16 berria <strong>2011</strong>ko martxoaren <strong>13</strong>a, igandeaHarian › MunduaProtestak herrialde arabiarretan DG ProtestakYEMENpBi lagun hil dituzte. Ali AbdalaSaleren erregimenaren kontrakoprotestetan beste bi lagunhil dituzte. Sana hiriburuan milakalagun elkartu ziren atzobeste egun batez, eta poliziekgogor egin zuten manifestarienkontra horiek sakabanatze aldera.Hiriburuan lagun bat hilzuten, eta beste dozenaka zaurituzituzten. Aden eta Al Mukalahirietan ere protestak izan ziren.Azken hiri horretan 12 urtekohaur bat hil zuten poliziek.ALJERIAMuammar Gaddafiren indarren eta erresistentziaren arteko borroketan hildako lagunen irudiak paratu zituzten atzo Bengazin. KIM LUDBROOK / EFEGaddafiren tropak oposizioarengotorlekura gerturatzen ari diraBrega eta Misrata bonbar<strong>datu</strong> dituzte; Siriaketa Aljeriak eregimenaren esku armak etamertzenarioak jarri dituztela dio oposizioakLibiako aire eremua debekatzeko eskatukodio Arabiar Ligak Segurtasun KontseiluariAllande SokarrosMuammar Gaddafiren aldeko indararmatuak erresistentzian ariden oposizioaren gotorlekutikgero eta gertuago daude. Airez,lurrez eta itsasoz eraso egin diete,eta, horri esker, aurrera egin duteekialdera, Bengazira. Ras Lanufitsasertzeko hiriaz jabetu diraerregimenaren tropak, eta fronteaekialderako beste bi hirietarahurbiltzen ari da; Al Ukiala etaBregara. Misrata eta azken hirihori atzo bonbar<strong>datu</strong> zituzten.Misrata Libiako hiri handienetanhirugarrena da, eta iluntzerakoinguratuta zaukaten erregimenarenaldekoek, borrokak hiriarenerdialdetik hamar bat kilometrorazirelarik.Erresistentziak atzera egitenduela nabaria bada ere, diktadorearensemeak esandakoa gerrapropagandatzat jo liteke; Seif alIslam Gaddafik esan baitu herrialdearen%90 kontrolpeanduela erregimenak. Mustafa Gerianierreboltarien bozeramailebatek, berriz, borrokan jarraitukodutela ohartarazi du. Ras Lanuferabat galdu izana ere ukatudu: «Gure gizonak han daudeoraindik».Gaddafik zilegitasunik gabeErregimena armez eta mertzenariozhornitzen ari izatea leporatudie oposizioak Siriari eta Aljeriari.Arabiar Ligako bileran biherrialde horietako ordezkariakbaino ez dira agertu aire eremuazabalik mantentzearen alde.Nazio Batuen ErakundekoSegurtasun Kontseiluari eskatukodio erakundeak aire eremuadebekatzea zibilak babeste aldera.Kontseilu Nazionalarekin«harremanetarako bideak irekitzea»ere adostu du ArabiarLigak. Ezen, erakundeak plazaratutakoagiriak nabarmendudu diktadoreak «zilegitasunagaldu» duela, «herritarren kontraeginiko giza eskubideen urratzelarriengatik».Gaddafik bilerara bidalitako biordezkariei, berriz, ateak itxi zizkietenKairon. Amro Musa ArabiarLigako idazkari nagusiakazaldu du arrazoia; «Arabiar LigakLibiarekiko harremanak hilaren2an eten zituen». AlemaniakoDer Spiegel egunkariari emandakoelkarrizketan aurreratuzuen idazkari nagusiak aire eremudebekatzearen aldeko jarrerazuela: «Nire ikuspegitik, neurrihumanitario bat da, libiarrak babestekohelburua duena, bere askatasunalortzearren aginte geroeta nardagarriago baten kontradaramaten borrokagatik». Neurriagauzatzeko eskumena norkduen galdetuta, horrela mintzatuda Musa: «Segurtasun Kontseiluakhartu beharreko erabakiada, baina behin hartu eta gero,NBE, Arabiar Liga, Afrikako Batasuna,Europako Batasunak; denekparte hartu behar dute».Europako Batasunak eta AmeriketakoEstatu Batuek, hainzuen ere, herenegun mintzatu zirenbalizko esku hartzeaz. EBkoestatu eta gobernu buruek adostutakojarrera izan zen militar arlokoesku hartze bat egotekotan,NATO Aliantza Atlantikoak zuzendubeharko lukeela eta hirubaldintza bete beharko liratekeela—froga daitekeen beharra egotea,legezko oinarri argia izateaeta eskualdeko herrien oniritziaizatea—.Oposizioaren pozaEuropako agintari politiko gorenenirudiko, beraz, ezinbestekoakdira hiru baldintzak horiek. EtaArabiar Ligaren jarrerarekin hirugarrenbaldintza behintzat betetadagoela ematen du. Beste bibaldintzak betetzen badira ere,haatik, neurri hori gauzatzeanahikoa zaila izango da; izan ere,aire eremu debekatzeko ehunkagerra hegazkin beharko liratekeaire esparrua zaintzeko, ezen 1,8milioi kilometro koadrokoa daeremu hori. NATOko aire indarrekerregimenaren aldeko gerrahegazkin eta helikopteroak ereindargabetuko beharko lituzkete.Kontseilu Nazionalak ongietorriaeman zion bart aire eremuadebekatzeko herrialde arabiarrekegindako eskaerari. Oposiziokokideek eratutako erakundeakgero eta sostengu zabalagoadu nazioartean. Europako Kontseiluakherenegun aitortu zienzilegitasuna diktadorea «solaskidepolitiko gisa» errefusatuz.Frantzia haratago joan zen bezperan;Kontseilu Nazionala herriaren«legezko ordezkari bakarra»zela esan zuen.pOposizioa jazartuta. Kulturaeta Demokraziarako Elkarteaoposizioko alderdiak atzorakodeituta zeukan manifestazioabertan behera gelditu zen; izanere, poliziek inguruak hartu etaelkartutakoak sakabanatu zituzten.Aljerko Maiatzeko Lehenaplazan barrikadak ezarri zituztensegurtasun indarrek. AbdelazizButeflikaren kontrakooihuak egin zituzten herritarrek.TUNISIApBen Aliren gertukoen bila.Zin el Abidine Ben Ali diktadorearengertuko bi lagun atxilotu zituztenatzo; Abdelaziz Ben Dhiaeta Abdul Uahab Abdula. Funtsakbidegabeki erabiltzea, ustelkeriaegitea eta erakunde nazionaleikalte egitea leporatzendiete. Urtarrilaren 23an ezarrizieten biei etxeko atxiloaldia etaorain atxilotzea erabaki du trantsiziokogobernuak. Metlaui hirian,bestalde, liskarrak izan zirenatzo hainbat leinuren arteanlanpostuak eskuratzeko. Hirulagun hil ziren borroketan.EGIPTOpErregimenekoak atxilotuta.Hosni Mubaraken Alderdi NazionalDemokratikoko bi kideatxilotu ditu Poliziak; Abdel Naserel Jabari eta Jusef Jatab diputatuohiei protestetan indarkeriasustatu izana leporatzendiete. Asteazken Odoltsuanizandako gertakariekin lotzendituzte; egun horretan —otsailaren2a— dozenaka lagun hil zituztengamelu eta zaldietanzihoazen lagunak. Mubarakengobernuak ordaindutako lagunakzirela zabaldu zen. KairokoTahrir plazan elkarretaratu zirenoposizioko manifestariak ustezhiltzeko agindua eman zutenenbeste lau goi agintari ere atxilotzekoagindua eman du Fiskaltzak.Protestak eten zitezenmertzenarioak kontratatu izanaegozten diete epaileek.
<strong>2011</strong>ko martxoaren <strong>13</strong>a, igandea berria 17Mundua ‹ HarianAfganistandikalde egitekoeskatu dioNATOriHamid KarzaikIsilik dagoen arren,presidenteak zehaztudu horrek ez duelaesan nahi hilketakbarkatzen dituelaErredakzioa«Terroristen aurkako gerra baldinbada, matxinatuek mugazkanpo dituzten ezkutalekuaksuntsitu behar dituzte. Gureherrietan ez dago terroristarik».Hala esan du Hamid Karzai Afganistangopresidenteak. Herrialdetikalde egiteko eskatu dieNATOko segurtasun indarrei.Erakunde horrek egindakobonbardaketetan hildakoen omenezkoekitaldian hartu du partepresidenteak, Kunar probintziakoAsadabad hiriburuan. Nazioartekoherrialdeek eskainitakolaguntza eskertu du, baina nazioartekotropen eraginez hainbestezibil hiltzeak zirrara eragitenduela azaldu du. «Munduan ezdago guk adina sufritu duenbeste herrialderik. Gerra hauinposatu egin digute, eta amaituegin nahi dugu. Ez litzatekealferrikako hainbeste bonbardaketaeta atxiloketarik eginbehar».Martxoaren 1ean izan zen azkeneraso handia. Nazioartekoaire armadak egurra biltzen ariziren bederatzi adingabe hil zituen.Nazioarteko tropen Afganistangoarduradunak eta BarackObama AEBetako presidenteakbarkamena eskatu zuten.Karzairen esanetan, ez die erantzuneskaera horiei. «Historia batdugu, eta errespetatzen ditugugure apopiloak. Isiltasunarekinez dut esan nahi beti errespetatukoditugunik».2010a, urterik odoltsuenaAste honetan bertan NazioBatuen Erakundeak emandako<strong>datu</strong>en arabera, Afganistangoherritarrentzat urterik odoltsuenaizan zen 2010a. 2.777 zibil hileta beste 4.343 zauritu ziren.Orain hamar urte talibanen erregimenasuntsitu zutenetik, hildakogehien eragin duen urtea izanzen, beraz.Hildako zibilen kopurua %15handitu zen 2009arekin konparatuta.Talibanek eragin zituztenhildakoen %75, eta Afganistangosegurtasun indarrek eta NATOk%16. NBE ez da gai izan gainerako%9 nork hil zituen zehazteko.Bahiketen kopuruak ere goraegin du nabarmen azken urtean.251 bahiketa izan ziren iaz; <strong>13</strong>7,berriz, 2009an.Israelgo soldaduek Nabulusko sarrera guztiak blokeatu zituzten atzo. NATI SHOHAT / EFEPalestinar batek bostkolono hil ditu Zisjordanian2008az geroztikisraeldarren kontraegindako ekintzarikgogorrena izan da;labankadaz hil dituzteMiren GarateFamilia bereko bost pertsona hilzituen herenegun gauean palestinarbatek labankadaz: aita, ama,11 eta 3 urteko seme-alabak etahiru hilabeteko haurra. Bestehiru seme-alabek alde egitealortu zuten. Itamar kolonian gertatuzen, Nabulustik gertu, Zisjordaniaiparraldean. 2008tikkolonoen aurka egindako ekintzarikgogorrena izan da.Orduan, eskola judu batera sartueta zortzi ikasle hil zituen bestepalestinar batek.Imad Mugnije miliziak beregain hartu du ekintza, baina ezdiote erabateko sinesgarritasunikeman haren adierazpenari.Israelgo armadak hogei pertsonaatxilotu ditu gertaerarekin loturaizan dezaketelakoan. «Hilketaarbuiagarri hori ikusita ez garaeskuak gurutzatuta geratuko»,esan du Benjamin NetanyahuIsraelgo lehen ministroak. Armadakguztiz bakartu zuen Nabulusingurua, eta etxez etxe ibili zirenhiltzailearen bila. Ibilgailu bakarbati ere ez zioten utzi hirira sartzenedo handik ateratzen, eztaanbulantziei ere.Salam Faiad PANeko lehenministroak ere gertatutakoarenaurka hitz egin du. «Erabat gaitzestendugu indarkeria, biktimakedozein nazionalitatetakoakizanda ere. Familia baten aurkakoerasoa izan da». Israeliaskotan egin diola presioa gogoratudu, Palestinako AginteNazionalari Zisjordaniako Cgunean segurtasun indarrak jartzenuzteko. Gune horrek Zisjordaniakobi heren osatzen ditu,tartean hilketa gertatu zen Itamar.AEBek ere gertatutakoa gaitzetsidute, eta gauza bera egitekoeskatu diote PANi.Hamasek azaldu duenez,komunikabideen bidez izan dugertatutakoaren berri. Hala ere,hilketa babesten duela dio. «Kolonoenaurkako operazio hauekbabesten ditugu, gure lurrakokupatu eta gure herriari erasoegiten diotelako».DLaburrakOscar Biscet disidenteaaskatu dute KubanHABANA ›Giza eskubideenaldeko «indarkeriarik gabekoerresistentziarekin» segitukoduela esan du Oscar Elias BiscetKubako disidenteak. Atzoatera zen espetxetik. 75en Taldeaizenekoaren aurkako epaiketan25 urteko zigorra jarri zioten,20<strong>03</strong>an.Konstituzioa babestekoeskatu dute ItalianERROMA ›Silvio Berlusconirengobernuak Konstituzioari egindako«erasoak» salatzekomanifestazioak egin zituztenatzo Italiako nahiz Europakohainbat hiriburutan. Hezkuntzasistema publikoa ere aldarrikatuzuten. Aste honetan Justiziarenerreformarako proposamenaonartu du gobernuak.Galizian mobilizatzekodeia egin du BNGkSANTIAGO›Galiziako egoeraekonomikoa «erabat kritikoa»da, Guillerme Vazquez BNGkobozeramailearen iritziz. Presidenteaeskumenik ez duelaesatera mugatzen dela dio.Egoera salatzeko protesta egingodute gaur Santiagon. Herritarreiparte hartzeko eskatu die.Portugalgo oposizioa,murrizketen aurkaLISBOA ›Defizita murriztekoneurri gehiago hartuko dituelairagarri zuen ostiralean Portugalek.Oposizioko alderdiek ezdaudela ados iragarri zutenatzo. Azken asteotan areagotuegin dira herrialdeak nazioartearenerreskatea beharko duenzurrumurruak, zorraren intereseneraginez.
- Page 2 and 3: 2 berria 2011ko martxoaren 13a, iga
- Page 4 and 5: 4 berria 2011ko martxoaren 13a, iga
- Page 6 and 7: 6 berria 2011ko martxoaren 13a, iga
- Page 8 and 9: 8 berria 2011ko martxoaren 13a, iga
- Page 10 and 11: 10 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 12 and 13: 12 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 14 and 15: 14 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 18 and 19: 18 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 20 and 21: 20 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 22 and 23: 22 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 24 and 25: 24 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 26 and 27: 26 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 28 and 29: 28 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 30 and 31: 30 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 32 and 33: 32 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 34 and 35: 34 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 36 and 37: 36 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 38 and 39: 38 berria 2011ko martxoaren 13a, ig
- Page 40 and 41: ZakilixutUrtarrilaren 10ean bete zi
- Page 42 and 43: 02 ‘Santa Maria’-ren bahiketaIg
- Page 44 and 45: 04 ‘Santa Maria’-ren bahiketaIg
- Page 46 and 47: 06 IritziaIgandea •2011ko martxoa
- Page 48 and 49: 08 IngurumenaIgandea •2011ko mart
- Page 50 and 51: 10 ElkarrizketaIgandea •2011ko ma
- Page 52 and 53: 12 FaunaIgandea •2011ko martxoare
- Page 54 and 55: 14 HistoriaIgandea •2011ko martxo
- Page 56 and 57: 16 BegiaIgandea •2011ko martxoare
- Page 58 and 59: 18 Denbora-pasaIgandea •2011ko ma
- Page 60 and 61: 20 KioskoaIgandea •2011ko martxoa
- Page 62 and 63: 22 Negoziazio kolektiboaEgitura •
- Page 64 and 65: 24 Hitz bitanBakarrizketanAberats b
- Page 66 and 67:
26 ElkarrizketaEgitura •2011ko ma
- Page 68 and 69:
28 Lan eskaintza publikoaEgitura
- Page 70 and 71:
30 Lan eskaintza publikoaEgitura
- Page 72:
32 EnpresakEgitura •2011ko martxo