Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
MAKALE<br />
80<br />
TEKSTİL & TEKNİK | TEMMUZ | JULY | 2018<br />
Türkiye’de halı<br />
dokumacılığı’na<br />
genel bir bakış ve<br />
halı ve kilimlerde<br />
kullanılan<br />
doğal boyama<br />
yöntemleri üzerine<br />
bir çalışma<br />
An overview<br />
of carpet weaving<br />
in Turkey and<br />
a study on natural<br />
dyeing methods<br />
used in carpets<br />
and rugs<br />
Yrd. Doç. Dr. Lale Meyancı Özer<br />
Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi<br />
<strong>Tekstil</strong> Mühendisliği Bölümü<br />
ÖZET<br />
Halı dokumacılığı çağlar boyunca bütün<br />
Türk topluluklarında farklı tür ve desenlerde<br />
özgün bir el sanatı olarak var olmuş<br />
ve yaşatılmıştır. Dünya tarihinde bu sanat<br />
araştırıldığında halıya ait ilk eserlerin<br />
Türkler’e ait olduğuna dair görsel kanıtlar<br />
mevcuttur. Bir ata sanatı olarak yapılan<br />
halı dokumacılığı aynı zamanda başka bir<br />
uğraşıyı bitkisel yani doğal boyamacılığı<br />
da beraberinde ortaya çıkarmıştır. Anadolu’<br />
da bitkisel boyacılıkta kullanılan pek<br />
çok rengi veren bitkilerin ziraati yapılmış,<br />
kökboya, cehri, safran gibi bitkiler dünya<br />
çapında önemli bir yer tutmuştur. Boya<br />
bitkilerini en güzel şekilde kullanan Türkler<br />
sanat değeri çok yüksek olan eserler<br />
bırakmışlardır. Bu çalışmada yüzyıllar boyunca<br />
daima gösterişli bir el sanatı olarak<br />
yapılan bu ata sanatının ilk zamanlardan<br />
günümüze kadar olan Türkiye’deki ve<br />
dünyadaki tarihi yolculuğu anlatılmış;<br />
dokumacılığın önemli bir bölümünü oluşturan<br />
doğal boyamacılığın nasıl yapıldığı,<br />
en çok hangi bitkilerin kullanıldığı belirtilmiş<br />
aynı zamanda mordanlama işlemi<br />
ve yöntemleri ve günümüzde kullanılan<br />
boyar madde analizleri hakkında açıklayıcı<br />
bilgiler verilmiştir.<br />
ABSTRACT<br />
The carpet weaving has existed and survived<br />
as a genuine hand craft in different<br />
types and designs in all Turkish communities<br />
for ages. When this art is investigated in<br />
the history of the world, there are visual<br />
evidences that the first works of carpet<br />
belong to the Turks.At the same time<br />
carpet weaving made as an ancestral art,<br />
another work of art, that is, also reveals the<br />
natural coloring. In Anatolia, a lot of plants<br />
used in herbal dyeing plants are made<br />
of agriculture, such as rootstocks, flowers,<br />
saffron plants have occupied an important<br />
place in the world.In this study, the historic<br />
journey of this flashy handcraft made for<br />
centıries was described in Turkey and in the<br />
World. How to make the natural dyeing that<br />
forms a significant part of the weaving<br />
was also explained. It was given which<br />
plants are used most. At the same time,<br />
the explanations were given about the<br />
mordanting process and methods and the<br />
analysis of the natural dyeing used today.
Change language