22.08.2015 Views

िव दे ह िवदेह Videha িবেদহ िवदेह

1 िव दे ह िवदेह Vi deha িবেদহ ht t p wwwvi deha co i n Al ways ref ...

1 िव दे ह िवदेह Vi deha িবেদহ ht t p wwwvi deha co i n Al ways ref ...

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>िव</strong> <strong>दे</strong> <strong>ह</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> <strong>Videha</strong> <strong>িবেদহ</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक ई पिका <strong>Videha</strong> Ist Maithili Fortnightly e Magazine <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक '<strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>''<strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>' ५९ म अंक ०१ जून २०१० (वषर् ३ मास ३० अंक ५९)http://www.videha.co.in/ मानुषीिम<strong>ह</strong> संस्कृ ताम्तेकर को िचा नि<strong>ह</strong>। िकछु अिफसक िकरानी ठिक कऽ खाइ छिन तँ िकछु बै ंकक। कि<strong>ह</strong>यो िकयो नाङट <strong>दे</strong><strong>ह</strong>आ बाकेँ िकताब-का◌ेपी <strong>दे</strong>खा मािग ं लैत छिन तँ बै ंकक चा भाग मरड़◌ाइत लुा सभ झोड़◌ा छीिन लैतछिन। मुदा कि<strong>ह</strong>यो काकी मुँ<strong>ह</strong> उठा ि<strong>ह</strong>साब म ंगै छि आ अप ककरो क<strong>ह</strong>ै छिथन। मन पु र<strong>ह</strong>ैत छिनअप तँ जी<strong>िव</strong>ते छी त<strong>ह</strong>न अरे घरमे रिख कऽ की <strong>ह</strong>ेतइ। काितक मास “काितर्क म<strong>ह</strong>ा” ानमे सभसाल सात िदन समाजकेँ सुनवै छिथन ति<strong>ह</strong>मे ततेक कपड़◌ा भऽ जाइत छि जे सालो भिर द ुन ू परानी िबसुइया िभरौल कपड़◌ा पि<strong>ह</strong>रैत छिथ। द ूध खाइले गाइये पोस छिथ। ओना खेती अप नि<strong>ह</strong> करैत छिथ।गाममे द ू का बाडी छोिड घरािरयेटा छेबो करिन। िपता जजमिनका पुजबैत छलिथन। गामे-गामे जेजजमान दानमे खेत आ आमक गाछ <strong>दे</strong> छिन वए<strong>ह</strong> तते आिब जाइत छि जे द ू-सिलया-तीिन-सिलया चाउरसे<strong>ह</strong>ो प-पािनले र<strong>ह</strong>ैत छि। अ◌ादतो ते<strong>ह</strong>ेन रख छिथ जे ककरोसँ म ंगैक काज नि<strong>ह</strong>। आज ुक छौ ँड़◌ासभ जेका ँ नि<strong>ह</strong> जे- “बाबा, क खैनी ख ुआउ।” पचास गाछ तमाकुलक खेती अप <strong>ह</strong>ाथे-बिये ु करैछिथ। काकी गाइयेक पाछु बे<strong>ह</strong>ाल र<strong>ह</strong>ै छिथन। जि<strong>ह</strong>ना एक ब<strong>ह</strong>ीन दोसर ब<strong>ह</strong>ीिनक माथमे केश िबि<strong>ह</strong>या-िबि<strong>ह</strong>या ढीलोतकैत आ नीक-अधलाक गो करैत ति<strong>ह</strong>ना गाइयक संग काकी। तमाकुलो अप <strong>ह</strong>ाथे उपजवैत छिथ आ चूति<strong>ह</strong>ना अपसँ बनवैत छिथ। िदयादमे जखन <strong>ह</strong>ुनकापर नजिर पडैत अिछ तँ नजिर िना ँ भऽ जाइत अिछ।मुदा ओ<strong>ह</strong>ीठाम दोसर छिथ िजनका घरारी द ुआरे एे अंगनामे सोड़◌ेक-सोड़◌े िदया-प ूताक संग तीिन भा ँइ छिथन।भोर <strong>ह</strong>ोइते तीन ू म<strong>ह</strong>ाभारत शु कऽ दैत छिथन। तीन ू िदयािदनीयो तीिन परगनाक। एकटा अापुरक छिथनदोसर भौरक। तेसर गंगा ओइ पारक मग<strong>ह</strong>क छिथन। तीन ू जे तीिन स ूर-तानपर गाइिर क गीित गाएब शुकरैत छिथन तखन बिझ ु पडैत अिछ व ृावनमे छी आिक लंकाक पु-वािटकामे....।मुी दैत- ....कते क<strong>ह</strong>ब भाय, अप लाज <strong>ह</strong>ोइए। एकटा छौ ँड़◌ा अिछ लक-लक पतरे। झोंटा जेका ँकेश रख अिछ। सब िदन मोछ-दाढी कटैए। छींिट बला घी ु लग तक अंगा िसऔ अिछ। पाएरेमे सटल, चुपैजामा पि<strong>ह</strong>रैत अिछ। एक गोटेक काज र<strong>ह</strong>ए, <strong>दे</strong>खिलयै तँ धोखासँ क<strong>ह</strong>ा गेल के िछऐँ गै। से की पुछै छीजना िबढनी छामे गोला फेिक <strong>दे</strong> <strong>ह</strong>ोइये ति<strong>ह</strong>ना गनगनाए कऽ मुँ<strong>ह</strong>े-का की क<strong>ह</strong>लक, तेकर ठेकान नि<strong>ह</strong>।सभसँ चोट एकटा बातक लागल जे क<strong>ह</strong>लक- “मक झर क<strong>ह</strong>ी ं केँ ।”मुदा, लगले मुँ<strong>ह</strong>सँ <strong>ह</strong>ँसी फुटलिन बजला<strong>ह</strong>- “आिख ँ उठा कऽ <strong>दे</strong>खै िछयै भाय तँ बिझ ु पडैत अिछ जे सभटाबिड ू मुँ<strong>ह</strong>ा भिस भिस गेल अिछ। ते<strong>ह</strong>ेन-ते<strong>ह</strong>न कुरेर सभ ज लऽ लेलक<strong>ह</strong>ेँ जे कुल-खानदानक नाक कटौत,की कान कटौत, की घरारीकेँ भाक खेत बनाओत से नि<strong>ह</strong> कि<strong>ह</strong>। एक िदयाद छिथ जे लाइ चािर फीट <strong>ह</strong>ेतिनचौराइयो ति<strong>ह</strong>ना मुदा, चंगेरा भिर चूड़◌ा, अधमी तौला द<strong>ह</strong>ी, एे सुरकानमे सीमा टपा दैत छिथ। चूड़◌ा-द<strong>ह</strong>ीते<strong>ह</strong>ेन चुभुिट पेट कऽ पकड छिन जे सिदखन पेटे टा सुझै छनि<strong>ह</strong> ् । घर िगर पडलिन। कते ख ुशामद कऽकए “इिरा आवास” िदआ <strong>दे</strong>िलएिन। ले बङोर ओ<strong>ह</strong>ो चािट लेलिन आ अखन िखचडी खाइ छिथ। कते क<strong>ह</strong>बभाय।”सुरकाकाकेँ संग के किरयाकाका प<strong>ह</strong>ु ँचला<strong>ह</strong>। तखनि<strong>ह</strong> लेल<strong>ह</strong>ा से<strong>ह</strong>ो कुड<strong>ह</strong>िर लेमए आ<strong>िव</strong> किरयाकाकाकेँक<strong>ह</strong>लकिन- “आब तँ तीिन िदन कोदािर, कुड<strong>ह</strong>िर, टे ंगारी ज<strong>ह</strong>ल कटलक। आवो छोडवै की । साते िदनमेजारनकेँ सुखाएवो छै।”लेल<strong>ह</strong>ा बात सुिन किरयाकाका चुपे र<strong>ह</strong>ला<strong>ह</strong>। मुदा सुरकाका लेल<strong>ह</strong>ाक मुँ<strong>ह</strong>क बात िछत क<strong>ह</strong>लिखन- “कारी,पढ़◌ुआ भायकेँ बजा अिनअ। गाममे सभसँ वेसी गुी पे ंच वए<strong>ह</strong> करै छिथ ।”सुर काकाक बात सुिन किरयाकाका पढ़◌ुआ भाय एि<strong>ह</strong>ठाम <strong>िव</strong>दा भेला। जखनसँ लेल<strong>ह</strong>ा सुरकाका मुँ<strong>ह</strong>ेँगुी-पे ंच सुनलक, तखनसँ गुी-पे ंचक अथ र् ब ुझैले मन लुस-फुस करए लगलै। मुदा काजक गप सुिन अपनकेँ पेटमे दव र<strong>ह</strong>ए। मुदा तइओ पेटमे उधकै। <strong>ह</strong>ोइ जे कखन बा<strong>ह</strong>र िनकलब। बा ँस भिर किरयाकाकाआग ू बढलिथ िक लेल<strong>ह</strong>ा पुछलक- “सुनर काका, गुी-पे ंच ककरा क<strong>ह</strong>ै छै?”लेल<strong>ह</strong>ाक सुिन सुनरकाक पेट-गुंगुआए लगलिन मुदा, पि<strong>ह</strong>ले मु<strong>ह</strong>राकेँ रोकैत िश व श ंकर सािर लेलिन।बजला<strong>ह</strong>- “<strong>दे</strong>वनन भाय लेल<strong>ह</strong>ा (सभ) समाजक खँटा ू छी। वेचाराकेँ एि<strong>ह</strong> उमेरमे क<strong>ह</strong>ी ं ऐ<strong>ह</strong>न <strong>दे</strong><strong>ह</strong> रि<strong>ह</strong>तैक।जना बिझ ु पडैत अिछ जे कोसी बािढमे जि<strong>ह</strong>ना नव-गछुली कलम-गाछी सभ पतझार लऽ छुछे पतडका-पतडका47

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!