Anghenion Dysgu Ychwanegol (ADY) yng Nghymru

Rhoddodd y Bil drafft ddyletswydd newydd ar gyrff iechyd i gydymffurfio â chais gan awdurdod lleol
am wybodaeth, a'i fwriad oedd mynd i'r afael â phroblemau lle nad yw cyrff yn rhannu gwybodaeth
gystal ag y gallent.
Er gwaethaf pwyslais penodol Llywodraeth Cymru ar fwy o gydweithio rhwng llywodraeth leol a chyrff
iechyd, roedd y dystiolaeth a gafwyd yn ystod gwaith craffu cyn deddfu y Pwyllgor yn awgrymu y
byddai'r mesurau arfaethedig yn annigonol gan fod y dyletswyddau ar gyrff iechyd yn annigonol
(gweler adran yn nes ymlaen).
Dyheadau uchel a gwell deilliannau (nod craidd)
Roedd y Bil drafft yn cynnwys dyletswydd ar awdurdodau lleol i gadw golwg ar y trefniadau ar gyfer
darpariaeth ddysgu ychwanegol yn eu hardaloedd ac ystyried a yw'r rhain yn ddigonol. Wrth wneud
hynny, byddai angen iddynt roi sylw i'r ddarpariaeth ddysgu ychwanegol y gellid ei threfnu o fewn
rheswm gan gyrff eraill, fel byrddau iechyd. Dywedodd Llywodraeth Cymru y byddai hyn yn sicrhau
bod safonau uchel yn bodoli drwyddi draw.
Mae'r Bil drafft yn cyflwyno dwy swydd statudol newydd: Cydlynydd Anghenion Dysgu Ychwanegol
mewn ysgolion a gynhelir a cholegau addysg bellach, a Swyddog Meddygol Dynodedig neu
Swyddog Clinigol Dynodedig mewn byrddau iechyd.
Cynigion ar gyfer system deg a thryloyw (amcan cyffredinol)
System symlach sy’n achosi llai o wrthdaro (nod craidd)
Roedd y Memorandwm Esboniadol drafft yn cydnabod y daeth adolygiadau blaenorol i'r casgliad bod y
system bresennol o ddatganiadau gan awdurdodau lleol â chefnogaeth statudol a darpariaeth
anstatudol dan arweiniad ysgolion yn 'gymhleth, dryslyd a gwrthwynebol'. Yn yr Ail Gynulliad,
canfu'r Pwyllgor Addysg, Sgiliau a Dysgu Gydol Oes (PDF 262KB) y gall y broses fod yn
wrthwynebol, yn rhwystredig, yn gymhleth a pheri straen i rieni, ac y gall fod yn system anghyfartal lle
mae'r rhieni mwyaf uchel eu cloch ac abl yn gallu manteisio ar y system yn fwy nag eraill.
Roedd y Memorandwm Esboniadol drafft yn datgan y byddai cyflwyno CDU statudol ar gyfer pob
dysgwr ag ADY yn 'gwaredu'r rhaniad artiffisial a dadleuol presennol' ac yn 'gwaredu un o brif
achosion tensiwn sy'n achosi gwrthdaro' (paragraff 3.77).
Osgoi anghytundebau a'u datrys yn gynharach (nod craidd)
Roedd y Memorandwm Esboniadol drafft yn rhagweld:
40
Os bydd anghytundebau ynghylch CDU neu'r ddarpariaeth o'i fewn dylai'r system
newydd ganolbwyntio ar sicrhau bod y mater yn cael ei ystyried a'i ddatrys ar y lefel
fwyaf leol bosibl. (para 3.12) [fy mhwyslais i]
Roedd y Cod drafft yn datgan:
Local authorities’ focus should be on providing the parties with the opportunity to
raise concerns at every stage of the process and prevent problems from escalating.
(para 454) [fy mhwyslais i]
Mae'r Bil drafft yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol wneud trefniadau ar gyfer osgoi a
datrys anghytundebau rhwng y plentyn/person ifanc a/neu'r rhiant, a'r ysgol/coleg neu'r awdurdod
lleol. Byddai'n rhaid i awdurdodau lleol sicrhau bod person annibynnol ar gael i helpu i ddatrys yr