LOGOS

Revista ShkencoreLOGOSTë gjitha primet për klasat e sigurimeve vullnetare janë të liberalizuara, ashtu qëkompanitë e sigurimeve, bazuar në vlerësimet aktuaristike dhe rregullat e profesionit, nëmënyrë të lirë i përcaktojnë ato, BQK e bënë aprovimin apo mosaprovimin e tyre.E vetmja klasë e sigurimeve primet e së cilës, nga viti 1999, janë përcaktuar në mënyrëadministrative nga ana e BQK-së ka qenë sigurimi i detyrueshëm ndaj palëve të treta ngaautopërgjegjësia.Vitin e kaluar, pas një konsultimi të gjerë me industrinë e sigurimeve dhe me mbështetjenteknike të Fondit Monetar Ndërkombëtar, BQK ka aprovuar rregullin e caktuar dhe kabërë liberalizimin e kontrolluar edhe të primeve të kësaj klase të sigurimeve.Sot, pas një viti eksperiencë me liberalizimin e kontrolluar të kësaj klase të sigurimeve,jemi në situatë që të vlerësojmë efektet e liberalizmit të kontrolluar në Kosovë.Që të analizojmë anët e forta dhe të dobëta të tij dhe të përcaktohemi për rrugën, që duhetndjekur në të ardhmen, a të vazhdojmë edhe më tej me modelin e liberalizimit tëkontrolluar apo të përcaktohemi për liberalizimin e plotë të kësaj klase të sigurimeve?Në këtë debat presim një rol angazhues dhe kontribut të industrisë së sigurimeve,Shoqatës së Kompanive të Sigurimeve, Qeverisë, Agjencionit për Konkurrencën, tëshoqërisë civile, të ekspertëve të lëmisë, por edhe të ekspertëve të Bankës Botërore,Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe USAD.Me lejoni të vlerësoj se rezultatet e arritura në vitin 2008, me gjithë zbatimin eliberalizimit të kontrolluar, kur çmimet e primeve të sigurimit të autopërgjegjësisëmesatarisht ishin ulur për rreth 20 për qind, ishin pozitive. Primi i shkruar i sigurimeve nëvitin 2008 ka qenë më i lartë për 11 për qind në raport me vitin 2007.Primi i shkruar i sigurimit të detyrueshëm të autopërgjegjësisë ka pasur një ngritje të lehtënë vitin 2008 krahasuar me vitin 2007 në lartësi prej 2 për qind. Gjithashtu, në vitin 2008krahasuar me vitin 2007 ka pasur një rritje prej 72 për qind të sigurimeve vullnetare.E vlerësoj se kjo rritje ka qenë edhe rezultat i zbatimit të liberalizimit të kontrolluar tëproduktit të autopërgjegjësie, sepse disa kompani të sigurimeve kanë ndërruar strategjitëe tyre, duke u orientuar drejt zhvillimit të tregut të sigurimeve vullnetare.Kjo tregon se liberalizimi i kontrolluar i TPL ka ndikuar që kompanitë të fillojnë tëmendojnë ndryshe, që kompanitë të fillojnë të ecin vetë, që kompanitë të mos ndjehen sifëmijë i vogël, ku dikush duhet t’i mbajë për dore apo që dikush t’i mësojë se si duhet tabëjnë biznesin.Si Autoritet nuk jemi të interesuar të kthehemi në rregullimin administrativ të primeve tësigurimit te palëve te treta nga autopërgjegjësia, thjeshtë sepse konsiderojmë se rregullimiadministrativ është një etapë e kaluar ne zhvillimin e industrisë së sigurimeve në Kosovë.42