Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IOSCO FON ÜCRET VE GİDERLERİ<br />
EN İYİ UYGULAMALARI<br />
Onur Salttürk<br />
Yatırım fonu ve yatırım ortaklıkları gibi<br />
kolektif yatırım kuruluşlarında komisyon<br />
ve diğer ücretler yatırım getirilerini doğrudan<br />
etkilediğinden, bu giderler yatırımcı<br />
başarısı için büyük önem arz etmektedir.<br />
Bu bağlamda Uluslararası Menkul<br />
Kıymet Komisyonları Örgütü’nün (IOSCO<br />
– International Organization of Securities<br />
Commissions) Ağustos 2016’da yayımladığı<br />
Good Practice for Fees and Expenses<br />
of Collective Investment Schemes raporu<br />
düzenleyicilere yönelik tavsiye niteliğinde<br />
uluslararası standartlar getirmeyi amaçlamıştır.<br />
Bu rapor, kolektif yatırım kuruluşlarında<br />
uygulanacak ücret ve giderler<br />
için uluslararası en iyi uygulamaları ortaya<br />
koymayı hedeflemektedir.<br />
En iyi uygulamalar, kolektif yatırım kuruluşlarının<br />
uygulayabileceği ücret ve giderleri,<br />
elektronik haberleşme dahil maliyetlerin<br />
kamuya duyurulması, fon yöneticisinin<br />
mükafatlandırılması, performansla<br />
ilgili ücretler, işlem maliyetleri,<br />
dolaylı ve doğrudan komisyonlar (soft<br />
and hard commissions), diğer fonlara<br />
yatırım yapan fonların giderleri, birden<br />
çok pay sınıfının bulunduğu durumlarda<br />
ücret farklılaştırılması, fon ücret ve giderlerinde<br />
yapılacak değişiklikler hususlarına<br />
değinmektedir.<br />
Rapor kapsamında incelenen kolektif<br />
yatırım kuruluşları, portföy yönetim şirketleri<br />
tarafından kurulan değişken sermayeli<br />
yatırım fonları ile organize piyasalarda<br />
katılma payları işlem gören sabit<br />
sermayeli yatırım fonlarıdır. Yalnızca bireysel<br />
yatırımcılara yönelik yatırım fonlarının<br />
komisyon ve giderlerinin incelendiği<br />
raporda serbest yatırım fonu, girişim<br />
sermayesi gibi kurumsal yatırımcılara<br />
yönelik fonlar üzerine eğilinmemiştir.<br />
Raporda ana başlıklar altında sırasıyla<br />
aşağıdaki hususlar incelenmiştir:<br />
i. ücret ve gider tipleri<br />
ii. ücret ve giderlerin açıklanması<br />
iii. işlem maliyetleri<br />
iv. diğer giderler<br />
I. ÜCRET VE GİDER TİPLERİ<br />
Fon giderlerinin pek çok ülkede doğrudan<br />
belirlendiği, bazı ülkelerde ise belirli giderler<br />
yasaklanarak dolaylı yoldan düzenlediği<br />
görülmektedir. İzin verilen ücret<br />
ve gider tiplerine ilişkin en iyi uygulama<br />
aşağıdaki gibidir:<br />
En İyi Uygulama 1<br />
Düzenleyiciler kolektif yatırım kuruluşu<br />
varlıklarından tenzil edilemeyecek ücret<br />
ve giderleri belirlemeye veya bu hususta<br />
yönlendirmede bulunmaya karar verebilir.<br />
Kolektif yatırım kuruluşu varlıklarından<br />
tenzil edilecek ve/veya edilemeyecek<br />
ücret ve giderlerin kapsamı, kanun ve<br />
düzenlemelerde buyurulduğu dönemlerde<br />
yatırım öncesi ve sonrası yatırımcılara<br />
tebliğ edilen evraklarda düzenlenmelidir.<br />
Fon yöneticilerinin mükafatlandırılması<br />
çoğunlukla dönemsel olarak tahsil edilen<br />
yönetim ücretleri üzerinden yapılmaktadır.<br />
Yönetim ücretleri, fon net varlık değerinin<br />
yüzdesel bir oranı veya sabit ya<br />
da performansa dayalı olarak hesaplanan<br />
ücretlerdir.<br />
IOSCO performans ücretlerinin tanımlanması<br />
ve yatırımcıya açıklanması hu-