Sadržaj

Aktuelno
Sirija
Kratki dosje o sirijskim Alevitima/Nusajritima
Nusajriti su ezoterijski
(batinijski) pokret koji se pojavio
u trećem hidžretskom stoljeću.
Pripadnici ovog pokreta svrstani
su u ekstremne šiite otpadnike
koji zagovaraju utjelovljenje
Boga i Njegovo prisustvo u Alijju.
Strateški cilj im je destrukcija
islama i umanjivanje njegove
moći, pa su, stoga, uvijek bili na
strani onih koji su vojno pohodili
muslimanske zemlje
Piše: Mr. Emir Demir
Arapsko
A
proljeće u Siriji daleko
Ae izazovnije i kompliciranije od
Askorašnjih revolucija koje su se
odigrale u arapskim zemljama. Svrgavanje
sirijskog režima označava i odlazak čitave
tiranske hunte, koja već decenijama, pod
plaštom islama i sunnizma, “ispija krv” nevinom
sirijskom sunnitskom narodu. Ako
se pogleda historijska, ideološka i religijska
pozadina, iz čijeg miljea potječe sirijski sistem,
kao i dinastija Asadovih, uistinu će
se tada shvatiti da sirijska borba za slobodu
nije samo puka borba između režima i naroda,
tiranina i obespravljenih, bogatih i siromašnih,
već i borba za povrat izgubljenog
dostojanstva i časti koji su prije više decenija
nasilno i nizom manipulacija oduzeti od
većinskog sunnitskog naroda Sirije i predati
posredstvom francuskog kolonizatora
zastranjeloj sekti nusajrita. Drugi aspekt
težine sukoba u Siriji jeste činjenica da je
sirijski režim dio bliskoistočnog svešiitskog
projekta ekspanzije, čime je unutrašnji sukob
dobio i međunarodne razmjere, zasada
barem na diplomatskom nivou.
Osnovni podaci o alevitskoj sekti
Nusajriti su ezoterijski (batinijski) pokret
koji se pojavio u trećem hidžretskom
stoljeću. Pripadnici ovog pokreta svrstani su
u ekstremne šiite otpadnike koji zagovaraju
utjelovljenje Boga i Njegovo prisustvo u
Alijju. Strateški cilj im je destrukcija islama i
umanjivanje njegove moći, pa su, stoga, uvijek
bili na strani onih koji su vojno pohodili
muslimanske zemlje. Francuski kolonizatori
Sirije dali su im naziv “al-alaviyyin” – aleviti
(alijevci) kako bi prikrili njihovu stvarnu
ezoterijsko-rafidijsku pripadnost i porijeklo.
Najpoznatije ličnosti ove sekte
1. Osnivač ove sekte je Ebu Šuajb Muhammed
b. Nusajr el-Basri en-Numejri (um.
270. h.g). Živio je u vremenu trojice šiitskih
imama, a oni su Alijj el-Hadi (deseti), El-
Hasen el-Askeri (jedanaesti) i Muhammed
el-Mehdi (fiktivni, dvanaesti). Muhamed b.
Nusajr je za sebe tvrdio da predstavlja “vrata”
putem kojih se prilazi imamu El-Hasenu el-
Askeriju, da je naslijedio njegovo znanje, da
je izvor argumentacije i vjerski autoritet šiita
poslije El-Askerija, te da je epitet vjerskog
autoriteta prešao na njega poslije “nestanka”
imama El-Mehdija. Pripisivao je sebi poslanstvo
i vjerovjesništvo, te je ekstremno gledao
na imame davajući im stepen božanstvenosti.
Njegov nasljednik u vođstvu sekte bio je
Muhammed b. Džundub.
2. Ebu Muhammed Abdullah b. Muhammed
el-Džinan el-Džunbulani (235.
– 287. h.g.) koji vodi porijeklo
iz mjesta Džunbula u Perziji.
Njegove pristalice nazvale su
ga brojnim nadimcima, poput:
“Pobožnjak”, “Asketa”, “Perzijanac”.
Putovao je u Egipat, te
je tamo svoju vjersku misiju
predstavio El-Hasisiju.
3. Husejn b. Alijj b. El-
Husejn b. Hamdan el-Hasisi
rođen je 260. h.g. i egipatskog
je porijekla. Došao je sa svojim
učiteljem Abdullahom b. Muhammedom
el-Džunbulanijem
iz Egipta u Džunbulu. Naslijedio
je svoga učitelja u predvodništvu
sekte. Živio je pod pro-
tekcijom hamdanijske države u
Halepu, te nusajritima osnovao dva centra:
prvi u Halepu, čiji je predvodnik bio Muhammed
Alijj el-Halebi, a drugi u Bagdagu,
na čijem čelu je bio El-Džisri.
Umro je u Halepu i njegov grob je i
danas tamo poznat. Napisao je neka djela
vezana za nusajritsku sektu u kojima je posebno
hvalio ehlul-bejt. Posebno je u tim
djelima zagovarao reinkarnaciju duša i utjelovljenje
Boga.
Centar u Bagdadu je s vremenom iščeznuo
nakon pohoda Holakoa.
Centar u Halepu je kasnije premješten
u Latakiju, a njegov predvodnik bio je Ebu
Sa’d el-Mejmuni Surur b. Kasim et-Taberani
(358. – 427. h.g.).
Napadi Kurda i Turaka protiv njih postajali
su sve češći, pa je to bio povod da zatraže
pomoć od Hasana el-Mekzona es-Sendžarija
(583. – 638. h.g.), te je ovo područje vojno
Načela svoga
vjerovanja
preuzeli su
iz starog
idolopoklonstva,
pa tako
obožavaju
zvijezde
i planete,
smatrajući da
su one stanište
imama Alijja.
pohodio dva puta. U prvom pokušaju nije
uspio, ali je u drugom uspio duboko udarajući
temelje nusajritske sekte u brdima
Latakije.
Među njima se kasnije pojavio i istakao
Ismetud-devle Hatim et-Tuban (700. h.g.
/ 1300. g.) koji je napisao “Kiparsku poslanicu”.
Također, u sekti se istakao i Hasan Adžret
iz područja Eana, a umro je u Latakiji
836. h. / 1432. g.
U kasnijem periodu mogu se naći
mnogobrojni predvodnici nusajritskih skupina,
kao npr. skupina koju je utemeljio
pjesnik Muhammed b. Junus Kelazi 1011.
h.g. / 1603. g. u blizini današnje Antakije,
te imena poput Alijja el-Mahusa, Nasira
Nesifijs, Jusufa Ubejdija i dr.
4. Sulejman Efendi el-Uzuni rođen je
u Antakiji 1250. h.g. Preuzeo je učenje ove
sekte, ali je nešto kasnije prešao na kršćanstvo
pred jednim kršćanskim misionarom,
te je pobjegao u Bejrut u
kojem je izdao knjigu “El-Bakure
es-Sulejmanijje”, otkrivajući
tako sve tajne nusajritske sekte.
Nusajriti su ga kasnije na prevaru
pozvali da se vrati, davajući mu
garancije, a kada se vratio u Anatakiju,
svi su skočili na njega, zadavili
ga, te ga spalili na jednom
trgu u Latakiji.
Alevitska sekta je u historiji
poznata pod nazivom nusajriti,
što im je originalni naziv, ali
prilikom formiranja jedne političke
partije u Siriji pod nazivom
“Patriotski blok”, ista partija je
željela pridobiti nusajrite, pa ih
je nazvala alevitima, što je i odgovaralo njihovim
dalekosežnim ambicijama, pa danas
posebno insistiraju na tom nazivu. Francuski
kolonizatori dali su im posebnu državu pod
nazivom “Alevitska država” koja je postojala
od 1920. do 1936. g.
5. Muhammed Emin Galib et-Tavil je
poznata nusajritska ličnost. Bio je jedan od
vojnih zapovjednika u doba francuske okupacije
Sirije. Napisao je knjigu “Historija
alevita” u kojoj je pojasnio korijene ove sekte.
6. Sulejman el-Muršid bio je čoban.
Francuzi su ga prihvatili i pomogli ga u promoviranju
vlastite božanstvenosti. Odredio
je sebi i poslanika Sulejmana el-Mideha, koji
je bio također čoban. Nezavisna sirijska vlada
ga je 1946. g. osudila i pogubila vješanjem.
Poslije njega je vođstvo sekte preuzeo
njegov sin Mudžib, koji je, također, prizivao
božanstvenost, pa je uskoro ubijen rukom
23. mart - 1. džumade-l-ula
17