nalgures • tomo iv • año 2007 1 - Asociación Cultural de Estudios ...

Carlos Pereira Martínez
Non había ningún convento nin hospital.
Os lindeiros principiaban no Río da Abelleira, de aquí ía á Ponte da Veiga e á Braña do
Couzo, ao Camiño vello de Xurame, de alí ao Castelo da Pedreira, fonte do Botón, Poso da
Lagoa e Fonte do Espiño, dirixíndose dende aquí á Cancela vella de Orro, cinxíndose logo
coa primeira demarcación.
As terras eran de sementadura de secano, hortos de coles, prados de regadío e secano, viñas,
soutos, montes e devesas. As terras de sementadura de primeira calidade producían un ano
trigo e outro millo; as de segunda, un ano centeo e outro millo; e as de terceira, un ano millo
e outro millo miúdo.
Os montes rompíanse cada 18, 32 e 72 anos, segundo a súa calidade.
En total, a parroquia tiña 2.552 ferrados de terras, adicándose as maiores extensións a terras
de sementadura, 586 ferrados; 44 a viñas e 342 ferrados de montes.
Respecto das árbores, as máis abondosas eran as maceiras, as cerdeiras, as figueiras e os
castiñeiros. As outras especies eran o trigo, o millo, o centeo, o millo miúdo, as uvas, coles,
froitas, herba, legumes, etc.
A medida común era, como nos outros lugares, o ferrado de centeo de sementadura. A semente
necesaria é identica a das outras parroquias; só mencionaremos, porque non abunda, o millo
miúdo, do cal precisábase a cuarta parte dun ferrado de semente para prantar un ferrado de
terra.
A produtividade era a seguinte: un ferrado de terra de primeira calidade producía un ano
cinco ferrados de trigo ou seis de centeo; a de segunda, cinco de centeo e catro de millo; por
último, as terras de terceira calidade, tres ferrados de centeo ou tres de millo miúdo. Un
ferrado de viña de primeira producía 12 azumes de viño, oito o de segunda e seis o de
terceira. Un ferrado de devesa producía, sendo de primeira calidade, cada cinco anos, tres
carros de madeira e dous a de segunda. Un ferrado de monte producía en 18 anos 12 carros
de toxo e seis ferrados de centeo; o de segunda, en 32 anos, dez carros de toxo e seis ferrados
de centeo; e o de terceira, nos 72 anos, seis ferrados de centeo.
Había na parroquia gando ovino, porcino, caprino, cabalar, bovino, etc.
Un ferrado de trigo custaba seis reais; o de centeo 3; o de millo, catro; o de millo miúdo,
dous; o azume de viño un real; un carro de toxo tres; un ferrado de castañas secas seis,
mentres que o de castañas verdes custaba dous; unha galiña 2; un par de perdices, catro reais;
un par de polos, un real; un cabrito, catro reais, etc.
364 NALGURES • TOMO IV • AÑO 2007