metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

e-edukacja na świecieBetter Than Being There– Kiedy e-learningjest najbardziej efektywnyVlad WielbutStany Zjednoczone doświadczyły pod koniec lat 90. i napoczątku XXI wieku gwałtownego wzrostu popularnoście-learningu i równie gwałtownego spadku zainteresowaniatą dziedziną. „Gorączka” e-learningu była wówczas częściąznacznie szerszego trendu – ogromnej popularności internetu,który przyczynił się do powstania wielu interesującychzjawisk, np. „nowej ekonomii” i „Internet bubble” (tzw.bańki internetowej). W tym okresie pojawiały się, powtarzaneczęsto i głośno opinie, że kształcenie przez internetjest przyszłością edukacji, i że instytucje, w szczególnościszkolnictwa wyższego, które nie potraktują nowej technologiipoważnie i nie przygotują się na zmiany, nie mająszans na przetrwanie.Nic dziwnego, że wiele amerykańskich szkół i uniwersytetówuwierzywszy w te prognozy rozpoczęłotworzenie programów nauczania online, które miałyza zadanie zwiększyć ich konkurencyjność. Strategiee-learningowe wdrażały zazwyczaj mniejsze szkoły,które widziały w takich działaniach szansę na wyprzedzeniekonkurentów (było im o wiele łatwiejelastycznie dostosować się do nowych trendów niżogromnym, publicznym uniwersytetom). Trend ten nieominął jednak także dużych, prestiżowych instytucji,które wydały znaczące fundusze na przedsięwzięciae-learningowe. Oto kilka (z wielu) przykładów:– Cornell University zainwestował 12 milionówdolarów w eCornell;– New York University Online i producent oprogramowaniae-learningowego Click2Learnzawiązali komercyjny związek;– Temple University utworzył Virtual Temple;– Wydawnictwo Harcourt Higher Education stałosię w 2000 r. wirtualnym koledżem, szacując, żeokoło 50 000–100 000 studentów zapisze siędo niego w ciągu 5 lat;– British Open University otworzył swój amerykańskioddział.Kilka lat później z większości tych projektówzrezygnowano lub znacząco okrojono ich budżet:zrezygnowano z Virtual Temple; Harcourt przyznałsię do porażki, gdy w 2001 r. przyjęto jedynie 32studentów; po utracie około 20 milionów dolarówOpen University wycofał się z USA; New York Univeristyprzejął NYU Online, a eCornell co prawda wciążdziała, ale na niewielką skalę.Czy oznacza to, że fenomen znany jako kształceniena odległość, e-learning, nauczanie online, niezależnekształcenie na odległość itd. 1 zniknął i można gotraktować na równi z innymi okresowymi trendami,które wynikały z „gorączki” internetu? Odpowiedźbrzmi: nie. Słynny futurolog Alvin Toffler odnoszącsię do wpływu internetu na ekonomię stwierdził,iż: Sądzić, że „nowa ekonomia” się kończy, to tak, jakbyw Londynie w 1830 r. uprawnione było stwierdzenie,że cała rewolucja przemysłowa się skończyła, bo kilkafabryk włókienniczych w Manchesterze zbankrutowało.Podobną odpowiedź można skierować do tych,którzy uważają, że edukacja może wrócić do stanusprzed 1990 r.Faktem jest, że szkolnictwo przechodzi zmiany.Są one mniejsze niż kilka lat temu i mają charakterprocesu ewolucyjnego, a nie radykalnej i nagłej rewolucji,jednak zmiany te są rzeczywiste i w dużymstopniu spowodowane przez cichą, lecz ciągłą absorpcjęnarzędzi internetowych. Oczywiście trywialnejest spostrzeżenie, że amerykańscy studenci niemalna wszystkich poziomach kształcenia korzystająz internetu w niemniejszym stopniu (a może nawetw większym) niż z książek. Mniej trywialne jest jednakstwierdzenie, że większość kursów na poziomieuniwersyteckim odbywa się obecnie w oparciu o jakiśsystem typu CMS 2 . Wiele szkół traktuje e-learning jakosposób na dotarcie do nietradycyjnych, lecz bardzoopłacalnych grup potencjalnych studentów, takich jakpracujący profesjonaliści.1Czasami określenia te są stosowane dla różnych działań, jednak czasem są używane zamiennie, co potęguje chaos.W artykule konsekwentnie używa się terminu e-learning (w oryginale Online Learning).2CMS (Course Management System) składa się zazwyczaj z sylabusa, forum dyskusyjnego, dziennika, czatu, mechanizmówdo przesyłania zadań, itp. Przykłady to: Blackboard, WebCT, ANGEL. Uniwersytet Michigan korzysta z CTools– systemu typu open source, który jest rozbudowywany we współpracy z kilkoma innymi uczelniami.80 e-mentor nr 4 (11)