metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

Edukacja ustawiczna w pracach Wspólnoty EuropejskiejBiałej Księgi było przygotowanie Europejczyków dopłynnego przejścia do modelu życia w społeczeństwieinformacyjnym, wymagającym od młodegopokolenia i ludzi dorosłych permanentnej edukacjioraz zdobywania umiejętności w toku ustawicznegonauczania i uczenia się. Już sam podtytuł Na drodzedo uczącego się społeczeństwa sugeruje priorytetyi zadania stawiane edukacji.Jako źródło i motor współczesnych przemianspołecznych, mających silne implikacje niemal wewszystkich dziedzinach ludzkiej aktywności, a zatemtakże w edukacji i wymuszających na niej szeregzmian i reform, autorzy przedstawili trzy główneczynniki:• rozwój społeczeństwa informacyjnego;• procesy globalizacji ekonomii;• przemiany cywilizacji naukowo-technicznej.Nowe technologie wkraczają nie tylko w sferę produkcji,ale także w sferę społeczną, w tym także doedukacji. Sposoby produkcji i zdobywania wiedzy ulegająprocesom asymilacji, co może być jedną z przyczynprymityzowania edukacji i co zarazem przyczyniasię do wzrostu potrzeby kulturowego wzbogaceniaczłowieka poza formalnym środowiskiem edukacyjnym.Globalizacja rynku, zmiany w strukturzezatrudnienia, zmuszają do podejmowania współpracyi porozumienia oraz współdziałania.Rozwój wiedzy naukowej i techniki nabieranieodwracalnego przyspieszenia. Ludzie zaczęlipostrzegać ten proces nie jako szansę, lecz jakoswoiste zagrożenie płynące ze świata nauki. AutorzyBiałej Księgi doszukują się rozwiązania tego problemuw rzetelnej informacji naukowej, co wymaga jednaksolidnego przygotowania adresatów takiej informacjido jej odbioru.Podkreślany jest w niej wpływ założeń edukacjipermanentnej na możliwość znalezienia zatrudnieniai zdolność do aktywności ekonomicznej,którą w sposób ciągły zrealizować można tylko przyuwzględnieniu postulatów kształcenia ustawicznego.Dużo miejsca poświęcono zagadnieniom kultury,rozumianej w szerszym znaczeniu, a także uwypuklonoszczególną wagę kultury naukowo-technicznej,kultury informacji oraz kultury historycznej.Nie pozostawiono bez oddźwięku kwestii związanychz rozwojem nowoczesnych technologii.U podstaw ewolucji systemu edukacji XXI wiekuleży rozwijanie i doskonalenie posługiwania sięnajnowszymi osiągnięciami techniki, opanowanienowych technik zdobywania, gromadzenia i przetwarzaniainformacji, a także walka z funkcjonalnymanalfabetyzmem. Dla skutecznej realizacji zadańformułowanych przez Białą Księgę Komisja określiłapięć podstawowych założeń obejmujących:• zachęcanie do zdobywania nowych umiejętności;• zbliżenie szkoły i przedsiębiorstw;• ograniczenie marginalizacji;• upowszechnienie znajomości trzech języków;• równorzędne traktowanie inwestycji materialnychi edukacyjnych.Rok 1996, będący Rokiem Edukacji Ustawicznejw Europie Zachodniej, przyniósł wiele inicjatyw,mających na celu rozszerzanie i popularyzowanie ciągłościkształcenia. Wiele z pomysłów i idei obecnychjest do dziś w programach Socrates czy Leonardo.Struktury Socratesa – edukacyjnego programu UniiEuropejskiej – bardzo silnie korespondują z tą właśnieproblematyką. Jego fundamentalnym celem jestpodnoszenie jakości kształcenia dzieci, młodzieżyi dorosłych przez współpracę międzynarodową.W ramach programu Socrates wyróżnić możemytakie komponenty, które przewidują możliwościwspółdziałania na wszystkich poziomach i różnychobszarach działalności edukacyjnej. Są to:• Arion – mający na celu organizowanie wizyt studyjnychprzedstawicieli administracji oświatowej,pozwalających poznać systemy edukacyjneinnych krajów europejskich;• Comenius – przyczynia się do poprawy jakościkształcenia i wzmocnienia europejskiegowymiaru szkolnej edukacji, dzięki działalnościwspierającej takie aktywności, jak: propagowaniemiędzynarodowej współpracy, wymianymiędzy szkołami czy placówkami kształceniai doskonalenia zawodowego nauczycieli orazpromowanie nauki języków obcych, a takżewzrost świadomości interkulturalnej;• Erasmus – adresowany jest do sektora szkolnictwawyższego. Jego głównym zadaniem jestrozwój współpracy między uczelniami oraz promowanieeuropejskiego wymiaru szkolnictwawyższego. Działania podejmowane w ramachtego komponentu obejmują: wymianę nauczycieliakademickich oraz studentów, współpracęw zakresie programów nauczania, tworzenieeuropejskiej sieci współpracy międzyuczelnianej;• Euridice – zakłada stworzenie sieci informacyjnejo systemach edukacyjnych, wprowadzanychinnowacjach, reformach oraz podstawowychkierunkach polityki edukacyjnej krajów europejskich;• Grundtvig – odnosi się do edukacji dorosłych.Celem jego jest doskonalenie poziomui wzmacnianie europejskiego wymiaruedukacji ustawicznej dzięki m.in. współpracypomiędzy placówkami edukacji dorosłych,podnoszenie kwalifikacji kadry dydaktycznejoraz promowanie idei permanentnego uczeniasię;• Lingua – promuje naukę języków obcych, w celupodnoszenia ich poziomu nauczania i uczeniasię oraz poszerzenia oferty różnych form zdobywaniakompetencji językowych. Działania tepodejmowane są także z perspektywy edukacjiustawicznej;• Minerva – zadaniem tego komponentu jestwzbogacanie europejskiej współpracy w obszarzekształcenia otwartego i zdalnego, a takżewykorzystania technologii informatycznychi komunikacyjnych w kształceniu;październik 2005 75