Anghenion Dysgu Ychwanegol (ADY) yng Nghymru

hyn sydd ar gael fel arfer yn y dosbarth neu’r pwnc hwnnw. Dylid rhoi ystyriaeth wedyn i
helpu’r disgybl drwy Gweithredu gan yr Ysgol. [fy mhwyslais i]
Y prawf allweddol o’r angen am weithredu y dylai ysgolion ei ddefnyddio yw tystiolaeth bod y
cyfraddau cynnydd ar y pryd yn annigonol. Nid yw hyn o anghenraid mor syml â’r ffaith bod plentyn ar
ei hôl hi o’i gymharu â disgyblion eraill, gan na ellir tybio bod pob plentyn yn gwneud cynnydd ar yr un
gyfradd ac mae’r Cod (para 5.42) yn rhoi canllawiau ynglŷn â sut y gellir diffinio cynnydd digonol. Mae
hefyd yn bwysig nodi nad oes gan blentyn AAA o anghenraid os gellid datrys ei anawsterau dysgu
drwy addysgu gwahaniaethol yn unig.
Gweithredu gan yr Ysgol
Gweithredu gan yr Ysgol yw’r haen gyntaf o dair haen o ymyrryd o dan y dull gweithredu graddedig a
hyrwyddir gan y Cod. Ni ddylid cymryd bod pob haen yn gam tuag at yr un nesaf, yn enwedig o
Gweithredu gan yr Ysgol a Mwy i ddatganiadau.
Mae disgyblion yn cael cymorth o dan Gweithredu gan yr Ysgol pan nad ydynt yn gwneud cynnydd
digonol ac na ellir mynd i’r afael â hyn drwy addysgu gwahaniaethol rheolaidd. Mae Gweithredu gan yr
Ysgol yn cynnwys ‘ymyriadau sy'n ychwanegol at y rhai a ddarperir fel rhan o gwricwlwm
gwahaniaethol a strategaethau arferol yr ysgol ac yn wahanol iddynt’.
Mae paragraff 5.44 esbonio y gallai ymyrraeth drwy Gweithredu gan yr Ysgol fod oherwydd
pryder, a gefnogir gan dystiolaeth, bod plentyn, er gwaethaf cael cyfleoedd dysgu gwahaniaethol:
yn gwneud fawr ddim cynnydd, neu ddim o gwbl, hyd yn oed pan fo’r dulliau addysgu’n cael eu
targedu’n benodol at fan gwan y plentyn;
yn dangos arwyddion ei fod yn cael anhawster i ddatblygu sgiliau llythrennedd neu
fathemateg, sy’n arwain at gyrhaeddiad isel mewn rhai meysydd cwricwlaidd;
yn amlygu anawsterau emosiynol neu ymddygiadol parhaus nad ydynt yn gwella o ddefnyddio
technegau rheoli ymddygiad arferol yr ysgol;
yn cael problemau synhwyraidd neu gorfforol, ac yn parhau i wneud fawr ddim cynnydd, neu
ddim o gwbl, er bod offer arbennig wedi’u darparu ar ei gyfer;
yn cael anawsterau cyfathrebu a/neu ryngweithio, ac yn parhau i wneud fawr ddim cynnydd neu
ddim o gwbl, er bod cwricwlwm gwahaniaethol wedi’i ddarparu ar ei gyfer.
Mae gan y Cydlynydd AAA ran bwysig i’w chwarae o ran gweithio gydag athro/athrawon y plentyn i
benderfynu ar y camau gweithredu sydd eu hangen er mwyn helpu’r plentyn i wneud cynnydd. Mae’r
Cod yn awgrymu y gallai deunyddiau dysgu gwahanol neu gyfarpar arbennig fod ymhlith yr ymyriadau
a wneir. Dylai’r strategaethau ychwanegol a ddefnyddir gael eu cofnodi o fewn Cynllun Addysg
Unigol, a ddylai hefyd gynnwys gwybodaeth am dargedau byrdymor, canlyniadau a meini prawf
llwyddiant/ymadael. Mae paragraff 5.53 yn nodi y dylai Cynlluniau Addysg Unigol gael eu hadolygu o
leiaf ddwywaith y flwyddyn, a phob tymor yn ddelfrydol.
Gweithredu gan yr Ysgol a Mwy
Os nad yw’r ymyriadau o dan Gweithredu gan yr Ysgol yn sicrhau canlyniadau digonol, efallai y bydd y
Cydlynydd AAA a’r athro/athrawon, ar ôl ymgynghori â’r rhieni ac arbenigwyr, yn penderfynu cynnwys
gwasanaethau cymorth allanol.
7