nalgures • tomo iv • año 2007 1 - Asociación Cultural de Estudios ...

Carlos Pereira Martínez
Respecto dos oficios, na parroquia residían Alberte de Rivas, Francisco de Ribas e Gregorio
de Rivas, xastres, que gañaban diariamente dous reais de vellón; Alberte Lorenzo, carpinteiro
e labrego, que gañaba 200 reais anuais polo seu oficio (sen desconto do persoal); Ventura
Perez, polo mesmo oficio, 150 reais; Manuel Bermúdez, tamén carpinteiro, gañaba ao día
catro reais de vellón, e Silvestre Vázquez, toneleiro e labrego, 120 reais anuais (sen desconto
do persoal). Pola súa parte, don Xosé Fontela, veciño da Coruña, gañaba 200 reais anuais por
traer en arrendo os froitos correspondentes á condesa de Lemos, e outros 100 reais polo
arrendamento do denominado Voto de Santiago que lle correspondía ao arcediago de Nendos.
Tres homes da parroquia eran xornaleiros e o resto, labregos.
En Rutis, o arcediago de Nendos percibía os dezmos de todas as terras do igrexario (agás un
cuarto, que era para o párroco); ademais, percibía o arcediago de cada veciño residente na
freguesía medio ferrado de centeo por razón do Voto; dos restantes dezmos, percibía o párroco
a metade, sendo a outra metade para a Colexiata da Coruña. En total, o arcediago de
Nendos percibía anualmente 284 reais dos dezmos e 202 reais do Voto; o párroco, 2.355
reais de dezmos e 140 reais de oblata; e a Colexiata da Coruña 2.355 reais de dezmos.
O rei era propietario de seis ferrados de devesa, e un ferrado de viveiro, no lugar de Laxe.
Estas devesas dependían da Intendencia Xeral de Mariña, para obras de real servicio.
9. Parroquia de San Martiño de Sésamo
Residían na parroquia 49 veciños. Había 50 casas habitadas, seis arruinadas e oito pertencentes
a forasteiros. Ningún dos veciños era pobre de solemnidade.
No que se refire ao estamento eclesiástico, residían na parroquia dous cregos: o párroco, don
Luís Varela Correa, e un crego mercenario a título de Patrimonio.
O couto de Sésamo era de señorío, pertencente a don Pedro Carlos de Quiroga e Miranda,
veciño de Herbes. Ao parecer, este fidalgo posuía o couto sen que o tivese adquirido por
cédula real ou por servizo que prestara aos reis. Anteriormente o señorío era exercido polos
propios veciños, pero para poder pagaren os numerosos impostos reais, vendéranlle os dereitos
a don Francisco Vázquez Balboa, por unha cantidade de 13.000 reais de vellón.
Pedro Carlos de Quiroga nomeaba xuíz do couto, e percibía de dereitos de vasalaxe 16 cuartos
de cada veciño casado e oito dos viúvos; de loitosa, 24 reais por cada veciño que morría,
oito reais dos menores, 24 reais das viúvas acomodadas e 12 das pobres, que ascendían a 60
reais anuais.
Respecto dos cargos civís, o señor do lugar, Pedro Carlos de Quiroga, nomeaba un xuíz que
se ocupaba dos temas civís e criminais, cuxa función lle rendía anualmente 500 reais.
Coñecemos o nome do xuíz neste momento: Xoán de Castiñeiras.
370 NALGURES • TOMO IV • AÑO 2007