Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor

More documents

Recommendations

Info

KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU YU ISSN: 1451-0162 MINERALNIH SIROVINA UDK: 622 UDK: 622.271(045)=861 Izvod Radmilo Rajković * , Daniel Kržanović * , Dejan Mitić * OVODNJENOST I PUMPNI SISTEM ZA ODVODNJAVANJE POVRŠINSKOG KOPA UGLJA „POTRLICA“ – PLJEVLJA U radu su prikazani uticajni parametri i količina vode na površinskom kopu uglja „Potrlica“ koji je u sastavu pljevaljkog ugljenog basena. Prikazan je sistem ispumpavanja vode na kopu i urađena je njegova verifikacija. Ključne reči: pumpni sistem, količina vode, verifikacija UVOD Površinski kop uglja „Potrlica“ je u sastavu pljevaljskog ugljenog basena. Na veličinu ovodnjenosti najveći uticaj imaju površinske vode nastale usled atmosferskih padavina koje padnu direktno na područje kopa, površinske vode nastale usled atmosferskih padavina sa slivnih površina sa kojih gravitiraju ka kopu i podzemne vode. Najveći priliv u područje kopa je od podzemnih voda i iznosi od 40 pa čak do 500 l/s. Za područje Pljevalja, početni intenzitet maksimalniih pedesetogodišnjih padavina iznosi 4,12 mm/min. Maksimalna količina podzemnih i površinskih voda koja za osam sati može da dospe u kop iznosi 57.000 m 3 . Prosečna ispumpana količina vode od 1991. do 2008. god. je bila 10.680.000 m 3 /god. Za ispumpavanje vode predviđen je sistem bunarskih i centrifugalnih pumpi, postavljenih na tri lokacije. Ukupna snaga * Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor sistema iznosi 2 692 kW. Ukupna geodetska visina dizanja je 114 m, a maksimalni protok vode kroz sistem iznosi 720 l/s. PRIKAZ I ANALIZA UTICAJNIH PARAMETARA Padavine imaju kontinentalni tip raspodele, maksimum u kasno proleće, sekundarni maksimum u kasnu jesen i minimum u toku zime. Godišnja količina taloga je 800 – 1.100 mm i spada u najmanje u Crnoj Gori. Godišnja raspodela padavina po mesecima je ravnomerna. Prosečan broj dana sa padavinama je 144 godišnje. Broj dana u godini sa snežnim pokrivačem većim od 1 cm je 67, a visine većim od 10 cm je 32. Snežne padavine obično počinju sredinom novembra, a završavaju sredinom aprila [1]. U prostoru ležišta uglja Potrlica postoje tri tipa izdani: zbijeni tip, pukotinski tip i karstni tip [1]. Zbijeni tip izdani je formiran u aluvijalnom nanosu reke Ćehotine i u odloženim jalovinskim masama u prostoru unutrašnjeg Broj 1,2010. 89 RUDARSKI RADOVI
i spoljašnjih odlagališta PK "Potrlica”. Aluvijalni peskovito-šljunkoviti sedimenti imaju površinu od 4 km 2 , a širina aluvijona Ćehotine varira 25 – 600 m. Nivo izdani je u direktnoj zavisnosti od promena nivoa vode u reci. U periodu niskog vodostaja dreniranje izdani se vrši ili isticanjem u rečni tok, ili proceđivanjem u delu gde su aluvijalne naslage nataložene preko krečnjaka gde prihranjuje pukotinsko – karstnu izdan. Debljina šljunka i peska varira 0,30 – 2,55 m, a prosečna iz 10 bušotina je 1,60 m. U severnom i severozapadnom delu P.K "Potrlica” u otkopanom prostoru formirano je unutrašnje odlagalište. Deponovani su krovinski laporci i prateće naslage debljina preko 25 m. Pre nasipavanja, u prostoru unutrašnjeg odlagališta registrovana su dva izvora na koti 708 i 704 m. Preko njih odložene su iskopane mase bez prethodne drenaže, pa oni utiču na hranjenje izdani u odloženim masama, koja se drenira preko izvora u njenom podnožju. Procenjena zbirna izdašnost izvora je približno 10 l/s. U delu gde odložene mase leže preko nagnute podloge krečnjaka, dreniranje izdani se vrši i u krečnjački masiv. Pukotinski tip izdani je u krovinskim laporcima ali i u samom ugljenom sloju. Srednja debljina laporca je 41 m, a maksimalna 131 m. Laporci su uslojeni i različitog pada od 15 – 48º. Ispucalost stena u površinskom delu je veća od dubljih delova. Laporci se prostiru na površini od 7 km 2 što se poklapa sa površinom rasprostranjenja ugljenog sloja. Prihranjivanje izdani vrši se infiltracijom atmosferske vode, infiltracijom iz aluviona reke Ćehotine i infiltracijom vode iz trijaskih krečnjaka u obodnom delu ležišta (akumulacija Durutovići). Dreniranje izdani vrši se frontalnim procurivanjem sa isticanjem podzemnih voda duž etaža ili preko koncentrisanih izvora duž kontakta svetlosivih ispucalih i tamnosivih kompaktnih laporaca kao i na kontaktu glavnog ugljenog sloja i njegove krovine. Izdašnost izvorišnih zona varira. Kartiranjem je registrovano više zona procurivanja i isticanja od najviših do najdubljih radnih etaža u južnom delu kopa, izdašnosti od 1 l/s do preko 10 l/s. Izdan u laporcima je sa slobodnim nivoom. Dubina do izdani je 5 – 50 m. U ugljenoj seriji debljine 20 m, gde pored glavnog sloja postoje još dva ili tri ugljena sloja debljine do 15 m, formirana je pukotinska izdan. Izdan je formirana u delu gde su tektonski stvarani sistemi pukotina i raseda. Glavno napajanje vodom izdani dolazi iz istočnog i centralnog dela basena, južno od otkopnog fronta P.K "Potrlica", gde sloj uglja leži direktno na krečnjacima. Hranjenje izdani u uglju moguće je i iz krovinskih laporaca, ali su to slabiji izvori prihranjivanja u odnosu na karstnu izdan. Karstni tip izdani je u trijaskim krečnjacima, a prostor kopa "Potrlica" je samo deo velike i prostrane akumulacije koja se prostire na površini od oko 500 km 2 . Krečnjaci su podina neogenim naslagama u celom basenu, a takođe izgrađuju severni i istočni obod basena. Istražnim bušenjem krečnjaci sa samo nabušeni, a u gro slučajeva bušotine su završavane u neogenu, pa se procenjuje da debljina krečnjaka iznosi više stotina metara, dok baza karstifikacije nije jasno definisana. U delu gde su krečnjaci otkriveni izdan je sa slobodnim nivoom. U izvorištima “Tvrdaš” i „”Kutlovača” potvrđena je osobina karsta da se NPV spušta sledeći kotu isticanja. Usled eksploatacije kote isticanja vrela “Tvrdaš” i povremenog vrela “Kutlovača”, spuštene su sa 775,3 m na 660 m, što je dovelo i do generalnog spuštanja NPV u karstnoj izdani. U delu gde su krečnjaci pokriveni neogenom NPV je subarteski. Prisustvo karstne izdani je konstatovano u svakoj bušotini završenoj u podini basena. Oscilacije nivoa izdani su blage i ujednačene sa jasnim uticajem padavina. Za ovo područje prosečne padavine iznose 795,2 mm/god. i od te količine veći deo ponire i vrši veoma obilno hranjenje izdani. Prema literaturnim podacima za krečnjake efektivna infiltracija padavina može da iznosi Broj 1,2010. 90 RUDARSKI RADOVI
Page 2 and 3:
INSTITUT ZA RUDARSTVO I METALURGIJU
Page 4 and 5:
KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU Y
Page 6 and 7:
Analizirajući ovaj način uzorkova
Page 8 and 9:
SADRŽINA UPROŠĆENOG RUDARSKOG PR
Page 10 and 11:
COMMITTEE OF UNDERGROUND EXPLOITATI
Page 12 and 13:
area is constantly increased. Figur
Page 14 and 15:
CONTENT OF THE SIMPLIFIED MINING PR
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
U morfološkom smislu, teren predst
Page 20 and 21:
Rezultati terenski istraživanja i
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
In morphological terms, the terrain
Page 26 and 27:
GEO-MECHANICAL FEATURES OF THE TERR
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Sl. 3. Smičući naponi u konstrukc
Page 32 and 33:
Na modelu bojom su razgraničeni od
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Figure 3. Shear stresses in collect
Page 38 and 39:
Dumped material and collector eleme
Page 40 and 41:
Page 42 and 43: PODRUČJE ISTRAŽIVANJA Aleksinačk
Page 44 and 45: Da bi se izbor otkopne mehanizacije
Page 46 and 47: lansnih rezervi uglja, a druga za g
Page 48 and 49: veličina i takođe zahteva neophod
Page 50 and 51: COMMITTEE OF UNDERGROUND EXPLOITATI
Page 52 and 53: exploitation, two variants of this
Page 54 and 55: esses, require the use of modern sy
Page 56 and 57: • method without underground room
Page 58 and 59: directly used to drive power plants
Page 60 and 61: KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU Y
Page 62 and 63: gde je: Δ - nasipna masa uzorka; m
Page 64 and 65: D (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 1
Page 68 and 69: Where is: Δ - volumetric density o
Page 70 and 71: D (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 1
Page 74 and 75: PRORAČUN STABILNOSTI SOFTVEROM GEO
Page 76 and 77: Sl. 6. Izgled klizne ravni i koefic
Page 80 and 81: CALCULATION OF STABILITY BY THE SOF
Page 82 and 83: Figure 6. View of sliding plane and
Page 86 and 87: kon sulfatizacije, postignut je sle
Page 90 and 91: Table 2. Degrees of metal leaching
Page 94 and 95: 70%. Dreniranje izdani vrši se po
Page 96 and 97: do kote K+656 m gde su postavljene
Page 100 and 101: is very abundant feeding aquifers.
Page 102 and 103: Start-minute maximum intensity of d
Page 104 and 105: Figure 3. Operation diagram of pump
Page 108 and 109: Zlato u koncentratu kg - 27,988 12,
Page 110 and 111: Na samlevenim uzorcima topioničke
Page 114 and 115: Dry concentrate t 5,226 10.563 5.82
Page 116 and 117: Sadržaj klase -75μm , % 100 80 60
Page 120 and 121: Tab. 1. Koordinate temena eksploata
Page 122 and 123: Eksploatacija ležišta rude bakra
Page 126 and 127: Figure 3. Mutual position of open p
Page 128 and 129: underground water in the first wate
Page 132 and 133: gde su: v r - brzina protoka: u r -
Page 136 and 137: z and r - cylindrical coordinates
Page 140 and 141: da zaštiti podzemne vode od kontam
Page 142 and 143:
• Otpadne vode od samog postrojen
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Practically, the “in-situ” expl
Page 148 and 149:
• Waste water created during the
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
geotektonska zona prema severoistok
Page 154 and 155:
Osmatrani režim izdašnosti i temp
Page 156 and 157:
Sl. 4. Kružni dijagram hemijskog s
Page 158 and 159:
15. Nikl (Ni) 0,012±0,00500 UP-919
Page 160 and 161:
alneoterapijskih i sportsko-rekreat
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
phase are presented by andesite bas
Page 166 and 167:
Figure 1. Hydro-geology maps of the
Page 168 and 169:
Spring 2 Figure 3. Circle diagram o
Page 170 and 171:
12. Lead (Pb)
Page 172 and 173:
ecreational activities. The beginni
Page 174 and 175:
UTICAJ GRANULOMETRIJSKOG SASTAVA ML
Page 176 and 177:
SADR@AJ CONTENS D. Sokolović, D. E
show all

Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?