мустаҳкам оила – ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш гарови

ижтимоий ва маънавий қадриятларни ўзгартиради, маънавий қизиқиш ваэҳтиёжлар доирасини торайтиради 1 .Бундай оилалардаги носоғлом ғайритабиий ахлоққа зид бўлганмуносабатлар, низолар, жанжаллар ва келишмовчиликлар оилада оилааъзоларининг ўртасида бир-бирига нисбатан қўполликнинг мавжудлигиоилада носоғлом муҳитнинг вужудга келишини таъминлайдиган омилларсаналади. Ҳолбуки, ушбу ҳолатлар кўпинча ташқаридан аҳил кўринганоилаларга ҳам хосдир уларни ўз вақтида аниқлаш ва кучсизлантиришчораларини амалга ошириш лозим.Таҳлиллар шуни кўрсатмоқдаки, ҳозирги кунда оилада содирэтилаётган зўравонликларнинг асосий қисми мунтазам равишдаичкиликбозликка руъжу қўйган шахслар ва ишсизлар томонидан содирэтилмоқда. Бундай нохуш ҳолатларга чек қўйиш, тўғрироғи, уларнинголдини олиш учун, авваламбор, оила мустаҳкамлиги ва барқарорлигигаунинг тўлиқ ва мукаммал бўлишига эришиш 2 учун энг аввало оиладасоғлом маънавий муҳитни шакллантириш лозим. Зеро, оиладаги соғломмаънавий муҳит одамийлик, инсонпарварлик муносабатлари оиладатарбияланаётган фарзандларнинг ижтимоий-руҳий хусусиятларига ижобийтаъсир кўрсатиб оила мустаҳкамлигини таъминлашга хизмат қилади.Оилада носоғлом турмуш тарзининг шаклланишида оиладаги шахсларўртасида вужудга келадиган ижтимоий муносабатларнинг ўрни каттаҳисобланади. Ушбу муносабатлар шахсда ижобий хусусиятларнишакллантириши мумкин.Бизнингча, оиладаги носоғлом муҳитнинг шаклланиш шарт-шароитиунинг қуйидагилар билан чамбарчас боғлиқлигида намоён бўлади:а) оила муҳитига ташқи салбий омилларнинг таъсир этиши;б) қариндош уруғлар ўртасида меҳр-оқибат туйғуларининг йўқлиги;в) оилада оила аъзоларининг спиртли ичимлик, гиёҳвандликвоситалари ёки тамаки маҳсулотларини истеъмол қилишга одатланганлик;г) оила аъзоларининг ўртасида доимий жанжал вакелишмовчиликларнинг мавжудлиги ва ҳоказо.Номақбул турмуш шароитлари таъсирида юзага келган шахснингсалбий ахлоқий-руҳий хусусиятлари ва ташқи объектив ҳолатларнингўзаро таъсири жиноий хулқ-атворни вужудга келтириши мумкин бўлиб,бунда салбий ахлоқий-руҳий хусусиятлар ҳал қилувчи рол ўйнайди 3 .1 Исмаилов И. Уюшган жиноий тузилмалар фаолиятининг олдини олишниназарий ва ташкилий-ҳуқуқий таъминлаш: Афтореферат. – Т., 2005. – Б.24.2 Душанов Р. Оила – миллий қадриятлар маскани // Миллий қадриятлар вашахс ижтимоий ҳимоясининг ҳуқуқий механизмларини такомиллаштиришРеспублика илмий-амалий конференция материаллари. – Т., 2007. – Б.141.3 Бабаяров М.А. Ёшларни ҳуқуқий тарбиялаш муаммолари // мустақилликйилларида юридик фан ва амалиётнинг ривожланиши: Илмий-назарий конференцияматериаллари. – Т., 2002. – Б.49-51.297