LOGOS

Revista ShkencoreLOGOSrestriktive që bankat i aplikojnë me rastin e zgjedhjes së shfrytëzuesve të ardhshëm tëkredive.Pra, këtu kemi fenomenin e mosbarazisë latente në mes të dy agregatëve themelorë tëtregut-ofertës dhe kërkesës për produktet bankare.Kërkesa dominon mbi ofertën dhe duke u nisur nga ky parim, bankat kosovare tani mevite të tëra jetojnë dhe veprojnë në tregun financiar-kreditues dhe, me përjashtime shumëtë vogla, kanë nivelin më të lartë të normës së interesit aktiv në eurozonën valutore.Është për t’u habitur se si një numër i caktuar i bankave kosovare, të cilat janë degë tëbankave të ndryshme nga Evropa, i lejojnë vetes një grabitje të tillë, kur e dinë se nështetin e tyre amë, norma e interesit është disa herë më e vogël dhe gjithmonë nënkontrollin e autoritetit monetar, gjersa këtu një veprim të këtillë bankat e “argumentojnë”me ekzistimin e rreziqeve të shumta e në radhë të parë të rrezikut të shtetit.Që absurdi të jetë më i madh, pikërisht këto shtete mbështesin politikat afariste tëKosovës dhe në të njëjtën kohë janë garantues të sigurisë dhe integritetit të popullatës dheekonomisë kosovare (NATO, BE).Pra, shtohet pyetja, mos vallë këtu kemi të bëjmë me perceptime të gabuara apo meqëndrime disonante?Fitohet një përshtypje se edhe strukturat menaxhuese të këtyre bankave janë tëvetëdijshme se një nivel kaq i lartë i normës së interesit në produktet bankare nuk ështëproporcional me rreziqet që i kanosen bankave për moskthyerjen e obligimeve tëkontraktuara.Mirëpo, mungon guximi për ta bërë hapin e parë dhe për të pranuar faktin se njëri ndërrreziqet kryesore është edhe rreziku organizativ, që vepron brenda për brenda bankës 1 sidhe “kulturës së deformuar kredituese” 2 , e cila gjithmonë ka gjasa për të ndodhur në çdobankë.Për ta minimizuar efektin e rrezikut të brendshëm, për menaxhmentin bankar është më sëlehti që këtë rrezik ta bartin te rreziku i shtetit, duke e ngritur në mënyrë tëpaargumentuar normën e interesit, e cila nën çdo kusht do të minimizonte efektin veprueseventual të rrezikut organizativ.Indinjuese është edhe mostransparenca e të gjitha bankave kur janë në pyetje normat einteresit aktiv, gjersa normat e interesit pasiv janë kumbanjare e rregullt në të gjithamjetet e informimit, me të gjitha detajet e mundshme.1 BIS, Basel Accord of January 20012 Greuning Van H. and S. Brajoviq – Bratonoviq, Analyzing and Managing Banking Risk, Second Edition,The Ëorld Bank 2003.77