Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor

More documents

Recommendations

Info

alneoterapijskih i sportsko-rekreativnih aktivnosti. Početak korišćenja termomineralnih voda vezuje se za srednji vek. Arheološkim istraživanjima grada kralja Milutina u Banjskoj otkrivena su banjska kupatila čime se i potvrđuje da su u to doba korišćene termomineralne vode. Noviji kaptažni radovi izvršeni su od 1954 do 1956. godine, kojim je izdašnost važnijih izvora povećana od 1,75 na 4,9 l/s vode, a donekle i temperatura. U sklopu istraživačkog projekta Hidrogeološka istraživanja mineralnih i termomineralnih voda severnog dela Kosova i Metohije,koji je finansiralo Ministarstvo za zaštitu životne sredine i prostornog planiranja, na osnovu fizičko – hemijskih analiza prof dr T. Jovanović je dao balneološko mišljenje za termomineralne vode Banjske: U balneoterapiji vode se mogu koristiti kupanjem na odgovarajućoj temperaturi i kao dopunsko sedstvo lečenja hroničnih oboljenja (stanjima zglobnog i vanzglobnog reumatizma, rehabilitaciji posle hiruških intervencija na koštano zglobnom sistemu ne malignog porekla, postreumatskim stanjima, rehabilitaciji povreda perifernih nerava i kičmene moždine, sportskih i rekreativnih povreda lokomotornog sistema, u situacijama gde su korisnici terapijskih procedura za navedena stanja deca pre puberteta nužno je u terapijsku proceduru svesti temperaturu vode na temperaturu njihove životne dobi, u terapiji urogenitalnih poremećaja ženske populacije u gernminativnom periodu) i pijenjem u posebnim indikacijama hipermortiliteta gastro interstinalnog trakta i hepatobilijarnog sistema pod posebnom kontrolom stručnog medicinskog kadra na izvornoj ili na tempeaturi ne ispod 32 0 C. Na taj način bi se afirmisao turizam a selo Banjska, sa odgovarajućim ambijentalnim vrednostima šire okoline i spomenicima kulture razvio u banjski centar [6]. Hidrogeotermalna energija omogućava intenzivnu proizvodnju hrane kada se postižu ekonomski, kvalitativni i ekološki efekti. Geotermalna energija, po jedinici proizvedene toplotne energije, jeftinija je od svih drugih energenata. Korišćenjem hidrogeotermalne energije moguće je u plastenicima i staklenicima za gajenje povrća i cveća, rasada i baštinskih sadnica. Prema uobičajenim standardima, za gajenje plastenika pokrivenog polietilenskom folijom, potrebno je oko 200 kJ/h, odnosno, za grejanje plastenika dužine 30 m, širine 4 m i prosečne visine 3 m, potrebno je [8]: 30 x 4 x 3 x 200 = 72.000 kJ/h Kvalitativni i ekološki efekti korišćenja termalnih voda odnose se na obogaćenost poljoprivrednih proizvoda mineralnim materijama što je istovrmeno preduslov ostvarivanja ekoloških ciljeva tj. proizvodnje zdrave hrane. Zalivanje useva termomineralnom vodom sve je prisutnije u proizvodnji hrane koja ima visoko energetske zahteve. Najveći deo obradivog zemljišta siromašan je u esencijalnim mikroelementima i drugim mineralnim materijama i hranljivim sastojcima. Oni se nalaze u dubljim termalnim vodama, u rastvore-nom i jonskom obliku (najpovoljniji oblik), pa ih biljke i životinje mogu koristiti [4]. Širok je spektar mogućnosti korišćenja termalnih voda u industriji (sušenje, isparavanje, destilacija, hlađenje, pečenje, ekstrakcija, pranje i bojenje, procesno zagrevanje i gajenje industrijskih postrojenja). Korišćenje hidrogeotermalne energije za toplifikaciju još uvek je u početnim fazama i skromno u odnosu na raspoložive resurse. ZAKLJUČAK Banjska ima dugu tradiciju korišćenja termomineralnih voda (zanemarujući stagnaciju razvoja poslednjih deset godina), a i mogućnosti eksploatacije hidrotermalnih resursa su realne. Lekovitost termomineralnih voda su dokazane izradom balneološke analize, te se one mogu koristiti kao pomoćno sredstvo u lečenju različitih oboljenja kod čoveka kupanjem i pijenjem. Potencijalnost, kvalitet i kulturno-istorijsko Broj 1,2010. 157 RUDARSKI RADOVI
nasleđe čini Banjsku interesantnim za proučavanja u smislu razvoja banjskog turizma, višenamenskog korišćenja za ekološku i profitabilnu poljoprivrednu proizvodnju i u industriji. Zaštita i racionalno korišćenje termomineralnih voda, trebaju biti primarna opredeljenja banjskog centra. LITERATURA [1] Dimitrijević, M. D.(1995). Geologija Jugoslavije. Beograd.: Geoinstitut, Beograd.: Barex [2] Leko, M.T. i dr. (1922). Lekovite vode i klimatska mesta u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca sa baleološkom kartom. Beograd.: Izdanje Minisarstva narodnog zdravlja. LXXIII+280+/2/str [3] Milivojević M, (2001). Elaborat o rezervama geotermalnih mineralnih voda Novopazarske banje Beograd.: RGF [4] Milovanović B. 1996. Korišćenje i primena termalnih, mineralnih i izvorskih voda, Ekologika, 3, Beograd [5] Milentijević, G. (2005). Podzemne vode severnog dela Kosova i Metohije – iskorišćavanje i zaštita. Beograd.: Rudarsko-geološki fakultet, doktorska disertacija [6] Milentijević, G., Nedeljković B. i dr. (2008). Elaborat o izvedenim hidrogeološkim istraživanjima po aneksu projekta “Hidrogeološka istraživanja mineralnih i termomineralnih voda severnog dela Kosova i Metohije”. Kosovska Mitrovica.: Univerzitet u Prištini, Fakultet tehničkih nauka [7] Nenadović, L. (1936). Banje, morska i klimatska mesta u Jugoslaviji. Beograd. : Drž. štamp. [8] Nikolić V., Nikolić S., Milojević S., Milisavljević S. 2006. Karakteristike termomineralnih voda Banjske, Ekologika, 13, posebno tematsko izdanje broj 12: 119-122 [9] Protić, D. (1995): Mineralne i termalne vode Srbije. Beograd.: Geoinstitut, Knjiga 17 [10] Urošević , M. (1973).Tumač za list Novi Pazar. Beograd.: Savezni geološki zavod [11] Filipović, B., Krunić, O. i Lazić, M. (2005). Regionalna hidrogeologija Srbije. Beograd.: Rudarsko-geološki fakultet. [12] Fizičko-hemijske analize voda iz banje Banjska kod Zvečana. Izveštaj Instituta za rehabilitaciju, Beograd, za opštinu Zvečan, 1996. Broj 1,2010. 158 RUDARSKI RADOVI
Page 2 and 3:
INSTITUT ZA RUDARSTVO I METALURGIJU
Page 4 and 5:
KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU Y
Page 6 and 7:
Analizirajući ovaj način uzorkova
Page 8 and 9:
SADRŽINA UPROŠĆENOG RUDARSKOG PR
Page 10 and 11:
COMMITTEE OF UNDERGROUND EXPLOITATI
Page 12 and 13:
area is constantly increased. Figur
Page 14 and 15:
CONTENT OF THE SIMPLIFIED MINING PR
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
U morfološkom smislu, teren predst
Page 20 and 21:
Rezultati terenski istraživanja i
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
In morphological terms, the terrain
Page 26 and 27:
GEO-MECHANICAL FEATURES OF THE TERR
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Sl. 3. Smičući naponi u konstrukc
Page 32 and 33:
Na modelu bojom su razgraničeni od
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Figure 3. Shear stresses in collect
Page 38 and 39:
Dumped material and collector eleme
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
PODRUČJE ISTRAŽIVANJA Aleksinačk
Page 44 and 45:
Da bi se izbor otkopne mehanizacije
Page 46 and 47:
lansnih rezervi uglja, a druga za g
Page 48 and 49:
veličina i takođe zahteva neophod
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
exploitation, two variants of this
Page 54 and 55:
esses, require the use of modern sy
Page 56 and 57:
• method without underground room
Page 58 and 59:
directly used to drive power plants
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
gde je: Δ - nasipna masa uzorka; m
Page 64 and 65:
D (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 1
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Where is: Δ - volumetric density o
Page 70 and 71:
D (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 1
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
PRORAČUN STABILNOSTI SOFTVEROM GEO
Page 76 and 77:
Sl. 6. Izgled klizne ravni i koefic
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
CALCULATION OF STABILITY BY THE SOF
Page 82 and 83:
Figure 6. View of sliding plane and
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
kon sulfatizacije, postignut je sle
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Table 2. Degrees of metal leaching
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
70%. Dreniranje izdani vrši se po
Page 96 and 97:
do kote K+656 m gde su postavljene
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
is very abundant feeding aquifers.
Page 102 and 103:
Start-minute maximum intensity of d
Page 104 and 105:
Figure 3. Operation diagram of pump
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Zlato u koncentratu kg - 27,988 12,
Page 110 and 111: Na samlevenim uzorcima topioničke
Page 112 and 113: COMMITTEE OF UNDERGROUND EXPLOITATI
Page 114 and 115: Dry concentrate t 5,226 10.563 5.82
Page 116 and 117: Sadržaj klase -75μm , % 100 80 60
Page 118 and 119: KOMITET ZA PODZEMNU EKSPLOATACIJU Y
Page 120 and 121: Tab. 1. Koordinate temena eksploata
Page 122 and 123: Eksploatacija ležišta rude bakra
Page 126 and 127: Figure 3. Mutual position of open p
Page 128 and 129: underground water in the first wate
Page 132 and 133: gde su: v r - brzina protoka: u r -
Page 136 and 137: z and r - cylindrical coordinates
Page 140 and 141: da zaštiti podzemne vode od kontam
Page 142 and 143: • Otpadne vode od samog postrojen
Page 146 and 147: Practically, the “in-situ” expl
Page 148 and 149: • Waste water created during the
Page 152 and 153: geotektonska zona prema severoistok
Page 154 and 155: Osmatrani režim izdašnosti i temp
Page 156 and 157: Sl. 4. Kružni dijagram hemijskog s
Page 158 and 159: 15. Nikl (Ni) 0,012±0,00500 UP-919
Page 164 and 165: phase are presented by andesite bas
Page 166 and 167: Figure 1. Hydro-geology maps of the
Page 168 and 169: Spring 2 Figure 3. Circle diagram o
Page 170 and 171: 12. Lead (Pb)
Page 172 and 173: ecreational activities. The beginni
Page 174 and 175: UTICAJ GRANULOMETRIJSKOG SASTAVA ML
Page 176 and 177: SADR@AJ CONTENS D. Sokolović, D. E
show all

Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?