sa bëjnë 4+2?Në fillim nxënësit vizatojnë rrathët duke paraqitur skemën (fig. a), pastaj kryejnëqarkimin e 5 rrathëve (fig. b).+a)+b)Shkruajmë barazimin: 4+2 = 5+1= 6- Sa bëjnë 3+3?Vizatojmë rrathët duke paraqitur skemënKryejmë qarkimin e 5 rrathëve.Shkruajmë barazimin+3+3 = 5+1= 6Për të gjetur shumën 2+4 është më lehtë të plotësojmë 4 që ta bëjmë 5.Plotësojmë skemën e barazimin.2+42+4 =1+5=6+Në fillim të orës mund të kryejmë veprimtari me petëza duke bërë qarkim me fije për tëplotësuar 5. Vendosim mbi bankë 4 petëza të kuqe dhe 2 petëza të verdha pak më larg.- Sa petëza ka gjithsej? (4 plus 2)Qarkojmë me fije 5 petëza- Sa petëza mbetën pa qarkuar? (një)(Ndërkohë punojmë me tabelën magnetike duke qarkuar 5 petëza.)- Sa petëza ka gjithsej? (pesë plus një, gjashtë)Pra, 4+2 është sa 5+1, gjashtë.72


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)I njohim nxënësit me faktorët 5+1, 1+5 si fakte kryesore që përdorëm më lart për tëgjetur shumat 4+2, 3+3Modelojmë një situatë të thjeshtë, të paraqitur me figurën në tekst me anë të barazimit+2 = 6.Diskutojmë për figurën e parë.- Sa qenë janë në rreshtin e parë?- Sa qenë janë në rreshtin e dytë?- A do të shkojnë të gjithë në kolibe?Gjejmë shumën 1+4 dhe vendosim 5 në koliben e qenve.Në të njëjtën mënyrë veprojmë edhe për figurat tjera.Bëjmë qarkimin për të plotësuar 5.Gjejmë shumën dhe e vendosim në koliben e qenve.Në të njëjtën mënyrë veprojmë edhe me figurat e tjera.Bëjmë qarkimin për të plotësuar 5.Gjejmë shumën dhe e vendosim në koliben e qenve.Reflektimi (Vëzhgo dhe përshkruaj)Punojmë detyrën A, në faqen 35, të fletores së punës.Nxënësit gjejnë shumën duke plotësuar 5 dhe plotësojnë barazimet+4+24+2=5+1=6Përshkruajnë veprimtarinë që është kryer në tekst.Plotësojnë barazimet duke kryer mbledhjen brenda 4, 5, 6Detyrë shtëpie: Detyra B, në faqen 35, fletorja e punës.Mësimi 6.8Tema: Mbledhja brenda 7 (5, 6, 7)Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të interpretojë mbledhjen në bosht numerik;- të zbatojë mbledhjen në situata problemore;- të kryejë mbledhjen brenda 7, duke përdorur faktet kryesore 5+2, 2+5.mbledhja duke plotësuarKoncepte kryesore:Mjete: petëza, ngjyra5 dhe duke veçuar 5Struktura e mësimit ERREvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Rishikim në dyshe)73


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)- Sa bëjnë 6+1?Për gjetjen e kësaj shume organizojmë këtë veprimtari me petëza:Nxënësit vendosin mbi bankë 6 petëza të kuqe.Vendosin mbi bankë veç 1 petëz të gjelbër.- Sa petëza ka gjithsej? (6 plus 1)Qarkojmë me një fije 5 petëza të kuqe dhe veç ato që mbeten.Kështu shihet që 6+1 është sa 5+2 d.m.th që 6+1 = 7Nxënësit hapin fletoret dhe punojmë paralelisht.- Sa bëjnë 4+3; 3+4; 6+1?Vizatojmë rrathët duke paraqitur skemën.Kryejmë veçimin ose plotësimin e 5 duke qarkuar rrathët.Shkruajmë barazimin.4+3 3+4 6+1+ + +4+3=5+23+4=2+5=76+1=5+2=7=7Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Diskutojmë rreth fakteve kryesore të mbledhjes 5+2; 2+5Në detyrën 1 vëzhgojmë kërcimet e ketrit. Vendosim lapsin te pika O.Lëvizim nga edjathta aq sa tregon shigjeta.Lapsi ndahet te pika 5. Vizatojmë harkun “+2”. Plotësojmëbarazimin 5+2 = 7.Diskutojmë për detyrën 2. Nxënësit duhet të gjejnë numrin e duhur për të plotësuarkutinë bosh. P.sh.:Çfarë duhet t’i shtojmë zeros që të dalë numri 6?Çfarë duhet t’i shtojmë njëshit që të marrim numrin 6? Si e gjetët?Pastaj, duke ndjekur modelin ata do të ngjyrosur ata numra (në kutitë bashkangjitur)për të plotësuar numrin 7.Detyra 3 zhvillohet njësoj si pjesa e parë e detyrës 2. Ndërsa në pjesën e dytë tëdetyrës 3 nxësënit duhet të vendosin shenjën e duhur që barazimi apo mozbarazimi tëjetë i vërtetë.Në detyrën 4 gjejmë shumën e vendosur te peshqit dhe e lidhim me përgjigjen e saktë.Reflektimi (Rishikim në dyshe)Nxënësit plotësojnë në petalet e lules shumat që tregon numri në qendër.4 5 6 7Detyrë shtëpie: Detyra A, B, në faqen 35, fletore pune.74


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.9Tema: Zbritja 7-3, 7-4 (brenda 7)Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të interpretojë mbledhjen në boshtin numerik;- të zbatojë zbritjen në problemat e paraqitura me fjalë dhe figura;- të hartojë problema ku zbatohet zbritja.Koncepte kryesore: Zbritja brenda 7, problema Mjete:petëzaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Evokimi (Përvijim i të menduarit)Kryejmë me nxënësit disa veprimtari me petëza që nxënësit ta kenë të qartë se zbritjaështë veprim i kundërt i mbledhjes, p.sh.:Nxirrni 3 rrethorë- Edhe sa duhen që të bëhen 7 rrethorë? (4)Krijojmë situata problemore me sende në klasë që të zbatojmë zbritjen.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Punojmë problemën e parë që është paraqitur me album në tabelë. Zhvillojmë njëbisedë për pyllin. Lexojmë pyetjen e parë.- Sa pemë kishte në pyll? (7)Plotësojnë nxënësit numrin në tekst.Lexojmë pyetjen e dytë.- Sa pemë janë prerë? (3)Plotësojnë nxënësit numrin në tekst.Mbulojmë pemët e paprera dhe lexojmë pyetjen.- Sa pemë i mbeten për të prerë druvarit? (4)Plotësojmë barazimin 7-3 = 4(Vizatimi mbulohet që nxënësit të mos i numërojnë drurët e paprerë, por të kryejnëveprimin e zbritjes si veprim i kundërt i mbledhjes 3+ ... = 7)Punojmë problemën 3, 4 siç vepruam në problemën 1.Më pas nxënësit plotësojnë me punë të pavarur detyrën e fundit. Ata plotësojnëkutizën me numrin e duhur, duke gjetur se ç’numër duhet t’u shtojnë goglave që të dalënumri në kutizën blu.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Nxënësit punojnë në grupe.Hartojnë problema ku zbatohet zbritja.7 - 4 = 3 7 - 3 = - 2 = 5Punojmë një pjesë të detyrës B, në faqen 36, të fletores së punës.Detyrë shtëpie: Detyra A, në faqen 36 të fletores së punës.75


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.10Tema: Problema për mbledhjen brenda 7Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:-të gjejë shumën e dy numrave deri në 7;-të modelojë situata të thjeshta problemore të paraqitura me figura e me anë tëbarazimit a+b = c.problema, mbledhjaKoncepte kryesore:Mjete: album i matematikësStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Stuhi mendimesh)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Evokimi (Stuhi mendimesh)Kujtojmë me nxënësit se çfarë kemi mësuar deri tani për mbledhjenme veçim të 5mbledhja me plotësim të 5në rreshtnë problema në bosht numerikDrejtojmë pyetje për faktet e njohura të mbledhjes.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Në problemën e parë pyesim.- Çfarë janë vizatuar në figurë?- Sa zogj janë në pemë? (4)- Sa zogj po fluturojnë? (1)(Nxënësit duhet të kuptojnë se në përdorimin e shenjës (+) shtrohet pyetja:- Sa janë gjithsej?- Sa janë së bashku?- Po t’i bashkojmë sa janë?Më pas diskutohet rreth figurës së parë. Pyeten nxënëist se sa dhurata janë në kutizëne parë dhe sa në të dytën dhe çfarë mund të gjemë me to. A mund të kryejmë veprimine zbritjes me këto të dhëna? Pse? Atëherë çfarë do të bëjmë?Po në të njëjtën mënyrë veprojmë edhe për rastet e tjera, ndërkohë që nxënësitplotësojnë në libër. Disa raste është e mundur të kryhet edhe veprimi i mbledhjes edhei zbritjes, zgjidhja i lihet nxënësit.Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Nxënësit punojnë një pjesë të detyrës A në fletoren e punës, faqe 36. Pjesën tjetërtë detyrës nxënësit e përfundojnë në shtëpi.Detyrë shtëpie: Detyra A, B në faqen 36 të fletores së punës76


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.11Tema: Mbledhja brenda 8 (6, 7, 8)Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:-të paraqesë mbledhjen në bosht numerik;-të kryejë mbledhjen brenda 8, duke veçuar 5;-të tregojë emërtime të ndryshme të numrave të shprehura si shumë ose si ndryshesë.Koncepte kryesore:Mbledhja, boshti numerikMjete:laps, ngjyraStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Evokimi (Përvijim i të menduarit)Punojmë paralel me nxënësit në tabelë.Nxënësit punojnë në fletore.- Sa bëjnë 6+2?Në fillim mësuesit vizatojnë rrathët, pastaj kryejnë veçimin e 5 rrathëve duke qarkuarrrathët që mbeten:Shkruajmë barazimin: 6+2 = 5+3+= 8Në të njëjtën mënyrë gjejmë shumat 6+1; 7+16+1 7+1+ +6+1=5+27+1=5+3=7=8Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Në detyrën 1 paraqesim mbledhjen në boshtin numerik.- Sa hapa bëri ketri në kërcimin e parë? (4)- Sa hapa bëri ketri në kërcimin e dytë? (2)Plotësojmë barazimin 4+2 = 6Po kështu veprihet edhe për detyrën 2.Në detyrën 3 në fiilim bashkë me nxënësit diskutojmë për shembullin e parë në libër. Mblidhendy numrat e kubeve të bazës me njëri-tjetrin dhe numri që del (shuma) vendoset në kubine sipërm. Nxënësit plotësojnë si modeli. Në rastet kur piramida e kubeve është me më shumëse dy rreshta mësuesi/ja i ndihmon nxnënësit, duke i kujtuar se fillimisht plotësohet rreshti idytë me shumat e numrave (të kubeve ngjitur) të rreshtit të parë e me numrat që dolën, dukei mbledhur po njësoj, plotësohen rreshtat e tjerë.Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Nxënësit punojnë detyrën B, në faqen 37 të fletores së punësPlotësojnë tabelën e mbledhjes e të zbritjesShkruajnë disa barazime nga tabelat në fletore, ku shuma është 5; ndryshesa është 3.Detyrë shtëpie: Detyra A, në faqen 37 të fletores së modeluar.77


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.12Tema: Problema ilustrueseObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të gjejë shumën e tre numrave duke mbledhur në fillim dy prej tyre;- të zbatojë mbledhjen e tre numrave në problema;- të hartojë problema ku zbatohet mbledhja.Koncepte kryesore: problema Mjete: petëzaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Mendo / puno në dyshe / shkëmbe mendime)Evokimi (Përvijim i të menduarit)Veprimtari me petëzaNxirrni në bankë tri petëza, pastaj dy petëza dhe në fund tri petëza.Shkruaj në tabelë numrat.- Sa petëza keni nxjerrë gjithsej? (tetë, tre plus dy pjesë; pesë plus tre, tetë)Plotësoj barazimin: 3+2+3 = 8Qarko 3+2; 3+2 baras 553+2+3 = 8Pra 5+3 baras E njëjta veprimtari zhvillohet edhe për të gjetur shumën 5+2+245+2+2 = 9Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Shqyrtohet figura në problemën A.- Çfarë ka në figurë?- Sa mace janë në lëndinë? (3)- Edhe sa mace po vijnë? (2)- Sa mace janë tani në lëndinë?Plotësojnë barazimin 3+2 = 5 dhe japin përgjigjen: Në lëndinë janë 5 mace.Në të njëjtën mënyrë punohen problemat 2 dhe 3 duke shqyrtuar figurat dhe dukegjetur zgjidhjet.Reflektimi (Mendo / puno në dyshe / shkëmbe mendime)Nxënësit hartojnë problema ku zbatohet mbledhja.Grupi 1 4+2+1Grupi 2 5+3+1I shoqërojnë problemat me vizatim në fletore.Detyrë shtëpie: Detyra A, B, faqe 37, fletore pune.78


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.13Tema: Mbledhja brenda 9 (7, 8, 9)Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:-të dallojë që zbritja është veprim i kundërt i mbledhjes, duke e paraqitur në boshtin numerik;-të kryejë mbledhjen brenda 9, duke veçuar 5;-të interpretojë mbledhjen në boshtin numerik.Koncepte kryesore: mbledhja, boshti numerik Mjete: laps, ngjyraStruktura e mësimit ERREvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Punojmë paralelisht me nxënësit në tabelë (nxënësit punojnë në fletore).- Sa bëjnë 7+2?Në fillim vizatojmë rrathët, pastaj kryejmë veçimin e 5 rrathëve, duke qarkuar rrathëtqë mbeten.+Shkruajmë barazimin 7+2 = 5+4= 9Në të njëjtën mënyrë shumat 6+3; 7+1; 8+1.6+3 7+1 8+1.+ ++6+3=5+4=97+1=5+3=8798+1=5+4=9Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Në detyrën 1 vëzhgojmë modelet e paraqitura në tekst.Vendosim majën e lapsit te pika 0 dhe e lëvizim aq sa tregon shigjeta e kuqe.- Te cili numër arritët? (te numri 7)Vendosim majën e lapsit te pika 7 dhe e lëvizim aq sa tregon shigjeta blu.- Te cili numër arritët? (te numri 3)- Sa hapa bëtë për të arritur te 3? (katër)- Çfarë veprimi keni paraqitur në boshtin numerik? (zbritjen)Plotësojmë barazimin: 7-4 = 3Në të njëjtën mënyrë veprojmë për të plotësuar veprimin e paraqitur në boshtin edytë: 7-3 = 4 (nxënësi punon i pavarur)Vëzhgojmë skemën dhe barazimet e paraqitura në detyrën 2.- Sa rrathë janë qarkuar? (4)+- Sa rrathë janë veçuar? (5)- Cilën mënyrë të mbledhjes kemi përdorur? (duke veçuar 5)Nxënësit shkruajnë mënyrën e mbledhjes që është përdorur.7+2 = 5+4= 9


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në detyrën 3 nxënësit duhet të gjenjë njërin numër kur është dhënë tjetri, për tëplotësuar shumën, numrin që është mbi çdo figurë. Mësuesi/ja pyet:Kemi 9 gogla gjithsej.Në njërën dorë kemi 3 gogla.Sa kemi në dorën tjetër?Reflektimi (Rishikim në dyshe)Plotësojmë petalet e luleve që shuma të tregojë numrin në qendër.Punojmë detyrën A, në faqen 38, të fletores së punës.7 8 9Detyrë shtëpie: Detyra B, C, faqe 38 të fletores së punës.Mësimi 6.14Tema: Problema me skemëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të plotësojë diagramin për të zgjidhur problemat;- të zbatojë mbledhjen në problema, duke u orientuar nga formulimi i saktë i pyetjes kryesore;- të hartojë problema ku zbatohet mbledhja.Koncepte kryesore: problema Mjete:laps, ngjyraStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Organizuesi grafik i analogjisë)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Evokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Zhvillojmë ushtrime gojore për faktet e mbledhjes e të zbritjes.4+3 5+4 6+2 7+2 8+1...6-3 7-2 9-6 5-2 5-3...Gjeni kufizat e mbledhjes:(5, 4)(6, 2)Shuma 9Shuma 8Realizimi i kuptimit (Organizuesi grafik i analogjisë)80


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”I njohim nxënësit me skemën, e cila do të na ndihmojë për të zgjidhur problemat.Në katrorët majtas e djathtas vendosen të dhënat e problemës.Në rrethor vendoset veprimi, në katrorin e fundit vendoset përfundimi.Punojmë bashkë problemën e parë.Plotësojmë skemën duke iu përgjigjur pyetjeve.Në katrorët lart, majtas e djathtas shënohen sa lule të kuqe dhe blu janë.Në rrethor shënohet veprimi +.Në katrorin e fundit shënohet përfundimi sa lule janë gjithsej.4 4+8Nxënësit punojnë të pavarur në problemat B dhe C.Shkruajnë barazimet në fletore: 4+4 = 8; 5+4 = 9; 3+2 = 5Reflektimi (Rishikim në dyshe)Nxënësit hartojnë problema që i zgjidhin me skema, duke i shoqëruar me figura(punojnë me shokun e bankës).3 3+- Sa fruta gjithsej?Krahasojnë punën që kanë bërë me njëri-tjetrin.Shkruajnë barazimet në fletore.6Detyrë shtëpie: Problemat A, B, C, Ç, në faqen 38, të fletores së punës.Mësimi 6.15Tema: Mbledhja brenda 10 (8, 9, 10)Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:-të kryejë mbledhjen brenda 10, duke veçuar 5;-të interpretojë mbledhjen në boshtin numerik duke treguar ndryshimin me zbritjen;-të interpretojë zbritjen në boshtin numerik si veprim i kundërt i mbledhjes.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMbledhja brenda 10 Mjete: laps, ngjyraEvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Të nxënit në bashkëpunim)Evokimi (Përvijim i të menduarit)Punojmë paralelisht me nxënësit në tabelë (nxënësit punojnë në fletë).- Sa bëjnë 8+2?81


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në fillim vizatojmë rrathët, pastaj kryejmë veçimin e 5 rrathëve duke qarkuar rrathëtqë mbeten:+Shkruajmë barazimin: 8+2 = 5+5= 10Në të njëjtën mënyrë gjejmë shumat: 6+4; 7+3; 9+16+4 7+39+1+ ++6+4 = 5+5 7+3 = 5+5 9+1 = 5+5= 10 = 10 = 10Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Në detyrën 1 vëzhgojmë skemën e barazimet e paraqitura.+- Sa mollë janë qarkuar? (5)- Sa mollë janë qarkuar? (5)- Cilën mënyrë të mbledhjes keni përdorur? (duke veçuar 5)Në detyrën 2 vrojtojmë boshtin dhe plotësojmë kufizat për secilin rast:+2 = 10 5+4 = 9Diskutojmë rreth mënyrës së paraqitjes së mbledhjes në bosht.Në detyrën 3 nxënësit vërejnë se kamioni mund të mbajë 10 kube gjithsesj. Pastajnxënësit numërojnë kubet e ngarkuara në kamion.Edhe sa kube duhen të mbushet kamioni?Numrin e shkruajnë në kutizë.Në të njëtën mënyrë veprojnë edhe për figurën me vezë.Në detyrën 3 gjejnë shumën brenda 10, duke plotësuar të pavarura barazimet.Reflektimi (Të nxënit në bashkëpunim)Punojnë në grupe.Plotësojnë formimin e numrit 10 në figura të ndryshme.1+109+13+ 2+4+ 5+ 6+ 10 9+1 8+ 7+9+1Detyrë shtëpie: Detyra B, C, D, faqe 39, fletore pune.82


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.16Tema: Problema të hapuraObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të tregojë emërtime të ndryshme për të njëjtin numër.Të zbatojë mbledhjen në problema sipas figurave.Të hartojë problema sipas figurave me anë të barazimit a+b = c.Koncepte kryesore:problemaMjete:laps, ngjyraStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Të nxënit në bashkëpunim)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Evokimi (Të nxënit në bashkëpunim)Nxënësit plotësojnë kufizat e shumës ose ndryshesës për të formuar numrat (Punënë grupe).+- ++ + +-+ +5+ -4+7-+ ---+ -Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Vështrojnë figurat në tekst, krijojnë një histori dhe kryejnë veprimin duke përdorurshenjën (+)- Çfarë ka në figurë? (flutura)- Sa flutura janë mbi lule? (2)- Sa flutura po fluturojnë? (3)- Çfarë duhet të gjejmë? (fluturat gjithsej)- Sa flutura janë gjithsej? (2+3 = 5)Shkruajnë problemën, veprimin dhe përgjigjen.Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe për dy problemat e tjera.Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Nxënësit punojnë detyrën C, D, në faqen 40, të fletores së punës.Shënojnë me kryq numrat që japin shumën 8, 6, 7, 10, 95 x 34 3 xNë detyrën D plotësojnë mbledhorët e 10.10 = 9+110 = 8+2...Detyrë shtëpie: Detyra A, B, faqe 39 në fletoren e punës.83


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.17Tema: Tabela e mbledhjesObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:Të gjejë shumën brenda 10 duke plotësuar tabelat.Të gjejë kufizat korresponduese dhe shumën përkatëse.Të emërtojë numra të ndryshëm si shumë e tre mbledhorëve.Koncepte kryesore:mbledhja në tabelëMjete:petëza, laps, ngjyraStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Evokimi (Përvijim i të menduarit)Veprimtari me petëza.Shkruaj në tabelë numrin 5.Nxënësit nxjerrin 5 petëza (të kuqe e blu).Ata mund të nxjerrin: petëz të kuqe dhe 4 blu2 petëza të kuqe dhe 3 blu3 petëza të kuqe dhe 2 petëza blu4 petëza të kuqe dhe 1 petëz bluPërmbledhim rezultatin për petëzat që nxorën.Pra, 5 emërtohet ndryshe 1+4; 2+3; 3+2; 4+1Për secilin rast tregojmë kufizat e mbledhjes dhe shumën.Nxënësit nxjerrin 2 petëza të mëdha në fillim.Shtojnë 3 petëza të vogla.- Sa petëza u bënë? (2+3 = 5)Heqim 3 petëza të vogla.- Sa petëza mbetën? (2)Shtojmë 4 petëza të kuqe.- Sa petëza u bënë? (2+4 = 6 petëza)Heqim 4 petëza të kuqe.- Sa petëza mbetën? (2)+ 3 4 5Shtojmë 5 petëza të verdha.2 , 3 2 , 4 2 , 5- Sa petëza u bënë? (2+5 =7 petëza) 2 5 6 7Përmbledhim rezultatin për petëzat që nxorëm në tabelë.Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Nxënësit vrojtojnë tabelën.- Cila është detyra?Do të gjejmë kufizat korresponduese dhe shumën.Plotësojmë bashkë me nxënësit tabelën e parë.84


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Cila është kufiza e parë në shtyllë? (1)- Cila është kufiza e parë në rresht? (4)Do të gjejmë shumën 1 dhe 4, do të shënojmë shumën në kutizën përkatëse.- Sa është shuma 1 dhe 4? (5)- Cila është kufiza e parë në shtyllë? (1)- Cila është kufiza e dytë në rresht? (5)Do të gjejmë shumën e 1 dhe 5, do të shënojmë shumën në kutizën përkatëse.- Sa është shuma e 1 dhe 5? (6)Plotësojmë në këtë mënyrë të gjitha kutizat në tabelën e parë.Duke ndjekur këtë shembull nxënësit plotësojnë tabelat e tjera.Reflektimi (Rishikim në dyshe)Nxënësit punojnë detyrën B, në faqen 40, të fletores së punës.Plotësojnë trekëndorët me numra që shuma të jetë 6, 7, 8, 9, 1023361 272Nxënësit diskutojnë me njëri-tjetrin duke krahasuar punën mes tyre.Shkruajnë barazimet nga tabela në fletore.Detyrë shtëpie: Detyra A, në faqen 40, fletore pune.Mësimi 6.18Tema: Sa mbetën?Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të zbatojë në problema kuptimin e zbritjes.Të formulojë problema duke u mbështetur në një veprim të dhënë.Të gjejë ndryshesën duke u mbështetur te mbledhja.Koncepte kryesore: zbritjaMjete: petëza, laps, ngjyraStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Nxjerr para klasës 7 nxënës (3 djem, 4 vajza).- Sa nxënës janë gjithsej? (7)- Sa janë djem? (3)- Sa janë vajza?Nëse nxënësit përgjigjen 4, kërkoju:Evokimi (Përvijim i të menduarit)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Rishikim në grup)85


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Ndryshe? (7-3 = 4)Në tabelë shkruajmë+4 = 7Dhe lexojmë: 3 djem plus 4 vajza baras 7 nxënës gjithsej.7-3 = 47 nxënës gjithsej, minus 3 djem, baras 4 vajza.Pra, 7-3 = 4 sepse 4+3 = 7Një veprimtari e tillë mund të kryhet edhe me petëza.Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Vrojtojmë figurën e parë.- Sa zogj janë gjithsej? (5)- Sa zogj po ikin? (2)- Sa zogj mbetën? (5-2)Plotësojmë barazimin 5-2 = 3Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe për problemat e tjera në tekst, duke gjetur:- Sa lëmsh ajanë në kosh?-2 = 4- Sa gota janë plot?-1 = 3Në detyrën 2 nxënësit lidhin me shigjetë.Është 3 më e madhe se: 10 4 81 7 5Reflektimi (Rishikim në grup)Punojnë detyrën C, F, në faqen 40 të fletores së punës.Gjejnë ndryshesën.-5 = 4 sepse 4+5 = 98-3 = 5 sepse 5+3 = 8 etjGjejnë mbledhorët. 4 + 5 9 8 5 + 3Detyrë shtëpie: Detyra D, E, në faqen 40, fletore pune.Mësimi 6.19Tema: Tabela e zbritjesObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të gjejë ndryshesën brenda 10 duke plotësuar tabelat.- të përcaktojë kutizat korresponduese të zbritjes me ndryshesën e saktë.- të emërtojë numra të ndryshëm si shumë e katër mbledhorëve.Koncepte kryesore: zbritjaMjete: petëza, laps, ngjyraEvokimi (Përvijim i të menduarit)Struktura e mësimit ERR Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Rishikim në grup)86


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Veprimtari me petëzaVendosim mbi tavolinë 7 petëza të mëdha.Heqim 2 petëza.- Sa petëza mbetën? (8-2 = 6 petëza)Vendosim përsëri 2 petëza.- Sa petëza u bënë? (8)Heqim 3 petëza.- Sa petëza mbetën? (8-3 = 5)Vendosim përsëri 3 petëza.- Sa petëza u bënë? (8)Heqim 4 petëza.- Sa petëza mbetën? (8-4 = 4)Përmbledhim rezultatin hap pas hapi në një tabelë._ 2 3 48-2 8-3 8-48 6 5 4Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Nxënësit vrojtojnë tabelën.- Cila është detyra?Do të gjejmë kufizat korresponduese dhe ndryshesën e saktë.Plotësojmë bashkë me nxënësit tabelën e parë.- Cila është kufiza e parë në shtyllë? (8)- Cila është kufiza e parë në rresht? (2)Do të gjejmë ndryshesën mes 8 dhe 2.- Sa është ndryshesa me 8 dhe 2? (6)Shënojmë ndryshesën në kutizën përkatëse.- Cila është kufiza e parë në shtyllë? (8)- Cila është kufiza e dytë në rresht? (3)Gjejmë ndryshesën mes 8 dhe 3.- Sa është ndryshesa mes 8 dhe 3? (5)Shënojmë ndryshesën në kutizën përkatëse.Plotësojmë në këtë mënyrë të gjitha kutizat në tabelën e parë.Duke ndjekur këtë shembull nxënësit plotësojnë tabelat e tjera.Reflektimi (Rishikim në dyshe)Punojmë detyrën C, në faqen 41, fletore pune.Plotësojmë trapezet me numra që shuma të jetë 6, 7, 8, 9, 10.126122 2 7 12Nxënësit diskutojnë me njëri-tjetrin duke krahasuar detyrën.Detyrë shtëpie: Detyra A, B, faqe 41, fletore pune.87


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.20Tema: Problema ilustrueseObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të përcaktojë kufizat korresponduese të zbritjes me ndryshesën e dhënë.Të zbatojë zbritjen në problema.Të hartojë problema ku zbatohet zbritja.Koncepte kryesore: problemaMjete: laps, ngjyraEvokimi (Përvijim i të menduarit)Struktura e mësimit ERR Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Rishikim në grup)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Punohet detyra D, në faqen 42, të fletores së punës.Gjej çifte numrash që të japin ndryshesën e kërkuar:Ndryshesa 24 6 7 4 28 4 3 5 82 6 3 7 2Realizimi i kuptimit (Vëzhgo dhe analizo)Shqyrtohet figura në problemën A.- Çfarë ka në figurë? (bretkosa)- Sa bretkosa janë në figurë? (7)- Sa bretkosa kanë mbetur në pellg? (5)- Sa mungojnë?Plotësojmë barazimin: 7-5 = 2Japim përgjigjen: Në pellg mungojnë 2 bretkosaNë të njëjtën mënyrë punohen problemat B, C, duke shqyrtuar figurat dhe duke gjeturzgjidhjet.Reflektimi (Mendo / puno në dyshe / shkëmbe mendime)Hartojnë nxënësit problemën ku zbatohet zbritja.Grupi 1 7-4Grupi 2 10-7I shoqërojnë problemat me vizatim.88


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6.21Tema: Problema me skemëObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:- të plotësojë diagramin për të zgjidhur problemën;- të zbatojë zbritjen në problema, duke u orientuar nga formulimi i saktë i pyetjes kryesore;- të hartojë problema ku zbatohet zbritja.Koncepte kryesore:problemëMjete:Evokimi (Përvijim i të menduarit)Struktura e mësimit ERRRealizimi i kuptimit (Organizuesi grafik i analogjisë)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Nxënësit punojnë detyrën B, në faqen 42, të fletores së punës.Numrat 6, Numrat 7, Numrat 9, 7Ndryshesa 6-3 = 3 Ndryshesa 7-3 = 4 Ndryshesa 9-7 = 2Realizimi i kuptimit (Organizuesi grafik i analogjisë)Punojmë bashkë problemën e parë.Plotësojmë skemën.Në katrorët lart majtas e djathtas shënohen të dhënat e problemës duke iu përgjigjurpyetjeve:- Sa lajthi ka mbledhur ketri? (8)- Sa lajthi do të hajë ai? (3)Në rrethor shënohet veprimi – që i përgjigjet kërkesës kryesore të problemës:- Sa lajthi i mbetën? (5)8 3Në kutizën e fundit shënohet përfundimi i kryerjes së veprimit.Nxënësit punojnë të pavarur në problemat B,Shkruajnë barazimet në fletore: 8-3 =5; 6-2 = 4; 5-3 = 2-5Reflektimi (Rishikim në dyshe)Hartojnë problema që i zgjidhin me skemë, duke i shoqëruar me figura.Diskutojnë me njëri-tjetrin për punën që kanë bërë.Detyrë shtëpie: Detyra A, C, faqe 42, fletore pune.89


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 6/22Tema: Problema të hapuraObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të tregojë emërtime të ndryshme për numra të dhënë.- të zbatojë zbritjen në problema sipas figurave.- të hartojë problema sipas figurave me anë të barazimit a-b = c.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Stuhi mendimesh)- Çfarë kemi mësuar për problemat?problema Mjete: laps, ngjyraEvokimi (Stuhi mendimesh)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Reflektimi (Të nxënit në bashkëpunim)Realizimi i kuptimit (Marrëdhëniet pyetje-përgjigje)Punojmë problemën A.Nxënësit ushtrojnë figurat në tekst, krijojnë një histori dhe kryejnë veprimin dukepërdorur shenjën (-).- Çfarë ka në figurë? (qirinj mbi tortë)- Sa qirinj janë fikur? (3)- Çfarë duhet të gjejmë?- Sa qirinj mbetën ndezur? (7-3 = 4)Nxënësi shkruajnë problemën, veprimin dhe përgjigjen.Në të njëjtën mënyrë veprojnë nxënësit edhe për problemën B.Në detyrën e fundit do të hartojnë një problemë sipas veprimit që është dhënë mefjalë dhe vizatim.Reflektimi (Të nxënit në bashkëpunim)Nxënësit punojnë në grup.Shkruajnë emërtime të ndryshme të 8, 9, 10.+ - + 9+0ilustrativeProblema me zbritjetë hapurame mbledhjeme diagram_+-9+18 -_9++10-+ ++_+- -+Detyrë shtëpie: Detyra A, B, C, faqe 43, fletore pune.90


Test IILibër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”(Kapitulli 4, 5, 6)1. Plotëso vargun e numrave.1 2 5 6 102. Plotëso etiketat me numrat që duhen.3. Vendos në kutiza numra më të vegjël se numri i dhënë.6 84. Qarko mosbarazimin e saktë: < < – 3 > 5 + 21 > > 0 0 – 6 > 10 – 44 < 23 < 24 7 – 3 < 6 + 35. Plotëso:20 = 2 dhjetëshe ___ = 8 dhjetëshe40 = _________ ___ = 3 dhjetëshe60 = _________6. Plotëso kutizat me numra që shuma të jetë 7, 9, 6, 8.78697. Lidh me shigjetë përgjigjen e saktë:2 - 3 – 2 + 2 + 5 2 + 5 – 27 – 46 + 191


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”8. Gjej shumën:duke plotësuar duke veçuar 54 + 2 7 + 14 + 2 = ___ + ___ 7 + 1 = ___ + ___= ___ = ___9. Qarko përgjigjen e saktë në boshtin numerik.2 + 2 = 40 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103 + 5 = 55 – 3 = 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 104 – 1 = 3 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1010. Beni bleu 3 libra, ndërsa Ani bleu 4 libra.BeniAniSa libra blenë fëmijët?Pikët për çdo ushtrim.DetyraPikë1 2 3 4 5 6 7 8 9 102 3 3 5 4 4 8 4 2 2Konvertimi i pikëve në notë.PikëtVlerësimi0 – 9 10 – 19 20 – 31 32 – 37Dobët Mjaftueshëm Mirë Shumë mirë92


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 7.1Tema: FunksioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të dallojë në mënyrë intuitive funksionin si një makinë që ndryshon numrat (sendet).Të përcaktojë madhësinë, formën, ngjyrën e objekteve të ndryshme.Të diskutojë rreth rregullave që përcaktojnë makina të ndryshme.Koncepte kryesore: funksioniMjete: petëza, laps, ngjyraEvokimi: Përvijim i të menduaritStruktura e mësimit ERR Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeReflektimi: Lojë në çiftZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritVeprimtari me petëza.Nxënësit nxjerrin katrorin e verdhë.Më tregoni një katror me ngjyrë tjetër.Përsëritet veprimtaria me rreth të kuq, trekëndor të gjelbër, duke kërkuar si më sipërtë njëjtën figurë, por me ngjyrë tjetër.Pas secilit rast nxjerrim petëzën, kërkojmë:- Çfarë ndryshoi?- Pra, ju ndryshuat ngjyrën?- A ndryshoi forma e petëzës? (jo)I njohim njerëzit me makinën që ndryshon ngjyrën, që do ta shënojmë me N.Nxënësit nxjerrin një katror të kuq.Tregoni një petëz të kuqe në formë tjetër.- Çfarë ndryshoi në këtë rast? (forma)- A ndryshoi ngjyra? (jo)v N kI njohim nxënësit me skemën e makinës që ndryshon formën dhe madhësinë.FMRealizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeNë detyrën 1 bisedojmë për makinën larëse.Në makinën larëse futim rroba të palara dhe i nxjerrim të lara.Në detyrën 2 vëzhgojmë makinën.- Çfarë rregulli është shkruar në makinë? (ndryshon ngjyrën)- Ç’ndodh me ngjyrën rozë kur hyn në makinë? (Ajo ndryshon ngjyrë.)- Futim një katror të kuq.- Në ç’ngjyrë do të dalë?Vizatojmë katrorin në kuadratin bosh me ngjyrë tjetër.93


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në detyrën 3 vërejmë makinën- Çfarë rregulli është shkruar në makinë? (ndryshon madhësinë)- Ç’ndodh me zemrën kur hyn në makinë? (ajo do të zmadhohet)- Si do të ndryshojë rrethori?Ai do të jetë më i kuq, por më i madh.(E vizatojmë në kutinë bosh.)Reflektimi: Lojë në çiftNxënësit organizojnë një lojë me petëza duke përdorur makinat që ndryshojnë ngjyrë,formë e madhësi.Detyrë shtëpie: Detyra A, në faqen 43, fletore pune.Mësimi 7.2Tema: Po aq... saObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të emërtojë bashkësitë e dhëna në tekst;- të përcaktojë bashkësitë e barabarta duke realizuar korrespondencën një për një;- të krahasojë bashkësitë duke shoqëruar elementet e tyre një për një.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitkrahasim94Mjete:sende të ndryshmeEvokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe krahasoReflektimi: Diskutim për njohuritë paraprakeEvokimi: Përvijim i të menduaritBashkëbisedojmë me nxënësit për punët që bëjnë në shtëpi.Organizojmë një lojë. Drita dhe Ana do të shtrojnë tavolinën e ngrënies.Drita për 4 persona dhe Ana për 5 persona.Pasi shtrohen tavolinat u drejtojmë nxënësve këto pyetje:- Sa pjata vendosi Drita?- Sa gota, lugë, pirunë vendosi ajo?(Ajo do të vendosë po aq sa pjata.)Diskutojmë edhe për tavolinën e shtruar nga Ana.Krahasojmë numrin e sendeve të vendosura në tavolinë.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe krahasoNë detyrën 1 përcaktojmë bashkësitë e kërmijve e lakrave.Shoqërojmë çdo kërmill me një lakër.- A ka çdo kërmill lakrën e vet? (Po)Kërmij janë aq sa lakra, lakra janë aq sa kërmij.Në detyrën 2 vëzhgojmë elementet e bashkësive.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Nxënësit i emërtojnë ato. Shoqërojnë një për një gotat me pipat.- A ka çdo gotë pipën e vet? (Po)Pra, gota janë po aq sa pipa.Nxënësit plotësojnë detyrën 3, duke shkruar në kuti numrin e duhur, pasi ështëdhënë njëri numër që të ploësohet numri 9.Reflektimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit shkruajnë përbërësit e numrave 4, 5në petalet e luleve.Krahasojmë faktet për numrin 4 me faktet për numrin 5.5 ka një akt më shumë se 4.1+341+45Detyrë shtëpie: Detyra A, B, faqe 44 fletore pune.Mësimi 7.3Tema: KrahasimetObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- të krahasojë bashkësitë duke shoqëruar një për një elementet e tyre;- të krahasojë numrat duke përdorur shenjat >, 3Nxjerrim mbi bankë një fije.95


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Vendosni disa petëza brenda fijes.Nxirrni një fije tjetër.Vendosni brenda saj një petëz më shumë.Përsëritet veprimtaria duke vendosur dy petëza më shumë, një më pak, dy më pak.Për të gjitha rastet përcaktojmë numrin e petëzave dhe i krahasojmë.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotësoNë detyrën 1 emërtojmë bashkësitë, shoqërojmë një për një elementet e bashkësive(numrat t’i shoqërojmë edhe me sy).- Çfarë ka më shumë ketër apo bufe? (ketra)- Sa më shumë? (1)Vendosim shenjën > që shërben për të krahasuar numrat, por edhe numrin eelementeve të dy bashkësive.Në të njëjtën mënyrë veprojmë edhe për dy bashkësitë e tjera.Në detyrën 2 krahasojmë numrat duke përdorur shenjat >, ,


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 7.4Tema: Një më shumë, një më pakObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të dallojë vargun rritës dhe vargun zbritës të numrave nga 1 deri në 9.Të plotësojë vargun rritës, ku një numër para është një njësi më i vogël se ai që vjen pas.Të plotësojë vargun zbritës, ku një numër para është njësi më i madh se ai që vjen pas.Koncepte kryesore: krahasim, vargu rritës e vargu zbritës i numrave deri në 9.Mjete: petëzaEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeStruktura e mësimit ERR Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoReflektimi: Përvijim i të menduaritZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeVeprimtari me petëza.Nxënësit vendosin mbi bankë një fije.- Sa petëza ka brenda fijes? (asnjë)- Sa është numri i petëzave? (zero)Shkruaj në tabelë numrin 0.Vendosni brenda fijes 1 petëz.- Sa është numri i petëzave brenda? (një)Shkruaj në tabelë 1 pas 0.Vendos edhe një petëz tjetër.- Sa është numri i petëzave brenda fijes? (2)Shkruaj në tabelë numrin 2, pas numrit 1.Vazhdohet veprimtaria duke shtuar nga një petëz.Ndërkohë në tabelë do të jenë shkruar:0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9- Çfarë është formuar? (një varg numrash rritës)- Me sa njësi rriten numrat në varg? (me një njësi)Zhvillohet veprimtari e ngjashme duke hequr nga një petëz.- Sa petëza ka brenda fijes? (9)Shkruaj në tabelë numrin 9.Heqim një petëz.- Sa petëza mbetën? (8)Shkruaj në tabelë numrin 8, pas 9 etj.Kështu në tabelë do të kemi shkruar numrat:, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0.- Çfarë është formuar? (një varg numrash zbritës)- Me sa njësi zvogëlohen numrat në varg? (me një njësi)Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo97


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Vrojtojmë bashkësitë në detyrën e tekstit.- Sa yje ka në bashkësinë e parë? (zero)Lexojmë numrin në rrethor.- Sa yje ka bashkësia e dytë? (një)Plotësojmë numrin mbi shigjetë dhe rrethorin bosh për numrin e elementeve tëbashkësisë.Sensi rritës nga një bashkësi në tjetrën është +1.Krahasojmë numrin e elementeve të bashkësive.- Sa elemente ka bashkësia e tretë? (2)- Sa elemente ka bashkësia e tretë më shumë se e dyta? (1 më shumë)Në të njëjtën mënyrë krahasojmë edhe elementet e bashkësive të tjera dhe vërejmëqë bashkësia para ka një element më pak se bashkësia që vjen pas.Në të njëjtën mënyrë si më lart veprojmë për të shkruar numrin në shigjetë dhe nërrethor në detyrën 2.Në këtë rast sensi zvogëlues nga një bashkësi në tjetrën është -1.Duke krahasuar elementet e bashkësive vërejmë që bashkësia para ka një elementmë shumë se bashkësia që vjen pas.Në detyrën 2 nxënësit renditin numrat e dhënë nga më i vogli te më i madhi.Reflektimi: Përvijim i të menduaritNxënësit punojnë detyrën A, në faqen 45, të fletores së punës duke shkruar numrinmbi çdo shigjetë dhe në rrethin bosh.Shkruajnë në fletore vargun e numrave që formohet. Zbulojmë rregullën.Detyrë shtëpie: Detyra B, faqe 45, fletore pune.Mësimi 7.5Tema: E barabartëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të dallojë bashkësitë e barasvlershme që kanë numër të njëjtë elementesh.Të krijojë bashkësi të barasvlershme duke përdorur objekte të ndryshme.Të gjejë përbërësit e numrave me disa kufiza të barabarta.Koncepte kryesore:bashkësi e barasvlershmeMjete:petëzaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeReflektimi: Përvijim i të menduaritEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeVeprimtari me petëza.Nxënësit nxjerrin petëzat e kuqe, vendosin poshtë tyre petëzat blu.Bëjmë shoqërimin e elementeve një për një.98


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Petëza të kuqe ka aq sa petëza blu, d.m.th., këto dy bashkësi janë të barasvlershme.Kryejmë veprimtari të tjera me petëza, duke krahasuar petëzat e mëdha me petëzate vogla të ngjyrave të ndryshme.Kur bashkësitë janë të barabarta të gjitha elementet janë të shoqëruara.Gjejmë në klasë bashkësi të barasvlershme, p.sh., bashkësia e çantave me bashkësinëe nxënësve; bashkësia e dritareve me bashkësinë e perdeve etj.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeNë detyrën 1 emërtojmë bashkësinë e parë dhe bashkësinë e dytë.I shoqërojmë një për një elementet e bashkësive.- Sa varka janë të kuqe? (5)- Sa varka janë blu? (5)Pra, varka të kuqe janë aq sa varka blu. 5 = 5Krahasojmë kubet duke i shoqëruar një për një dhe vërejmë që 5 = 5.Në të njëjtën mënyrë procedojmë edhe për bashkësinë e lepujve me bashkësinë ekarotave.Në detyrën 3 nxënësit duhet të shkruajnë në kutizë numrin që duhet për të plotësuarnumrin 10.Reflektimi: Përvijim i të menduarita. Nxënësit gjejnë shumat me kufiza të barabarta 1+1; 2+2; 3+3; 4+4; 5+5.b. Gjejnë përbërësit e numrave me disa kufiza të barabarta.10 = 5+510 = 2+2+2+2+24= +4= + + +8=8=9=++ + ++ +6=6=++ +Detyrë shtëpie: Detyra A, B, në faqen 45 të fletores së punës.99


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”ObjektivatNë fund të kapitullit 8 nxënësi të jetë i aftë:1. Të njehsojë mbledhjen dhe zbritjen e numrave në dhjetëshen e dytë, në rresht,në bosht dhe diagram.2. Të zgjidhë problema brenda dhjetëshes së dytë.3. Të formojë shumën dhe ndryshesën me disa mbledhorë.Mësimi 8.1Tema: Mbledhja dhe zbritja nëdhjetëshen e dytë 11, 12, 13.Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të njehsojë mbledhjen dhe zbritjen në rresht brenda numrave 10, 11, 12, 13.Të zbatojë këto veprime në boshtin numerik.Të zgjidhë problema me veprimin e mbledhjes dhe të zbritjes me numrat 10 deri në 13.Koncepte kryesore:shumë, ndryshesë, numrat 11, 12, 13.Mjete:shufra, kube, tekst, fletore puneStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Në këtë fazë zhvillohet një diskutim rreth njohjes së numrave nga 10 – 13.Paraqesim para nxënësve numrin 11.- Sa kube ka numri 11?- Si është formuar? shufër + 1 kub ose1 dhjetëshe + 1 kubVendosni mbi bankë 1 shufër, vendosni pranë 2 kube.- Ç’numër u formua? 12- Po numrin 13 si e formojmë? shufër + 3 kube = 13 kube1 dhjetëshe + 3 kube = 13 kube- Cili nga këta numra është më i madh?- Sa më i madh? 13 nga 10; 12 nga 10 13 nga 11...Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimNë formë loje zinxhir nxënësit numërojnë numrat në rendin rritës nga 1, 2, 3, 4... 20duke rritur me nga 1.Skuadra tjetër duke zbritur me nga 1. 20, 19, 18... .Kështu veprojmë duke rritur e zbritur me nga 2. P.sh., 0, 2, 4... 20, 18, 16... 0.100


Paraqiten në etiketa numrat 11, 12, 13 .I vendosim në pozicione të ndryshme.Nxënësit bëjnë krahasimin me shkrim në fletore.12... 11... ... 12... ... 13... 12Nxënësit vizatojnë një bosht numerik në fletore.Do të bëjmë mbledhjen e numrit 10 + 3 në bosht.+3Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14Sa kërcime duhet të bëjmë për të shkuar te 10 ta ? (10)Nxënësit shkruajnë shigjetën deri në 10.- Edhe sa kërcime të tjera duhen shtuar? (edhe 3)Pasi plotësojnë operatorin e dytë nxënësit shkruajnë poshtë barazimin:10 + 3 = 13. Kështu veprojmë për mbledhjet në bosht.Përsëri nxënësit vizatojnë boshtin numerik dhe bëjnë zbritjen me numrat 12-2 =0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14-2Për të bërë zbritjen 12-2 si duhet vepruar?- Ku ndalon operatori i parë? (12)- Si veprojmë në zbritje?- Sa kërcime kthehemi prapa? (2)Nxënësit vizatojnë operatorët dhe shkruajnë barazimin 12-2 = 10.Kështu kryhet zbritja në bosht.Hapen librat.Mësuesja diskuton me nxënësit shembullin e dhënë në libër. Në figurën e parë nëfillim ata numërojnë sa arusha ka në figurën djathtas (10). Pastaj gjejnë sa arushajanë shtuar që janë bërë 13 arusha në figurën majtas. Për ta bërë këtë ata duhet tëqarkojnë me nga 10 dhe numrin e arushave që mbetën e shkruajnë në kutizën sipërshigjetës.Nxënësit plotësojnë në kutitë e duhura numrat, shumat, ndryshesat dhe diferencënsipas rastit.Reflektimi (Përvijim i të menduarit)Punojmë detyrën A në fletoren e punës.Bashkëbisedojmë me nxënësit për mënyrën se si kryhet mbledhja e zbritja nëboshtin numerik.Nxënësit plotësojnë barazimet duke argumentuar shumat dhe ndryshesat.+3... -4... +5... 2-7...Diskutohet dhe ushtrimi C. Bëhet vlerësimi.Detyrë shtëpie. Detyra B, faqe 46 në fletoren e punës.101


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 8.2Tema: Mbledhja dhe zbritja nëdhjetëshen e dytë 12, 13, 14.Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë njëshet dhe dhjetëshet në numrat 10 deri në 14.Të njehsojë shumën dhe ndryshesën në numrat e dhjetëshes së dytë në rresht dhe nëboshtin numerik.Të krahasojë numrat me shumën ose ndryshesën nga 10 deri në 14.Koncepte kryesore:njëshe, dhjetëshe, katërmbëdhjetëMjete:kube, shufra, tabelë magnetike e fletore puneEvokimi (Përvijim i të menduarit)Struktura e mësimit ERR Realizimi i kuptimit (Vëzhgo-analizo)Reflektimi (Rishikim në dyshe)Zhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Në tabelën magnetike vendos numrat 12, 13, 14.Nxënësit lexojnë numrat e paraqitur.A kanë gjë të përbashkët mes tyre? (Po)Janë formuar nga 1 dhjetëshe.Po njëshet a janë të njëjta? (Jo)I emërtojmë së bashku: 12 = 1 dhjetëshe + 2 njëshe = 1 dhjetëshe + 4 njëshe0 + 4 = 1413 = 1 dhjetëshe + 3 njëshe10 + 3 = 13Krahaso: 10... 12; 12... 14; 11... 13; 10... 14...Realizimi i kuptimit (Vëzhgo – analizo)Hapet libri. Në detyrën 1 nxënësit plotësojnë numrat që mungojnë.1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14... te hapat që bën Besa apo te shkallët qëzbret Drini.- Ç’rrugë ka ndjekur ketri?- Sa kërcime është kthyer mbrapa?- Ç’veprim bëhet? 12-2 = 10 sepse 10+2 = 12Lexojnë problemën me vagonë.Plotësoni numërorët në vagonët nga 1 deri në 13.- Çfarë kërkese ka kjo problemë? Nënvizojmë kërkesën.- Sa vagonë janë blu? (10) Shkruaj në dërrasë.- Sa vagonë janë të verdhë? (3)- Çfarë kërkon problema?102


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Sa vagonë janë gjithsej? 10+3 = 13 vagonëNxënësit shkruajnë problemën në fletore.Ndërkohë plotësojnë dhe ushtrimet e mëposhtme për të njehsuar shumën, ndryshesëndhe krahasimin e tyre me >;


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Ngjyros peshkun 11 me ngjyrë të verdhë.10+2=14-4= 10+1= 13-3=- Çfarë është numri 11? (shumë)Ngjyros peshkun 10 me ngjyrë të kuqe.- Çfarë është numri 10? (ndryshesë)- Çfarë kuptojmë me fjalën shumë? (Bashkojmë 2 numra ose 2 bashkësi.)Po ndryshesa çfarë na kujton? (Ndarje të numrit ose të një bashkësie.)Hapet fletorja e punës. Nxënësit lexojnë problemën.Paraqitet para nxënësve skema e problemës në mjet.dardhë- Çfarë tregon numri 4? (numrin e mollëve)- Çfarë tregon numri 7? (numrin e dardhëve) 4 7- Cila është kërkesa e problemës?- Sa fruta janë gjithsej?mollë 4+7Nxënësit shkruajnë në fletore kërkesën e problemës.Bëjnë skemën dhe veprimin e problemës (4+7 = 11 kg fruta)Plotësojnë dhe përgjigjen: Alba bleu 11 kg fruta.Në detyrën 4 nxënësit plotësojnënumrat e piramidës së kubave, njësoj siç e kanë mësuar në mësimet e mëparshme.Reflektimi: (Imagjinatë e drejtuar)Në fletoren e punës ushtrimi C dhe do të plotësohet nga nxënësit me shuma dhendryshesa të dhëna.Plotësohet dhe detyra D. Nxënësit me anë të dy operatorëve do të gjejnë shumënose ndryshesën në mes dhe në anën tjetër kufizën e duhur që mungon.+2 +1-2 +2. . .10 12 119 7 514 12 1012 14 13Detyrë shtëpie: Problema B, faqe 47 në fletoren e punës.Mësimi 8.4Tema: Mbledhja dhe zbritjanë dhjetëshen e dytë13, 14, 15.Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të vërë në tabelë numrat sipas radhës në rendin rritës e zbritës 0 – 20 dhe 20 – 0.Të zbatojë mbledhjen e zbritjen në situata të ndryshme problemore të dhëna nëboshtin numerik.Të njehsojë shenjën e duhur për të bërë barazimet e vërteta.104


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Koncepte kryesore:numri pesëmbëdhjetëMjete:Tekst, numëratore me shifra e kube.Struktura e mësimit ERREvokimi: (Rishikim në dyshe)Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Punë e pavarurZhvillimi i mësimitEvokimi: Rishikim në dysheParaqitet para nxënësve me etiketë numri 15.- Si formohet me gishta ky numër?- Sa duar me nga 5 gishta na duhen? (3)+5+5 = 15- Sa gishta u përdorën nga dora e shokut? (5 gishta)- Si e formuat numrin 15? 10+5 = 15 dhjetëshe+5 njëshe = 15Paraqitet në numëratore numri 15?- Sa shufra përdoren? 1 shufër? Sa kube? 5Paraqitet para nxënësve me etiketë numri 15.- Si formohet me gishta ky numër?- Sa duar me nga 5 gishta na duhen? (3)+5+5 = 15- Sa gishta u përdorën nga dora e shokut? (5 gishta)- Si e formuat numrin 15?0+5 = 151 dhjetëshe+5 njëshe = 15Paraqitet në numëratore numri 15.- Sa shufra përdoren? 1 shufër? Sa kube? 5Paraqitet 15 me 10 L+ 5 L = 15 LRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat: Nxënësit plotësojnë numrat që mungojnë.- Cilët numra ishin të dhënë?- Cilët numra plotësuat? Nxënësit lexojnë radhazi.Përqendrohen nxënësit te rruga që bën ketri në boshtin numerik.Forcojnë nyjat e shkëputura dhe tregojnë rrugën që ka ndjekur. (13 kërcime)- Sa kërcime u kthye prapa? (3)13 – 3 10 sepse 10 + 3 = 13- Po lepuri ç’rrugë ka përshkuar? (14 kërcime)- Sa kërcime ka ecur prapa? (4)Organizohet loja në kube.Regjistrojmë numrin që fëmijët paraqitën në numëratore. shufër+5 kube = 15 kube10+5 = 15. Pra kemi pesëmbëdhjetë kube.Në detyrën 4 nxënësit plotëssojnë numrat mbi kube, duke gjetur shumën e numravetë kubeve të poshtme.105


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zbulohet pjesa e dërrasës së zezë ku janë dhënë këto ushtrime:10+ =15 10+ =14 +5=15+ =1512+ =14 11+ =13 +3=15-10=5Reflektimi: Punë e pavarurHapet fletorja e punës, nxënësit lexojnë dhe plotësojnë me shkrim në fletore detyrën B.Plotësohet dhe detyra A, ushtrimi dhe boshti numerik.Argumentojnë rreth zbritjes në bosht. – 3 = 13 të shoqëruar me operator.Bëhet vlerësimi i punës së nxënësve për detyrën A dhe B.Detyrë shtëpie: Detyra C dhe B, fletore pune, faqe 48.Mësimi 8.5Tema: Mbledhja dhe zbritjanë dhjetëshen e dytë 14, 15, 16Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të paraqesë në numëratore numrat nga 1-15.Të njehsojë mbledhjen dhe zbritjen e numrave në situata problemore.Të krahasojë shumat dhe ndryshesat e numrave deri në 16.Koncepte kryesore:Numërori 16, rezultati, dhuratëMjete:Tekst, fletore pune, numëratore, shufra e kube.Struktura e mësimit ERREvokimi: Përvijim i të menduaritRealizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Imagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimitEvokimi (Përvijim i të menduarit)Veprimtari me shufra dhe kube.- Si e formojmë numrin 15 në numërator.- Sa shufra duhen? (1)- Sa kube duhen? (6)- Çfarë numri formuam? (16)Shkruaje barazimin 1 shufër + 6 kube = 16 kube. dhjetëshe + 6 njëshe = 16 njëshe0 + 6 = 16- Çfarë janë 10 dhe 6? (mbledhorë)- Po numri 16 si quhet? (shumë)Kështu veprohet për numrin 15.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapet libri. Nxënësit lexojnë ushtrimin.106


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Regjistrohet rezultati 10 + 4 = 14- Çfarë tregon secila kufizë? (mbledhor+mbledhor=shumë)Ushtrimi 2. Ndiqni kërcimet në boshtin numerik.- Ku ka ndaluar operatori i kuq? (Në 14)- Çfarë tregon numri 14? (shumë)- Çfarë kufize tjetër mund të gjejmë në bosht? (4)Pra, 4 është mbledhor.- Si e gjejmë kufizën tjetër? Me veprimin e zbritjes.Pse? Sepse operatori blu ka bërë 4 kërcime prapa.Nxënësit plotësojnë barazimin 14-4 = 10- Çfarë e quajmë 10 tën ? (ndryshesë). Pse?Se nga shuma po të heqim 1 mbledhor kufiza tjetër quhet ndryshesë.Po sikur kufiza e parë të ishte 3, 2, 1...Ç’barazime do të kishim? 14-3 =... 14-2... 14-1...Nxënësit shkruajnë barazimet.Lexojmë problemën 3.- Si e kuptoni fjalën “dhuratë”?- Kur ne përgatisim dhurata? Plotësojmë diagramin.DitëlindjeDhuratatpërdoren për.. Festa familjareKrishtlindje etj..- Sa lule ka gota e parë? (10)- Po gota e dytë? (6)- Ç’mund të gjejmë?10 lule + 6 lule = 16 lule.M + M = SHNë detyrën 4 nxënësit plotësojnë numrat mbi kube, duke gjetur numrat me anë tëshumës ose diferencës së numrave të dhënë.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuarNë fletore nxënësit plotësojnë me kufizat që mungojnë:... + ... = ... + ... = 16... - ... = ... – 10 = 5- Cilat kufiza na mungojnë? (Mbledhorët, shuma)Paraqesim në numëratore numrat:16 = 10 + 6 sepse 1 dhjetëshe + 6 njëshe = 16Nxënësit operojnë me shufra e kube:10 + 6 = 16 kube1 dhjetëshe + 6 njëshe = 16Rezultatet i shkruajnë në fletore.Plotësojnë ushtrimin A në fletore pune dhe argumentojnë.+2 14 +312Pra dy operatorë zëvendësohen me 1.Bëhet vlerësimi i nxënësve.+517Dh+2 + +3 = +5NjDetyrë shtëpie: Detyra B, fletore pune, faqe 49.107


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 8.6Tema: Problema për mbledhjendhe zbritjen 14, 15, 16.Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të njehsojë saktë dhe shpejt përbërjen e numrave 14, 15, 16.Të zbatojë mbledhjen e zbritjen në situatat problemore të paraqitura në tekst.Të hartojë situata problemore mbështetur në skemat e paraqitura në tabelë.Koncepte kryesore:Problema, të dhënat, kërkesa.Mjete:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi :Loja stafetëNdahet klasa në 5 skuadra dhe emërtohen:Skuadra 115 = 10+5= 11+4= 12+3= 13+2Tabelë magnetike, dërrasa e zezë, tekst, fletore pune. Fletë tëpërgatitura për lojë.Evokimi (loja stafetë)Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim)Reflektimi (Imagjinatë e drejtuar)Skuadra 2 Skuadra 3 Skuadra 4 Skuadra 516 = 14 = 13 = 12 =Kështu veprohet me të gjitha skuadrat.Nxënësi që plotëson një barazim ia pason shokut deri sa të plotësohen të gjithënumrat.Fiton skuadra më e saktë dhe më e shpejtë.Pastaj lexohen rezultatet nga 1 përfaqësues i skuadrës.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat dhe lexohet problema nga nxënësit.Mësuesja paraqet në tabelë magnetike frutat e perimet plastike.- Çfarë kërkon problema?perime- Sa fruta e perime ka?- A e dimë sa perime ka? Po (5)- Sa fruta ka blerë mamaja? (10)Nxënësit shkruajnë të dhënat (5) (10) në libër.Shkruajnë kërkesën në fletore.- Sa fruta e perime ka berë gjithsej mami?0+6 = 16Bashkëbisedojmë për problemën 2.5 101085+10fruta


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”515- Çfarë të dhënash na jep problema?Shuma+ 1 mbledhor- Kur dimë shumën dhe një mbledhor si veprojmë?Nga shuma 15 heqim kufizën e njohur:15-5 = 10 sepse 10+5 = 15Pra duhen dhe 10 pemë.- Vazhdon loja me kube.- Sa kube ka Agimi? (10)- Po Era? (6) pra 1 shufër + 6 kube = 16 kube0+6 = 16 16 = 1 dhjetëshe dhe 6 njësheNxënësit regjistrojnë barazimet në fletore.Reflektimi Imagjinatë e drejtuarHartojmë problema sipas skemave në fletoren e punës.6Jepet një shembull: Era kishte 9kumbulla. Asaj i kishin mbetur vetëm 6,pasi pjesën tjetër ja dha motrës.- Cila është kërkesa e problemës?- Sa kumbulla i dha Era motrës? 9-6 = 3 kumbullaHartojmë dhe një problemë sipas figurës në tabelë.414Nxënësit plotësojnë problemën me fjalë.Plotësojnë trekëndorët që kanë shuma me 3 kufiza ose 3 mbledhorë.p.sh.,4 141241510 413 14 16Vlerësohen nxënësit më të saktë e më të shpejtë.11Detyrë shtëpie: fletore pune, faqe 49, në pikën A, skema e dytë dhe detyra C.109


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 8.7Tema: Mbledhja dhe zbritjanë dhjetëshen e dytë 15, 16, 17.Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të riprodhojë rendin rritës dhe zbritës të vargut të numrave deri në 20.Të shpjegojë mënyrën e mbledhjes dhe të zbritjes në boshtin numerik dhe nëdiagrame.Të hartojë situata problemore duke u mbështetur te diagramet e dhënaKoncepte kryesore: Numri 17, vargu rritës, zbritësMjete:Tekst, fletore pune, shufra, kube, fletoreStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi (Diskutim për njohuritë paraprake)Në fletore nxënësit shkruajnë numrat 1 deri në 17.- Çfarë vargu formuat? (varg rritës)- Me sa u rritën numrat? (me nga 1 ose +1)Kaloni në vargun zbritës.- Me sa u zvogëlua vargu? (me -1)- Cili është numri më i madh në vargun rritës? (17)- Si formohet shtatëmbëdhjeta?Veprimtari me kube.Evokimi: (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Imagjinatë e drejtuar shufër+7 kube = 17 kube17 = 1 dhjetëshe + 7 njëshe10 + 7 = 17Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapet libri dhe vëzhgojmë boshtin numerik.- Sa kërcime para bën ketri? 15- Sa kërcime kthehet prapa ai?Plotësohet barazimi nga nxënësit 15-5 = 10.Vëzhgoni ushtrimin 2.- Çfarë tregojnë dy etiketat e plotësuara.- Çfarë mund të gjejmë?Plotësoni bashkësinë me numrin 5, me lule të kuqe.515- Sa lule të verdha duhen?- Si veprojmë për t’i gjetur? 15-5 = 10 lule të verdha.110


Pra, 10 lule të verdha duhet të vizatohen.Të pavarur nxënësit punojnë dy ushtrimet.- Ku kërkohet të gjejnë kufizën dhe ndryshesën?- Si gjejmë kufizën? +10=17 17-7=- Po ndryshesën?10+ =16 15-5=Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Reflektimi: Imagjinatë e drejtuarNë fletoren e punës, detyra A, nxënësit plotësojnë katrorët sipas udhëzimeve meoperatorë+1 -2 +3 -110 11 9 12 1198TabelëKështu veprohet dhe për numrat e tjerë 9, 8, 7, 6...Nxënësit lexojnë shumat dhe ndryshesat e gjetura me anë të operatorëve.Bëhet vlerësimi i punës së kryer.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 50, ushtrimi B.Objektivat:Të emërtojë shumat dhe ndryshesat në ushtrimet e dhëna.Të hartojë problema në bazë të figurave dhe të identifikojë të dhënat e kërkesën.Të krahasojë numrat dhe të argumentojë rreth tyre.Koncepte kryesore:Mjete:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMësimi 8.8Tema: Mbledhja dhe zbritjanë dhjetëshen e dytë16, 17, 18.18 (tetëmbëdhjetë), shumë, ndryshesë, “relacionet”,“më pak se”, “më shumë se”Tekst, fletore pune, fletë me ushtrime të dhënaEvokimi: LojëMësuesja shpërndan fletët për çdo grup.Secili do të kryejë ushtrimet për formimin e numrit.Evokimi: (Diskutim për njohuritë paraprake)Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Imagjinatë e drejtuar111


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”11145121614610141512177131061151011031514124Kështu veprohet dhe për numrat 11, 12, 13, 14.Realizimi i kuptimit: Të ushtruarit në bashkëpunim.Hapet libri. Nxënësit përshkruajnë problemën në bazë të figurave duke e hartuar atë.Pasi jepen mendime të ndryshme arrihet në hartimin e problemës në këtë formë:Poshtë pemës ishin grumbulluar 2 grupe me mollë.Numëro,- Sa mollë ka grupi i parë? (10)- Sa mollë ka grupi i dytë? (6)- Ç’mund të gjejmë më këto të dhëna?- Si quhen numërorët 10 dhe 6? (mbledhorë)- Çfarë na mungon? (shuma)- Si e gjejmë? 10+6 = 16Në fletore nxënësit vizatojnë dy bashkësitë e mollës.Qarko grupin e parë të mollëve.Qarko grupin e dytë.- Cila është kërkesa? Nxënësit përgjigjen:- Sa mollë janë gjithsej?Qarkojmë të dy bashkësitë.6101610+6=16Pra, secila kufizë përfaqëson një bashkësi.Numri 16 (shuma) tregon bashkimin e bashkësive.- Ç’rrugë ka bërë ketri? (17 kërcime)- Sa kërcime është kthyer prapa? (7 kërcime)Plotëso barazimin 17-7 = 10.Vëzhgoni me kujdes vagonët e trenit.- Cili numër është më i madh në vagonë? (18)Krahaso 11 < 12 < 13 < 14 < 15 < 16 < 17


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Reflektimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje- Si e formuam sot numrin 18? (10+8)- Po ndryshe?18 formohet me 11+712+613+5...Kështu veprohet dhe me numrat 17, 16, 15, 14, 13, 12...Krahaso numrat 6... 4.- Sa më e madhe është 6 nga 4? (2)- Sa më e vogël është 4 nga 6? (2)Po 5 nga 8, 8 nga 10, 7 nga 10...Në fletoren e punës, ushtrimi A, nxënësit plotësojnë kutizat bosh...1+ =418- =16operator i rritjes ( + )operator i zvogëlimit ( - )Detyrë shtëpie: jepet ushtrimi B, në fletoren e punës, faqe 50.Mësimi 8.9Tema: Problema për mbledhjendhe zbritjen 16, 17, 18Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të dallojë të dhënat dhe kërkesën e problemës.Të hartojë problema në bazë të ilustrimeve të dhëna me vizatim.Të zgjidhë problemat e thjeshta mbështetur në shprehjet: “janë gjithsej” dhe “kanë mbetur”.Koncepte kryesore:Të dhënat, kërkesa, relacionet, “më shumë se”, “më pak se”Mjete:Objekte të ndryshme plastike, shkumësa me ngjyra, tekst dhe fletore puneStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritNë tabelë vizatojmë diagramet me këto të dhëna:Beni100Evokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Këmbim në dysheMira8113


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Si mund të formojmë një problemë?- Cilat janë të dhënat? (10 Beni, 8 Mira)- Çfarë quhen 10-ta e 8-ta? (mbledhorë, kufiza)- Çfarë kërkon problema? (shumën e petëzave)- Si zgjidhet ajo? – Shkruhet në dërrasë kërkesa.- Sa petëza kanë gjithsej fëmijët?0 + 8 = 18 petëza kanë fëmijët.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat. Në fillim nxënsit, duke parë figurat, plotësojnë barazimet e detyrës 1.Nxënësit emërtojnë bashkësitë e dhëna në figura.Krahasojnë numrin e elementeve me relacionet “më shumë se”, “më pak se”.Të formulojnë problema mbështetur në kërkesat e librit.- “Sa janë gjithsej”. Nxënësit kuptojnë që do të bëjnë bashkimin e bashkësive.“Sa kanë mbetur”. Këtu nxënësit do të kuptojnë që të përfshihen të 14-4=10 dy grupet eelementeve, p.sh.,Nga numri i gjithë elementeve veçojmë pjesën djathtas që do të zbritet.Aktivizohen të gjithë nxënësit në formulimin e problemave.Sipas grupeve shkruajnë në fletore kërkesën kryesore dhe kryejnë vepriminSa janë gjithsej? Sa kanë mbetur?10 + 6 = 18 – 8 = 10Reflektimi: Këmbim në dyshe.Në fletoren e punës nxënësit plotësojnë tabelën e ushtrimit A.+100 3 1 5 8 4 6 2 7Shënojnë me X numrat me shumë 14, 15, 8.12 145 2512183Pasi i plotësojnë individualisht bëhet rishikim në dyshe me shokun e bankës për tëzbuluar gabimet.Bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Në fletoren e punës, faqe 51, detyra C dhe formulimine një probleme me anë të bashkësive me figura.114


Mësimi 8.10Tema: Mbledhja dhe zbritjanë dhjetëshen e dytë 17, 18, 19Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të formojë numrat nga 10 deri në 19 në forma të ndryshme.Të kryejë mbledhje e zbritje në boshtin numerik në numëratore e në tabela.Të formojë problema të thjeshta në bazë të figurave.Koncepte kryesore:19 (nëntëmbëdhjetë), shumë, ndryshesëMjete:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimittekst, fletore pune, numëratore, tabelëEvokimi. Diskutim për njohuritë paraprake.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoReflektimi: Rishikim në dysheEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeShkruhen në dërrasë numrat 16, 17, 18.- Si formohen këta numra?Nxënësit japin çifte të ndryshme mbledhorësh të formimit të tyre, p.sh., = 10 + = 7 + 10 = 10 + 8= 12 + = 15 + 2 = 7 +11= 15 + 1... = 16 + 1... = 12 + 6...Formoni me kube numrin 19.10+9 = 191 shufër + 9 kube = 19 kube1 dhjetëshe + 9 njëshe ose 19 = 1 dhjetëshe + 9 njësheRealizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoVrojtoni boshtin numerik.- Deri ku ka shkuar me kërcime ketri? (në 18)- Sa kërcime është kthyer prapa? (8 kërcime)Plotësoni barazimin 18-8=10 dhe forconi vijat e operatorëve në boshtin numerik.Ndërtojmë një problemë duke parë bashkësitë e bananeve.- Cilët numra janë dhënë? (10 a dhe 7 a )- Çfarë kufizash i kemi quajtur? (mbledhorë)Kur njohim mbledhorët, si e gjejmë shumën? 10+7=17- Cila kërkesë i duhet problemës?Nxënësit shkruajnë në fletore kërkesën dhe veprimin.- Sa banane janë gjithsej?0+7 = 17- Cilin numër ka sjellë treni sot? 19- Sa ishte numri i vagonëve dje? 18115


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Sa më e madhe është 19 ta se 18 ta ? 19-18 = 1 ose 18+1 = 19Krahaso 19 > 18, 18 < 19- Cilët janë numrat më të vegjël se 19?Nxënësit numërojnë numrat më të vegjël 18, 17, 16...Reflektimi: Rishikim në dysheMe etiketat e dhëna formo çifte mbledhorësh.10+8 15+318+1 10+910+716+118+018 16+216+3 19 9+1011+61715+213+514+417+115+417+2Çdo skuadër është e pajisur me 1 numëror në etiketë. Nxënësit plotësojnëbarazimet në fletore. Pastaj këmbejnë fletoren me shokun e bankës dhe zbulojnëgabimet.Në fletoren e punës punojnë ushtrimin A.Bëhet vlerësimi i nxënësve.12+713+4Detyrë shtëpie: Detyra B, në fletore pune, faqe 51.Mësimi 8.11Tema: Mbledhja dhe zbritjanë dhjetëshen e dytë 18, 19, 20.14+3Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të formojë numrat në dhjetëshen e dytë 11-20.Të kryejë veprimin e mbledhjes dhe të zbritjes në dhjetëshen e dytë.Të aftësohet në zgjidhjen e situatave të ndryshme problemore.Koncepte kryesore: numri 20 (njëzet) Mjete:tekst, fletore pune, kube, shufraStruktura e mësimit ERR Evokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Vëzhgo-analizoZhvillimi i mësimit Reflektimi: LojëEvokimi: Përvijim i të menduaritParaqitni në numëratore numrin 16, 19, 18.- Si u formuan këta numra?- Cili është numri më i madh? 19- Po më i vogël? 16Krahasoni: 19 > 16 < 18, 16 < 18 < 19, 16 < 19 > 18Shkruani në fletore numrat njëshifrorë duke i shtuar nga 10 secilit.1 2 3 4 5 6 7 8 911 12 13 14 15 16 17 18 19Bëhet krahasimi i tyre. Çfarë i shtuam vargut të dytë? (10)116


Realizimi i kuptimit: Vëzhgo-analizoHapet libri. Shohim boshtin numerik.- Ku ndalon ketri? (19)- Çfarë quhet numri 19 në bosht? (shumë)- Cila është kufiza e dytë e njohur? (9)- Çfarë do të gjejmë? (ndryshesën) - 9 = 10- Po sikur ketri të bënte 6 kërcime?- Sa është ndryshesa? 19 - 6 = 13- Po 5, 4, 7... kërcime, nxënësit plotësojnë barazimet:19 - 5 =, 19 - 4 =, 19 - 7 =...- Sa perla ose rruaza ka vargu i parë i Erës? (10)Nxënësit plotësojnë numërorët nëpër perla.- Po vargu i dytë? (9)- Sa perla kanë dy varëset?0 + 9 = 19 perla.- Cilin numër ka sjellë sot treni? Numrin 20.Pra një numër më shumë se dje.- Si është formuar numri 20? 19 +1 = 20- Po ndryshe si formohet? 10 + 10 = 20 shufër + 10 kube = 20 kube20 = 2 dhjetëshe + 0 njësheFormo vargun rritës nga 10, 11... 20.Formo vargun zbritës ose zvogëlues nga 20... 10.- Si formohet numri 17? = 10 + 7= 1 dhjetëshe + 7 njëshe= 1 shufër + 7 kubeKështu veprohet për numrat 15, 19, 20, 18.Reflektimi: LojëHapen fletoret e punës.Në formë loje “Më i sakti, më i shpejti”.Nxënësit plotësojnë tabelat me mbledhje e zbritje.+103 5 6 7 9 2 10-10Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”13 16 15 20 14 19 18Plotësojnë dhe detyrën A ku gjejnë shumat dhe ndryshesat, dhe argumentojnë:Kujdes! Në detyrën C, kemi zbritjen 8 -10 =?Pra nga numri i vogël nuk mund të zbresim numrin e madh.Detyrë shtëpie: në fletoren e punës, faqe 52, ushtrimet B, C.117


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 8.12Tema: Problema për mbledhjendhe zbritjen 18, 19, 20Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të dallojë të dhënat dhe kërkesat në problema.Të formulojë situata problemore në bazë të ilustrimeve me vizatim.Të zgjidhë problema në mbështetje të shprehjeve që ndikojnë në përcaktimin e veprimit.Të paraqesë me skema problemat me veprimin e mbledhjes dhe të zbritjes.Koncepte kryesore: shumë, ndryshesë, mbledhorMjete:tekst, fletore pune, tabelë plastike, objekte të ndryshmeStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Këmbim në dysheEvokimi: Përvijim i të menduaritParaqiten në dërrasë dy skema.Nxënësit vizatojnë në fletore.108- Ç’kërkesë i duhet kësaj skeme?- Sa lule do të vizatoni? 10- Po gjethe? 8- Sa lule e gjethe janë gjithsej? 10 + 8 = 18- Si quhet numri 18? Shumë19- Po kjo skemë ç’kërkesë do?10- Sa mbetën?kryqi- Sa ikën? Vendosim (x)(kryqi) X nënkupton heqjen ose zbritjen19 - 10 = 9 ndryshesaRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat. Në fillim nxënësit shonin figurat, shohin se ç’mund të gjejnë, përcaktojnënumrat në të dy grupet e figurave dhe më pas veprimin që do përdoret (mbledhje, zbritje).Ftohen nxënësit të vështrojnë bashkësitë e objekteve.Ndalemi te problema e tretë.- Cilat janë elementet e kësaj probleme?- Si quhet numri 18? (shumë)- Po numri 8? (mbledhor)Formulohet problema nga nxënësit.- Ç’veprim bëhet për të gjetur kufizën tjetër? (-)118


- Ku mbështetemi? Te kërkesa: - Sa mbetën? Sa ikën?...18Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”9 1018-8=10Sa janë gjithsej?(Bëhet bashkimi i bashkësivepër të gjetur shumën.)9+10=19Sa mbetën?(Ndarja e bashkësive nënkuptongjetjen e ndryshesës.)Kështu veprohet dhe për problemat e tjera.Nxënësit: 1. Dallojnë të dhënat e problemës.2. Veçojnë kërkesën e saj.3. Kryejnë veprimet në libër.Reflektimi: Këmbim me dyshe.Në fletoren e punës, faqe 52, në pikën A kemi 3 shuma: 9, 5, 149 – qarko me laps të kuq (4+5)5 – qarko me laps blu (3+2)14 – me kryq të gjelbër (4, 5, 2, 3)4 3Nxënësit identifikojnë shumat e mundshme.Ka ushtrime që i tejkalojnë njohuritë e marra.Këto ushtrime janë për nxënësit e nivelit të lartë.52Nxënësit kontrollojnë me shokët e bankës gjetjen e saktë të shumave.Krahasojnë punën e bërë me atë të shokut të bankës.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 52, detyra B, C.Mësimi 8.13Tema: Mbledhja brendadhjetëshes së dytë 11, 12, 13, 14, 15.Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të mbledhë shpejt numrat brenda dhjetëshes së parë.Të njehsojë shumat me dy shifra duke veçuar dhjetëshen dhe grupuar njëshet.Të shpjegojë me gjuhën e matematikës mbledhjen në dhjetëshen e dytë, 11 deri në 15.Koncepte kryesore:qarko, grupo, njehso shumënMjete:tekst, fletore, fletë puneStruktura e mësimit ERREvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Punë e pavarur119


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Paraqitet në dërrasë të zezë numri 12.- Si formohet 12? 12 = 10 + 2 12 = 1 dhjetëshe + 2 njëshe= 11 + 1 2 = 1 shufër = 2 kube12 = 10 + 2Emërto numrat 13, 14, 15, si shumë dymbledhorësh.1411+312+213+110+415Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimKemi për të gjetur shumën e numrave:12 + 3 = (10+2) + Emërtojmë 12 si shumë me 1 mbledhor 10.= 10 + (2+3) Grupojmë njëshet.= 10 + Gjejmë shumën e dy mbledhorëve.= Emërtojmë shumën e plotë.Nxënësit hapin fletoret, njehsojnë shumat si modeli i dhënë.2+2 +4 +1Hapen librat. Nxënësit shikojnë shembullin e dhënë në libër dhe e plotësojnë atë. Në fillimbëhet vetëm mbledhja e njësheve, pastaj mbledhja e numrave të rregullt dyshifrorë.Nxënësit plotësojnë shumat në detyrën 2.1+0=1 1+1=2 2+1=3 3+1=4Në boshtin numerik gjejmë shumat me anë të operatorëve.0+1 = 2+3 = 1511+2 = 2+2 = 14...Njehsojmë shumat duke veçuar 10.11+2 = (10+1) + 2= 10 + (1+2)= 10 + 3= 13Plotësohet libri. Pika e fundit punohet në fletore.Reflektimi: Punë e pavarurNë fletoren e punës nxënësit plotësojnë ushtrimin A me gojë dhe pastaj në mënyrëtë pavarur ata hedhin në fletore me shkrim algoritmet e dhëna: = 10 + ... = 10 + 714 = 4 + 10 ... = 10 + 5...Në fund nxënësit mësojnë të argumentojnë rreth njehsimit të numrave: – 5 = (10+8) – 510+511+412+313+214+1emërtojnë 18 shumë e mbledhorëve.= 10 + (8-5) grupojnë njëshet.= 10 = 3 gjejnë ndryshesën e (8-5).= 13 emërtojnë shumën.Bëhet vlerësimi i nxënësve. Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 53, 3 ushtrimet efundit të A dhe B.120Nxënësit përgjigjenshpejt për të gjithënumrat që paraqitennë dërrasë.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 8.14Tema: Mbledhja brenda dhjetëshessë dytë 14, 15, 16, 17, 18.Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të zbërthejë numrat dyshifrorë në shumë mbledhorësh dhe shumat e mbledhorëvenë numra dyshifrorë.Të zbatojë rregullat e mbledhjes së numrave në shtyllë.Të krahasojë shumat ose ndryshesat pas kryerjes së veprimeve.mbledhja në shtyllë, njëshe me njëshe,Koncepte kryesore:dhjetëshe me dhjetëshe.Mjete:fletë fletoreje, fletore pune, fletore, tekstStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Lojë stafetëRealizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoReflektimi: Rrjet diskutimiEvokimi: Lojë stafetëKlasa ndahet në grupe ose skuadra, shpërndahen fletë ku në mes ka të shkruarnumrat 17, 16, 18, 15, 19, 20...Nxënësit e çdo skuadre plotësojnë petalen e lulessipas radhës dhe ia pasojnë shokut në krah ose pas,sipas mënyrës së vendosjes së grupit.1715+2 12+5Shpallet fituese skuadra më e saktë dhe mëe shpejtë në zbërthimin e numrave në shumambledhorësh.16+114+317+013+411+6Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoHapen fletoret.Nxënësit në fletore punojnë këto ushtrime: + 3 = (10+4) + + 1 = (10+8) + 1= 10 + (4+3) = 10 + (8+1)= 10 + = 10 + 9= = 19Krahasojmë: 17


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në detyrën 2 nxënësit lidhin etiketat me shumat përkatëse.Nxënësit shpjegojnë lidhjet e mundshme.Në detyrën 3 nxënësit komentojnë mbledhjen në boshtin numerik.Plotësojnë operatorët me numrat e duhur në bosht.Reflektimi: Rrjet diskutimiPlotësohet detyra A, nxënësit plotësojnë dhe argumentojnë zbresim kanë njëshet vepruar 6-2 me = 4gojë.14 mbledhim njëshet 3+4 = 7 16 ulim 10-shen+3ulim 10-shen-2 ndryshesa doli 14.17 shuma doli 17.14Bëhet vlerësimi i nxënësve nëpërmjet diskutimit dhe përgjigjeve të sakta.Detyrë shtëpie, fletore pune, faqe 54, ushtrimi B, C.Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:- të njehsojë shpejt shumat e numrave deri në 20;- të përdorë boshtin numerik dhe numëratoren për të emërtuar numrat 16, 17, 18, 19,20 si shumë dymbledhorësh;- të krahasojë shumën e rezultateve me mbledhjet në shtyllë e rresht.Koncepte kryesore: rezultati, shuma me dy mbledhorëMjete: tekst, fletore pune, fletore klase, etiketa me numra.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMësimi 8.15Tema: Mbledhja brenda dhjetëshessë dytë 16, 17, 18, 19, 20Evokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoReflektimi: Këmbime në dysheEvokimi: Përvijimi i të menduaritSecilit nxënës i jepet një numër në etiketë, p.sh., 16, 17, 18, 19, 20...Kërkohet të bëjnë formimin e numrit të dhënë.P.sh., 16 = 15+114+2+32+4+50+6Po kështu veprohet me të gjithë numrat nga 11 deri në 20.Organizohet një formë gare mes skuadrash.Shpallen skuadrat e nxënësit më të saktë.122


Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoVrojtojnë balonat dhe yjet në tekst.Plotësojnë barazimin si shumë e dy mbledhorëve.Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”3+3 4+3 8+1 6+4= 6 = 7 = 9 = 10Vrojtoni boshtin numerik. Me operatorë të ndryshëm formoni numrin 16, 17 si shumëdymbledhorësh. Nxënësit operojnë në bosht sipas dëshirës.10 + 6 =16 15 + 2 =1712 + 4 =16 10 + 7 =17Plotësohet ushtrimi 3 ku nxënësit shkruajnë në fletore mbledhjen në rresht dhe nështyllë.13+5=18 ose vendosen njëshet poshtë njësheve.Gjeni rezultatin. - Sa është sasia e dardhave?14 + 6 = (10+4) + + 2 = 10 + (2+5)= 10 + (4+6) = 10 + 7= 10 + 10 = 17= 20Kështu veprojnë nxënësit dhe për gjetjen e shumave me mbledhorët:2+ + + +2Pasi i përfundojnë, nxënësit lexojnë dhe argumentojnë rreth plotësimit.Reflektimi: Këmbime në dysheNë fletoren e punës nxënësit punojnë ushtrimet e dhëna për të formuar membledhje e zbritje numrat 16, 18, 15.- Cilët janë dy mbledhorët që japin shumën 16?- Cilat janë dy kufizat që japin ndryshesë 16 ën ?Pra 16 = 10 + 3 16 = 18 – 2 ose 19 – 3, 20 – 4...shumëndryshesëNxënësit plotësojnë petalet e luleve.Kështu veprohet dhe me 2 lulet e tjera.Nxënësit pasi i plotësojnë, bashkëpunojnë me shokun e bankës.Njëri thotë p.sh., 16. Nxënësi tjetër e plotëson me dy kufiza 10 + 6 ose 18 – 2...Kështu veprohet dhe me 3 mbledhorë.P.sh.:+nxënësi 1 thotë 18, shoku i bankës 14+2+2...nxënësi 2 thotë 19, shoku i bankës 13+3+3...+ 16 14+2nxënësi 3 thotë 20, shoku i bankës 15+2+3... etj.+Në fund bëhet vlerësimi i nxënësve.-+17-120-4Detyrë shtëpie, fletore pune, faqe 54, ushtrimi B.123


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Çfarë do të gjejmë?- Cila është kërkesa e problemës?- Sa flamuj e yje vizatoi Ina?14+5 = 19 flamuj e yjeKështu vepron çdo grup për faktet e tjera në formulimin e problemave.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuarLidhni tullumbacen me etiketën e duhur.12+312+510+315+513+5Në fletoren e punës nxënësit plotësojnë numrat që shuma të jetë 14, 15, 16...11 12 4 33 2 10 11Kontrollojnë kufizat nëpër trekëndorë për formimin e numrave.Bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: fletore pune, faqe 55, ushtrimi 2.Nxënësi të hartojë një problemë.Mësimi 8.17Tema: Zbritja brenda dhjetëshessë dytë 12, 13, 14, 15, 16.Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të gjejë ndryshesën e numrave me anë të algoritmit të zbritjes.Të kryejë shpejt zbritjet në boshtin numerik dhe të emërtojë kufizat.Të hartojë një problemë me veprimin e zbritjes.Koncepte kryesore:zbritja, ndryshesaMjete:numëratore, kube, objekte të ndryshme, fletore puneStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Loja stafetëRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Imagjinatë e drejtuarEvokimi: Loja stafetëOrganizohet loja stafetë me 5 skuadra.Ushtrimet janë përgatitur më parë nga mësuesja.Në të njëjtën kohë u jepen këto ushtrime.-4 4-3 13-2 19-8 18-66-3 9-6 18-6 15-3 14-38-5 7-6 15-4 19-7 17-67-2 4-4 18-7 17-6 15-3Nxënësit emërtojnë ndryshesën dhe i pasojnë fletën shokut prapa ose në krah.125


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Shpallet në fund skuadra fituese për saktësi e shpejtësi.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat.Në detyrën 1 nxënësit lexojnë dhe plotësojnë ndryshesat në gjethe:6-4=2 5-3=2 7-2=5 9-4=5Detyra 2. Formulohet problema nga nxënësit:Agimi ka 14 kubeVëllai i mori 3 kube. -3 = 11Nxënësit paraqesin në numëratore numrin e kubeve që i mbetën Agimit.Vëzhgojmë boshtin numerik.- Sa kërcime bëri ketri përpara? (16)Plotësoni vijën e shkëputur të operatorit.- Sa kërcime u kthye prapa? (2 kërcime)Plotësoni barazimin 16-2 = 14Po sikur të bënte 5 kërcime prapa, 3 kërcime, 6 kërcime...- Cilat barazime do të shkruanim? 16-5 = 1-3 = 13-6 = 10Plotësoni petalet e luleve sipas modelit.Ndërkohë paraqesim në dërrasë mjetin e përgatitur me algoritmin e zbritjes.16 – 4 = (10+6) – Emërtojmë 16 si shumë mbledhorësh.= 10 + (6-4) Grupojmë njëshet.= 10 + 2 Gjejmë ndryshesën e njësheve.= 12 Emërtojmë shumën e rregullt.Zhvillohen në fletore dhe 2 ushtrime të tjera me algoritmin e zbritjes.--5Reflektimi: Imagjinatë e drejtuarNë fletore pune, detyra A, kujtojmë mbledhjet me veçim e plotësim të 5 ës .6+3=5+4+ +=94+3=5+2=7Nxënësit plotësojnë të pavarur algoritmet e mbledhjes dhe të zbritjes.Në fund argumentojnë rreth mënyrës se si kanë vepruar.Bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 55, Detyra B.126


Mësimi 8.18Tema: Zbritja brenda dhjetëshessë dytë 17, 18, 19, 20Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të emërtojë ndryshesat e çifteve të kufizave brenda dhjetëshes së parë.Të shpjegojë veprimin e zbritjes me algoritëm.Të përcaktojë me dy mbledhorë shumat e dhëna.Koncepte kryesore:algoritëm (kryerja me radhë e veprimit, zbatim i një rregulli)Mjete:tekst, fletë pune, fletoreStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: KllasterRealizimi i kuptimit: Vëzhgo-plotësoReflektimi: Përvijim i të menduaritEvokimi: KllasterParaqitet në dërrasë numri 12.Kërkojmë nga nxënësit të gjejnë çifte numrash me zbritje që të kenë si ndryshesëkëtë numër. 17-517-4Vendos numrin në (formë19-718-620-716-3 kllasteri) diagram.1213-114-213Mendimet e nxënësve i13-015-2regjistrojmë në kllaster.18-616-419-614-1 Kështu veprojmë dhe për20-8 15-318-5numrin.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotësoDetyra 1. Nxënësit emërtojnë ndryshesat dhe i plotësojnë ato në libër.Lexojnë sipas radhës faktet e zbritjes shkurt.Detyra 2. Komentohet nga nxënësit zbritja në boshtin numerik.- Sa kërcime bëri ketri para? (19)- Sa hapa u kthye prapa? (17)- Sa është ndryshesa? (19-7 = 12)Po sikur ketri të kthehet 8 hapa, 9 hapa, 6 hapa prapa, cila ndryshesë do të jetë?-8 = -10 = 919-9 = 10 -6 = 13...Vëzhgo modelin e luleve dhe plotëso çdo petale të luleve.- Çfarë tregojnë numrat 13, 14 e 12? (Ndryshesa)- Si do të veprojmë? Nga një shumë heqim mbledhorin e duhur. Nxënësit plotësojnë tëpavarur.Nxënësit në fund lexojnë nga një fakt të zbritjes.Shkruajmë një dërrasë zbritjen e numrave 19-6.- Si mund ta gjejmë ndryshesën?Presim mendime nga nxënësit.127


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Me algoritëm (sipas një rregulle)Pa algoritëm (shkurt)1919 – 6 = (10+9) – 6= 10 + (9-6) – 6 = 13-613= 10 + = 13Në zbritjen shkurt veprojmë si zbritja në shtyllë.Reflektimi: Përvijim i të menduaritNë fletoren e punës, detyra A, nxënësit gjejnë numrat kur është dhënë shuma.Plotësojmë figurat boshe me dy mbledhorët përkatës.7 15 12 14 19 1652132Në fletore nxënësit shkruajnë barazimet. = 5+2 2 = 2+1015 = 13+2 = 11+3...Bëhet vlerësimi i punës në fletore.Detyrë shtëpie në fletoren e punës, faqe 56, detyra B 1B 1.Mësimi 8.19Tema: Tabela e mbledhjes brenda 20Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të emërtojë shumat e numrave duke zbatuar faktet e mbledhjes.Të kompozojë shumën me disa mbledhorë.Të zbulojë rrugë më të lehta për të emërtuar shumën.Koncepte kryesore:veçim, plotësim, emërtim, zbulimMjete:tekst, fletë pune, numëratore dhe tabelëStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritRealizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimiEvokimi: Përvijim i të menduaritKujtojmë faktet e mbledhjes.Shkruajmë në dërrasë.4+3, 3+6, 3+3, 4+4 = - Si veprojmë për të gjetur shumën?Nxënësit kujtojnë plotësimin e pesës pra 4+3 = 5+2= 7...Shkruajmë në dërrasë: 6+3, 7+2, 8+1128


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Nxënësit përgjigjen veçim i pesës, 6+3 = 5+4, 7+2 = 5+4...= 9 = 9Veçim i dhjetës, +6 = 10+9, +5 = 10=9...= = 19Kështu kujtojmë dhe mbledhorët me bazë 5.5+1, 5+2, 5+3, 5+4, 5+5.Mbledhje me bazë 10.10+2, 10+4, 10+5, 10+6...Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat: me laps në dorë nxënësit plotësojnë shumat që u përkasin çifteve tënumrave në tabela.Kujtojmë: Çdo numër që mblidhet me 0, shuma është përsëri sa vetë numri.Plotësohet në mënyrë të pavarur tabela 1 dhe 2 poshtë saj.Në tabelën 3 nxënësit aty ku nuk kanë mësuar gjetjen e shumave shkruajnë kufizatkorresponduese, p.sh., (14,7); (14,8); (13,9); (12,9); (14,9)...Pasi të jenë plotësuar tabelat nxënësit lexojnë shumat e gjetura dhe bëhet kontrollikolektiv i punës në tabela.Ushtrimi 2. Mësuesja pyet: - Çfarë fakti të mbledhjes mund të përdorim?+3 = 5+4 (veçim i 5)Po 16+3 = 10+9 (veçim i 10)Po 4+5 = 5+4 (plotësim i 5)Kështu nxënësit njehsojnë me dy mbledhorë të tjerë duke i plotësuar në libër nëkëtë formë: 7+2 = 5+4 = 9Reflektimi: Rishikim në dysheNë fletën e punës punohet detyra D 1. Nxënësit njehsojnë ndryshesat me anë tënumëratores.17-420-417-4=1320-4=16Dh Nj1 3Dh NjDetyra D në fillim punohet me gojë. 2 0Dh NjNxënësit do të emërtojnë shumën me disa mbledhorë. 1 6Pasi të aftësohen mirë me gojë kryhen ushtrimet në fletore.+4+5 = 10+2+3 = 157+3+5 = 11+2+2 = 158+2+5 = 12+2+1 = 15Bëhet vetëkontroll duke ndërruar fletoret me shokun e bankës. Zbulojnë gabimet.Sqarohet detyra C e cila jepet detyrë shtëpie.Zbulojmë rrugën më të lehtë për të kryer veprimet.Nxënësit qarkojnë duke plotësuar 10. Gjejnë më shpejt shumën.6+3+4 = 13 12-6-2 = 4Në rastin e dytë zbresin numrat e njëjtë pastaj gjejnë ndryshesën.Detyrë shtëpie: Faqe 56, detyra C.129


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 8.20Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë të dhënat dhe kërkesën në problema.Të hartojë problema sipas figurave ilustruese në tekst dhe mjeteve rrethanore.Të zgjidhë problema në situata konkrete dhe të improvizuara.Koncepte kryesore: Të dhënat e problemës, kërkesa dhe skematMjete:tekst, fletë pune, tabela magnetike, fletoreStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritRealizim i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeReflektimi: Rishikim në dysheEvokimi: Përvijim i të menduaritHapen fletoret pasi klasa është ndarë në 6 skuadra.Secilës skuadër i jepet të formojë nga 1 numër me 3 kufiza, d.m.th. mbledhorë, p.sh.,16 = 10+3+3= 9+1+6= 8+2+6= 7+6+3= 6+6+4= 5+4+6...Kështu si numri 16 skuadrat do të punojnë me numrat 17, 19, 20, 15, 14, 18.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeFtohen nxënësit të lexojnë problemën.- Cilat janë elementet e problemës? (të dhënat, kërkesa)- Si janë shprehur të dhënat në problemë?Me numrat 20 dhe 15.- Çfarë tregojnë ato? (20 – shumë); (15 mbledhor)- Ç’kërkesë ka problema?20Të gjejmë numrin e çokollatave me shije frutash?Shkruajmë barazimin: 20-15 = 515Paraqitet skema në dërrasë.Nxënësit nxiten të formojnë një problemë të ngjashme me të parën.Me mjetet e paraqitura në tabelë magnetike.( ) ( ) ( ) ( ) ( )520-15=5Problema 2. Nxënësit vëzhgojnë e numërojnë mjetet dhe plotësojnë me numrat eduhur.3 fletore, 3 gërshërë, 7 lapsa e stilolapsa, 3 ngjitëse.- Si paraqitet me skemë kjo problemë?1303 3 7 316


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Sa nënbashkësi me mjete janë? 4- Sa mjete kanë fëmijët? 3+3+7+3 = 16 mjeteProblema 3Hartohet nga nxënësit me anë të figurave.Bëhet zgjedhja e shoqëruar me skemë në fletore.Nxënësit stimulohen që të formojnë sa më shumë problema.Reflektimi: Rishikim në dysheNjë nxënës shkruan një çift kufizash në dërrasë, p.sh., 8+2 =Shoku i bankës shkon e plotëson barazimin me një çift tjetër, p.sh.,+3 pra 8+2 = 7+3Nxënësi 2 shkruan 6+4 = shoku i bankës plotëson 9+1Pra, formohet barazimi 6+4 = 9+1Nxënësi 3 shkruan 18-2 = nxënësi tjetër 15+1Pra plotësohet barazimi 18-2 = 15+1Kështu me radhë të gjithë nxënësit shkruajnë barazime me shuma e ndryshesa.Ndërkohë nxënësit në fletoren e punës plotësojnë detyrën A.Detyrë shtëpie: fletore pune, faqe 57Mësimi 8.21Tema: Tabela e zbritjes brenda 20.Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të përcaktojë kufizat korresponduese për të shënuar ndryshesën.Të realizojë zbritjen në tabelë brenda numrit 20.Të formojë e zgjidhë problema duke u mbështetur te skema me të dhënat e saj.Koncepte kryesore: Tabela e zbritjes, korrespondencëMjete: tekst, fletore pune, fletore, mjete puneStruktura e mësimit ERREvokimi: Imagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit: Vëzhgo, reflekto, plotësoReflektimi: Përvijim i të menduaritZhvillimi i mësimitEvokimi: Imagjinatë e drejtuarNë dërrasë shkruaj çiftet e numrave dhe shenjat e mosbarazimit+3 > 12+412+4 < 15-316-5 < 19-618-3 > 20-7A mund të gjejmë çifte numrash për të bërë të vërteta mosbarazimet?= shenja ( + ), ( - ) është e lirë.Nxënësit plotësojnë mosbarazime si më sipër në fletore.131


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Udhëzohen të shkruhen sipër çifteve shumat apo ndryshesat, p.sh., 1512 + 3 > 16 – 415 12Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, reflekto, plotësoHapen librat.Nxënësit vëzhgojnë me kujdes tabelën e parëKontrollojnë korrespondencën e çifteve të numrave dhe shkruajnë rezultatin.Plotësohet në bashkëpunim me njëri-tjetrin tabela e parë. Pastaj të pavarurpunojnë për të plotësuar tabelat e tjera.Në faktet e pamësuara plotësohen çiftet në vend të ndryshesës, p.sh., te tabela everdhë plotësohen ndryshesat._ 10 5 7Të dyja rastet e fundit plotësohen me17 7 12 10çiftet korresponduese (15-7); (18-7)15 5 10 15-718 8 13 18-7Pasi të jenë plotësuar të gjitha tabelat nxënësit kontrollojnë punën e bërë duke uvetëkorrigjuar nëpërmjet leximit kolektiv.Reflektimi: Përvijim i të menduarit18Në tabelë është vizatuar skema.0Nxënësit do të formojnë një problemë. 10Pasi plotësohen të dhënat e saj, ata e vizatojnë skemën,shkruajnë kërkesën dhe bëjnë zgjidhjen.Në fletoren e punës plotësohet detyra A nga nxënësit në libër dhe pastaj punohetme gojë.Detyrë shtëpie: Në fletoren e punës, faqe 57, ushtrimi B, problema C.Mësimi 8.22Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë të dhënat dhe kërkesën e problemës duke lexuar tekstin dhe figurën ilustruese.Të zgjidhë problemat dhe t’i shoqërojë me skemat përkatëse të mbledhjes apo zbritjes.Të formojë problema të ngjashme me problemat e dhëna në tekst.Koncepte kryesore:Problema me mbledhje e zbritje, skema, veprimiMjete:tekst, fletore, fletë puneStruktura e mësimit ERREvokimi: Rishikim në dysheRealizim i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotësoReflektimi: Imagjinatë e drejtuar132


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi: Rishikim në dysheZbulohet tabela me ushtrimet e paraqitura nga mësuesja.Diskutoni me shokun për shenjat e duhura me (+) apo (-)18 6 = 12 20 10 = 10 5 = 415 3 = 8 = 10 3 = 719 2 = 7 = 10 3 = 912 6 = 18 2 = 8 = 1Pasi rishikohen nëpërmjet diskutimit me shokët, secila skuadër shkruan kolonën e vet.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotësoHapen librat.Lexohet problema nga nxënësit.Identifikohen të dhënat dhe kryhen veprimet pa i numëruar figurat, por tëmbështetura te kërkesa e problemës. 19-9 = 10 djem.- Çfarë veprimi u krye? zbritje19- Si paraqitet skema në problemat me zbritje?vajzaNxënësit në fletore vizatojnë skemën 22.Formoni një problemë të ngjashme me këtë.19-9=10Nxënësit japin alternativa të ndryshme me mjete mësimore ose fruta e perime.Plotësohet dhe zgjidhet problema e dytë në libër.Të dhënat: kotele të zeza 2, kotele të bardha e gri 10.Kërkesa: Sa kotele janë gjithsej 2 + 10 = 12Kërkohet të paraqesim skemën.Ndryshe nga problema me zbritje këtu kemi bashkim të bashkësive.Nxënësit formojnë problema të ngjashme.Plotësojnë dhe zgjidhin dhe problemën 3.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuarFtohen nxënësit të shikojnë me vëmendje detyrën B.- Çfarë kërkohet të plotësojmë në figura?4+56+3 9 8+17+222 9 22kotele të zezaNxënësit japin mendime të ndryshme.Vendoset të plotësohet në dy mënyraMënyra 1: Mënyra 2:Me çifte mbledhorësh9 = 4+ +2+3+1 = 99 = 7+2 2+2+1+4 = 99 = 8+1 +3+1+2 = 99 = 6+ 2+2+2+3 = 9...Me 4 mbledhorë rresht13392 102+10=1212+611+7 18 15+314+4Detyrë shtëpie: Në fletoren e punës, faqe 58, detyra A.djemkotele të bardha e gri55 20 55Bëhet vlerësimi i punëspasi këmbehen mendimetë ndryshme me shokun ebankës.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë “fjalët” që bëjnë të mundur përcaktimin e veprimit në problema.Të plotësojë diagramet me të dhënat e problemës.Të zgjidhë problema të ngjashme të shoqëruara me skema përkatëse.Koncepte kryesore: diagrame, pirat, ekuipazh, kapiten, diamant, rubin.Mjete: tekst, fletë pune dhe fletore.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMësimi 8.23Tema: Problema për mbledhjene zbritjen (brenda dhjetëshes së dytë)Evokimi: Punë me grupeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkpunimReflektimi: Vëzhgo, reflekto, plotësoEvokimi: Punë në grupeNdahet klasa në 3 grupe dhe secili grup do të formojëme shkrim nga 2 numra, p.sh.,16 = 16+0 18= 20= 15= 17= 19==15+1=14+2=13+3=12+4=11+5=10+6Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimLexohet problema A.Sqarohen fjalët pirat dhe kapiten.Vëzhgoni skemën para problemës.- Pse janë vendosur 3 etiketa?- Çfarë do të vendosim në to? (të dhënat)- Po në figurën rrethore? Shenjën e veprimit (+)- Pse vendosim (+)?- Cila “fjalë” na bën të vendosim këtë veprim? (fjala gjithsej)- Po ( ) i fundit? (vendoset shuma)4 6 5Nxënësit plotësojnëPërgjigje: Gjithsej janë 15 piratë+15Te problema e dytë sqarohen fjalët: diamant, rubin perla.Nxënësit plotësojnë diagramet me të dhënat e problemës dhe pergjigjjen.Në problemën C sqarohet fjala ekuipazh.Nxënësit lexojnë dhe plotësojnë të pavarur diagramet dhe përgjigjen.Mësuesja ndërhyn pas plotësimit të tyre.134


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Përse përdoret shenja(-) ?Sepse kërkesa e problemës thotë: Sa mbeten?Çfarë na kujton fjala “gjithsej” dhe “mbeten”?Nxënësit përgjigjen: Na diktojnë veprimin e duhur (+) dhe ( -). Jepni shembuj tëngjashëmReflektimi : Vëzhgo, reflekto, plotësoNë tabelë magnetike vendosen 6 lule, 5 yje dhe 4 flamuj.Ftohen nxënësit të hartojnë dhe të zgjidhin problemat me skemë.6 5 4+Sa sende janë gjithsej. 6+5+4=16Përgjigje: Gjithsej janë 16 sende.Në fletoren e punës plotësohet detyra B, për formimin e 10-ës.Bëhet vlerësimi i nxënësve.16Detyrë shtëpie: Fletore pune, f. 58, detyra C.Koncepte kryesore:Mësimi 8.24Tema: Mbledhja dhe zbritja brendadhjetëshes së dytëObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të njehsojë veprimin e mbledhjes e zbritjes në shtyllë sipas rregullës së vendosjessë numrave.Të emërtojë shumat dhe ndryshesat me shkronjat përkatëse në situata enigmatike.Të zbulojë shakanë e figurës përmes veprimeve matematikore.zbulim i enigmës, legjendë, shumë, ndryshesëMjete:alfabeti shqip, fletore, fletë pune e tekstiStruktura e mësimit ERREvokimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRealizimi i kuptimit: Imagjinatë e drejtuarReflektimi: Punë e pavarurZhvillimi i mësimitEvokimiHapen librat dhe nxënësit plotësojnë me kujdes shumat e ndryshesat në ushtrimete dhëna.- A janë vendosur mirë numrat në shtyllë?Po të mos ishin vendosur mirë ç’do të ndodhte?- A do të dilte rezultati i saktë?Kontrollohen mirë rezultatet e kryera.135


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizimi i kuptimit: Imagjinatë e drejtuarFtohen nxënësit të shikojnë me vëmendje figurën e tekstit.- Ku po shkon delja për t’u qethur?Ka mendime të ndryshme.Do të na ndihmojë legjenda me shkronjat e alfabetit.Legjenda të ndihmon për të zbuluar vendndodhjen e shenjave ose simboleve.P.sh., shkronja A – emërtohet 1.B – emërtohet 2.Do të emërtojmë shumat e ndryshesat e kryera më parë: p.sh.:10-215-101+110-510+107-210+18 5 2 520 5 11B E - B E T E K8- 68-310+ 812-105-016+219-102Pra:2525518B E R B E R IBEBE205112TEK5Zbulohet shakaja dhe shkruhet në dërrasëBE-BE TE BERBERIKjo punë bëhet e pavarur nga nxënësit me ndihmën e legjendës së alfabetit.- A shkon delja te berberi? (jo). – Pse? Sepse është kafshë.Ajo nuk është e vetëdijshme për veprimet që bën. Prandaj i themi shaka.Reflektimi: Punë e pavarurNxënësit në fletoren e punës pasi plotësojnë në libër ushtrimet A dhe B i kryejnë nëfletore në shtyllë sipas rregullës.Nxënësit e avancuar formojnë e zgjidhin një problemë me skemë sipas dëshirës.Bëhet vlerësimi i punës.1825182518199BERBERIDetyrë shtëpie: në fletoren e punës, faqe 59, ushtrimi C, D.136


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Test III(Kapitulli 7-8)1. Shiko ndryshimet dhe shkruaj rregullën:---------------------------------------------------------2. Shiko figurën dhe lidh me shigjetëNgjyros përgjigjen e duhur. A ka për çdo flutur një lule? Po JoFluturat janë ______ sa lulet.3. Gjej x: + x = + x = 10 + x = 9x = x = x =4. Plotëso tabelën:5 + a = 9a + 7 = 102 + x = 12a =a =x =8 – a = 310 – a = 7x + 2 = 9a =a =x =5. Gjej shumën dhe ndryshesën:12 + 3 + 2 = ––– 7 + 12 = ___ – 3 – 3 =___ – 5 =___14 + 4 + 2 =___ 6 + 13 =____ – 2 – 6 =___ 17 – 4 =____6. Vendos shenjën që duhet: >;


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”8. Plotëso kutizat bosh: + = 10 + 3 = 10 + -+ + = 129. Emërto si një shumë me dy mbledhorë:14 + 3 = ( __ + __ ) + – 2 = ( __ + __) - 2= == == =10. Formulo dhe zgjidh problemën:12 + 3UshtrimiPikëtIntervaliVlerësimi1 2 3 4 5 6 7 8 9 103 2 3 6 8 6 2 5 2 31 - 13 14 – 24 25 - 32 33 – 40Dobët Mjaftueshëm Mirë Shumë mirë138


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”ObjektivatNë fund të kapitullit 9 nxënësi të jetë i aftë:1. Të identifikojë llojet e vijave në natyrë.2. Të vizatojë vija të hapura, të mbyllura dhe drejtëza në fletore.3. Të dallojë sipërfaqet e brendshme dhe të jashtme në figura të ndryshme.4. Të njohë cilësitë e trupave gjeometrikë në natyrë, si: kubi, kuboidi, cilindri, sfera.5. Të hartojë planin e një mjedisi të caktuar.6. Të dallojë figurat që kanë drejtëz simetrie.7. Të përdorë njësi jo standarde për matjen e objekteve të ndryshme.8. Të njehsojë vëllimin e objekteve të ndryshme me njësitë matëse jo standarde.Mësimi 9.1Tema: VijaObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:- Të identifikojë llojet e vijave në natyrë.- Të përdorë lloje të ndryshme vijash në vizatim dhe në jetën e përditshme.- Të vizatojë vija të hapura,vija të mbyllura dhe drejtëza në fletore.Koncepte kryesore:Mjete:vija e hapur, vija e mbyllur, drejtëzavizore, lapsa me ngjyra, etiketa me shkronjat e alfabetit.Struktura e mësimit ERREvokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Stuhi mendimeshZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritVendosim në dërrasë etiketa me shkronja të ndryshme të alfabetit, p.sh., SIOCUMD...- Çfarë nyjash janë përdorur për secilën shkronjë?S → vijë e lakuar e hapurO → vijë e lakuar e mbyllurM → vijë e thyer e hapurI → vijë e drejtëD → vijë e përzier sepse ka edhe një vijë të drejtë dhe të lakuar.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat dhe vëzhgojmë figurat në detyrën 1. Përmes bashkëbisedimit shpjegojmësituatat njëra pas tjetrës duke shënuar me X përgjigjen e saktë.Detyra 2. – Ku ndodhet kali? (Brenda në pistë.)- A mund të dalë nga pista? Jo, sepse pista është e mbyllur.139


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Po në rastin e dytë? Po të kemi pistë të hapur?Në detyrën 3 nxënësit ngjyrosin kutitë sipas kërkesësK → vijat e hapuraB → vijat e mbyllura.Nxënësit theksojnë në secilin rast llojin e vijave.Hapen fletoret dhe me ndihmën e vizores nxënësit vizatojnë një vijë të drejtë osedrejtëz ..._____________... sepse zgjatet pa kufi në të dyja anët.Vizato pa vizore një vijë të drejtë __________Vizato gjysmën e numrit tre. ( ) → vijë e hapurVizato numrin zero. ( 0 ) → vijë e mbyllurVizato shkronjën M të madhe të shtypit.- Me çfarë vije e vizatuam shkronjën M? Me vijë të thyer të hapur. Po yllin?Vijë e thyer e mbyllur.Vizato vijë të lakuar të hapur- Po topi ose rrethori?Vijë e lakuar e hapur.- Po rruga që vini për në shkollë, ç’vijë është?Nxënësit japin mendimet sipas rrugës që bëjnë.Reflektimi: Stuhi mendimesh- Çfarë mësuam për vijat?- Ku i dallojmë ato në jetën e përditshme?te pemanë rrugëte shkronjat M I U Ote ndërtesatvijatte petëzatte petalet e lulevenë fletoreosete retëNë fletoren e punës punohet detyra A, sipas ngjyrave të verdhë e jeshile.Detyrë shtëpie: Vizatoni vija të hapura, të mbyllura, të thyera.140


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 9.2Tema: SipërfaqjaObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të dallojë sipërfaqet e brendshme e të jashtme në figura të ndryshme.Të klasifikojë me anë të ngjyrave sipërfaqet e objekteve të ndryshme në natyrë.Të përcaktojë sipërfaqet dhe të emërtojë kufirin ndarës mes tyre.Koncepte kryesore:sipërfaqe e brendshme, e jashtme, kufiriMjete:petëza, lapsa me ngjyra, fletë A 4Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotësoReflektimi: Imagjinatë e drejtuarEvokimi: Përvijim i të menduaritPunojmë paralelisht me mësuesen në tabelë dhe nxënësit në fletën A 4.Vizatojmë një katror.Brenda katrorit vizatojmë një gjethe.Ngjyrosim brenda gjethes me të gjelbër.Ngjyrosim jashtë gjethes me ngjyrë të verdhë.Forcojmë vijat e gjethes me ngjyrë të kuqe.- Ç’ngjyrë kemi brenda gjethes? (të gjelbër)- Ç’ngjyrë kemi jashtë gjethes? (të verdhë)- Cila ngjyrë ndodhet mes të gjelbrës dhe të verdhës? (e kuqja)Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotësoHapim librat.Vërejmë me vëmendje figurat.Pjesën brenda figurave do ta quajmë sipërfaqe të brendshme.Pjesa jashtë quhet sipërfaqe e jashtme.Vija quhet kufiri ndarës.Veprimtari me laps me ngjyra. kufiri1. Ngjyros sipërfaqen brenda.2. Ngjyros sipërfaqen jashtë.3. Ngjyros sipërfaqen brenda dhe jashtë.4. Ngjyros sipërfaqen brenda, jashtë dhe kufirin ndarës.sip. e jashtmesip.ebrendshmeNxënësit përcaktojnë qartë sipërfaqenbrendajashtëkufirin mes dy sipërfaqeve.141


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Reflektimi: Imagjinatë e drejtuarHapen fletoret e klasës.Skuadra e parë vizaton një katror dhe i ngjyros me të kuqe.Skuadra e dytë vizaton një trekëndor dhe i ngjyros me të verdhë.Skuadra e tretë vizaton një rreth dhe i ngjyros me blu.- Cilën sipërfaqe kemi ngjyrosur? Sipërfaqen e brendshme.- Po sipërfaqja e jashtme, ç’ngjyrë ka? Të bardhë.Vendosim dorën me gishta të mbledhur mbi fletore dhe e vizatojmë.Ngjyrosim sipërfaqen e brendshme me të verdhë.- Cili është kufiri mes dy sipërfaqeve? (vija e lapsit)Vëzhgojmë objektet e klasës.Tregojmë sipërfaqen e klasës.- Cili është kufiri i sipërfaqes së klasës? (muri)Tregojmë sipërfaqet e derës, dritares, dërrasës, këndit të klasës, orës së murit etj.Përcaktojmë në çdo rast kufirin midis dy sipërfaqeve.Detyrë shtëpie. Vizato e ngjyros me ngjyra të ndryshme figurat edhëna në fletën A 4të dhënë nga mësuesi.Mësimi 9.3Tema: Trupat dhe figuratgjeometrikeObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë trupat nga figurat gjeometrike.Të krahasojë trupat gjeometrikë me figurat analoge që ngjasojnë në tekst.Të modelojë trupat gjeometrikë që i takon në jetën e përditshme në natyrë.Koncepte kryesore:trupa gjeometrikë, figura gjeometrikeMjete:trupa gjeometrikë, petëza, ngjyra, plastelinë, letër e gërshërëStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Organizuesi grafik i analogjisëReflektimi: Rishikim në dyshe.Evokimi: Përvijim i të menduaritNxënësit grupojnë në një anë të tavolinës trupat gjeometrikë individualë dhe nëanën tjetër figurat gjeometrike të përgatitura më parë.Emërtojmë trupat dhe figurat.kuboididrejtkëndëshrrethkubitrupatsferafiguratpiramidacilindrikonikatrortrekëndor142


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizimi i kuptimit: Organizuesi grafik i analogjisëDetyra 1. Emërtojmë trupat gjeometrikë.- A ngjasojnë këta trupa me figurat më poshtë? Po.Lidh me shigjetë trupat me figurat e ngjashme.Koni → lidh kaushin e akulloresSfera → tullumbacenPiramida → çatia e shtëpisëCilindri → mbajtësen e lapsaveKuboidi → kutinëKubi → zarinDetyra 2. Ngjyrosni figurat gjeometrike sipas shembujveReflektimi: Rishikim në dysheModelojmë me plastelinë trupa gjeometrikë si:Nxënësit presin figura me letër e karton.Modelojnë në grup trupin e njeriutduke bashkuar trupat gjeometrikëModelim i shtëpisë me figura.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 60, detyra A, B, C.Mësimi 9.4Tema: KubiObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë te kubi trupin me tri përmasa (gjatësi, gjerësi, lartësi).Të vizatojë kubin në fletore dhe të dallojë objekte të tjera me formën e kubit.Të modelojë trupa gjeometrikë me formën e kubitKoncepte kryesore:kubi, faqe, brinjë, kulme, katrorë.Mjete:trupa gjeometrikë, lapsa me ngjyra, kube kartoni dhe të ndërtuar me tel.Struktura e mësimit ERREvokimi: Imagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje143


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi: Imagjinatë e drejtuarVendosni mbi bankë kompletin e trupave gjeometrikë.- Cilin nga këta trupa e kemi të njohur? Kubin.- Ku e kemi përdorur? Në lojë me kube dhe në mbledhje e zbritje.Vendosim faqen e kubit mbi fletore dhe i shkojmë me laps në të gjitha anët.- Çfarë figure u formua? Katror.- Provojmë dhe me një faqe tjetër? Doli përsëri katror.- Pra, çfarë figure janë faqet e kubit? Të gjitha katrorë të barabartë.- Si quhet hapësira e brendshme e faqes së katrorit? Sipërfaqe.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimParaqesim para nxënësve një kub të madh prej kartoni.Tregojmë dhe numërojmë faqet e kubit. (6 faqe)Tregojmë dhe numërojmë kulmet e kubit. (8 kulme)Paraqesim kubin prej teli.Numërojmë brinjët e tij. (12 brinjë)Të mësojmë së bashku të vizatojmë kubin.- Ç’figurë ishte faqja e kubit? (katror)1. Vizato katrorin me ngjyrë të kuqe.2. Nga kulmet e katrorit zgjatim pjerrtas 4 brinjë me ngjyrë blu3. Bashkojmë vijat e hapura me ngjyrë të gjelbër.Provoni të ndërtoni një kub tjetër.Hapen librat. Detyra 1.Dallojmë objekte në formë kubi/ kubet e vogla, zari.Detyra 2. Shënojmë me shenjë V objektet në formë kubi.- Trupi i gjelbër a ka formë si kubi? Jo se është i rrumbullakët.Detyra 3. Nxënësit lidhin kubin me figurat në formë kubike.Reflektimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje- Në klasë a kemi objekte në formën e kubit?Nxënësit numërojnë disa prej tyre.Me plastelinë do t` modeloni një trup me formë kubi. VeprimtariKujdes! Faqet katrore.Nxënësit që përfundojnë më shpejt modelimin vizatojnë kube të madhësive.të ndryshme në dërrasë.Në fund bashkëbisedojnë me nxënësit.- Çfarë mësuam sot? Kubin.- Cilët ishin përbërësit e kubit? Faqet, brinjët e kulmet.- Ç’dini për faqet? Kishte 6 faqe katrore.144


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Sa ishin brinjët? 12 brinjë dhe të gjitha të barabarta.- Sa kulme kishte kubi? 8 kulme- Ku e përdorni më shumë kubin?Kubi përdoret në matematikë, në lojë zari dhe lojë shtëpiash (ndërtesa me kube).Detyrë shtëpie: Modelo me plastelinë dhe vizato nëfletore kube me madhësi të ndryshme.Mësimi 9.5Tema: KuboidiObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të dallojë në natyrë objekte në formë kuboidi.Të vërë në dukje me anë të vizatimit elementet përbërëse të kuboidit.Të krahasojë trupat gjeometrikë kubin e kuboidin, pas modelimit të tyre.Koncepte kryesore: kuboid, brinjë, faqe, kulmelapsa me ngjyra, trupa gjeometrikë, kuboide prej kartoni teli e plastike,Mjete:objekte të ndryshmeEvokimi: Imagjinatë e drejtuarStruktura e mësimit ERRRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Diagrami i VenitZhvillimi i mësimitEvokimi: Imagjinatë e drejtuarNë trupat gjeometrikë që keni në kuti, cili i ngjan kubit?Dikush mund të përgjigjet (kuboidi).Sot do të mësojmë për kuboidin. (të gjithë e kanë në dorë)Nxënësit vendosin kuboidin mbi fletore dhe rreth faqes së tij i shkojnë me laps.- Çfarë figure u formua? Drejtkëndësh.- Mbështetni një faqe tjetër? Përsëri drejtkëndësh.- A u ngjasojnë faqeve të kubit? Jo.- Ku është ndryshimi? Kubi i kishte të gjitha faqet katrorë.Kuboidi i ka faqet drejtkëndësha. (Brinjët dy e nga dy të barabarta.)Ngjyrosni sipërfaqen e brendshme të drejtkëndëshit me të kuqe.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimPara nxënësve vendosim një kuboid prej kartoni me faqe të ngjyrosura.Tregojmë dhe numërojmë faqet e kuboidit (6 faqe).Tregojmë dhe numërojmë kulmet e kuboidit (8 kulme).Vendosim kuboidin prej teli para nxënësve.Numërojmë brinjët e tij. (12 brinjë)Mësojmë paralel, me mësuesen në dërrasë dhe nxënësit në fletore, të vizatojmëkuboidin.145


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Si ishte faqja e kuboidit? (Drejtkëndësh).1. Vizatoni një drejtkëndësh me laps të kuq.2. Zgjatni nga kulmet vijat pjerrtas me ngjyrë blu.3. Bashkoni vijat e hapura me laps të gjelbër.Provoni të ndërtoni një kuboid tjetër.- Sa vija ose brinjë të kuqe, blu dhe të gjelbra u përdorën? 4+4+4 = 12 brinjë- Sa faqe ka kuboidi? 6 faqe (4 anësore + 2 poshtë e lart).- Sa kulme janë? I numërojmë. 8 kulme (ku bashkohen brinjët)Detyra 1 në tekst.Dallojmë me X objektet në formë kuboidi.Detyra 2 e 3. Emërto e shëno objektet në formë kuboidi.- A është trupi i verdhë kuboid? Jo, se faqet janë katrore. Është kub.- A kemi në klasë trupa që i ngjajnë kuboidit? Po.Nxënësit emërtojnë: dollapi i klasës, kutia e ndihmës së shpejtë, kutia e ngjyrave,çanta, goma, tavolina etj.Reflektimi: Diagrami i VenitModelojmë trupa me formë kuboidi me plastelinëKrahasojmë trupat që ndërtuam dje, kube dhe kuboide.Kube Të përbashkëta KuboideTrupaFaqe katror.Brinjë të barabarta.6 faqe8 kulme12 brinjëFaqet drejtkëndësh.Brinjët dy e nga dytë barabarta në çdo faqe.Bëjmë vizatimin e kuboidit dhe në dërrasë me madhësi të ndryshme.Detyrë shtëpie. Fleta e punës faqe 60, 61 ushtrimi e detyra A, B, C.Mësimi 9.6Tema: CilindriObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë objekte të ndryshme në formë cilindri.Të përshkruajë cilësitë e cilindrit si trup i rrumbullakët.Të modelojë trupa të ndryshëm cilindrikë dhe t’i krahasojë me trupa shumëfaqësh.Koncepte kryesore:cilindri, trup i rrumbullakët, faqe, brinjëMjete:lapsa me ngjyra, trupa gjeometrikë, plastelinë, cilindër kartoni e druri146


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Struktura e mësimit ERREvokimi: Stuhi mendimeshRealizimi i kuptimit: Vëzhgo-analizoReflektimi: Diagrami i VenitZhvillimi i mësimitEvokimi: Stuhi mendimeshNdahet klasa në dy grupe.Tregoni çfarë dimë për kubin e kuboidin.Ndërkohë në tabelë shkruaj mendimet e secilit grup rreth trupave në diagrame.trupGrupiGrupi6 faqeshumëfaqësh trup gjeometrikbrinjët =8 kulme8 kulme faqefaqet12 brinjëbrinjët =12 brinjë 6 faqeRealizimi i kuptimit: Vëzhgo-analizoMarrim në dorë stilolapsin.ose lapsin- Si janë faqet e tij? Të rrumbullakëta.- Ku ndryshon nga faqet e kubit e kuboidit?Ato kanë shumë faqe dhe i kanë të sheshta.Veçoni trupin që i ngjason lapsit nga trupat gjeometrikë?Nxënësit marrin në dorë trupin (cilindër).Mësuesja paraqet trupat cilindër prej kartoni e druri.- Si quhet ky trup? Cilindër.- Sa faqe ka cilindri? Tregoni cilat janë.Nxënësit tregojnë faqet anësore dhe faqen e rrumbullakët.Pra: Trupi që ka dy faqet anësore në formë rrethi quhet cilindër.Hapen fletoret. Vendosim cilindrin pingul në fletore.Shkruajmë me laps rrotull faqes së cilindrit.- Çfarë figure doli? Rrethi.Provojmë faqen tjetër, edhe ajo doli rreth.Vendosim cilindrin të shtrirë në fletore dhe i shtojmë me laps.- Çfarë figure doli?Vizatojmë së bashku cilindrin edhe një herë në fletore.Heqim 2 vija të barabarta larg njëra-tjetrës.Bashkojmë vijat në formë rrethore me të kuqe.Ngjyrosim faqet e cilindrit.- Sa faqe ka ai? 3 faqe, 2 të sheshta dhe 1 rrumbullake- A ka brinjë cilindri? Jo.- Po kulme? Jo.Detyra 1 në libër.Dallojmë objektet në formë cilindrike me X.(oxhaku, pusi, trungjet e pemëve, trungu i prerë, enët e ujit, bishti i sëpatës... )Në detyrat 2, 3 shënojnë dhe lidhin objektet me cilindrin.147


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Reflektimi: Diagrami i VenitNdërtojmë një trup cilindrik me plastelinë.Nxënësit, që modelojnë më shpejt, vizatojnë trupa cilindrikë me madhësi të ndryshmenë dërrasë.cilindriKrahasojmë cilindrin me kuboidin kuboidiTrupafaqe të rrumbullakëta0 kulme0 brinjëTrupa gjeometrikëshumëfaqeshfaqe të sheshta8 kulme12 brinjëDetyrë shtëpie: Në fletën e punës, f. 61, detyra B dhe C.Mësimi 9.7Tema: SferaObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë objekte në natyrë në formë të rrumbullakët.Të përshkruajë cilësitë e sferës.Të modelojë me plastelinë trupa sferikë dhe t’i krahasojë me trupat e tjerë.Koncepte kryesore:sfera, trupa të rrumbullakëtMjete:Trupat gjeometrikë, plastelinë, ngjyra, sfera të mëdha plastike, druri e gomeStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritReflektimi: Imagjinatë e drejtuarEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeParaqes para nxënësve një sferë të madhe plastike.Ndërkohë kërkoj nga nxënësit të veçojnë nga trupat gjeometrikë trupin e ngjashëm.Të gjithë kanë në dorë një sferë.- Çfarë trupi keni në dorë? (1 top të vogël, 1 gogël... )Kjo që kemi në duar quhet sferë.Pra, sfera është një trup i rrumbullakët, pa brinjë e pa kulme.- A njohim objekte në formën e sferës? Po.Nxënësit emërtojnë: topi; tullumbacja; lëmshi i perit; frutat si portokalli; mandarina;molla; qershia.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritDetyra 1.148


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Cilat sende kanë formën e sferës?Nxënësit përgjigjen (topi i futbollit, tullumbacja, topi i plazhit).- Ç’cilësi të përbashkëta kanë këta trupa?Janë trupa të rrumbullakët.Detyra 2.Nxënësit emërtojnë dhe shkruajnë emrat e trupavekubi kuboidi cilindri sferaDetyra 3.Përmendni sendet që kanë formën e:kubitkubet e lojëskubet mësimorekutia kubikekuboiditdollapiçantakutia e shkrepëseskutia e ngjyraveklasacilindritlapsistilolapsitenxherjaqiriukavanozisferëstopitullumbacjarruazatportokallilëmshi i peritReflektimi: Imagjinatë e drejtuarModelojmë me plastelinë trupa në formë sferike me madhësi të ndryshme.Nxënësit që përfundojnë modelimin e sferës mund të vizatojnë në dërrasë.- Me kë ngjason sfera në vizatim? (me rrethin)RrethiSferafigurëtrup- Ku ngjasojnë?Ngjasojnë se janë të rrumbullakët.- Ku ndryshojnë?Ndryshojnë se rrethi është figurë, ndërsa sfera është trup.Detyrë shtëpie fleta e punës faqe 61, detyra A, dhe faqe 62, detyra B.Mësimi 9.8Tema: Të kontrollojnjohuritë e miaObjektivat:Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë trupat dhe figurat gjeometrike.Të përcaktojë cilësitë e përbashkëta dhe të veçanta të trupave.Të shkruajë numrin e figurave dhe t’i emërtojë ato.Koncepte kryesore:cilësitë e trupave dhe figurave gjeometrikeMjete:trupa e figura gjeometrike149


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Evokimi: Stuhi mendimiStruktura e mësimit ERRRealizimi i kuptimit: Diagrami i VenitReflektimi: Rishiko në dysheZhvillimi i mësimitEvokimi: Stuhi mendimiNë dërrasë paraqiten dy diagrame të shkruara: Nxënësit plotësojnë në fletore.FiguragjeometrikeTrupagjeometrikëme fjalë ose figura pranë secilit diagram.Realizimi i kuptimit: Diagrami i VenitVendosni mbi bankë kubin dhe kuboidin.- Çfarë kemi mësuar për këto trupa? Krahasoji.kubitë përbashkëtakuboidi6 faqe katrore12 brinjë të barabartatrupa gjeometrikëshumëfaqësha8 kulmeKështu veprojmë për të krahasuar:cilindritë përbashkëta6 faqe drejtkëndësh12 brinjë të ndryshmesfera3 faqe Trupa të rrumbullakët0 brinjë, 0 kulme1 faqeDetyra 1 në libër.Lidhim trupat me sendet, p.sh.,sfera → topi → portokallikubi → zari → pakoja...Nxënësit kontrollojnë punën e tyre me të shokut.Detyra 2. Shkruaj emrin e objektit. (portokall, piramidë, gotë, kuti)Reflektimi: Rishiko në dysheNxënësit hapin fletoret e punës dhe vrojtojnë ushtrimin A.- Sa katrorë ka figura e parë? (4)I numërojmë së bashku.1 24 3150


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”4 janë katrorët e vegjël + 1 katror i madh.Janë 5 katrorë gjithsej.Nxënësit punojnë të pavarur për figurat e tjera.Në fund me shokun e bankës kontrollojnë njëri-tjetrin.Përgjigjet duhet të ishin:3 drejtkëndësha 8 trekëndësha8 katrorë 3 trekëndësha 2 trekëndëshaLexojnë emërtimet e çdo figure.Detyrë shtëpie: Në fletoren e punës, f. 62, detyra A, B. Vizato dhe në fletore.Mësimi 9.9Tema: Figura në planObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të përftojë në plan figura gjeometrike nga trupat e dhënë.Të identifikojë planin e objekteve të ndryshme.Të hartojë planin e një mjedisi të caktuar (klasa).Koncepte kryesore:Plani, figurat në planMjete:trupa gjeometrikë, kuti shkrepëse, trupa të ndryshëmStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Imagjinatë e drejtuarEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeVendos mbi faqen e fletores kubin.Vizato figurën gjeometrike duke kaluar lapsin në perimetrin e faqes së mbështetur.- Cilën figurë përftove? Katror.Mbështet kuboidin mbi fletore dhe vizato figurën rreth faqes së mbështetur- Çfarë figure doli? Drejtkëndësh.Mbështet faqen anësore të cilindrit mbi fletore.Vizato figurën.- Çfarë përftove? 1 rreth.Pra, emërtojmë figurat që përftuam nga këta trupa:151


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”rrethkatrordrejtkëndëshPra, trupat e parë nga lart në plan humbin vëllimin dhe kthehen në figura.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat. Detyra 1 në libër.Shikojmë me kujdes dhomat e shtëpisë së Arbenit e Jonës, të shikuara nga lart.Nxënësit emërtojnë:2 krevate2 komoDhoma e gjumit ka këto objekte: 1 tavolinë studimi1 tavolinë mesi1 dollapkolltukëminibarNë dhomën e ditës shikojmë:tavolinëluletelevizorKëto pamje tregojnë planin e dhomës së gjumit dhe të dhomës së ditës.- Si përftohen trupat në plan? (Duke i parë nga lart.)- Si quhen trupat e parë nga lart në plan? (Figura.)Detyra 2.- Çfarë mungon te dhoma e gjumit?1. Objektet mbi tavolinën e studimit (kompjuteri, çanta, libri)- Po mbi krevat?2. Mbi krevat mungon trikoja.- Po në dhomën e ditës çfarë mungon?3. Në dhomën e ditës mungojnë sendet e vendosura mbi dollap dhe lulja.Nxënësit plotësojnë objektet që mungojnë dhe i ngjyrosin ato.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.- Po ne, a mund të ndërtojmë planin e klasës?Punojmë paralel me mësuesen në dërrasë.- Ç’formë ka plani i klasës? (dyshemeja) drejtkëndësh.E vizatojmë.- Ç’figurë është tavolina?Tavolina është drejtkëndësh.Ky ështëplani iklasës.Vlerësohet puna e mirë e nxënësve.Detyrë shtëpie: Fletore pune faqe 62, detyra A, B.Vizatoni planin e dhomës ku flini.- Sa rreshta jemi? 3 rreshta.Vizatoni ato.- Po karrigia e mësueses?Katror.- Po vazot me lule? Rreth.Dollapi → drejtkëndësh.152


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 9.10Tema: SimetriaObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të kuptojë se ç’janë figurat simetrike.Të dallojë figurat që kanë drejtëz simetrie nga ato që nuk kanë drejtëz simetrie.Të përcaktojë numrin e drejtëzave të simetrisë në figurat e prera.Koncepte kryesore:Mjete:Struktura e mësimit ERRsimetri, drejtëza simetrikefletë letre A 4, gërshërë, ngjyra, fletë pune, bojëEvokimi: Imagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Vëzhgo-analizoZhvillimi i mësimitEvokimi: Imagjinatë e drejtuarPajisen nxënësit me fletë A 4.- Cilës figurë gjeometrike i ngjason fleta që keni në dorë?Nxënësit përgjigjen: drejtkëndëshit.Bashkoni cepat e fletës dhe i palosni.- Në sa pjesë u nda fleta? Në dy pjesë.Shëno me laps të kuq vijën e palosjes.Vija e palosjes quhet drejtëz simetrie.Dy pjesët e ndara të fletës janë simetrike.1 2 3fletaA4 A4 e palosur drejtëz simetrikeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimVendosni mbi bankë figurat e prera të fletës së punës, faqe 63.Nxënësit bëjnë palosjen e figurave dhe vizatojnë drejtëzën e simetrisë.Mësojmë se drejtëza e simetrisë i ndan trupat në dy pjesë të barabarta.Hapen librat.Detyra 1. Lexohet teksti udhëzues i detyrës dhe theksojmë përsëri.Vija e palosjes është drejtëz simetrie.Bëhet pajisja e nxënësve me një trekëndësh të çfarëdoshëm.(Jo dybrinjënjëshëm, as barabrinjës)Bëni bashkimin e dy kulmeve të tij, paloseni.- A kemi drejtëz simetrie në këtë figurë? Jo.(se figura nuk u nda në dy pjesë të barabarta.)153


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në asnjë rast nuk kemi figura me drejtëz simetrie.Detyra 3 në libër.- Cila figurë nuk është ndarë në mënyrë simetrike? (gonxhja e trëndafilit)- Cilat figura kanë drejtëz simetrie?Nxënësit përgjigjen: buburreci, gjysma e mollës dhe flutura.Reflektimi: Vëzhgo dhe analizoMe figurat e katrorit dhe drejtkëndëshit diskutohen mënyrat e palosjes që kanëbërë nxënësit. Zbulojnë se drejtkëndëshi paloset sipas dy drejtëzave të simetrisë.Organizohet veprimtaria me katrorin.Bëhen 4 mënyra të ndryshme palosjeje.Nxënësit tregojnë me gisht katër vijat e palosjes, d.m.th., 4 drejtëzat e simetrisë.Kështu veprojmë me figurat e tjera.Theksojmë se rrethi ka pafundësi drejtëzash simetrieDetyrë shtëpie:Nxënësit të vizatojnë figurat në fletore dhe të vendosin drejtëzat e simetrisë.Mësimi 9.11Tema: Ndërtimi i simetrikessë një figureObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të dallojë drejtëzën e simetrisë së një vije që ndan figurën në dy pjesë të barabarta.Të ngjyrosë figurat sipas modelit në tekst duke vëzhguar drejtëzën e simetrisë.Të krijojë figura simetrike duke vizatuar pjesën tjetër të figurës.Koncepte kryesore:simetri e figurës, figurë simetrikeMjete: fletë letre, gërshërë, ngjyra, vizore...Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Pajisen të gjithë nxënësit me fletë A 4.Palosin fletën e letrës në dy pjesë.Presin një figurë me gërshërë nga ana e palosur.Hapin copën e prerë.Vërejnë figurën e formuar.Shënojnë me laps drejtëzën e simetrisë.Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Vëzhgo dhe analizo154----------------------


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Përsëritet veprimtaria duke prerë figura të ndryshme simetrike me fletë letre tëpalosur.Formojnë figura të ndryshme simetrike.Shënojnë me laps drejtëzën e simetrisë.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri.Detyra 1. Ngjyroset figura sipas modelit që të formojë një figurë simetrike.- Me ç’ngjyrë do të ngjyroset gjethja? (Të gjelbër).- Po për pjesën e lules, ç’ngjyra do të përdorni? (Të kuqe, të verdhë).Detyra 2. Do të krijojmë figura simetrike duke vizatuar pjesën tjetër të figurës dhe dukerespektuar drejtëzën e simetrisë që ajo të shërbejë si vijë ndarëse ose vijë e palosjes.Përdoret vizorja dhe ngjyrat sipas simetrikes së figurave:1. balona2. raketa3. peshku.Reflektimi: Vëzhgo dhe analizoHapet fleta e punës, faqe 64.Nxënësit vëzhgojnë detyrën A.- Në sa pjesë janë ndarë figurat? (2 pjesë)- Si quhen këto figura? (figura simetrike)- Pse? Sepse po t’i palosim ato puthiten.- Cila është drejtëza e simetrisë? Vija e shkëputur.Forcohen me laps vijat e simetrisë.Ngjyrosen dy pjesët simetrike të figurës me ngjyra të ndryshme.K V K BPunohet detyra B.- Çfarë objektesh simetrike kemi në klasë?Nxënësit numërojnë disa:dritarjatavolina------------------Nxënësit argumentojnë.- Po dera është trup simetrik?- Po në qoftë se do të ndajmë në gjysmë mbështetësen për së gjati.- Po trupi i njeriut?Nxirret një nxënës para klasës.Vizatohet trupi i njeriut.Nxënësit shohin që edhe njeriu formon figurë simetrie.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 64, detyra C.155


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 9.12Tema: Të matimObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë mjete matëse jostandarde në varësi të mjetit që do të matë.Të përdorë njësitë jo standarde për matjen e objekteve të ndryshme.Të krahasojë objektet e matura me anë të njësive jostandarde.Koncepte kryesore: matja Mjete:kapëse letrash, shkumësa,stilolaps, libër, çelës etj.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeVendosni mbi bankë stilolapsin.Matni me kapësen e letrave gjatësinë e tij.Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, plotëso, krahasoReflektimi: Rishikim në dyshe.- Sa kapëse afërsisht është gjatësia e stilolapsit?Nxënësit përgjigjen 6 kapëse e pak më shumë.- Kur nuk përputhet njësia jostandarde plotësisht me objektin do të themi:Stilolapsi është afërsisht 6 kapëse.Përsëritet veprimtaria për matjen e tavolinës se nxënësve.Si njësi matjeje do të kenë stilolapsin.Bëhet matja me stilolaps nga nxënësit.Tavolina është 12 stilolapsa jo të plotë (pra 12 pa pak).Edhe në këtë rast do të themi:Tavolina është afërsisht 12 stilolapsa e gjatë.- Po gjatësinë e klasës a mund ta matim me kapëse letrash?(Jo sepse ajo është e vogël).Pra çdo objekti duhet t’i përshtatim njësinë e matjes.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, plotëso, krahaso- Çfarë mjete matëse përdorëm për të matur stilolapsin e tavolinës? Kapëset, stilolapsin.Detyra 1 në libër.- Çfarë mjeti do të përdorim për të gjetur gjatësinë e objekteve me përafërsi?Afërisht do të thotë: Pak më e gjatë ose pak më e shkurtër se vetë njësia matëse.Nxënësit plotësojnë:Lapustili →është afërsisht 4 kapëse i gjatë.Shkumësi →afërsisht 2 kapëse i gjatë.Lapsi →afërsisht 2 kapëse i gjatë.156


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Stilolapsi →afërsisht 3 kapëse i gjatë.Detyra 2. Ç’njësi matëse do të përdorim për të matur litarët? (çelësin)Litari 1→ afërsisht 5 çelësa.Litari 2→ afërsisht 3 çelësa.Litari 3→ afërsisht 2 çelësa.Litari 4→ afërsisht 6 çelësa.- Cili litar qenka më i gjatë? (litari 4)- Cili është më i shkurtër? (litari 3)- Sa çelësa më i shkurtër? (4 çelësa. Pse? Se 6 – 2 = 4)I krahasojmë me gojë.Litari 4> litari 2> litari 1vazhdon krahasimi.Reflektimi: Rishikim në dysheHapet fletorja e punës, faqe 64, detyra A.- Me çfarë do të matim? (Me gomë.)Nxënësit matin figurat dhe plotësojnë gjatësitë.Diskutojnë me shokun duke rishikuar nëse janë bërë të sakta matjet.- Cili objekt është më i gjatë? (Peneli.)- Cili objekt është më i shkurtër? (Kapësja e letrave.)- Me çfarë u krye matja? (Me gomë.)Pra goma ishte njësia e matjes.Detyrë shtëpie: fletore pune, faqe 66, detyra B.Mësimi 9.13Tema: Matje të tjeraObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të emërtojë njësi matëse jostandarde për të matur objekte të ndryshme.Të përdorë problemën si njësi jostandarde për të matur objekte të tjera në klasë.Të krahasojë drejtpërdrejt objektet duke përdorur relacionet “më shumë se”, “më pak se”.Koncepte kryesore:MatjaStruktura e mësimit ERR Evokimi: Stuhi mendimeshRealizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Rishikim në dysheZhvillimi i mësimitEvokim: Stuhi mendimeshKujtojmë veprimtarinë për matjen e objekteve.157


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Cilat mjete përdorim si njësi matëse?Mësuesja plotëson në dërrasë emrat e mjeteve rreth diagramit.shkop laps shkumësgomëfije shkrepsegozhdë Matim me...çelësstilolapskapëse letrashObjektet e vogla i matim me njësi standarde më të vogël, ndërsa objektet e mëdhame njësi jostandarde më të madhe.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimDetyra 1. Veprimtari në klasë.Përdorim pëllëmbën për të matur tabelën.Demonstron matjen e tabelës mësuesja dhe pastaj nxënësit. Gjatësia është:Më shumë se 9 pëllëmbë.Ose më pak se 10 pëllëmbë.Me matjet e bëra nga mësuesja doli gjatësia me më pak pëllëmbë.- Pse ndodh kjo?Krahason mësuesja pëllëmbën me 1 nxënës.- A kanë gjatësi të njëjta? Jo (pëllëmba e mësueses është më e madhe.)Krahasojnë nxënësit pëllëmbën me shokët e bankës.Jo të gjitha pëllëmbët janë të njëjta.Pra, edhe matjet me pëllëmbë janë të ndryshme.Nxënësi me pëllëmbë më të vogël bën matje më shumë se nxënësi me pëllëmbëmë të madhe.Prandaj quhet njësi jostandarde.Vazhdon veprimtaria për matjen e objekteve të tjera në klasë sipas figurave tëdhëna në libër.Nxënësit matin me pëllëmbë derëndritarenlibrintavolinën e tyre e çantën.Pas çdo matje plotësojnë dhe librin me relacionet “më shumë se”, “më pak se”.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Krahasojmë objektet e matura.- Cili objekt ishte më i gjatë? (Dera.)- Cili objekt kishte gjatësi më të vogël? (Libri.)Krahasojmë.Tabela > dritarjaÇanta > libriTavolina > tabelaLibri < çanta.- Cila ishte njësia matëse për këto objekte? (Pëllëmba.)- A mund ta quajmë njësi standarde (të saktë) ?Jo, sepse jo të gjitha pëllëmbët janë të njëllojta.Nxënësit kontrollojnë rezultatet me shokun e bankës.158derënDetyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 66, detyra A.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 9.14Tema: PerimetriObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të realizojë matje me njësi jostandarde për të përftuar perimetrin e një objekti.Të njehsojë perimetrin e objekteve me mjete rrethanore jostandarde.Të krahasojë perimetrin e një objekti, realizuar me njësi jostandarde të ndryshme.Koncepte kryesore:Mjete:gjatësia, perimetrilapsi, stilolapsa, fletë A 4, libri, fletorja, gomaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritReflektimi: Rishikim në dysheEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Pajisen nxënësit me fletë A 4.Do të matim gjatësinë e 4 skajeve ose brinjëve të fletës.Matja do të bëhet me mjete të ndryshme sipas grupeve.Grupi→ 1 Mat me stilolaps.Grupi 2→ Mat me fije shkrepëse.Grupi 3→ Mat me gomë.Fleta 1e ka gjatësinë 10 stilolapsa.Gjatësinë e katër brinjëve të fletës do ta quajmë perimetër.Fleta 2e ka perimetrin 16 fije shkrepëse.Fleta 3e ka perimetrin 30 goma.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Diskutojmë rreth figurës së librit.- Sa pastiçierë janë radhitur në një anë të tortës? 10Mendoni si mund ta gjejmë perimetrin duke imagjinuar që në pjesët anësore mundtë jenë nga 2 pastiçierë.10+10+2+2 = 24 është perimetri i tortës.Detyra 1. – Cila është njësia matëse për gjetjen e perimetrit të tortës? Okllai- Sa okllai i doli Andit perimetri i tortës? (18 okllai)Detyra 2. – Sa pipa ishte perimetri i tortës së Mirit? (10 pipa)Detyra 3. Matja me fije shkrepëse.159


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”- Sa herë numëroi Beni fijen e shkrepëses për të gjetur perimetrin e tortës?(120 fije shkrepëse.)Pra, perimetri i objekteve mund të matet me shumë mjete rrethanore jostandarde.Reflektimi: Rishikim në dysheVeprimtari.U kërkohet nxënësve të bëjnë matjen e perimetrit të bankës me mjete të ndryshme.Një nxënës bën matjen e perimetrit me laps.Nxënësi tjetër mat perimetrin me libër.Një çift nxënësish të tjerë bëjnë matjet me pëllëmbë dhe me krahë.Çifti tjetër mund të bëjë matjet për gjetjen e perimetrit me gomë dhe kuti ngjyrash.Pas çdo matje nxënësit krahasojnë rezultatet e kryera me mjete të ndryshme.Vazhdon veprimtaria për matjen e perimetrit të karriges së çdo nxënësi.Në fund bëhet matja e perimetrit të klasës.Nxënësi 1 mat me hapa.Nxënësi 2 mat me këmbë.Konkluzioni: Për të njëjtin objekt rezultati i matjeve me njësi jostandarde tëndryshme është i ndryshëm.E njëjta gjë ndodh dhe me ushtrimin A në fletoren e punës.Detyrë shtëpie: Fletore pune, f. 66, ushtrimi B, C.Mësimi 9.15Tema: Sa nxë një enëObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë objekte që kanë vëllim në një mjedis të caktuar.Të njehsojë vëllimin e objekteve duke i mbushur e zbrazur ato me ujë.Të krahasojë vëllimin e trupave në situata konkrete.Koncepte kryesore:Mjete:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitvëllim, nxë, mbush, zbrazshishe me ujë; enë të ndryshme, gota qelqi e plastikeEvokimi: Stuhi mendimesh (Brain stroming)Realizim i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotësoReflektimi: Përvijim i të menduarit.Evokimi: Stuhi mendimesh (Brain stroming)Paraqitet para nxënësve një shishe me ujë dhe disa gola plastike boshe.- Cila enë mban ujë? Shishja.Zbrazet shishja në gotat boshe.Nxënësit numërojnë gotat e mbushura me ujë.- Sa gota me ujë nxë 1 shishe? (15 gota)Hapësirën boshe të shishes plastike do ta quajmë vëllim.Tani mund të themi se vëllimi i shishes është i barabartë me 15 gota uji.160


Emërtojmë disa objekte që kanë vëllim.Mësuesja plotëson diagramin e paraqitur në dërrasë.gotafilxhanishishjalegenivëllimi ka.... tenxherjagovata vaska kova tepsiaLibër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizim i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotësoDetyra 1, në libër.Nxënësi të përcaktojë enën që mban më shumë ose më pak ujë duke bërëngjyrosjen e saj.Detyra 2. Duke vrojtuar figurat në tekst nxënësi të përcaktojë numrin e gotave tëmbushura.- Sa është vëllimi i shishes me lëng portokalli?Vëllimi i shishes është 8 gota ose- Sa gota nxë shishja? 8 gota.Detyra 3. – Sa gota janë mbushur me 1 litër qumësht?1 litër nxë 5 gotaPra, vëllimi i kutisë së qumështit është i barabartë me 1 litër ose vëllimi i 5 gotaveështë i barabartë me 1 litër.Detyra 4. – Sa gota mbushen me një kuti lëng portokalli?E provojmë konkretisht.Përcaktohet vëllimi i kutisë.Reflektimi: Përvijim i të menduaritHapet fleta e punës, faqe 67, detyra A.- Sa gota me ujë mbushi mami nga shishja? (6 gota)Pra 1 shishe sa gota nxë? 6 gota- Cila nxë më shumë?- Shishja apo gota? (Shishja.)- Cila nxë më pak? Gota.Kujtojmë objekte ose enë që kemi në shtëpi.- Cilat nxënë më shumë?Govata apo legeni? Govata.Tenxherja apo pjata? Tenxherja.Garuzhda apo luga? Luga.Filxhani i çajit apo filxhani i kafesë? Filxhani i kafesë.Kështu nxënësit nëpërmjet imagjinatës mund të krahasojnë vëllimin e objekteve.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 67, ushtrimi B, C, D.161


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”ObjektivatNë fund të kapitullit 10 nxënësi të jetë i aftë:1. Të përdorë numrat natyrorë deri në 100 për të shprehur sasi.2. Të krahasojë numrat natyrorë në dhjetëshe të plota nga 20-100.3. Të zgjidhë problema duke shfrytëzuar relacionet “më shumë”, “më pak”.4. Të zbatojë vetinë e ndërrimit dhe shoqërimit të mbledhjes së numrave natyrorë.Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të lexojë e shkruajë numrat nga 20 deri në 100 me dhjetëshe të plota.Të përdorë numrat natyrorë për të shprehur sasi deri në 100.Të krahasojë numrat natyrorë me dhjetëshe të plota 20 deri 100.Koncepte kryesore:Mësimi 10.1Tema: Numrat nga 20 deri në 100(me dhjetëshe të plota)varg numrash, dhjetëshe, qindësheMjete:shifra, kube e numëratore me gogla.Struktura e mësimit ERR Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Rishikim në dysheZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeKujtojmë numrat njëshifrorë dhe i shkruajmë ato 1, 2, 3, 4... 9.- Me sa është rritur vargu i numrave? Me 1 njësi.Shkruajmë vargun e këtyre numrave duke i shtuar çdo numri një zero pas.10, 20, 30, 40, 50... 90.- Me sa është rritur vargu i numrave? Me 10 njësi.- Kush vjen pas numrit të fundit në vargun tuaj? Vjen numri 100.Numrat që shkruat do t’i quajmë: Numra me dhjetëshe të plota.Përsëritim numrat duke i rritur me nga 20 p.sh., 20, 40, 60, 80, 100.Duke zbritur me nga 10, 20. (vargu zbritës)Shkruaj në shtylla numrat para e pas sipas grupeve.ParaPasParaPas- 30 -- 20 -- 80 -- 50 -- 60 -- 70 -- 10 -- 40 -- 90 -- 100 -Nxënësit plotësojnë dhe lexojnë numrat e plotësuar para-pas.162


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimParaqiten para nxënësve 2 shufra.- Sa kube kanë dy shufrat? (20 kube)- Sa kube kanë 5 shufra, 7 shufra, 8 shufra, 4 shufra, 9 shufra.Nxënësit shprehin sasinë e numrit të kubeve me numërorët 50, 70, 80, 40, 90.Paraqitet 1 pllakë.- Me sa shufra është formuar pllaka? (10 shufra)Ta formojmë së bashku.Nxënësit radhitin shufrat njëri pas tjetrit gjithsej 10.Mësuesja ka pllakën në dorë.- Sa kube ka pllaka e formuar me 10 shufra? (100)- Sa kube ka pllaka e mësueses? 100 kubeNxënësit shkruajnë në fletore. shufër = 10 kube0 shufra = 1 pllakë10 shufra = 100 kube pllakë = 100 kube1. Në numëratore vendosni 6 kube, 7 kube, 9 kube.- Në cilën shufër i vendosim kubet? Në shufrën e njësheve.2. Në numëratore vendosni 20 kube.- Në cilën shufër e vendosim numrin 20? Në shufrën e dhjetësheve.3. Në numëratore do të vendosim numrin më të madh 100.Numri 100 vendoset në telin ose shufrën e qindësheve.6 kube 2dhj=20kube 1Q=100 kubeQ Dh NJ Q Dh NJ Q Dh NJDetyra 1. Plotësojnë vargun e numrave në boshtin numerik.Lexojnë numrat që mungonin 10, 30, 40, 60, 70, 90.- Me sa është rritur vargu i numrave? Me nga 10.Detyra 2. Lexo njëshet 1, 2... 9. – Cili numër është më i madh se 9?Lexo dhjetëshet 10, 20, 30... 90. – Ç’numër është më i vogël? 10Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësi 1 të nxjerrë 5 shufra. Shoku i bankës 2 shufra më shumë (7)Krahasojmë 0 < 70Nxënësi 1 të nxjerrë 1 pllakë, shoku i bankës 3 shufra më pak.Krahasojmë 100 > 70Vazhdon veprimtaria duke bërë krahasimin e numrave.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 67, ushtrimi A.163


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë shumën e numrave me dhjetëshe të plota.Të paraqesë në boshtin numerik vargun e numrave me dhjetëshe të plota.Të kryejë veprime duke përdorur shufrat dhe numëratoren.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMësimi 10.2Tema: Mbledhja medhjetëshe të plota.mbledhorë, shumëEvokimi: Përvijim i të menduaritVeprimtari me shifra e kube.Nxënësit nxjerrin 3 shufra dhe më pas 2 shufra.- Sa shufra janë gjithsej? 3+2 = 5- Sa kube kanë 3 shufra? (30)- Sa kube kanë 2 shufra? (20) + 2 = 530 + 20 = 50Mbledhor + Mbledhor = ShumëEmërtojnë mbledhorët dhe shumën.Përsëritet veprimtaria me 2 shufra + 5 shufra...Mjete:shufra, kube,numëratoreEvokimi: Përvijim i të menduaritRealizim i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeReflektimi: Rishikim në dysheRealizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Në detyrën 1, nxënësit gjejnë shumat e shufrave8 + 1 = 9 7 + 2 = 9 2 + 1 = 3 etj...- Sa kube bëjnë 8 + 1 = 9 shufra 7 + 2= 9 shufra0 + 10 = 90 kube 70 + 20 = 90 kubeDetyra 2. Plotësojnë numrat në boshtin numerik.Lexojnë vargun e numrave në bosht 0, 10, 20... 90Detyra 3. Paraqitni numrin 30 në numërator.- Sa gogla ka teli i njësheve? (0)- Sa gogla ka teli i dhjetësheve? (3)Shtoni dhe 2 gogla të tjera në telin e dhjetësheve.3 dhjetëshe + 2 dhjetëshe = 5 dhjetëshe30 + 20 = 50DhNj3 shufra + 2 shufra = 5 shufra30 + 20 = 50164


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Përsëritet veprimtaria.Vendosni në numëratore numrin 40.- Si paraqitet numri 40 në numëratore? (me 4 gogla)Shtoni dhe 5 gogla të tjera.- Çfarë numri paraqesin 5 goglat në numëratore? (50)- Sa gogla kemi gjithsej? 4 + 5 = 9- Sa është numri i këtyre goglave 40 + 50 = 90...- Sa gogla kemi në telin e njësheve? (0)Dh NjNë detyrën 2 nxënësit dë fillim nxënësit do të mbledhin vetëm shifrën e parë tënumrit dyshifror të plotë. Pastaj do të mbledhin dhjetëshet e plota.Në detyrën 3, pasi të shohin modelin, do të plotësojnë numrat (me dhjetëshe tëplota) parardhës dhe pasardhës.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Plotësojnë barazimet në fletore+ 40 = 0 + 40 =+ 60 = 50 + 30 =30+50+ 50 = 0 + 20 =80+ 70 = 0 + 50 =Plotësojnë petalet e luleve në dërrasë.Çdo nxënës vendos në një petal çiftet e mbledhorëve.60 70Detyrë shtëpie: në fletoren e punës faqe 67 Detyra B.Mësimi 10.3Tema: Problema medhjetëshe të plotaObjektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të identifikojë të dhënat dhe kërkesën në problema.Të shfrytëzojë të dhënat e problemave për paraqitjen e tyre në skema.Të hartojë problema në situata të thjeshta dhe konkrete nga jeta e përditshme.Koncepte kryesore:Të dhënat, kërkesa, skema.Mjete: objekte të ndryshme.Struktura e mësimit ERR Evokimi: Të nxënit në bashkëpunimRealizim i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotësoReflektimi: Përvijim i të menduaritZhvillimi i mësimitEvokimi: Të nxënit në bashkëpunimPlotësojmë kufizat e shumës ose ndryshesës për të formuar numrat.Punë me grupe.Secili grup plotëson çiftet e kufizave në dërrasë dhe pastaj barazimet i shkruan nëfletore.165


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”_+ __ 60 ++ +__++ ++ ++ 70 _ 80_+_ ++ _Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotësoProblema 1. Lexojmë tekstin e problemave.Të dhënat e problemës.Kërkesa4 arka me mollë të kuqe. - Sa mollë janë në dyqan?2 arka me mollë të verdha.Çdo arkë ka 10 mollë.- Sa mollë janë të kuqe? (40) Pse? Sepse 10+10+10+10 = 40- Sa mollë janë të verdha? (20) Pse? Sepse 10+10 = 20- Sa mollë janë gjithsej? 40+20 = 60 mollë.Paraqesim me diagrame në dy mënyra:60Mollë të kuqeMollë të verdhëM KM V+40 20Mollë gjithsej?40+20=60 MollëNxënësit shkruajnë kërkesën, veprimin, diagramin ose skemën dhe përgjigjenE njëjta rrugë ndiqet dhe për problemën 2.Problema 3. Çfarë të dhënash jep problema?- Ç’tregon numri 70? (Shumë.)- Sa nxënës ishin të klasave të dyta? 30- Ç’tregon numri 30? (Mbledhor.)- Si veprojmë për të gjetur mbledhorin tjetër? 70-30 = 40Shkruajmë kërkesën e problemës? – Sa nxënës janë në klasat e para?Paraqitim me skemë.70 Nx. gjithesej 70 30 Nx.kl.eII30 _?70- 30 =4040Nx. kl.së parëNxënësit plotësojnë në fletore zgjidhjen e problemës.Reflektimi: Përvijim i të menduarit- A mund të hartojmë problema në bazë të skemave të dhëna.Nxënësit duke u bazuar në jetën e përditshme formojnë situata të ndryshme problemore.50 40100 30Grupi A+_Grupi BDetyrë shtëpie: Formuloni dhe zgjidhni një problemë në bazë të skemës:70 20+166


Mësimi 10.4Tema: Zbritja me dhjetëshetë plota167Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë ndryshesat e numrave me dhjetëshe të plota.Të njehsojë zbritjen e numrave me shufra në numëratore dhe boshtin numerik medhjetëshe të plota.Të shpjegojë algoritmet e zbritjes së numrave me dhjetëshe të plota.Koncepte kryesore: Ndryshesë, njëshe, dhjetëshe, kufizaMjete: shufra, kube, numëratoreStruktura e mësimit ERR Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkpunimReflektimi:Rishikim në dysheZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeNxënësit nxjerrin 7 shufra.- Sa kube kemi vendosur mbi bankë? (70 kube)Veçoni 2 shufra nga grupi.- Sa kube kanë 2 shufrat? 20 kubeShkruani barazimet.7 shufra – 2 shufra = 5 shufra70 – 20 = 50 kube.- Çfarë kemi gjetur? (Ndryshesën 50.)Përsëritet veprimtaria. shufra – 6 shufra = 2 shufra80 – 60 = 20 kube.Realizimi i kuptimit: të nxënit në bashkëpunimDetyra 1, në libër. Nxënësit në boshtin koordinativ shohin kërcimin e ketrit. Ata ikryejnë veprimet duke përdorur boshtin.Në detyrën 2 nxënësit në fillim do të kryejnë veprimet me shifrën e parë të numravedyshifrorë me dhjetëshe të plota, e më pas zbritjen e dhjetësheve.Në detyrën 3 nxënësit plotësojnë tabelën, gjejnë shumën ose diferencën në varësitë operatorit të dhënë.Nxënësit plotësojnë barazimet duke vendosur ndryshesat e duhura dhe njehsojnëme gojë. - 2 = 6 5 – 3 = 2 6 – 3 = 38 shufra – 2 shufra = 6 shufra80 – 20 = 609 shufra – 4 shufra = 5 shufra90 – 40 = 50Ushtrim. Paraqitni në numërator numrin 50.- Sa gogla vendosëm në telin e dhjetësheve? 5 gogla- Sa shufra duhet të përdorim? 5 shufraKryejmë zbritjen me shufra5 shufra – 2 shufra = 3 shufra50 – 20 = 30DhNj50- 2030


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Në fillim zbresim njëshet, pastaj dhjetëshet.- Sa është numri i njësheve? 0- Sa gogla kemi vendosur në telin e njësheve? 0Në varësi të kohës mësuesi/ja shkruan në tabelë disa ushtrime. P.sh. vizaton njëbosht numerik dhe me shkumësa me ngjyra shënon dy shigjeta.Vështroni boshtin numerik.- Çfarë tregon operatori ose shigjeta e kuqe? Shumën 90.- Po operatori blu? Kufizën ose mbledhorin 50.- Çfarë duhet të gjejmë? (Ndryshesën ose mbledhorin tjetër.)Plotësojmë barazimin në libër.0 – 50 = 40Reflektimi: Rishikim në dysheNë fletore nxënësit plotësojnë ushtrimet sipas algoritmit të dhënë.80 – 50 = 8 shufra – 5 shufra 0 – 60 = 9 shufra – 6 shufra= 3 shufra = 3 shufra= 30 = 30Në këtë mënyrë nxënësit veprojnë për këto barazime.0 – 30 0 – 4080 – 60 00 – 3070 – 20 0 – 700Në fund të punës nxënësit verifikojnë rezultatin duke shkëmbyer mendime meshokun e bankës.Detyrë shtëpie: fletore pune, faqe 68, detyra C.Mësimi 10.5Tema: UshtrimeObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të interpretojë mbledhjen dhe zbritjen me dhjetëshe të plota duke përdorur tabelën.Të kryejë veprime me dhjetëshe të plota.Koncepte kryesore:zbritja, mbledhja, dhjetëshe të plotaMjete:tabelaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeReflektimi: Imagjinatë e drejtuarEvokimi: Përvijim i të menduaritHapen librat. Në fillim mësuesi/ja ndërton një tabelë me 6 kolona dhe 6 rreshta.168


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”+ 10 20 30 40 5010 20 30 40 50 6020 30 4030 40 50 6040 50 60 70 8050 60 70 80 90 100Nxënësit plotësojnë tabelën duke zbatuar mbledhjen me dhjetëshe të plota. Mësuesi/jabën gjithashtu rikujtimin e zbritjes me dhjetëshe të plota. U kujton atyre se më dhjtëshete plota mund të mbledhim ose zbresim fillimisht shifrën e parë të tyre e më pas numritqë del t’i shtojmë 0. P. sh.:6 - 4 = 2 + 3 = 860 - 40 = 20 0 + 30 = 80Më pas nxënësit punojnë me ushtrimet e librit, të cilat janë të ngjashme me ushtrimetmë sipër.Mësuesi/ja e ndan klasën në dy grupe dhe secilit grup i jep sasi të barabartë ushtrimesh.Grupi që e mbaron detyrën i pari zgjedh tw plotwsojw nw fletore njw nga ushtrimet:80-10=20=30=40=50=20+20=40=50=60=80=Nw ushtrimin B në Fletoren e punës, ata do ta plotësojnë tabelën me aq sa ështënumri në shigjetë, do të kryejnë mbledhje dhe zbritje për secilin rresht.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuarNxënësit të formojnë problema ku të zbatohen këto barazime.60 + 20 = 80 0 – 50 = 20Tërhiqet vëmendja të përdoren relacionet “më pak se”, “më shumë se”.Detyrë shtëpie: Daqe 68, detyra A, fletore pune.169


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Në fund të orës nxënësi duhet të jetë i aftë:Të emërtojë të gjitha mënyrat e përdorura për mbledhjen dhe zbritjen e numrave.Të përdorë trekëndëshin për gjetjen e kufizës së panjohur (shumë, mbledhor, ndryshesë).Të formojë çifte kufizash për të emërtuar shuma dhe ndryshesa me dhjetëshe tëplota.Koncepte kryesore: kufiza, mbledhorë, shumë, ndryshesëStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMësimi 10.6Tema: Emërtimi i kufizavetë mbledhjes dhe të zbritjesMjete:trekëndësh, gërshërë, shirit letreEvokimi: Stuhi mendimeshRealizim i kuptimit: Imagjinatë e drejtuarReflektimi: këmbe në dysheEvokimi: Stuhi mendimeshFtohen nxënësit të emërtojnë disa nga mjetet e përdorura për të kryer veprime menumra.Mendimet e nxënësve vendosen pranë diagramit të paraqitur në dërrasë.me petëzabosht numerikMjetet përveprimet +, -numëratoreSot do të mësojmë dhe një mjet tjetër që quhet trekëndëshi.Realizimi i kuptimit: Imagjinatë e drejtuarParalel me mësuesen në dërrasë, nxënësit në fletore shkruajnë dhe emërtojnëkufizat4 + 5 = 9(mbledhor) (mbledhor) (shumë)Për çdo mbledhje dalin dy zbritje:4 + 5 = 9 9 - 4 = 59 - 5 = 4 (ndryshesë)(shumë) (mbledhor) (mbledhor)Zbritja është veprim i kundërt i mbledhjes.Rezultati në zbritje quhet mbledhorndryshesëdiferencëPërdorim trekëndëshin për të emërtuar kufizat.9- +3 6shufrakube170tabelaNxënësit emërtojnë kufizat:9→ shumë3→ mbledhor6→ mbledhor


Detyra 2. Mbulo me gisht 1070- +40 303080- +Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mendo: 40 + 30 = 70 ose shuma30 + 40 = 70 pra, kufiza që mungon ështëshuma sepse mbledhor + mbledhor = shumë.Mbulo 50.Mendo: 80 – 30 = 50 mungon kufiza ndryshesëose mbledhor.30+50 = 80mungon kufiza mbledhor.Detyra 3. Nxënësit plotësojnë me mbledhor kufizat që mungojnë:5080403030 30Më pas mësuesi/ja merr një shirit, e ndan në 10 pjesë të barabarta dhe shkruan numrame dhjtetëshe të plota, jo të renditura. Nxënësit e presin atë dhe i rendisin numrat.Reflektimi: Këmbe në dysheNjë nxënës thotë:Ndryshesa është 30, cilat janë kufizat?Shoku i bankës përgjigjet:30 = 50 – 2080 – 50Shuma është 90.Gjej kufizat.70 +2040 + 500 + 100 + 6060 – 30mbledhor + mbledhor90 – 60shumë – mbledhor70Kjo veprimtari vazhdon me të gjithë nxënësit.30Fletore pune, faqe 69, nxënësit plotësojnë 2 skemat e para.40Për të emërtuar numrin 40 në etiketë do të70-40 70-30plotësojmë 70 – 30.E njëjta rrugë ndiqet për të gjitha skemat e tjera.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 69, detyra A.Mësimi 10.7Tema: Vetitë e mbledhjesObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të përshkruajë me fjalët e tekstit vetinë e ndërrimit dhe të shoqërimit në mbledhje.Të zbatojë vetinë e ndërrimit e shoqërimit të mbledhjes në bashkësi dhe bosht numerik.Të përdorë vetitë e mbledhjes në ushtrimet e dhëna.Koncepte kryesore: Veti ndërrimi, shoqërimitabelë magnetike, petëza, kube,Mjete:objekte të ndryshmeStruktura e mësimit ERREvokimi: Rishikim në dysheRealizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Përvijim i të menduarit171


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi: Rishikim në dysheVeprimtari me petëza.Veprimi 1.Nxënësit vendosin mbi bankëpetëzat.- Sa petëza janë vendosur mbi bankë? (9 petëza)Shkruhet në dërrasë barazimi: 5 + 4 = 9Vendosni katrorët përpara, ndërroni vendet.- Sa është shuma e petëzave? 9 petëza 4+5 = 9Mësuesja në dërrasë dhe nxënësit në fletore shkruajnë barazimet: + 4 = + 5 = 9 ose 5 +4 = 4 + 5= 9- Çfarë vini re në këto barazime?Kemi ndërruar vendet e mbledhorëve.- A ka ndryshuar shuma? (Jo)Çfarë mund të themi?Po të ndërrojmë vendet e mbledhorëve shuma nuk ndryshon.Përsëritet veprimtaria në tabelë magnetike me objekte të ndryshme.(3+5) = 2 ose 3 + (5+2) = 3 + 7= 10 = 10Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimDetyra 1. Nxënësit gjejnë shumat duke parë zaret. Për çdo rast, sipas modelit, atado t’i ndërrojnë vendin mbledhorëve, për të parë nëse shuma ndryshon.2 + 3 = + 2 = 5- Çfarë vini re? Shuma është e njëjtë.Lexojmë rregullën:Veprimi i mbledhjes gëzon vetinë e ndërrimit.Detyra 2. Plotësojmë boshtet numerike me operatorët.6+45 +10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10(5+1) + 4 = 6 + 45= 105+1+45+ (1+4) = 5 + 50 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 = 10Mbledhorët i kemi shoqëruar me dy mënyra të ndryshme dhe shuma është e njëjtë.- Cili numër është shoqëruar dy herë? Numri 1. + 1 + 4 = 5 + 1 + 4172


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mbledhja gëzon vetinë e shoqërimit.Në dërrasë lexojnë dhe përcaktojnë vetinë e përdorur: + 2 = 2 + vetia e ndërrimit(6+4) + 1 = 10 + 1 = 11 vetia e shoqërimit6 + (4+1) = 6 + 5 = 11 vetia e shoqërimitReflektimi: Përvijim i të menduaritMe numrat (4, 5), (7, 3). Zbato vetinë e ndërrimit.4 + 5 = 5 + = 3 = 3 + 7Me numrat (6, 8, 4). Zbato vetinë e shoqërimit dhe të ndërrimit.p.sh., 6 + 8 + 4 = (6+4) + 8= 10 + 8= 18Ndërro vendet dhe shoqëro mbledhorët.Emërto shumën e mbledhorëve të shoqëruar.Emërto shumën e plotë.Në fletore nxënësit zbatojnë vetinë e ndërrimit dhe të shoqërimit me ushtrimin A, tëfletës së punës, faqe 69.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 69, detyra B.Mësimi 10.8Tema: Krahasimi i dy shumaveObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të shpjegojë me anë të figurave krahasimin e një shume me një numër.Të përdorë shenjat (>,


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Përsëritet veprimtaria duke vendosur kube “më shumë”, “më pak”, apo “aq sa”.Për secilin rast nxënësit krahasojnë shumat dhe barazimet apo mosbarazimet ishkruajnë në fletore.Realizimi i kuptimit: Marrëdhënie pyetje-përgjigjeHapet libri dhe shikojmë figurën e ushtrimit 1.Cilën lojë na kujtojnë këto peshore? (Lojën me shilarëse)A keni luajtur me shilarëse? (Po)Kur shilarësja qëndron në ekuilibër? (Kur në dy anët është e njëjta peshë.)Pra kemi baraspeshë.Shikojmë peshoren e parë.A kemi ekuilibër në këtë peshore? (Jo, sepse 5 > 1 + 3)Pse peshorja e dytë është në ekuilibër? 5 = 1 + 4Ashtu si shilarësja me pesha të njëjta edhe numri 5 është me shumën e mbledhorëve1 +4.Krahasohen dhe 3 + 1 < 5 në peshoren e tretë.Detyra 2. Nxënësit krahasojnë shumën e mbledhorëve me numra natyrorë dhe shenjat(>,


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Plotësojmë numrin 10 si shumë të dy mbledhorëve.10= 9 + 110 10= 8 + 21011= 7 + 310= 6 + 410= 5 + 510 = 4 + 610 = 3 + 710 = 2 + 810 = 1 + 9Emërtojmë numrat deri në 10 si shumë mbledhorësh, ku njëri prej tyre të jetë, 1 p.sh.:10 = 1 + 96 = 1 + 59 = 1 + 85 = 1 + 48 = 1 + 74 = 1 + 37 = 1 + 63 = 1 + 22 = 1 + 1Realizmi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Veprimtari me petëza.Njëri nga nxënësit vendos mbi bankë 9 petëza.Nxënësi tjetër nxjerr 4 petëza.Si do ta gjejmë shumën e tyre? Duke plotësuar 10.9 + 4 = 9 + (1 + 3)= (9 + 1) + 3= 10 + 3= 13Përsëritet veprimtaria me 9 + 6.Nxënësit në fletore dhe mësuesja në dërrasë shkruajnë veprimtarinë e fundit përgjetjen e shumës:9 + 6 = 9 + (1 + 5) - Emërtoj 6 si shumë me dy mbledhorë.= (9 + 1) + - Zbatoj vetinë e shoqërimit.= 10 + - Gjej shumën 9 + 1.= - Shuma e rregullt.Hapet libri.Detyra 1. Nxënësit ndjekin hapat e algoritmit të mbledhjes me mbledhor 9.Në 3 raste nxënësit argumentojnë me gojë mbledhjet me plotësim 10, ku algoritmejanë të plotësuara.Plotësojnë nxënësit algoritmin e fundit 9 + 3.Detyra 2. Çfarë tregojnë rrethorët e kuq? (mbledhorin 9)Po rrethorët blu? (mbledhorin 5)Si është kryer mbledhja 9 + 5?9 + 5 -> emërtohet 5 si shumë, ku njëri mbledhor është 1.↓9 + 1 + 4 = 14175


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Plotësohet dhe rasti tjetër 9 + 4.9 + 1 + 3 = 13Nxënësit plotësojnë me lapsa me ngjyra rrethorët sipër ushtrimeve 9 + 6, 9 + 7.Detyra 3. Nxënësit njehsojnë shumat mbi trupin e çdo kërmilli duke argumentuarmënyrën e plotësimit të dhjetës me gojë.Reflektimi: Rishikim në dysheNxënësit në detyrën 4 në libër plotësojnë kutizat të orientuar nga operatorët embledhjes e të zbritjes.+1 +3+3 +0 -2-2 +1Nxënësit pasi të plotësojnë të dy skemat me kutiza kontrollojnë punën me shokune bankës.Detyrë shtëpie. Fletore Pune, faqe 7, detyra A, B.Mësimi 10. 10Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të plotësojë skemën me të dhënat e problemës, bazuar në figurën e tekstit.Të zbatojë mbledhjen në problema, orientuar nga pyetja kryesore.Të hartojë problema ku zbatohet mbledhja.Koncepte kryesore:Problema.Mjete:tabelë algoritmike, mjete të ndryshme.Struktura e mësimit ERR Evokimi: Stuhi mendimesh.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotëso.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Zhvillimi i mësimitEvokimi: Stuhi mendimeshKujtojmë çfarë kemi mësuar për problemat.Mendimet e nxënësve shkruhen në dërrasë rreth diagramit.të dhëna kërkesame diagrameProblema: ilustrativeme mbledhjeme zbritjeme skema të hapuraRealizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotësoProblema 1. Nxënësit lexojnë tekstin e problemës dhe plotësojnë skemën.176


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”16Ç’numër vendoset në etiketën e parë? (7)7+9 Po në etiketën e dytë? (9)Pse është vendosur shenja + ?7 9Problema ka kërkesë kryesore: Sa janë gjithsej?Nxënësit plotësojnë barazimin në tekst 7 + 9 = 16 guaska.E njëjta rrugë ndiqet dhe për dy problemat e tjera të cilat zgjidhen me veprimin embledhorëve.Kërkesa, veprimi, skema dhe përgjigjja plotësohen në fletore nga nxënësit.Shënim: Kjo bëhet sipas nivelit të nxënësve.Nxënësit i plotësojnë të tri problemat.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Hartojnë problema dhe i zgjidhin në dyshe me diagrame duke i shoqëruar mefigura.9 5+14Sa (gjethe) e sa (lule) janë gjithsej?Në fund nxënësit krahasojnë punën e bërë dhe diskutojnë me njëri-tjetrin.Detyrë shtëpie: Fletore Pune, faqe 71, detyra CMësimi 10. 11Tema: Mbledhja me kalim të 10Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të përshkruajë algoritmin e mbledhjes me kalim të 10-ës ku njëri mbledhor është 8.Të përdorë boshtin numerik për mbledhjen e numrave ku njëri mbledhor është 8.Të njehsojë shumat duke argumentuar me gojë për algoritmin e mbledhjes.Koncepte kryesore: mbledhja, shumë. Mjete: lapsa me ngjyra.Struktura e mësimit ERREvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Realizim i kuptimit: Mendo, analizo, shkëmbe mendimeZhvillimi i mësimitReflektimi: Përvijim i të menduarit.Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeKujtojmë mbledhjen e numrave ku njëri mbledhor është 9.9 + + + 29 + + + 39 + + + 10177


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Emërtoni numrin e dhënë nga mësuesi/ja si shumë dy mbledhorësh ku njëri mbledhortë jetë 2. P.sh. 6 = 2 + 4Mësuesja i jep çdo nxënësi numrin njëshifror. Nxënësi emërton.8 = 2 + = 2 + = 2 + 3 3 = 2 + 19 = 2 + = 2 + = 2 + 2Realizimi i kuptimit: Mendo, analizo, shkëmbe mendime.Në fletore nxënësit shkruajnë barazimet.8 + 5 = 8 + (2 + 3) - Emërtoj 5 si shumë me një mbledhor 2.= (8 + 2) + - Zbatoj vetinë e shoqërimit.= 10 + - Emërtoj 10 si shumë mbledhorësh 8 + 2.= - Shuma e rregullt.Përsëritet rruga e ndjekur për gjetjen e shumës me mbledhorë 8 + 8.Detyra 1, në libër.Sa është numri i makinave? 10.Po numri i akulloreve?Nxënësit argumentojnë duke ndjekur hapat e algoritmit.8 + 3 = 8 + (2 + 1)= (8 + 2) + 1= 10 + 1= 11Plotësojnë algoritmin 8 + 4 dhe argumentojnë.Detyra 2. Nxënësit përdorin lapsin e kuq për të gjetur shumën e numrave 8 + 5 nëboshtin numerik.Me lapsin blu nxënësit gjejnë shumën 8 + 7 në boshtin numerik.Detyra 3. Në trupin e peshqve nxënësit plotësojnë shumat dhe algoritmine shprehin me8 + 9 = (8 + 2) + 8 + 6 = (8 + 2) + 4= = 14Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në faqen 71, Fletore pune, nxënësit plotësojnë detyrën A, ndërsa detyra B do tëpunohet në këtë mënyrë:8 + + 68 + 4 = 8 + (2 + 2) + 6 = 8 + (2 + 4)= (8 + 2) + 2 = (8 + 2) + 4= 10 + 2 = 10 + 4= 12 = 14Plotësojnë boshtet numerike në detyrën C.Bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Fletë pune, faqe 72, detyra D.178


Mësimi 10.12Tema: Mbledhja me kalim të10 (me mbledhor 7)179Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Nxënësi në fund të orës të jetë i aftë:Të interpretojë ndryshe formimin e numrave njëshifrorë ku njëri prej tyre të jetë 3.Të përdorë bashkësitë dhe boshtin numerik për mbledhjen e numrave ku njëmbledhor të jetë 7.Të njehsojë shumat duke interpretuar me gojë algoritmin e mbledhjes.Koncepte kryesore: mbledhor, shumë.Mjete: lapsa me ngjyra.Struktura e mësimit ERR Evokimi: Lojë stafetëRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritReflektimi: Rishikim në dyshe.Zhvillimi i mësimitEVOKIMI: Lojë stafetëPajisen skuadrat me fletë shirit ku secili nxënës ka për të gjetur shumën e dymbledhorëve dhe ia pason shokut, kështu me të gjithë nxënësit vazhdon veprimtaria.9 + 4 = 9 + 7= + 8 = 9 + 2 = 9 + 10=8 + 6 = 8 + 4 = 8 + 5 = 8 + 9 = 8 + 2 =9 + 5 = 9 + 6 = 9 + 3 = 9 + 9 = 7 + 5 =8 + 7 = 8 + 3 = 8 + 8 = 8 + 7 = 7 + 4 =Nxënësit që i pasojnë fletën shokut shkruajnë në fletore formimin e numrave njëshifrorësipas grupeve, ku një mbledhor të jetë 3.4 = 3 + = 3 + = 3 + 55 = 3 + 2 = 3 + = 3 + 6....Realizmi i kuptimit: Përvijim i të menduaritDetyra 1: Nxënësit diskutojnë rreth figurave të tekstit. Shkruajnë në fletore mbledhjene numrave ku një mbledhor është 7 duke treguar me gojë hapat e algoritmit. Sa ështënumri i rikave? (10 + 1 ose 11)Sa është numri i trëndafilave?Nxënësit plotësojnë algoritmin.Emërtojnë me gojë algoritmin.7 + 5 = 7 + (3 + 2) Emërtojmë 5 si shumë mbledhorësh 3 + 2.= (7 + 3) + 2 Zbatojmë vetinë e shoqërimit.= 10 + 2 Emërtojmë shumën 7 + 3.= 12 Emërtojmë shumën e plotë.Detyra 2. Në boshtin numerik nxënësit me ngjyrën e kuqe dhe blu vizatojnë operatorët6, +76 +7Detyra 3. Nxënësit plotësojnë veprimet në petalet e luleve për formimin e numrave15, 16, 18.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”157+8167+9189+9Në fund bëjnë kontrollin e punës duke thënë me gojë algoritmin e mbledhjes.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Në fletore pune, faqe 72, nxënësit plotësojnë detyrën A.Në fletore plotësojnë detyrën B, sipas këtij modeli.7 + 7 + 9+ +7 + 6 = 7 + (3 + 3) + 9 = 7 + (3 + 6)= (7 + 3) + = (7 + 3) + 6= 10 + = 10 + 6= = 16Nxënësit kontrollojnë rezultatet duke bashkëpunuar me shokun e bankës.Detyrë shtëpie: Fletore pune, f. 72 detyra, C, 4 kolonat e para.Mësimi 10.13Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të emërtojë etiketat e diagrameve me të dhënat e problemës.Të zbatojë mbledhjen dhe zbritjen bazuar në kërkesat e problemave.Të hartojë problema ku të zbatohet zbritja.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitproblema180Mjete:petëza.Evokimi: Përvijim i të menduaritRealizim i kuptimit: Të nxënit bashkëpunues.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.EVOKIMI: Përvijim i të menduaritNdahet klasa në tri grupe. Secili grup plotëson barazimet në fletore.Grupi 1 Grupi 2 Grupi 3Mbledhje me Mbledhje me Mbledhje menjë mbledhor 9 një mbledhor 8 një mbledhor 79 + 5 = 9 + 7 = 8 + 6 = 8 + 3 = 7 + 3 = 7 + 9 =9 + 6 = 9 + 8 = 8 + 7 = 8 + 2 = 7 + 5 = 7 + 9 =9 + 4 = 9 + 2 = 8 + 5 = 8 + 8 = 7 + 6 = 7 + 3 =9 + 3 = 9 + 9 = 8 + 4 = 8 + 9 = 7 + 4 = 7 + 10 =Lexojmë rezultatet duke bërë korrigjimin e tyre.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimProblema 1 në libër.Lexohet problema. Identifikohen të dhënat dhe nxënësit plotësojnë etiketat.- 10 është mbedhor apo shumë? (shumë)- Po numri 4? (mbledhor)- Çfarë përfaqëson numri 4? (numrin e vajzave)10- Cila është kërkesa kryesore e problemës?- Sa është numri i djemve?610 – 4 = 6 sepse 6 djem + 4 vajza = 10 fëmijë410-4Nxënësit në fletore shkruajnë kërkesën, barazimin, skemën dhe përgjigjen e problemës.Problemat 2 dhe 3 nxënësit i lexojnë dhe i plotësojnë në heshtje me skema dhe barazime.2. 4 + 6 = 10 libra 3. 9 – 5 = 4 makinaNë fund argumentojnë për mënyrën e zgjidhjes duke identifikuar kërkesat kryesore.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar- Vendos në tabelë magnetike 7 petëza rrethore dhe 6 petëza katrore.- Si mund të hartojmë një problemë?Nxënësit sjellin mendime nga jeta dhe formojnë problemë.P.sh. Ani preu 7 rrethorë. Ina preu 6 katrorë.Sa petëza prenë fëmijët?Rasti II. Shkruaj barazimin në dërrasë.Nxënësit të hartojnë problema duke u mbështetur te barazimet për të dyja grupet:10 – – 7Problemat e secilit grup zgjidhen në fletore pasi të kenë shkruar tekstin e thjeshtë,p.sh.Beni kishte 10 lekë. 3 lekë i harxhoi për fletore.Sa lekë i mbetën Benit?Në fund të orës nxënësit diskutojnë me njëri-tjetrin për punën e bërë me zgjidhjen eproblemit.Lexojnë tekstet e problemave sipas mënyrës së tyre dhe zgjidhjen..Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 72, 3 kolonatë detyrës C dhe detyrën D, faqe 73181


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të përshkruajë algoritmin e mbledhjes me kalim 10, ku njëri mbledhor është 6.Të përdorë operatorin e mbledhjes në boshtn numerik për gjetjen e shumës së dymbledhorëve.Të lidhë shpejt çiftet e mbledhorëve me shumën e dhënë.Koncepte kryesore:Mësimi 10. 14Tema: Mbledhja me kalim të 10(një mbledhor 6)mbledhja Mjete: ngjyra, petëza.Struktura e mësimit ERR Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Rishikim në dysheZhvillimi i mësimitEVOKIMI: Diskutim për njohuritë paraprakeVeprimtari me petëza.Një nxënës nxjerr 6 petëza.Nxënësi tjetër nxjerr 1 petëz më shumë.Sa petëza nxori nxënësi i dytë? 6 + 1 = 7Sa petëza nxorën të dy shokët e bankës?Në bankë bëhet plotësimi i 10-ës me petëza.Në dërrasë mësuesja shkruan algoritmin.6 + 7 = 6 + (4 + 3) Emërtojmë 7 si shumë mbledhorësh 4 + 3.= (6 + 4) + Zbatojmë vetinë e shoqërimit.= 10 + Emërtojmë shumën 6 + 4.= Emërtojmë shumën e plotë.Këto hapa të algoritmit nxënësit i kalojnë me gojë.Vazhdon veprimtaria e petëzave me 6 + 8.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Detyra 1. Nxënësit të gjejnë shumat e objekteve, libra dhe tullumbace, me anë tënumërimit dhe të algoritmit të mbledhjes.-Sa është numri i librave? 6 + 5 sa 10 + 1 ose 11-Sa është numri i tullumbaceve?-Nxënësit plotësojnë algoritmin dhe në fund përgjigjen: 6 + 6 është sa 10 + 2 ose 12.Detyra 2. Me lapsin e kuq nxënësit plotësojnë operatorët e mbledhjes në boshtinnumerik6 + 5 dhe 6 + 6Detyra 3. Nxënësit punojnë duke lidhur shigjetat e kuqe me rrethorët blu.Pas çdo shoqërimi të shigjetës me shumën nxënësit argumentojnë:182


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”8 + 7 është sa 10 + 5 ose 158 + 6 është sa 10 + 4 ose 14 që në këtë rast nuk shoqërohet me asnjë shumë tëdhënë.8 + 8 është sa 10 + 6 ose 16.......Kështu vazhdohet deri në fund.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Në fletë pune, faqe 73, nxënësit punojnë të pavarur duke emërtuar numrat si shumëdy mbledhorësh ku njëri të jetë 4, p.sh.: = 4 + = 4 + 3 = 4 + = 4 + 2Në fletore vizatojnë rrathë dhe plotësojnë algoritmet e detyrës B.6 + 7 + + + 86 + 7 = 6 + (4 + 3) + 8 = 6 + (4 + 4)= (6 + 4) + = (6 + 4) + 4= 10 + = 10 + 4= = 14Nxënësit kontrollojnë punën e bërë me njëri-tjetrin.Detyra C. Punojnë me gojë 3 kolonat duke argumentuar6 + 7 është sa 10 + 3 ose 138 + 6 është sa 10 + 4 ose 149 + 7 është sa 10 + 6 ose 16........Detyrë shtëpie: Detyra C, 4 kolona, faqe 73.Mësimi 10. 15Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të emërtojë shumën në vargun e numrave natyrorë duke zbatuar vetitë e mbledhjes.Të zbatojë mbledhjen dhe zbritjen në problema bazuar te figurat dhe kërkesakryesore e problemës.Të hartojë problema duke shfrytëzuar mjetet konkrete në klasë.tabelë magnetike,Koncepte kryesore: Problema Mjete:objekte të ndryshmeStruktura e mësimit ERR Evokimi: Imagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeReflektimi: Mendo – puno në dyshe – shkëmbe mendimeZhvillimi i mësimitEVOKIMI: Imagjinatë e drejtuarShkruaj në dërrasë vargun e numrave natyrorë:1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7+ 8 + 9 =183


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Si mund të gjejmë shpejt shumat e tyre?Me ç’numra mund të formojmë çifte? (plotësojmë 10)Nxënësit emërtojnë çiftet e kufizave:(1 + 9) + (2 + 8) + (3 + 7) + (4 + 6) + 5 =10 + 10 + 10 + 10 + 5 = 45Çfarë vetie kemi zbatuar? (vetinë e ndërrimit dhe të shoqërimit në mbledhje)Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeProblema 1. A mund të plotësojmë të dhënat e problemës në bazë të figurave? (Po)Si plotësohen ato? (Duke numëruar makinat në shesh.)Nxënësit plotësojnë të dhënat dhe bëjnë zgjidhjen e problemës.4 kamionë + 8 vetura = 12 makinaPse përdorët veprimin e mbledhjes? (Se kërkesa është të gjejmë sa janë gjithsej.)Paraqitni problemën në diagram ose skemë.Nxënësit pasi shkruajnë kërkesën në fletorë përdorin këto diagrame.vetura12 Kamionë veturaKamionë 4 84 84 812makina+4 + 84 + 8Çfarë tregojnë në diagram 4 dhe 8?12Nxënësit përgjigjen mbledhor, nënbashkësi,...makinaDiskutojnë për secilin rast.Problema 2. Nxënësit lexojnë dhe diskutojnë rreth problemës.Sa biskota ka në tavë? (15)Sa biskota hëngrën vajzat? (6)Sa biskota mbetën? (15 – 6 = 9)Nxënësit plotësojnë diagramin me të dhënat në libër pastaj bëjnë zgjidhjen dhe në fletore.Pse përdorët veprimin e zbritjes? (Sepse kërkon sa biskota mbetën.)Problema 3. Nxënësit numërojnë fëmijët në autobus. (12)Numërojnë se sa zbritën dhe zgjidhin problemën të pavarur të shoqëruar me skemë.12Kërkesa, veprimi, skema dhe6përgjigjja plotësohen në fletore.12-6Reflektimi: Mendo / puno në dyshe / shkëmbe mendimeVendos në tabelën magnetike 8 lule dhe 4 flutura.Nxënësit hartojnë problema dhe zgjidhin me gojë.Mund të zbatohet mbledhja dhe zbritja sipas formës së hartuar.Përsëritet veprimtaria duke vendosur në tabelë 9 mollë dhe 4 dardhë.Mendimet e nxënësve mund të jenë të ndryshme.Bëhet vlerësimi i tyre duke stimuluar nxënësit më të saktë.Detyrë shtëpie: Fletore pune, f. 73, detyra Ç dhe f. 74, detyra E.184


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 10.16Tema: ProblemaObjektivat:Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë të dhënat dhe kërkesën e problemës.Të zgjidhë problema në situata konkrete bazuar në figurat e tekstit.Të hartojë problema sipas figurave të tekstit dhe mjeteve rrethanore në mjedis.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitProblema, skema, të dhëna, kërkesaMjete: tabelë magnetike, mjete të ndryshmeEvokimi: Imagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Përvijim i të menduaritEvokimi: Imagjinatë e drejtuarZbulohet dërrasa ku janë shkruar çifte kufizash. Nxënësit me gojë do të emërtojnëndryshe. P.sh.6 + 7 është sa 10 + + 7 = + 4 = + 5 =8 + 9 është sa 10 + + 8 = + 5 = + 6 =9 + 5 është sa 10 + 4... + 9 = + 3 = + 8 =Në problemën 1 nxënësit vendosin të dhënat në etiketat e diagramit.Vendos në dërrasë të dhënat e problemës.( 7, 5) fjongo+Si do të plotësoni diagramin?Nxënësit japin mendim dhe plotësojnë diagramin.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Diskutohet problema 2. Në bazë të figurës nxënësit ndërtojnë skemën.Sa trëndafila janë gjithsej? (15)Sa prej tyre janë të verdhë? (Nxënësit numërojnë 8.)Sa trëndafila janë të kuq? (Nxënësit numërojnë 7.)Po ndryshe si gjejmë numrin e trëndafilave të kuq kur dimë shumën dhe njëmbledhor?Nxënësit vizatojnë diagramin dhe plotësojnë. 15Sa trëndafila ishin të kuq?15 – 8 = 7 trëndafila815-8Ndryshe nga veprimi i detyrës 2 punohet problemi 3.Në bazë të figurës nxënësit numërojnë 7 mace dhe 9 bufë.Çfarë nuk kemi të njohur në problemë? (Sa janë gjithsej?)Si quhen 7 dhe 9? (mbledhorë)Gjejnë shumën 7 + 9 = 16Të njëjtën rrugë ndjekim për problemën 4.Mollëlule7 9167+9185


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Nxënësit argumentojnë rreth zgjidhjes së tyre.Reflektimi: Përvijim i të menduaritA mund të formojnë problema në bazë të diagrameve të dhëna?8 9Grupi A_Grupi B+Nxënësit hartojnë problema me gojë duke u mbështetur në diagramet e dhëna.Në fletore plotësojnë tabelat e mëposhtme.Para29 19 39 49 59 69 78 89PasDetyrë shtëpie :problema, 5, 6 në tekst.Test IV(Kapitujt 9 -10)1. Kalo lapsin mbi vijat e mëposhtme.Me laps të kuq vizato vijat e mbyllura, ndërsa me laps të verdhë vijat e hapura.2. Shih figurën dhe shëno X për përgjigjen e duhur:Bretkosa është në sipërfaqen e jashtme.Tigri është në sipërfaqen e brendshme.Lepuri është në sipërfaqen e brendshme.Lopa është ë sipërfaqen e brendshme.Pelikani është në sipërfaqen e jashtme.3. Numëro sa kube, kuboidë, cilindra, rrathë, trekëndësha, katrorë, drejtkëndëshaka në figurë:186


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Kube Kuboidë Cilindra Rrathë Katrorë Trekëndësha Drejtkëndësha4. a) Vizato pjesën tjetër të figurës. b) Vizato drejtëzën e simetrisë.5. Plotëso etiketat.30806915__6. Njehso duke zbatuar vetinë e ndërrimit dhe të shoqërimit. + 5 + 3 = ( __ + __ ) + __ = + 6 + 4 = ( __ + __ ) + __ =5 + 2 + 3 = ( __ + __ ) + __ = + 4 + 3 = ( __ + __ ) + __ =7. Vendos shenjën ; =. + 3 ......... 15 + 2 2 – 2 ......... 16 – 519 – 5 ......... 14 + + 3 ......... 16 – 18. Mblidh duke plotësuar 5. Mblidh duke veçuar 5.4 + 3 = + 2 =Mblidh duke plotësuar 10. Mblidh duke veçuar 10.9 + 7 = 2 + 5 =9. Gjej numrin e duhur. {6; 7; 8; 9}.8 + __ = - __ = 12 __ + 8 = 17_____ _____ _____10. Për cilat vlera është i vërtetë mosbarazimi {5; 4; 2; 3; }6 + __ > + __ < + __ < 10_____ _____ _____UshtrimiPikëtIntervaliVlerësimi1 2 3 4 5 6 7 8 9 103 5 7 4 6 4 4 4 3 31 - 14 15 – 25 26 – 35 36 - 43Dobët Mjaftueshëm Mirë Shumë mirë187


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”ObjektivatNë fund të kapitullit 11 nxënësi të jetë i aftë:1. Të njohë dhe të krijojë veprime numerike.2. Të zgjidhë ekuacione në bashkësinë e numrave natyrorë nga 1-20.3. Të njohë dhe të krijojë mosbarazime numerike.4. Të zgjidhë inekuacione në bashkësinë e numrave natyrorë nga 1-20.5. Të ndërtojë vargje numerike me operatorë të ndryshëm.6. Të njehsojë shuma dhe ndryshesa me ndihmën e operatorëve, në bashkësinë enumrave natyrorë deri në 20.7. Të interpretojë në tabela lidhjet që ekzistojnë midis çifteve të numrave me shumatdhe ndryshesat e tyre.8. Të tregojë mundësi të ndryshme të emërtimit të një numri (si shumë me 2; 3; 4 mbledhorë)9. Të zgjidhë problema, duke u mbështetur në relacionet “më pak”, “më shumë”, “gjithsej”.10. Të vërë në dukje në problema kërkesat e tepërta dhe ato që mungojnë.Mësimi 11.1Tema: EkuacioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë elementet që mungojnë në figura.Të tregojë që vendosja e elementeve të figurave në kutizat boshe e bën të vërtetëbarazimin.Të krijojë me anë të figurave dhe elementeve përbërës barazime të vërteta.Koncepte kryesore:EkuacioniMjete:Trupi i njeriut i formuar me figura gjeometrike,objekte të ndryshme, petëza plastike.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Imagjinatë e drejtuarEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeZbulohet dërrasa e zezë ku është vizatuar trupi i njeriut me figura gjeometrike.188


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”+ =Çfarë i mungon njeriut në anën e majtë? (këmba)Pjesa e majtë e barazimit a është e barabartë me pjesën e djathtë? (Jo)Çfarë duhet të vendosim në kuti që barazimi të jetë i vërtetë? (këmbën). Evizatojmë.Në tabelë vizatojmë+ =Pjesa e majtë e barazimit a është e barabartë me pjesën e djathtë të barazimit? (Jo)Çfarë mungojnë? (qershitë)Ku duhen vendosur qershitë që barazimi të bëhet i vërtetë? (në katrorin bosh)+=A mund të themi tani që barazimi është i vërtetë? (Po)Barazimin ku një kufizë është e panjohur do ta quajmë ekuacion.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapet libri. Mësuesi/ja nxit nxënsit të rikujtojnë përrallën e Hirushes.- A i vinte kujtdo këpuca e kristaltë?- Po në një barazim, a mund të vendosim çfarëdolloj numri që barazimi të jetë ivërtetë?4 + __ = 10Provoni të vendosni me radhë disa numra.Cili numër e bën të vërtetë barazimin?A është vetëm një numër, apo disa numra që e bëjnë të vërtetë barazimin?Shikojnë me kujdes figurat.- A është i vërtetë barazimi? (Jo)- Krahasoni dy anët e tij.- Çfarë mungon në anën e majtë të barazimit?E vizatojmë atë.Çfarë mund të themi tani? Të dy anët e barazimit janë të barabarta.Po në rastin e dytë çfarë duhet të bëjmë? Të vizatojmë vazon.+ =189


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Nxënësit vizatojnë objektet që mungojnë në kuti që të bëjnë të vërtetë barazimin merrotën e makinës, bishtin e mistrisë, klloçkën, dhe kutinë e shkrepëses.Diskutohet për secilin rast me nxënësit.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuarA mund të ndërtojmë me petëza barazime ose ekuacione?Nxënësit radhisin petëzat në forma të ndryshme.A mund ta plotësojmë barazimin me vizatim?+ =Nxënësit vizatojnë në fletore duke plotësuar në kutizë çatinë e shtëpisë.Detyrë shtëpie: fletë pune, faqe 75, detyra A.Mësimi 11.2Tema: EkuacioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë nga bashkësia e dhënë elementin që mungon në një barazim.Të vizatojë në kuti elementin e duhur që dy anët e barazimit të jenë të vërteta.Të formojë me anë të objekteve të ndryshme ose vizatimit barazime.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitekuacioni.Mjete: objekte të ndryshme, petëza, tabelëmësimore.Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeReflektimi: Rishikim në dysheEVOKIMI: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesja kërkon nga nxënësit të kujtojnë se çfarë dinë për bashkësinë.Në dërrasë dalin disa nxënës dhe u kërkohet të vizatojnë bashkësitë e emërtuaranga vetë nxënësit, p.sh.:Boshe Njësi Frutash Petëzash Lulesh NumrashE njëjta gjë bëhet me nxënësit në fletore.Boshe Njësi Petëzash1,2,4,38,7,5Numrash190


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeHapen librat. Nxënësit vëzhgojnë me kujdes figurat.Pjesa e majtë e barazimit a është e barabartë me pjesën e djathtë? (jo)Çfarë mungon në anën e majtë? (Lulja me 5 petla)Ku e gjejmë atë? (Në bashkësinë e luleve)Nxënësit vizatojnë lulen në katrorin bosh. +=Po në rastin e dytë, çfarë duhet të vendosimnë kuti që të bëjmë të vërtetë barazimin? (rrotën e biçikletës)Ku e gjejmë atë? (në bashkësinë e rrotave)Në rastin e tretë çfarë do të heqim në anën e majtë që ta barazojmë ekuacionin? (1 mollë)+ =Nxënësit vizatojnë në kuti mollën dhe në dy anët barazimi bëhet i vërtetë.Po sikur të marrim nga bashkësia dardhën e ta vendosim në kuti a do të dalë i vërtetëbarazimi? (Jo)Pra në secilin rast nxënësit dallojnë elementin e duhur në bashkësi për të plotësuarkutinë.Në rastin e parë çfarë veçon në bashkësinë e luleve?Nxënësit përgjigjen: lulen me 5 petla, rrotën e biçikletës në bashkësinë e dytë dhemollën në bashkësinë e tretë.Reflektimi: Rishikim në dysheNë bankë nxënësit krijojnë barazime me petëza.Një nxënës nxjerr një trekëndësh dhe një katror.Nxënësi tjetër nxjerr aq sa shoku, por edhe një rrethor.Si bëhet i vërtetë barazimi? (Duke shtuar një rrethor nxënësi i parë)Një nxënës vendos në tabelë magnetike 3 lule.Nxënësi tjetër në anën tjetër vendos dy lule.Çfarë duhet të bëjmë që të dy shokët të kenë numër të njëjtë? Heqim 1 lule në anëne majtë.E vizatojmë me vizatim në fletore.Çfarë duhet të vendosim në kuti? (1 lule)Tani kemi të vërtetë barazimin.Nxënësit diskutojnë për barazimet e krijuara._ =Detyrë shtëpie: Fletore pune, f. 76, detyra A.191


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 11.3Tema: EkuacioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë nga bashkësia e numrave të dhënë vlerën me të cilën bëhet i vërtetë barazimi.Të zgjidhë ekuacione në bashkësinë e numrave natyrorë nga 1-20.Koncepte kryesore:ekuacioni.Mjete:tabela mësimore.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Rishikim në dysheEVOKIMI: Diskutim për njohuritë paraprakeShkruaj në dërrasë ekuacionet5 + □ = 8 4 + a = 9Çfarë duhet të vendosim në kuti që barazimi të jetë i vërtetë? (numrin 3)Si veprojmë për ta gjetur?Nga shuma heqim mbledhorin e njohur dhe gjejmë kufizën e panjohur. P.sh.:5 + □ = 8 5 + □ = 8□ = 8 – 5 Bëjmë provën: 5 + 3 = 8□ = 3 8 = 8A mund të zgjidhni barazimin ku e panjohura të jetë shkronja a? Veprojmë si më sipër.4 + a = + a = 9a = 9 – 4 Bëjmë provën: + 5 = 9a = 9 = 9Pra pasi gjetëm kufizën e panjohur, ne zgjidhëm ekuacionin ose barazimin.Realizmi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapen librat. Çfarë kemi brenda në bashkësi? (numra natyrorë)Mësuesja në dërrasë shkruan bashkësinë e numrave të dhënë në libër dhe ekuacionin poshtë saj.4 + □ = 72, 3, 4, 5Provojmë të gjithë numrat duke i futur në kuti për të zgjidhur ekuacionin.4 + 2 nuk është e barabartë me 74 + 3 është e vërtetë4 + 4 nuk është e vërtetë4 + 5 nuk është e vërtetëPra për cilin numër u bë i vërtetë barazimi? (3)Detyra 2. Veprojmë si në detyrën e parë. Provojmë të gjithë numrat duke i zbritur nganumri 9 dhe ndërtojmë barazimin.9 - □ = 364, 5, 6, 7192


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Vetëm për numrin 6 barazimi është i vërtetë.Detyra 3. Nxënësit punojnë të pavarur dhe pasi plotësojnë argumentojnë rrugën sesi e kanë bërë.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Në fletë pune, faqe 76, punohet detyra A.Nxënësit i plotësojnë barazimet në kufiza duke u mbështetur te bashkësia e numravenatyrorë. {4, 3, 2, 1}6 + □ = 8 12 + □ = 16 19 + □ = 20 ....2 Në fund nxënësit diskutojnë me njëri-tjetrin dhe kontrollojnë punën e bërë.Detyrë shtëpie: Fletore pune, f. 77, ushtrimi B.Mësimi 11.4Tema: InekuacioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të dallojë barazimet nga mosbarazimet.Të shfrytëzojë bashkësinë e numrave natyrorë për të bërë mosbarazimin e vërtetë.Të zgjidhë mosbarazimet me numrat e duhur brenda numrit 20.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitMjete:193petëza □ ○ ∆, tabela mësimoreEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo, shkëmbe mendimeReflektimi: Rishikim në dyshe.EVOKIMI: Diskutim për njohuritë paraprakeVeprimtari me petëza.Një nxënës nxjerr 5 rrethorë.Nxënësi tjetër nxjerr 5 trekëndorë.Krahasojmë: 5 = 5 (barazim)Një nxënës nxjerr 10 petëza.Nxënësi tjetër nxjerr 3 petëza më pak.Krahasojmë 10 > 10 – 3 (mosbarazim ose jo të barabarta)Një nxënës nxjerr 4 dhe 3 petëza.Nxënësi tjetër nxjerr 5 dhe 4 petëza.Krahasojmë: 4 + 3 < 5 + 4 (mosbarazim)Në cilin rast kishim barazime? (5 = 5)Në cilat raste kishim mosbarazime? (10 > 10 – 3 dhe 4 + 3 < 5 + 4)


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Ku ndryshojnë barazimet nga mosbarazimet?Barazim - ku të dyja vlerat e numrave janë të barabarta.Mosbarazim – kur vlerat në të dyja anët nuk janë të barabarta.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo, shkëmbe mendimeDetyra 1. Kemi bashkësinë e numrave natyrorë me numrat {4, 5, 6, 7}. Do të provojmëtë futim në kuti të gjithë numrat për të zgjidhur mosbarazimin.4,5,6,74 + □ > 9 4 + □ < 96, 7 4Provojmë 4 + 4 > 9 nuk është e vërtetë sepse 4 + 4< 9Provojmë 4 + 5 > 9 nuk është e vërtetë sepse 4 + 5 = 9Provojmë 4 + 6 > 9 është e vërtetë sepse 4 + 6 > 9Provojmë 4 + 7 > 9 është e vërtetë sepse 4 + 7 > 9Sipër çdo çifti kufizash mund të vendosim shumën për ta bërë më të lehtë zgjidhjene mosbarazimeve.Edhe për detyrën 2 ndiqet e njëjta rrugë duke provuar të gjithë numrat në kuti për tëbërë të vërtetë mosbarazimin.Në rastin e parë cilët numra e bënin të vërtetë mosbarazimin? Numrat 6 dhe 7.Po për 4 + □ < 9 e bënte vetëm 4.Për 8 - □ > 4 e bëjnë të vërtetë numrat 2, 3.Reflektimi: Rishikim në dysheNxënësit plotësojnë detyrën A, në Fletore pune në këtë mënyrë {5, 4, 3, 2}6 + □ > 9 6 + □ < 9_________________Për cilët numra është i vërtetë mosbarazimi?Provojmë me tentativë 6 mblidhet me + 5, + 4, + 2, + 3 dhe vetëm për + 5, + 6 ështëi vërtetë mosbarazimi. Krahasojmë me vëmendje rastin e dytë.Me tentativë e bën të vërtetë mosbarazimin numri 2.Nxënësit të pavarur plotësojnë dy rastet e tjera dhe në fund diskutojnë me njëri-tjetrinpër punën e bërë.Detyrë shtëpie: Fletore pune, f. 77, detyra B.194


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 11.5Tema: Të kontrolloj njohuritë emiaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë me anë të shenjave (>, 20Shohim me kujdes krahasimet e shkruara në dërrasë. Ç’tregon shenja ( = )?(Barazime)Po shenjat (>, 13 5 + □ < 138Me tentativë provojmë + 6, + 7, + 8, deri sa të shkruajmë te shuma 13 për ekuacionin.E njëjta gjë ndodh dhe për rastin e dytë.Provojmë me tentativë të gjithë numrat e bashkësisë për të bërë të vërtetë mosbarazimin.195


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”5 + □ > 13 është numri 9 sepse 5 = 9 > 13Rastin e tretë 5 + □ < 13Cilët numra e bëjnë të vërtetë mosbarazimin? 6 dhe 7sepse 5 + 6 = 11 < 135 + 7 = 12 < 13Detyra 2. Edhe sa do t’i shtojmë numrit 60 që të japë numra më të mëdhenj se 80?(40, 30)Sa duhet t’i heqim numrit 90 që të japë numrin 60? (30)Detyra 3. Edhe sa duhet t’i shtojmë 8 të bëhet 13?Fjala “aq” zëvendësohet me kuti ose x dhe shkruajmë në dërrasë ekuacionin:8 + □ = 13 -> do të gjejmë □ ose mbledhorin□ = 13 – 8 -> nga shuma heqim kufizën e njohurMbledhori është □ = 5 provojmë 8 + 5 = 1313 = 13X është një simbol. Ai zëvendëson kutinë.17 – x = Prova:x = 17 – 9 zëvendësojmë x me 8 -> 17 – 8 = 9x = 8 prova = 9Reflektimi: Rishikim në dysheSi më sipër nxënësit zgjidhin dhe tri rastet e tjera të ushtrimit 3.□ + 12 = 18□ + 3 = 1416 - □ = 8Zgjidhim ekuacionet në fletore dhe plotësojmë në tekst kufizën e panjohur Në fundnxënësit diskutojnë për përfundimet e gjetura.Detyrë shtëpie: faqe 78, detyra A dhe B.Mësimi 11.6Tema: ÇiftimiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të shoqërojë me diagrame numrin me shumat përkatëse në situata të thjeshta.Të lidhë në diagrame shumat dhe ndryshesat e njëjta.Të ndërtojë vargje numerike me operatorë të ndryshëm.Koncepte kryesore:çiftimiMjete:Etiketa numrash, tabela mësimore.Struktura e mësimit ERREvokimi: Imagjinatë e drejtuarRealizim i kuptimit: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe mendimeReflektimi: Lojë në çifte196


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi: Imagjinatë e drejtuarMe çiftet e numrave (8, 7), (9, 5), (9, 7), (10, 5) gjej shumën, ndryshesën, dhe bëjkrahasimin.(8, 7) shuma -> 8 + 7 = ndryshesa -> 8 – 7 = krahaso 8 > 7(9, 5) shuma -> 9 + 5 = ndryshesa -> 9 – 5 = krahaso 9 > 5Në fund nxënësit pajisen me nga një numër p.sh. 16, 18, 14, 15.... Kërkohet të gjejnë nga 2 ose 3 kufiza, p.sh.: 16 = 8 + 8; 16 = 8 + 4 + 4; 18 = 10 + 5 + 3; 18 = 10 + 8....Ndryshesat janë 5, 10, 12. Gjeni nga 2 kufiza, p.sh:5 = 7 – 2 ose 8 – 310 = 12 – 2 ose 20 – 10Realizimi i kuptimit: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe mendimeLexojmë titullin e mësimit.Çiftim do të thotë të gjesh vlera të barabarta me numrin e dhënë.Nxënësit shoqërojnë numrat sipas modelit pasi të kenë gjetur me mend shumën e tyre.12 + + 3 + + 7 + 4 + 20 + 6 + Në detyrën 2 nxënësit lidhin shumat dhe ndryshesat me vlera të njëjta.Për të qenë më të saktë u kërkohet të vendosin sipër çdo çifti kufizash shumënose ndryshesat dhe pastaj nxënësit lidhin barazimet, p.sh.:(17)(15)12 + 19 – 4(15) (17)13 + 2 20 – 3Detyra 3. Duke vëzhguar vargun e numrave zbulojnë operatorët rritës ose zbritës.2 . 5 . 8 -> vargu rritet me operatorin + 3+ 3 + 320 . 18 . 16 -> vargu zvogëlohet me operatorin – 2– 2 – 2Reflektimi: Lojë në çifteÇdo çifti nxënësish u jepet një numër, p.sh.: 14, 16, 18, 20...Kërkohet që të njëjtin numër ta emërtojmë në shuma mbledhorësh të ndryshëm, p.sh.:14 16 207 + 7 9 + 5 10 + 6 9 + 7 12 + 8 15 + 5Kjo lojë organizohet me të gjithë nxënësit duke shpallur në fund nxënësit më të shpejtëdhe më të saktë në përgjigjet me gojë sidomos ata nxënës që emërtojnë numrin me 3mbledhorë.Detyrë shtëpie: faqe 78, detyra A.197


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 11. 7Tema: OperatoriObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë operatorët e mbledhjes dhe të zbritjes në vargje numerike.Të njehsojë shuma dhe ndryshesa me ndihmën e operatorëve deri në 20.Të përcaktojë operatorët e kundërt të mbledhjes dhe të zbritjes në bashkësinë e numravenatyrorë.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitoperatorë të mbledhjes dhe zbritjes.Mjete: Tabela mësimore, lapsa me ngjyra.Evokimi: Imagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Përvijim i të menduaritEvokimi: Imagjinatë e drejtuarNë fletore të klasës nxënësit shkruajnë vargjet e numrave të filluar nga mësuesja, si:0, 3, 6, __, __, __, __, ...20, 15, __, __, __, ...Pasi i plotësojnë vargjet sipas rregullëst që zbuluan i lexojnë ato. 0, 3, 6, 9, 12, 15, 18,...Si mund ta quajmë vargun e parë? (varg rritës)Si është rritur vargu? me + 3Lexojnë vargun e dytë: 20, 15, 10, 5, 0...Çfarë kanë zbuluar nga ky varg? (është varg zbritës me – 5)Një nxënës thotë numrat çift: 0, 2, 4, 6, ..... 20Ç’zbulojmë nga numrat çift? (rriten me + 2)Nxënësi tjetër zvogëlon vargun 20, 18, 16, .... 0Çfarë ndodhi në këtë varg? (u zvogëlua me – 2)Nxënësit shkruajnë në fletore numrat çift dhe tek me vargje rritëse dhe zvogëluesederi në 20.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimNë detyrën 1 në libër lexojnë detyrën e plotësuar dhe arrijnë në konkluzionin se:Operatori i kundërt i mbledhjes është zbritja. P.sh.:+4+58 1210-4-5 15......Në detyrën 2 operatori i kundërt i zbritjes është mbledhja, p.sh.:-5-49 418+4+4 14Në detyrën 3 nxënësit plotësojnë ushtrimet duke emërtuar shumat dhe ndryshesate duhura në bazë të operatorëve të mbledhjes dhe zbritjes.Ndërkohë plotësojnë dhe operatorin e kundërt.+7-31114- 4Në fund nxënësit lexojnë ushtrimin dhe argumentojnë rreth mënyrës së kryerjes.198


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Reflektimi: Përvijim i të menduaritNë fletore të klasës nxënësit do të zbatojnë mbledhjen dhe zbritjen në boshtin numerik,në bazë të ushtrimeve të dhëna në dërrasë:8 + 4 12 - 5Vizatojnë boshtet numerike dhe me anë të lapsave të kuq e blu vizatojnë operatorë+ , -Në boshtin numerik me mbledhje cilët ishin operatorët që përdorët? + 8, + 4Po në rastin e dytë? + 12, - 5Kontrollojnë punën e bërë duke bashkëbiseduar me njëri-tjetrin.Në fund bëhet dhe vlerësimi i punës.Detyrë shtëpie: Fletore pune, f. 79, detyra A.Mësimi 11. 8Tema: Veprime me operatorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të përshkruajë veprimet në tabela me operatorë të mbledhjes dhe të zbritjes.Të njehsojë në diagrame mbledhjen dhe zbritjen me operatorë deri në numrin 20.Të konkludojë me anë të operatorëve në tabela dhe diagrame se mbledhja ka veprimtë kundërt me zbritjen dhe anasjellas.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitveprime me operatorë (+, -)Mjete:fisha të përgatitura, tabela mësimore.Evokimi: Lojë në grupeRealizimi i kuptimit: Imagjinatë e drejtuarReflektimi: Përvijim i të menduaritEVOKIMI: Lojë në grupeShpërndahen fisha të përgatitura nga mësuesja ku nxënësit do të plotësojnë në tabelashuma, ndryshesa dhe kufiza të panjohura në bazë të operatorëve.Grupi i luleve Grupi i yjeve Grupi iflamurëve+ + - 2 + 2 + -115 18 ? 12 __ ? 6 __ ?16 __ __ __ __ __ __13 __ __ __ __ __ __17 __ __ __ __ __ __Çdo nxënës i secilit grup do të lexojë me radhë nga një shumë, një ndryshesë osenjë të panjohur (kufizë).Në fund shpallet grupi më i saktë.199


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizimi i kuptimit: Imagjinatë e drejtuarHapet libri dhe vëzhgojmë me kujdes diagramet.Rasti i parë dhe i dytë në diagram kë kemi të panjohur? (shumën) sepse 12 + 3 ->15 ose 8 + 5 -> 13. Po në rastin e tretë çfarë do të gjejmë me anë të operatorit – 4?(ndryshesën 11)Vëzhgojmë rastin e katërt të cilin e shkruajmë në dërrasë.□ – 5 -> 4Cili është operatori i kundërt? + 5Nxënësit plotësojnë diagramet duke gjetur me mend operatorin e kundërt □ + 6 ->14 => 14 – 6 = 8. Pra numri 8 është kufiza e panjohur që quhet mbledhor.Kështu veprohet dhe për diagramin e fundit□ + 8 -> 12□ – 8 -> 12Nxënësit lexojnë me radhë nga 1 ushtrim për të kontrolluar diagramet e plotësuaratë operatorëve + 3 ->, - 4 ->, - 6->, + 5 ->.Nxënësit pasi vendosin shumat dhe ndryshesat në tabela kontrollojnë veten dukepërdorur me mend operatorin e kundërt, për të parë saktësinë e punës.Reflektimi: Përvijim i të menduaritMësuesi/ja kërkon nga nxënësit të tregojnë se ku kemi mësuar ta përdorimoperatorin.Përgjigjet janë: në bosht numeriknë diagramenë tabelaNë fletoren e klasës nxënësit do të japin 1, 2 ose 3 shembuj, sipas shkollës osenjohurive në përdorimin e operatorëve me mbledhje e zbritje.Në fund secili lexon punën e bërë duke argumentuar se në cilat raste ka përdoruroperatorët.Detyrë shtëpie: fletë pune faqe 79.Mësimi 11. 9Tema: RelacioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë lidhjet e mundshme midis elementeve të dy bashkësive.Të përdorë shigjetën për të lidhur çiftet e mbledhorëve me shumën që i korrespondon.Të interpretojë në tabela lidhjet që ekzistojnë midis çifteve të numrave me shumatdhe ndryshesat e tyre.Koncepte kryesore: relacioni, lidhja.Mjete: Fletë A4 e përgatitur.Struktura e mësimit ERR Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Organizuesi grafik i analogjisë200


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeNë një diagram janë shkruar emrat e 5 nxënësve të klasës.Në anën tjetër kemi një diagram bosh ku secili nxënës, krahas emrit të tij, shkruanemrin e mamit të tij. p.sh.:Beni shkruan emrin emama Marës, ose Miraka mama Shpresën, Era kaDritën....A është e vërtetë se çdo element i bashkësisë së parë lidhet vetëm me një elementtë bashkësisë së dytë? Po.Formojmë çiftet që lidhen: (Beni, Mara); (Mira, Shpresa)....E njëjta gjë ndodh me çiftet e numrave.Vendoset korrespondenca midisçifteve të kufizave dhe numrit natyrornë anën tjetër në diagram.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapet libri dhe lexojnë titullin “Relacioni”.Relacioni është lidhja ose korrespondenca që bëhet mes elementeve të dy bashkësive.Çfarë është shkruar në trupin e varkave? (Çifte mbledhorësh.)Po mbi trupin e velave? Numra natyrorë.Do të gjejmë korrespondencën që kanë në mes tyre varkat me velën përkatëse.4+9Lexojmë 4 + 9 = 13 lidhet me velën me numër 13.Lexojmë 12 + 6 = 18 lidhet me velën me numër 18.Nxënësit krijojnë lidhjen që ekziston mes varkave me velë përkatëse me anë tëshigjetave dhe në fund i lexojnë këto relacione me zë të lartë për të korrigjuar veten.Reflektimi: Organizuesi grafik i analogjisëRelacionet mund të shprehen dhe në tabela.Nxënësi do të interpretojë lidhjen që ekziston midis çifteve të numrave me shumatdhe ndryshesat përkatëse. Pajisen nxënësit me fletë A4 me këtë tabelë.10 15 1613 – 3 X13 + 2 X16 – 6 X12 + 4 X18 - 2 X13Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 80.201BoraMiraEraAniRei12+6NoraShpresaDritaEnxhiAna(2,4)(5,3)(4,5)(6,3)1856789Nxënësi vendos x në kutizën kurealizohet analogjia mes shumës apondryshesës së numrave natyrorë.Veprimi i parë 13 – 3 = 1 atëherëposhtë numrit 10 vendosim x.Veprimi i dytë 13 + 2 = 15 atëherëposhtë numrit 15 vendoset x, kështuplotësohet e gjithë tabela.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 11. 10Tema: Numërimi me nga 2, 5 dhe 10Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të emërtojë vargje numerike me operatorët + 2 me numra natyrorë deri në 20.Të njehsojë shumat në vargje numerike me operator + 5, + 10 me numra natyrorë derinë 100.Të krijojë vargje me operatorët + 2, + 5, + 10 me numra natyrorë deri në 100 menumërim zinxhir.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitNumërim me nga 2, 5, dhe 10Mjete: Tabela mësimoreEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritReflektimi: Rishikim në grup.Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeNumëro me nga 1.Vazhdojnë të gjithë nxënësit të thonë nga 1 numër:, 2, 3, 4, 5, 6, 7, ....., 20Numëro me nga 2.Përsëri vazhdon numërimi zinxhir nga nxënësit:2, 4, 6, 8, 10, ..... 20Numëro me nga 5.Vazhdon numërimi nga nxënësit përsëri zinxhir 5, 10, 15, 20... vazhdon deri te nxënësii fundit.Po kështu veprojmë me numërimin me 10.Me cilin numër vargu rritet më shpejt? (me 10)Me cilin numër vargu rritet më ngadalë? (me 1, 2)Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritHapet libri. Detyra 1.Nxënësit shikojnë figurat dhe plotësojnë në libër duke numëruar 2, 4, 6, 8, 10, 12,14, 16, 18, 20. Nxënësit plotësojnë me të njëjtën mënyrë detyrën 2.Numërojnë në fillim me gojë dhe më pas i shkruan në doreza numrat me vargunrritës me nga 5.5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50.Detyra 3. Nxënësit numërojnë me nga 10 dhe plotësojnë numrat në kapele.10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.Kur përdorim numërime me nga 10? Kur numërojmë kube te shufrat dhjetëshe tëplota etj.Kur përdorim numërime me nga 2? (kur lexojmë numrat çift dhe tek) p.sh., 2, 4, 6, 8,10,..... ose 1, 3, 5, 7, 9, 11 .... Nxënësit bëjnë numërime.202


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Reflektimi: Rishikim në grupNe fletoren e klasës nxënësit plotësojnë vargjet duke zbatuar operatorët+ 2, + 5, + 10, - 10.Janë dhënë:+2 +23 5 7 ........5+510 +5 15 ........-5 -5+26 8+210 ........50 45 40 ........Nxënësit plotësojnë duke numëruar me nga 2, me nga 5, me nga 10 ose duke zbriturme nga 5. Për nxënësit cilësorë rritja është e pakufizuar. Në fund nxënësit numërojnëvargjet e plotësuara në fletore duke u vetëkontrolluar.Detyrë shtëpie: Fletë pune, faqe 81.Mësimi 11.11Tema: Veprime me tabelaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të interpretojë ndryshe përbërjen e numrit në tabelat e dhëna.Të njehsojë shumat dhe ndryshesat në tabela brenda numrit 20.Të vërë në dukje se një numër mund të formohet me 2, 3, dhe 4 mbledhorë tëbarabartë.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitshumë, ndryshesë, tabela, mbledhorë të barabartë.Mjete:tabela mësimore, fisha të përgatitura, ngjyra.Evokimi: Loja stafetëRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritReflektimi: Rishikim në grupEvokimi: Loja stafetëSecili grup pajiset me fishën e letrës ku do të kryejë ushtrimet për formimin e numrit.Grupi 1Grupi 2Grupi 312 15 18 20 1612 15 18 20 1612 15 18 20 16Çdo nxënës plotëson figurën përkatëse dhe ia pason shokut të tij.Ndërkohë deri në përfundim të lojës nxënësit shkruajnë ushtrimet e dhëna në dërrasë: – 2 – 4 = – 4 – 1 =17 – 2 – 3 = – 3 – 2 =20 – 5 – 3 = – 7 – 1 =203


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritHapet libri. Nxënësit do të përcaktojnë çiftet e numrave që i korrespondon çdo katrorinë tabelë dhe do të shënojë shumat përkatëse. Numri 6 mblidhet me 3, 4, 5,7 dhe vendosen shumat 9, 10, 11, 13.Në tabelën e dytë nxënësit realizojnë zbritjen brenda numrit 20, p.sh.:- 4 6 2 318 14 12 16 1520- Çfarë kemi të panjohur në këtë tabelë? (ndryshesën)Pasi bindemi që nxënësit plotësojnë korrespondencën e çifteve të numrave në zbritjelihen të punojnë të pavarur.Detyra 2. Vëzhgojmë vargjet e numrave dhe zbulojmë si janë formuar ato.Vargu i parë 12, 10, 8 ... kemi varg zbritës me – 2.Vargu i dytë 20, 30, .... varg rritës me operator + 10.Kështu zbulojmë dhe dy vargje të tjera me + 5, - 2.Nxënësit plotësojnë të pavarur vargjet e numrave.Detyra 3. Lexojmë dhe shikojmë formimin e numrit 12 me dy, tre dhe katër mbledhorëtë barabartë.Shohim numrin 15.Cilët janë mbledhorët e barabartë që e formojnë? (5 + 5 + 5)A mund të formohet me dy mbledhorë? Jo, se është numër tek.Po numri 189 çfarë numri është? Numër çift.Si formohet 18 me mbledhorë të barabartë? = 9 + 9 18 = 6 + 6 + 6 18 = 3 + 3 + 3 + 3 + 3 + 3Kështu veprojmë dhe për numrat 10, 16, 20.Reflektimi: Rishikim në grupNë dërrasë janë shkruar ushtrime ku ka kufizë të panjohur mbledhorin, shumën dhendryshesën.□ + 6 = 12 16 - □ = 8 □ – 10 = 8□ – 7 = 7 12 +□ = 20 □ – 8 = 412 - □ = 2 13 - □ = 10 15 + 1 = □15 - □ = 13 □ + 12 = 15 16 + 4 = □Nxënësit shkruajnë në fletore ushtrimet dhe kufizën e panjohur e shkruajnë me njëngjyrë të gjelbër ose të kuqe.Në fund nxënësit lexojnë detyrën e plotësuar dhe bëjnë kontrollin e punës.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 81, 4 tabelat.204


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 11. 12Tema: Emërtimet e një numriObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të shpjegojë se numri mund të jepet si shumë me mbledhorë në forma të ndryshmedhe si ndryshesë.Të gjejë numrin kur ai jepet si shumë mbledhorësh të barabartë, si shumë mbledhorështë ndryshëm, me një mbledhor 5 ose 10 dhe si ndryshesë.Të tregojë mundësi të ndryshme të emërtimit të një numri (dhe me 3 mbledhorë).Koncepte kryesore:Emërtime të ndryshme të numritMjete:etiketa me numra deri në 20.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Rishikim në dysheEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeParaqitet me etiketë para nxënësve numri 8.Kërkohet nga nxënësit të tregojnë si formohet ky numër:4 + 4 -> kemi shumë mbledhorësh të barabartë.8 5 + 3 - > kemi shumë me një mbledhor 5.6 + 2 -> kemi shumë me dy mbledhorë të ndryshëm.10 – 2 -> si ndryshesë.Pasi formohet numri nga nxënësit, përgjigjet shkruhen në dërrasë.Për secilin rast tregohet mënyra e emërtimit. Vazhdon veprimtaria edhe për numrin 7.Tërhiqet vëmendja që te numrat tek nuk ka shumë mbledhorësh të barabartë.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimDetyra 1 në libër.Nxënësit evidentojnë të katër rastet e formimit apo emërtimit të numrit 6.Emërtojmë sipas modelit të mësipërm numrat 12, 14, 15 dhe 18.12 = 4 + 4 + = 6 + 8Si mbledhor të barabartësi shumë mbledhorësh të ndryshëm15 = 10 + = 20 – 2Si shumë me një mbledhor 10 si ndryshesëDetyra 2. Në fillim do të gjejmë numrin në kutitë boshe, bazuar në shumën e mbledhorëveapo ndryshesën. Numrat janë 20, 17, 14, 11.Nxënësit emërtojnë mënyrën e formimit të tyre.Detyra 3. Shkalla e vështirësisë është më e lartë sa shikojmë shenjën e barazimit.Çfarë na kërkohet të vendosim në kutizat boshe?8 + 10 = 9 + □ 9 + 7 = 8 + □205


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Të vendosim numrat e duhur që barazimet të jenë të vërteta.8 + 10 = 9 + ? (9) 9 + 7 = 8 + ? (8)18 16 16Pasi plotësohen kutitë emërtohet numri në forma të ndryshme.8 + 10 + 9Si shumë me një mbledhor 10.Si shumë me mbledhorë të barabartë.Detyra 5. Nxënësit do të emërtojnë numrat si shumë me 3 mbledhorë, p.sh.:13 = 5 + 5 + 3 ose 6 + 6 + 1 ndryshe 4 + 4 + 5.Nxënësit i formojnë sipas dëshirës numrat 14, 15, 17, 16, 11.Detyra 6 plotësohet duke formuar numrat me mbledhorë më të vegjël se 10.Kontrollohet puna e bërë duke aplikuar lexim zinxhir të emërtimit të çdo numri.Reflektimit: Rishikim në dysheJepni shembuj të emërtimit të numrit sipas modelit, p.sh.: = 7 + 7 -> mbledhorë të ndryshëm14 = 5 + 9 -> një mbledhor 514 = 10 + 4 -> një mbledhor 1014 = 2 + 2 -> mbledhorë të ndryshëm14 = 20 – 6 -> si ndryshesëKështu veprojnë nxënësit edhe për numrat 18, 12, 16 në fletore të klasës. Çdo nxënësnga dy numra. Kontrollohet detyra duke ndërruar fletoren me shokun e bankës.Detyrë shtëpie: Fletë pune, faqe 82.Mësimi 11.13Tema: KrahasimiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të japë shembuj të krahasimit të dy bashkësive.Të aplikojë shenjën e barazimit dhe mosbarazimit për të krahasuar dy shuma osenjë shumë me një ndryshesë.Të hartojë me çifte numrash në të gjithë rastet shumat, ndryshesat dhe krahasimete mundshme.Koncepte kryesore:KrahasimiMjete:petëzaStruktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritReflektimi: Rishikim në dysheEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeVeprimtari me petëza.Njëri nxënës nxjerr mbi bankë 8 petëza. Shoku i bankës nxjerr 3 petëza më shumë.1 - Krahasojmë në dërrasë: 8 < 8 + 3206


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Një nxënës nxjerr mbi bankë 5 dhe 4 petëza. Shoku i bankës nxjerr 6 dhe 3 petëza.2 - Krahasojmë 5 + 4 = 6 + 3Një nxënës nxjerr 10 – 2 petëza. Shoku i tij vendos 10 dhe 2 petëza.3 – Krahasojmë: 10 – 2 < 10 + 2 (Nxënësit diskutojnë rreth veprimtarisë.)Rasti I 8 < 8 + 3 - Kemi krahasuar një numër me një shumë.Rasti II 5 + 4 = 6 + 3 – Kemi krahasuar dy shuma.Rasti III 10 – 2 < 10 + 2 – Kemi krahasuar një ndryshesë me një shumë.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduaritDetyra 1 në libër. Nxënësit rendisin në kutitë me katër numrat me dhjtetëshe tëplota numrat nga më i vogli te më i madhi. Për çdo numër që shënojnë në rreth atavënë një vizë numrit (si shembulli).Detyra 2. Nxënësit pasi vendosin shumat në kuti, vendosin kryq në alternativën eduhur duke pohuar sipas rastit.Detyra 3. Pasi nxënësit plotësojnë kufizën e panjohur arrijnë në konkluzionin se nganjë mbledhje dalin 2 zbritje.Detyra 4. Me çiftin e numrave (7, 8) nxënësi do të vërë në dukje se zbatohenkëto raste.7 + 8 = 15 -> gjejmë shumën(7, 8): 8 + 7 = 15 -> zbatojmë vetinë e ndërrimit7 < 8, 8 > 7 -> krahasuam8 – 7 = 1 -> gjetëm ndryshesënSa më e madhe është 8 se 7? (1)Sa më shumë është 8 nga 7? (1)Sa më e vogël është 7 se 8? (1)Sa më pak është 7 nga 8? (1)Detyra 5. Kujtojmë rastet e krahasimit të numrit si shumë, si ndryshesë.Detyra 6. Nga një mbledhje numrash dalin dy zbritje.9 + 8 = 1717 – 9 = 817 – 8 = 9Reflektimi: Rishikim në dysheNë fletore nxënësit do të paraqesin çiftet e numrave (16, 4), (17, 3), (18, 6) sipas modelit:(16, 4)16 + 4 = 20 -> shuma4 + 16 = 20 -> veta e ndërrimit16 > 4 -> krahasimi4 < 16 -> krahasimi16 – 4 = 12 -> ndryshesaSi kjo mënyrë do të plotësohen dhe dy rastet e tjera me çiftet e numrave.Në përfundim të punës nxënësit në bashkëpunim me shokun e bankës korrigjojnëgabimet.Bëhet vlerësimi i punës së bërë.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 82, detyra 1, 2, 3.207


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 11. 14Tema: Çfarë mund të gjesh?Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të përshkruajë me fjalët e tekstit problema të thjeshta duke dalluar të dhënat dhekërkesat e saj.Të shpjegojë në problema relacionet “më shumë se”, “më pak se”.Të zgjidhë problema të thjeshta në situata konkrete.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitKërkesat në problemaMjete:tabelë, objekte të ndryshme.Evokimi: Diskutim për njohuritëRealizim i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoReflektimi:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeShkruhet në dërrasë çifti i numrave (8, 5).Çfarë mund të themi për këta dy numra? (Nuk janë të barabarta.)Shkruhen mendimet në dërrasë pranë çiftit të numrave.(8, 5):janë numra të ndryshëm si shumë 8 + 5 = 138 > 55 < 88 – 5 = 3Ndërtojmë një problemë me numrat (8, 5) ku të përdorim fjalët më shumë, më pak.Nxënësit japin mendime të ndryshme, p.sh.:Beni ka 8 lekë. Mira ka 5 lekë. Sa lekë ka më shumë Beni se Mira?8 lekë – 5 lekë = 3 lekë- Përdorni fjalën “më pak se” p.sh.:Vera vizatoi 8 lule. Ina vizatoi 5 lule. Sa lule më pak vizatoi Ina se Vera?8 lule – 5 lule = 3 lule.- Përdorni fjalën gjithsej.Nxënësit në zgjidhje të problemës do të kryejnë veprimin e mbledhjes. 8 + 5 = 13Realizim i kuptimit: Vëzhgo dhe analizoHapet libri dhe lexojmë problemën 1. Nxënësit identifikojnë të dhënat në problemë. kotele qenushëProblema 2. Me të dhënat e plota mund të formojnë pyetjen kryesore.1. Sa kafshë ka gjithsej dyqani? + 3 = 10 kafshëProblema 3. Përdorni relacionin “më shumë se” që do të thotë të krahasojmë tëdhënat e problemës.1. Sa kotele ka më shumë se qenushë?208


7 – 3 = 4 kotele më shumë.Problema 4. Përdorni rastin tjetër, relacionin “më pak se”.1. Sa qenushë ka më pak se kotele? – 3 = 4 qenushë më pak.Cilat ishin të dhënat e problemës? (7 kotele, 3 qenushë)Sa kafshë ishin gjithsej? (10 kafshë)Sa kotele ishin më shumë se qenushë? (4 kotele)Sa qenushë ishin më pak se kotele? (4 qenushë)Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Reflektimi: Përvijim i të menduaritFormoni një problemë me këto të dhëna.Paraqesim në tabelën magnetike 9 lule dhe 6 flutura.Rikujtojmë me çiftin e numrave (9, 6).Çfarë mund të gjejmë?- Të gjejmë shumën gjithsej.- Përdor fjalët “më shumë se”.- Përdor fjalët “më pak se”.Nxënësit formojnë dhe zgjidhin problemën duke përdorur një nga këto kërkesa.Në fund secili nxënës përshkruan dhe paraqet punën e bërë në fletore.Bëhet vlerësimi i punës së nxënësve.Detyrë shtëpie: Fletë pune, faqe 82.Mësimi 11. 15Tema: Plotëso të dhënat e problemësObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë të dhënat dhe kërkesën kryesore në problema.Të vërë në dukje të dhënat që mungojnë në problema.Të hartojë të dhënat që mungojnë në problema për të bërë të mundur zgjidhjen e tyre.Koncepte kryesore:Problema. Të dhënat që mungojnë.Mjete:Tabela mësimore, shkumësa me ngjyra.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Realizim i kuptimit: Vëzhgo, shkëmbe mendimeReflektimi: Përvijim i të menduarit.Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeParaqes në dërrasë me shkumësa me ngjyra 8 lule të kuqe dhe 4 lule të verdhame diagram.lule të kuqe8 4+lule të verdha209


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Cilat janë të dhënat e problemës? (8 lule, 4 lule)Cila është kërkesa kryesore?Sa lule janë gjithsej? 8 + 4 = 12 lulePërdor relacionin “sa më shumë”...? 8 – 4 = 4Përdor relacionin “sa më pak”...? 8 – 4 = 4Realizim i kuptimit: Vëzhgo, shkëmbe mendimeHapet libri dhe nxënësit lexojnë titullin e mësimit.Çfarë kupton nga titulli? (Problemës i mungojnë të dhënat.)Lexojnë problemën 1.Cilat janë të dhënat në problemë? 9 pikëCila është kërkesa e problemës? Sa pikë fitoi skuadra në të dyja pjesët e lojës?A mund të zgjidhim problemën? Jo, sepse nuk mund të zgjidhet me një të dhënë.Plotësojmë problemën me të dhënën që i mungon (pjesa e dytë e lojës 7 pikë).Zgjidhja është: Sa pikë fitoi skuadra në të dyja pjesët e lojës? + 7 = 16 pikëE njëjta rrugë ndiqet për problema të tilla.Problema 2. Numri i kapeleve që u qepën paradite është e dhëna e parë.A mund ta zgjidhim problemën pa të dhënat e tjera? (jo)Çfarë duhet të bëjmë? (Të plotësojmë të dhënat që mungojnë)Veprohet kështu dhe për problemën e tretë.Konkluzioni: Pa të dhënat e domosdoshme nuk mund të zgjidhim problema.Reflektimi: Përvijim i të menduaritHapet fleta e punës, faqe 83.Në fletore nxënësit do të shkruajnë detyrën A.Shtojmë të dhënat e domosdoshme:(në raftin e dytë janë 7 libra).Pastaj mund të bëjmë zgjidhjen e problemës:Sa libra kanë të dyja raftet?8 + 7 = 15 libraPra, pa të dhënat e nevojshme nuk mund të kryejmë asnjë lloj veprimi.Në fund të punës nxënësit ndërrojnë fletoret me shokun e bankës dhe korrigjojnëpunën e bërë.Detyrë shtëpie: fletë pune, faqe 83, problemat B, C.210


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësimi 11. 16Tema: Hiq të dhënat e tepërtaObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë të dhënat në problemat e thjeshta.Të vërë në dukje të dhënat e tepërta në problemat e thjeshta.Të japë mendime për heqjen e të dhënave të tepërta dhe vendosjen e të dhënaveqë mungojnë në problema.Koncepte kryesore:të dhënat e tepërta në problema.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEVOKIMI: Përvijim i të menduaritVendosen në tabelë magnetike:8 trekëndorë dhe 9 katrorë .Mjete: tabela mësimore, objekte të ndryshme.Evokimi: Përvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Vëzhgo dhe analizoKërkohet të formojmë 1 problemë duke përdorur 8 trekëndorë dhe 9 katrorë si tëdhëna të problemës.Nxënësit mund të përdorin si kërkesa kryesore.- Sa petëza janë gjithsej?- Sa trekëndorë ka më pak se katrorë?- Sa katrorë ka më pak se trekëndorë?Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapet libri dhe nxënësit lexojnë titullin e mësimit.Çfarë na le të kuptojmë titulli i mësimit? Se problemat që do të shohim kanë tëdhëna të tepërta.Problema 1. Nxënësit lexojnë problemën në heshtje.Cilat janë të dhënat e saj?7 fëmijë, 2 prindër, 2 djem.Cila është kërkesa kryesore? (Sa vajza ka familja?)Cila është e dhëna e tepërt? (2 prindër)Nxënësit plotësojnë përgjigjen e problemës.Problema 2. Nxënësit lexojnë në heshtje dhe qarkojnë të dhënat e tepërta melapsin e kuq. (185 cm i gjatë)Pastaj kryejnë zgjidhjen e problemës.2 gola + 4 gola = 16 golaProblema 3. Cilat janë të dhënat e tepërta?Nxënësit lexojnë dhe qarkojnë 50 kg pastaj zgjidhin problemën.30 thasë + 40 thasë = 70 thasëProblema 4. Në këtë problemë nxënësit do të vënë në dukje më shumë të dhëna të211


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”tepërta, me të cilat nxënësit mund të ngatërrohen. (i orës 8; i orës 11; 54 pasagjerë)Ndërhyn mësuesja: Treni i parë kishte 8 vagonë.Treni i dytë kishte 2 vagonë më pak.Kjo problemë është e një shkalle vështirësie më të lartë.Zgjidhet me 2 kërkesa.1. Sa vagonë kishte treni i parë? 8 – 2 = 6 vagonë2. Sa vagonë kanë të dy trenat? 8 + 6 = 14 vagonëPlotësohen të dhënat në libër.Reflektimi: Vëzhgo dhe analizoNë fletë pune punohet problema A.Nxënësit shkruajnë problemën në fletore.Qarkojnë me laps të kuq të dhënat e tepërta.Në dyqan kishte 12 arka.Bëhet zgjidhja e problemës.Sa fruta kishte në arkën e vogël? mollë + 6 portokalle = 14 frutaPasi përfundojnë zgjidhjen e problemës, nxënësit shkëmbejnë mendime me shokëte klasës për mënyrën e zgjidhjes.Detyrë shtëpie: fletë pune, faqe 84.Mësimi 11. 17Tema: Të kontrolloj njohuritë e miaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të plotësojë në tabela kufizat e panjohura me ndihmën e operatorëve.Të vërë në dukje të dhënat e tepërta dhe ato që mungojnë në problemat e tekstit.Të modifikojë të dhënat dhe kërkesën e problemës për ta zgjidhur atë.Koncepte kryesore:Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitprobleme me të dhëna tepër, që mungojnë.Mjete:212Tabela mësimore, fletë A4.Evokimi: Rishikim në grupRealizim i kuptimit: Vëzhgo, analizo.Reflektimi: Përvijim i të menduaritEvokimi: Rishikim në grupKlasa është e ndarë në grupe dhe çdo grup do të bëjë në fletën A4 formimin e numrittë dhënë në petalet e luleve me një mbledhor të panjohur.Secili përfaqësues i grupit do të shkruajë mendimin e shokut për të plotësuardetyrën.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”1512681518 910711139165 768121410175138I jepet fjala secilit përfaqësues grupi dhe shpallet grupi “më i shpejti, më i sakti”.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizoHapet libri. Nxënësit plotësojnë tabelat me anë të operatorëve + 4, + 6.Çfarë mungon në tabelën e parë? (shuma dhe mbledhori)Po në tabelën e dytë? (mbledhorët)Problema 1. Lexojnë problemën me kujdes për të bërë identifikimin e të dhënave.A mund të bëjmë zgjidhjen e problemës? (Jo)Pasi e plotësojmë problemën me të dhënën që i mungon bëjmë zgjidhjen e saj. harabela + 4 dallëndyshe = 12 zogjVëzhgojmë me kujdes problemën 2 dhe dallojmë të dhënën e tepërt që është “2 kg”,pastaj bëjmë zgjidhjen e saj. + 8 = 14 lloje tortashNë problemën 3 nxënësit punojnë të pavarur. Bëjnë zgjidhjen e problemës pasiheqin të dhënën e tepërt që është “2 nxënës”. + 11 = 19 nxënësPasi përfundojnë problemat lexojnë dhe diskutojnë duke argumentuar rreth zgjidhjeve.Në detyrën e fundit nxënsit duhet të ndërtojnë dhe të zgjidhin barazimet me numratme dhjetëshe të plota, duke u mbështetur në figurat.Reflektimi: Përvijim i të menduaritNë fletoren e klasës nxënësit do të punojnë ushtrimet e dhëna në dërrasë.Detyra është në formë gare, “kush është më i shpejti, më i sakti”.14 – 3 = + 8 = + 5 = 2 = __ + __ + __16 – 4 = + 7 = + 6 = = __ + __ + __17 – 6 = + 5 = + 2 = = __ + __ + __18 – 7 = + 9 = + 4 = = __ + __ + __Nxënësit sipas radhës së përfundimit të detyrës do t’u përgjigjen 10 fakteve tëmbledhjes me gojë dhe në fund bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Fletore pune, faqe 85, detyra 1, 2.213


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”ObjektivatNë fund të kapitullit 12 nxënësi të jetë i aftë:1. Të dallojë ngjarjet e sigurta, të mundura, dhe të pamundura në një ndodhi.2. Të shpjegojë cilësitë e përbashkëta dhe të veçanta në një mori sendesh.3. Të përdorë grafikun për emërtimin e numrit të objekteve.4. Të krahasojë me anën e grafikut sasinë e objekteve në një bashkësi të caktuar.5. Të përdorë të dhëna nga një situatë konkrete për ndërtimin e grafikut.Mësimi 12.1Tema: Të përdorim shprehjen e duhurObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të shpjegojë në situatë konkrete ndodhitë e ngjarjes (e sigurt, e mundur, e pamundur).Të dallojë se një ngjarje është e sigurt, e mundur, e pamundur.Të përshkruajë ngjarje që janë të sigurta, të mundura, të pamundura.Koncepte kryesore:shprehjet: e sigurt, e mundur, e pamundur.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Lojë në dysheRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeEVOKIMI: Lojë në dysheÇdo çift nxënësish pajiset me një monedhë 50 lekë.Nxënësit në bashkëpunim me njëri-tjetrin do të hedhin monedhën 50 lekëshe 5 herë.Njëri nxënës kërkon të bjerë leku.Nxënësi tjetër kërkon të bjerë stema.Fiton nxënësi që i ra 3 herë ose më shumë leku ose stema, d.m.th. në lojë mund tëndodhë që leku ose stema mund të bjerë edhe 4 ose 5 herë.Pra do të themi është ngjarje e mundur.A mund të qëndrojë monedha në ajër? (Jo)Çfarë ngjarje është kjo? (ngjarje e pamundur)Cila është ngjarje e sigurt në këtë lojë: a do të bjerë leku në tokë?Atëherë ç’ngjarje kemi në këtë lojë?Kemi ngjarje: të mundur, të pamundur, të sigurt.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapet libri dhe shikojmë figurën 1.Bisedojmë me nxënësit për figurën e parë.214


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”A është e sigurt që nesër do të lindë dielli? Po, është e sigurt.A është e mundur që në verë të bjerë borë? (E mundur.)Lexon pyetjen. Pas ditës vjen nata? (E sigurt.)Nxënësit ngjyrosin përgjigjen e sigurt.Figura e dytë: Macja mund të flasë si ti? (Jo)Ajo është kafshë dhe kafshët nuk flasin.Figura 3: Tani mund të kapë një top të kuq?Ngjarja është:- e sigurt- e mundur-e pamundurNxënësit ngjyrosin ngjarjen e mundur.Diskutojnë edhe për rastin e figurës së fundit dhe zgjedhin alternativën e ngjarjes sëmundur.Reflektimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeKërkohet nga nxënësit të përcaktojnë me shprehjen e duhur ngjarjen e sigurt, emundur, e pamundur.Pas ditës së hënë vjen e marta? □Pas verës vjen vjeshta? □A mund të fluturojnë njerëzit? □A mund të jetojë njeriu pa ajër? □Ditën e hënë mund të bjerë shi? □Pushimet verore do t’i kaloni në plazh? □Pas çdo fjalie pyetëse nxënësi në kutitë boshe do të përgjigjet sipas ngjarjes me njëshkronjë për ngjarjen e sigurt do të vendosë S, të mundurën M, dhe të pamundurën P.Në fund bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Detyra A, tek fletorja e punës.Mësimi 12.2Tema: KukafshehthiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë situata konkrete: një ngjarje të sigurt, të mundur, të pamundur.Të vërë në dukje se ngjarja e ndodhur në një situatë konkrete është e sigurt, e mundur,e pamundur.Të përshkruajë ngjarje që janë të sigurta, të mundura, të pamundura.Koncepte kryesore:shprehjet: e sigurt, e mundur, e pamundur.Mjete:petëza ∆, □, ○, vazo, tabela mësimore.Struktura e mësimit ERREvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Përvijim i të menduarit215


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Zhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeNë një vazo të mbyllur dhe jo të tejdukshme futen 3 rrethorë të kuq dhe 3 rrethorë blu.I përzien me dorë një nxënës dhe do të nxjerrë një rrethor.A mund të dalë rrethor blu? (E mundur.)A mund të dalë rrethor i kuq? (E mundur.)A mund të dalë trekëndësh ose katror? ( E pamundur,)A mund të dalë një petëz rrethore? (E sigurt.)Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimNë tekst nxënësit vëzhgojnë figurën me vëmendje dhe plotësojnë kutitë boshesipas alternativës që mendojnë ata, p.sh:Për ngjarje të sigurta vendosin S, ngjarje të mundura vendosin M dhe ngjarje tëpamundura vendosin P.Fëmija me sy të mbyllur do të kapë një mace. PFëmija me sy të mbyllur mund të kapë një fëmijë.Fëmija me sy të mbyllur mund të kapë një fëmijë biond.Fëmija me sy të mbyllur mund të kapë një fëmijë me syze.Detyrë: Këto shprehje të mësipërme nxënësit i shkruajnë në fletore dhe pastajdemonstrojnë lojën symbyllas. Para se të mbyllë sytë nxënësi që di të kapë shokëtshikon me kujdes të gjithë shokët dhe objektet që ka përreth.Për rastin e parë: Fëmija do të kapë një mace. Pse i themi ngjarje e pamundur?(Nuk ka mace.)A mund të kapë një fëmijë? (E mundur.)Diskutohet për secilin rast pasi përfundon loja dhe plotësohen kutitë boshe në krahtë shprehjes me shenjat: M – e mundur; P – e pamundur, S – e sigurt)Reflektimi: Përvijim i të menduaritNxënësit ndahen në tre grupe dhe secilit grup i jepet të shkruajë tri raste për secilënngjarje.Për ngjarje të sigurt mund të shkruajë:1. Java ka 7 ditë.2. Lepuri ka 4 këmbë.3. Të dielën nuk shkoj në shkollë.Ngjarje të mundura: - Muaji ka 30 ditë.-Në orën 12 unë ha drekë.-Nesër do të jetë kohë me shi.Ngjarje të pamundura: - Peshku jeton pa ujë.-Në Hënë ka jetë.-Durrësi është kryeqytet i Shqipërisë.Në fund të orës secili nxënës jep nga një rast për secilën ngjarje: S, M, P.Bëhet vlerësimi i nxënësve dhe jepen detyra.Detyrë shtëpie: Fletë pune.216


Mësimi 12. 3Tema: Të dhënatLibër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë cilësitë e sendeve dhe t’i emërtojë ato.Të shquajë në një sasi objektesh cilësitë e përbashkëta të tyre.Të përcaktojë objektet në situatë konkrete sipas tri cilësive (formë, madhësi, ngjyrë).Koncepte kryesore:Mjete:cilësitë, karakteristikat.Petëza, lodra dhe objekte të ndryshme, ngjyra.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Stuhi mendimiRealizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje – përgjigjeReflektimi: Përvijim i të menduaritEvokimi: Stuhi mendimiSi detyrë shtëpie nxënësve u është dhënë të sjellin një lodër që u pëlqen më shumë.Secili nxënës thotë emrin e lodrës, ndërsa mësuesja plotëson diagramin me emrine lodrave.robotdominoshahpatinakukullLodra:motor kamionëarushëqenushlepurushmakinëpistoletë (lodër)217Nxënësit vendosin lodrat në një tavolinëpara klasës të grupuar sipas përbërjes:Lodra me pelush, me rrota, plastike,dhe lojëra tavoline, d.m.th., që luhet nëtavolinë me to.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje – përgjigjeDetyra 1. Nxënësit shikojmë me vëmendje lodrat që janë në tekst pasi kanë lexuaredhe detyrën. Ç’cilësi të përbashkët kanë? Janë lodra.Përse shërbejnë? Për t’u argëtuar.Ku dallojnë lodrat nga njëra-tjetra?Nxënësit mund të përgjigjen nga:formangjyramadhësiapërbërjaVëzhgojnë me vëmendje lodrat.Në sa grupe mund t’i ndajmë ato? (Në tri grupe.)Qarkoni me lapsa me ngjyra sipas kutive (të verdhë, blu, dhe të kuq).Çfarë lodrash mund të lidhen me kutinë e verdhë?Nxënësit përgjigjen: lodrat me pelush.Po në kutinë blu? (Lodrat me rrota.)Po në kutinë e kuqe? (Lojëra tavoline.)Nxënësit qarkojnë dhe lidhin lodrat me kutitë përkatëse.Tani do të qarkoni të gjitha lodrat me figurat e tekstit.


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Çfarë u formua? (Bashkësia e lodrave.)Si quhen grupet brenda bashkësisë? (Nënbashkësi.)Nxënësit i emërtojnë: - nënbashkësia e lodrave pelush.- nënbashkësia e lodrave me rrota.-nënbashkësia e lojërave të tavolinës.Detyra 2. Vëzhgoni me kujdes figurën.Çfarë të dhënash të përbashkëta ka delja dhe deveja? (Kanë 4 këmbë.)Ç’të përbashkët ka bufi dhe lakuriqi i natës? (Kanë 2 këmbë.)Reflektimi: Përvijim i të menduaritVeprimtari me petëza.Vendosni mbi bankë petëza trekëndore.Ç’të dhëna kanë petëzat që nxorët? (Janë trekëndorë.)Vendosni mbi bankë petëza katrore të mëdha. FormaÇ’të dhëna ju kujtojnë këto petëza?modeliNxirrni mbi bankë petëza rrethore, të vogla, blu.Ç’duhet të kujtojmë për të zbuluar kërkesën? (formë, madhësi, ngjyrë).Pra të dhënat janë: Forma, Madhësia, Ngjyra.Vazhdon veprimtaria dhe me petëza të tjera.Bëhet vlerësimi i veprimtarisë.Detyrë shtëpie: Fletë pune.Mësimi 12. 4Tema: T’u përgjigjemi pyetjeveObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë numrin e objekteve të paraqitura në figurat e tekstit ose në situata konkrete.Të përdorë grafikun për të shprehur numrin e dhjetësheve.Të krahasojë me anë të grafikut sasinë e caktuar me anë të relacioneve “më shumëse”, “më pak se”.Koncepte kryesore:Paraqitja grafike e Mjete: lodra, lapsa me ngjyra,të dhënave.tabela mësimore.Struktura e mësimit ERR Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimReflektimi: Rishikim në dysheZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeU kërkohet nxënësve të tregojnë ç’lloje kafshë lodra kanë në shtëpi.Mësuesja thotë emrin e kafshëve, nxënësit ngrenë dorën.Zogj kanë 3 nxënës.Breshka kanë 2 nxënës.Qen kanë 7 nxënës.Peshq në akuarium kanë 8 nxënës.218


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mace kanë 5 nxënës.Të dhënat janë regjistruar në dërrasë në këtë mënyrë.Zogj -> 3 nxënës Qen -> 7 nxënës Mace -> 6 nxënësBreshka -> 2 nxënës Peshq -> 8 nxënësNxënësir diskutojnë me njëri-tjetrin për kujdesin ndaj tyre.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimHapet libri dhe shikojmë me kujdes figurën.Identifikojmë numrin e kafshëve dhe llojin e tyre.Në anën tjetër shikojmë me vëmendje tabelën ose grafikun me kuti me ngjyra tëndryshme sipas shtyllave.Marrëveshja e dhënë në libër është 1 kuti = 1 kafshë.A janë 5 zogj në figurë? (Jo)Po sa janë? (Një zog)Atëherë do t’i vendosim X (kryq) katër kutive dhe do të lëmë një kuti.Marrim peshkun në shtyllën e dytë.Kemi të ngjyrosura 8 kuti. A kemi 8 peshq në akuarium? (Jo)Sa peshq janë? (2). Sa kuti do t’i shënojmë me kryq? (6 kuti)Po breshka sa janë? (1 breshkë)Nxënësit heqin me kryq kutitë e tepërta.Vazhdon veprimtaria duke identifikuar numrin e maceve, të qenushëve dhe derrkucëve.Paraqitet në fletore grafiku me të dhënat e reja sipas figurave të kafshëve.Punohet paralelisht, mësuesja në dërrasë dhe nxënësit në fletore.Cilët kafshë janë me numër të barabartë?Nxënësit përgjigjen: zogjtë, breshkat, macet, qentë dhe derrat.Cilët kafshë janë më shumë? Peshqit.Detyra 2. Nxënësit lexojnë fjalitë dhe përcaktojnë me anë të ngjyrave ngjarjet: emundur, e pamundur, e sigurt. Për secilin rast argumentojnë përgjigjet.Reflektimi: Rishikim në dysheBëhet një anketim me nxënësit për mënyrën e ardhjes në shkollë.Përgjigjet e tyre regjistrohen në grafikun e paraqitur në dërrasë nga mësuesja.Me autobus – 8 nxënës.Me makinë – 9 nxënës.219


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Me biçikletë ose motor – 3 nxënës.Me këmbë – 5 nxënës.Nxënësit ngjyrosin grafikun sipas të dhënave në fletën A4 të përgatitur më parë.Pastaj diskutojnë.Me cilin mjet udhëtimi vijnë më shumë nxënës?Me cilin mjet udhëtimi vijnë më pak nxënës?Krahasojnë të dhënat: 8 < < > < 5 > > < > 3Në fund këmbejnë fletën A4 me shokun e bankës dhe kontrollojnë të dhënat eparaqitura, ngjyrosjen, krahasimin.Detyrë shtëpie: Fletë pune, detyra A.Mësimi 12. 5Tema: T’u përgjigjemi pyetjeveObjektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:Të identifikojë objektet sipas cilësisë së tyre të përbashkët.Të përdorë grafikun për emërtimet e numrit të elementeve në një bashkësi objektesh.Të krahasojë me anë të grafikut sasinë e objekteve të një bashkësie të caktuar.Koncepte kryesore:paraqitja grafike.Mjete:lapsa me ngjyra, vizore, tabela mësimore.Struktura e mësimit ERRZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprakeRealizim i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeReflektimi: Përvijim i të menduaritEVOKIMI: Diskutim për njohuritë paraprakeBëhet një sondazh me nxënësit për llojin e ushqimeve që kanë me vete për nëpushimin e gjatë.Vendosin mbi bankë ushqimet.220


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Mësuesja shkruan në dërrasë emrat e tyre:Biskota, patatina, fruta, çokollata, hamburger.Numërojmë sa nxënës kanë këto lloje ushqimesh dhe rezultatet i vendosim në tabelë.biskotapatatinafrutaçokollatahamburgerDuke shikuar grafikun, cili ushqim është më i preferuar për nxënësit? (Frutat.)Cili ushqim është më pak i preferuar? (Patatinat.)Realizim i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeHapet libri dhe nxënësit shikojnë me vëmendje dhomën e Jonës dhe Benit.Cila dhomë ka lodra më shumë?Nxënësit, pasi i numërojnë, përgjigjen: dhoma e Jonës.Cili nga fëmijët ka më shumë makina? (Jona)Çfarë mungojnë në dhomën e Jonës? (topat)Sa lodra ka Jona? (5 lodra)Po Beni? (5 lodra)Çfarë mund të themi? (Jona ka aq lodra sa Beni.)Sa makina ka Beni? (4 makina.) Po Jona? (8 makina.)Krahasojmë numrin e makinave. < 8 ose 8 > 4Çfarë lodre ka më shumë në dhomën e Benit?Në dhomën e Benit ka 2 topa më shumë se në dhomën e Jonës.Nxënësit plotësojnë me shkrim ose tekst përgjigjet e pyetjeve.Reflektimi: Përvijim i të menduaritParaqitni me diagram nxënësit e klasës suaj sipas ngjyrës së flokëve.Nxënës me flokë të verdhë – 12.Nxënës me flokë të zeza – 6.Nxënës me flokë gështenjë – 8.Nxënësit plotësojnë diagramet sipas mënyrës së tyre të përcaktimit të ngjyrave.221


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Bëhet krahasimi i elementeve të bashkësisë së nxënësve, p.sh:2 > < 2 > 8 < 12 > < 12Bëhet vlerësimi i punës së bërë.Detyrë shtëpie: Fletë pune, detyra B.Mësimi 12. 6Tema: Në këndin e lojëraveObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:Të shpjegojë me anë të grafikut numrin e elementeve të një bashkësie.Të përdorë të dhënat nga një situatë konkrete për të ndërtuar grafikë.Të krahasojë me anë të grafikut sasinë e objekteve në bashkësi të ndryshme.Koncepte kryesore:Mjete:Paraqitja grafikepeteza, dhe objekte të ndryshme ,tabelë mësimoreStruktura e mësimit ERREvokimi: Përvijim i të menduarit. Diagrami.Realizimi i kuptimit: Paraqitja grafike. Diagrami.Reflektimi: Organizuesi grafik i analogjisë.Zhvillimi i mësimitEvokimi: Përvijim i të menduarit. Diagrami.Në tabelën magnetike vendosim bashkësitë e objekteve.6 5 7 693Nxënësit vizatojnë grafikun në fletore dhe duke përdorur të dhënat e bashkësive, tëcilat i paraqesin në diagrame.222


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”987654321Cila bashkësi ka më shumë elemente? (Bashkësia e flamujve.)Cili grafik është më i gjatë? (Grafiku me flamuj.)Çfarë është paraqitur më pak në grafik? (Lulet.)Bëhet krahasimi i numrit të elementeve duke parë grafikun.Realizim i kuptimit: Paraqitja grafike. DiagramiLexohet detyra 1 në heshtje.Nga leximi mësuam se:5 nxënës luajtën me diskun fluturues.Me makina luajtën 4 nxënës.Me varka luajtën 6 nxënës.Me karrige fluturuese luajtën 2 nxënës.Me kuaj luajtën 3 nxënës.Nxënësit plotësojnë grafikun sipas numrit të nxënësve.Cila është loja më e pëlqyer?Cila është loja më pak e pëlqyer?Nxënësit krahasojnë: > > 2 2 < > 2 ...4 < 2 < 2 < Nxënësit plotësojnë grafikun me ngjyrosje.Detyra 2.Në këtë grafik nxënësit shohin në tabela numrin e fotove që ka bërë çdo nxënës.Kush kishte bërë foto më shumë? (Moza)Kush kishte bërë foto më pak? (Era)Krahasojmë numrin e fotove. < < 2 < < 7 ... > > 2 > 5223


Libër mësuesi për tekstin “<strong>Matematika</strong> 1”Reflektimi: Organizuesi grafik i analogjisëPara klasës dalin 6 nxënës me emrat:Beni, Era, Nora, Mira, Olti, EnisaKërkojmë që për një minutë të kujtojnë numrin e këngëve që kanë mësuar dhe dinët’i këndojnë.Beni - 5 këngë.Era - 8 këngë.Nora - 9 këngë.Mira - 6 këngë.Olti - 4 këngë.Enisa - 7 këngë.Duke u mbështetur tek të dhënat e vendosura në dërrasë nxënësit bëjnë paraqitjengrafike të tyre.Bëhet vlerësimi i punës së bërë.Detyrë shtëpie: Fletore pune, detyra C.224

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!