You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
layıcıyla açılan işlemler sonucunda oluşan<br />
işlem hacmi ise 2016’nın son çeyreğinde<br />
2,4 trilyon TL düzeyindedir. Bu modelde<br />
aracı kurumun geliri likidite sağlayıcıdan<br />
aldığı kur kotasyonu (bid-ask spread) ile<br />
müşterisine verdiği kur kotasyonu arasındaki<br />
fark üzerinden ortaya çıkmaktadır.<br />
Öte yandan, bazı aracı kurumların iş modeli,<br />
müşterilerin açmış olduğu pozisyonların<br />
aracı kurum portföyünden karşılanması,<br />
yani tam piyasa yapıcılık, üzerine<br />
kuruludur. Bu modelde, müşteri emirleri<br />
bir likidite sağlayıcıya aktarılmamaktadır.<br />
Bu nedenle, grafikten de görüleceği üzere<br />
müşteri hacimleri toplamı, likidite sağlayıcı<br />
işlem hacimleri toplamından daha yüksek<br />
gerçekleşmiştir.<br />
Yıllar içinde bu piyasadaki işlem tutarlarına<br />
bakıldığında, ilk yıldan itibaren sabit<br />
hızla artan işlem hacimlerinin özelikle son<br />
iki yılda ivmelendiği görülmektedir.<br />
Grafik 3: Foreks Piyasası İşlem Hacimleri<br />
6,000<br />
Likidite Sağlayıcı (myr. TL)<br />
5,000<br />
Kurum Sayısı (sağ)<br />
Müşteri (myr. TL)<br />
48<br />
40<br />
4,000<br />
32<br />
3,000<br />
24<br />
2,000<br />
16<br />
1,000<br />
8<br />
0<br />
0<br />
2011Ç4<br />
2012Ç1<br />
2012Ç2<br />
2012Ç3<br />
2012Ç4<br />
2013Ç1<br />
2013Ç2<br />
2013Ç3<br />
2013Ç4<br />
2014Ç1<br />
2014Ç2<br />
2014Ç3<br />
2014Ç4<br />
2015Ç1<br />
2015Ç2<br />
2015Ç3<br />
2015Ç4<br />
2016Ç1<br />
2016Ç2<br />
2016Ç3<br />
Kaynak: TSPB<br />
Küresel ekonomideki belirsizlikler, artan<br />
jeopolitik risklerin yanı sıra aynı dönemde<br />
ülkemizde foreks piyasasına yönelik yapılan<br />
düzenlemeler sonrasında 2015’in son<br />
ayları ve 2016 yılının ilk aylarında işlem<br />
hacimleri düşmüştür. Ancak, devam eden<br />
aylarda işlem hacminin yeniden yükselişe<br />
geçtiği, 2016 yılının üçüncü çeyreğinde<br />
müşterilerle yapılan işlemlerin 3,1 trilyon<br />
TL ile en yüksek seviyesine ulaştığı gözlemlenmiştir.<br />
İleride değinileceği üzere,<br />
bu artışta döviz fiyatlarındaki oynaklığın<br />
artmasının etkisi olduğu düşünülmektedir.<br />
ARACI KURUMLAR<br />
Ağustos 2011’de çıkarılan düzenleme ile<br />
yalnızca aracı kurumların faaliyet gösterebildiği<br />
kaldıraçlı işlemler piyasasında<br />
aynı yıl 6 aracı kurum (Anadolu, Destek,<br />
İntegral, İş, X Trade ve Yapı Kredi) işlem<br />
yaparken, 2016 yılının ilk 9 ayında bu<br />
sayı 43 olmuştur.<br />
Çalışmada yalnızca piyasa yapıcı kurumların<br />
verileri analize dahil olmuştur. Mevcut<br />
durumda, bu kurumların dışında bazı<br />
aracı kurumlar, emir iletimine aracılık<br />
yapmakta olup, Eylül sonu itibariyle kaldıraçlı<br />
işlemlerden gelir yaratan aracı kurum<br />
sayısı 46’dır.
Change language