Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor

More documents

Recommendations

Info

Eksploatacija ležišta rude bakra na području Cerova dovodi do stvaranja depresija (levkova), čime se spušta nivo podzemnih voda u okolini kopova. Podzemna voda ispod depresione krive na kopu je statička voda i ona se ne kreće, dok se voda na granici depresionog levka i aeracione zone kreće. Horizontalno rastojanje između preseka kosine kopai tačke gde se depresiona kriva spaja sa statičkim nivoom podzemne vode naziva se poluprečnik dejstva levka na nivo podzemnih voda u prvom vodonosnom horizontu na površini. Ako se nivo izdani pod uticajem otkopnih prostora površinskih kopova spusti, presušiće nesavršeni bunari (ulaze samo jednim delom u vodonosni sloj) izdubljeni do izdanske vode, a zona aeracije će postati deblja. U njoj će se kretanje higroskopske i opnene vode vršiti odozgo na dole i na taj način isušivati tlo i rudinske vode. Nedostatak vode u površinskom sloju izaziva promenu ekoloških faktora za opstatak pojedinih vrsta flore u životnoj okolini površinskih kopova na području Cerova. Dodatna nepogodnost je i ta da površine levka površinskog kopa i odlagališta jalovine zbog izloženosti jugu i povećane insolacije – degradiranih i ogoljenih površina (prevelike količine svetlostii toplote), a nedovoljno atmosferskih padavina u toku vegetacionog perioda (karakteristično za Borski region) za snabdevanje rudinske zone podzemnih voda i nedostatka vode u zemljištu i pregrevanja prizemnog sloja vazduha, biljke zaostaju u rastu, a osetljivije vrstei potpuno nestaju. Prizemna flora zbog nedostatka vlage se suši, a lišće drveća (bukove šume) umesto tamno zelene boje zbog nedostatka vode poprima žučkastu boju. Da bi se procenio pojas oko površin-skih kopova koji će biti ugrožen, određuje se domet uticaja otkopnih prostora na životnu sredinu pomoću poznatih formula iz literature koje se oslanjaju na poznavanje zone dejstva bunara, odnosno poluprečnika dejstva. Određivanje trajektorije zone uticaja površinskih kopova na nivo podzemnih voda na području Cerova Trajektorija krive slobodnog nivoa izdani koja se uspostavlja nakon formiranja depresionih levkova (otkopnih prostora površinskih kopova), na terenu se određuje merenjima. Međutim, površinski kopovi su u fazi projektovanja (osim površinskog kopa C1 koji treba da se proširuje) pa trajektorija uticaja snižavanja nivoa podzemnih voda površinskim kopovima na Cerovu je procenjena i to primenom formule koja je za ovu potrebu izvedena prema prof. M. Miljkoviću Za proveru dometa uticaja depresionog levka na isušivanje podzemnih voda u okolini površinskih kopova i mogući uticaj na floru, pošlo se od činjenice da: • završne kosine površinskih kopova u Cerovu presecaju jedan ili više vodonosnih horizonata, međusobno razdvojenih nepropusnim slojevima stena, • na preseku vodonosnih stena i kosine kopova, voda slobodno ističe u stvorenu depresiju pri čemu dolazi do spuštanja slobodnog nivoa izdani od presečne tačke do vodonepropusnog sloja, • slobodni nivo izdani u okviru vodonepropusnih stena, sa udaljavanjem od presečne tačke zauzima položaj u obliku depresionog levka dreniranja vodonosnih stena, • pravougli koordinatni sistem je postavljen sa nulom u tačci preseka nepropusnih stena i ravni kosine kopova preko sledeće formule: K X = 2 × ln S (m), Broj 1,2010. 119 RUDARSKI RADOVI P gde je: K - koeficijent filtracije (prema proceni 15 m/dan); X - domet uticaja depresije (m); P - poroznost stena (prema proceni = 0,40);
H - visina vodenog stuba za kotu 245 m (dubina vodonosnog horizonta do presečne tačke kosine kopa sa vodonepropusnim stenama H= S za PK CPD; H = 435 m); za PK C1, H=270 m, S - visina sniženja nivoa vode (S=H - h), h – visina etaža koja mogu biti potopljena je 15 m (dno kopa ), slika 1. Prosečno vertikalno rastojanje od dna kopa do procenjenog nivoa vode u površinskom kopu CPD je S=420 m, a za PK C1 S=255m Prema proceni, domet uticaja depresije (otkopnih prostora površinskih kopova) na životnu sredinu Cerova, odnosno širina pojasa gde se može očekivati promena ekoloških faktora oko površinskog kopa i flore zbog isušivanja tla iznosi: X = 453,01 m za PK CPD, i X=415,59 m za PK C1. Levak površinskog kopa C2 (slika 4) posle završetka eksploatacije rude se zapunjuje jalovinom, pa za ovaj kop nije izračunata trajektorija zone uticaja na snižavanje nivoa podzemnih voda. Sl. 4. Izgled površinskih kopova na području Cerova na kraju veka eksploatacije ZAKLJUČAK Na osnovu formule iz literature i usvojenih podataka za otkopne prostore površinskih kopova – depresija, prognoziran je uticaj površinske eksploatacije rude bakra u Cerovu na okolnu floru. Na lokaciji otvaranja površinskih kopova sa odlagalištima jalovine na kraju veka rudnika (slika 4.) degradirane površine će iznositi oko 362 ha. Na tom prostoru doći će do potpunog uništenja ekosistema (najviše šuma), a na području unutar trajektorije zone uticaja površinskih kopova na površini oko PK CPD- 312 ha i PK C1-206 ha što ukupno iznosi 518 ha dolazi do snižavanja nivoa podzemnih voda, a time i do pogoršavanja uslova normalnog razvoja biljaka u tom pojasu. Površinski kopovi svojim otkopnim prostorima - depresijama imaju uticaj na snižavanju nivoa podzemnih voda na velikom prostoru. Mere za ublažavanje isuši-vanja tla oko kopova je korišćenje tih depresija za odlaganje jalovine kao što se planira sa depresijom PK C2 da se posle završetka eksploatacije zapuni jalovinom sa PK CPD. LITERATURA [1] Studija izvodljivosti kombinovane eksploatacije rude bakra na ležištima „Kraku Bugaresku Cementacija“ i „Cerovo“, Institut za rudarstvo i metalurgiju, Bor decembar 2009. godine. [2] M. Miljković, Z. Stojković: Monografija, Uticaj površinske eksploatacije ruda metala na ekološke faktore životne okoline (Ilistrovano na primeru površinskog kopa Veliki Krivelj u Boru), Bor 1998. [3] M. Ignjatović, M. Miljković: Rudarska Hidrotehnika, Bor 2004. Broj 1,2010. 120 RUDARSKI RADOVI
Page 2 and 3:
INSTITUT ZA RUDARSTVO I METALURGIJU
Page 4 and 5:
KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU Y
Page 6 and 7:
Analizirajući ovaj način uzorkova
Page 8 and 9:
SADRŽINA UPROŠĆENOG RUDARSKOG PR
Page 10 and 11:
COMMITTEE OF UNDERGROUND EXPLOITATI
Page 12 and 13:
area is constantly increased. Figur
Page 14 and 15:
CONTENT OF THE SIMPLIFIED MINING PR
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
U morfološkom smislu, teren predst
Page 20 and 21:
Rezultati terenski istraživanja i
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
In morphological terms, the terrain
Page 26 and 27:
GEO-MECHANICAL FEATURES OF THE TERR
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Sl. 3. Smičući naponi u konstrukc
Page 32 and 33:
Na modelu bojom su razgraničeni od
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Figure 3. Shear stresses in collect
Page 38 and 39:
Dumped material and collector eleme
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
PODRUČJE ISTRAŽIVANJA Aleksinačk
Page 44 and 45:
Da bi se izbor otkopne mehanizacije
Page 46 and 47:
lansnih rezervi uglja, a druga za g
Page 48 and 49:
veličina i takođe zahteva neophod
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
exploitation, two variants of this
Page 54 and 55:
esses, require the use of modern sy
Page 56 and 57:
• method without underground room
Page 58 and 59:
directly used to drive power plants
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
gde je: Δ - nasipna masa uzorka; m
Page 64 and 65:
D (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 1
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Where is: Δ - volumetric density o
Page 70 and 71:
D (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 1
Page 72 and 73: KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU Y
Page 74 and 75: PRORAČUN STABILNOSTI SOFTVEROM GEO
Page 76 and 77: Sl. 6. Izgled klizne ravni i koefic
Page 78 and 79: COMMITTEE OF UNDERGROUND EXPLOITATI
Page 80 and 81: CALCULATION OF STABILITY BY THE SOF
Page 82 and 83: Figure 6. View of sliding plane and
Page 86 and 87: kon sulfatizacije, postignut je sle
Page 90 and 91: Table 2. Degrees of metal leaching
Page 94 and 95: 70%. Dreniranje izdani vrši se po
Page 96 and 97: do kote K+656 m gde su postavljene
Page 100 and 101: is very abundant feeding aquifers.
Page 102 and 103: Start-minute maximum intensity of d
Page 104 and 105: Figure 3. Operation diagram of pump
Page 108 and 109: Zlato u koncentratu kg - 27,988 12,
Page 110 and 111: Na samlevenim uzorcima topioničke
Page 114 and 115: Dry concentrate t 5,226 10.563 5.82
Page 116 and 117: Sadržaj klase -75μm , % 100 80 60
Page 120 and 121: Tab. 1. Koordinate temena eksploata
Page 126 and 127: Figure 3. Mutual position of open p
Page 128 and 129: underground water in the first wate
Page 132 and 133: gde su: v r - brzina protoka: u r -
Page 136 and 137: z and r - cylindrical coordinates
Page 140 and 141: da zaštiti podzemne vode od kontam
Page 142 and 143: • Otpadne vode od samog postrojen
Page 146 and 147: Practically, the “in-situ” expl
Page 148 and 149: • Waste water created during the
Page 152 and 153: geotektonska zona prema severoistok
Page 154 and 155: Osmatrani režim izdašnosti i temp
Page 156 and 157: Sl. 4. Kružni dijagram hemijskog s
Page 158 and 159: 15. Nikl (Ni) 0,012±0,00500 UP-919
Page 160 and 161: alneoterapijskih i sportsko-rekreat
Page 164 and 165: phase are presented by andesite bas
Page 166 and 167: Figure 1. Hydro-geology maps of the
Page 168 and 169: Spring 2 Figure 3. Circle diagram o
Page 170 and 171: 12. Lead (Pb)
Page 172 and 173:
ecreational activities. The beginni
Page 174 and 175:
UTICAJ GRANULOMETRIJSKOG SASTAVA ML
Page 176 and 177:
SADR@AJ CONTENS D. Sokolović, D. E
show all

Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?