13.07.2015 Views

мустаҳкам оила – ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш гарови

мустаҳкам оила – ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш гарови

мустаҳкам оила – ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш гарови

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

муҳрини босадиган даражада боғлиқ бўлган бошқа ижтимоий гуруҳнитопиш қийин.Европа аҳолиси бу каби таълимотларни ҳамда фурьерча бадиийадабиётни ўзига сингдириб олиб, сексуал революция томон силжишдадавом этди, бироқ ХХ асрда юз берган икки жаҳон уруши ҳамдаиқтисодий ва маданий ҳаётдаги улар билан боғлиқ кескин ўзгаришларбундай ғоялар ривожланишини бирмунча секинлаштирди. Лекин Иккинчижаҳон уруши, шу билан бир вақтда, ҳаётга фашизм устидан қозонилганғалабадан кейин туғилган ёшларнинг чинакам революцион авлодини«совға қилди». Уларнинг ота-оналари анъанавий қарашларга асосан риояэтиб келаётган бўлишса, вайрон бўлган иқтисодиёт шароитида воягаетган болалар аввалги одоб-ахлоққа эҳтиёж сезмай қўйишганди.Ҳомиланинг <strong>олдини</strong> <strong>олиш</strong>нинг ишончли ва қўл етадиган усулларинингяратилиши ҳам муҳим омил бўлиб, бу ҳол жинсий алоқадан, болабўлишидан чўчимай, ҳузур <strong>олиш</strong> мақсадида фойдаланиш имкониниберди.Буларнинг бари биргаликда янгича онг шаклланишига олиб келди.Бундан буён секс тақиқланган мавзу бўлмай қолди. 1960 йилларнингўрталаридан бошлаб кўплаб ёшлар, уларнинг ортидан эса унча ёшбўлмаганлар ҳам секс ҳақидаги эскича тасаввурлардан воз кечишди. Буҳол бетартиб жинсий алоқалар бирмунча ортишига олиб келди,вафодорлик (бокиралик) эса ўша давр ёшлари назарида модадан қолганбидъатга айланди. Бундай муҳитда немис социалисти, ХХ асрнинг 40-йилларида фашизмдан нажот излаб АҚШга бориб қолган ГербертМаркузе асарлари жуда оммалашиб кетди.Маркузе таъкидлашича, инсоният тарихи уни эзиш тарихидир.Ижтимоий мавжуд индивид ҳам мажбурлашга дучор бўлади. Цивилизацияяхлит лаззатга интилишдан воз кечишдан бошланиб, инстинктларқувватини босиб қўйиш ва уни бошқа йўналишга с<strong>олиш</strong> ҳамда ижтимоийҳокимият (ҳукмронлик) билан қўшимча равишда мажбурлашга таянади.Муҳтожлик ҳолати ҳукмронликнинг рационал асоси бўлади: жаҳонинсоний эҳтиёжларни тўлиқ қондиришдан ночор, қондириш воситаларигаэга бўлиш бўйича чоралар мажмуи бўлган меҳнат зарур бўлади. Бироқ,Маркузе фикрича, инсоният ривожланишининг аввалги босқичларидаинсоний эҳтиёжларни қондиришдан оғир меҳнат фойдасига тийилишхавфсиз яшаш учун ҳамда орқага сурилган, лекин кафолатланган лаззатучун тўлов сифатида воқе бўлса, жамият ривожланишининг ҳозиргибосқичида цивилизациянинг энг яхши типига ўтиш учун шарт-шароитяратилди: муҳтожлик устидан ғалаба қозонилди, юксак даражадаривожланган фан ва техника тинкани қуритадиган меҳнатни бекор қилди,ҳукмронлик эскириб, қонун-қоидалардан ташқари бўлиб қолди. Ғарб30

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!