hemen duzue PDF formatuan - Badihardugu

188
Deba ibarreko euskara
Fonologia
Oso berandu, 1998an, aurkeztu ziren ahoskera batuko arauak. Berandu etortzeaz gainera,
ez ziren behar ziren guztiak iritsi; besteak beste, azentua falta zen. Eta bazen, eta
bada, azentuaz zer edo zer esateko garaia. Hutsuneak hutsune, etorri zirenak egoki azaldu
ziren. Euskaltzaindiaren ohiko jokabidean eten garbia eginda, ez ziren batzuk aukeratu
eta gainerakoak arbuiatu eta baztertu; aukeratutakoak euskara batuko ahoskera
zaindurako zirela argitu zen, gainerakoak gutxietsi eta gaitzetsi gabe. Eta hortxe daude,
hain zuzen ere, lagunarteko batua, tokiko batuak, gazte hizkera eta abarrak alboan utzitako
horiei lekua egiteko gertu.
Euskara batuko ahoskera zaindurako, /e + a, e, o/, /o + a, e, o/, / i + a, e, o/ eta /u + a, e,
o/ batzerakoan aldakuntzarik ez egitea erabaki da: etxea, beroa, iturria eta burua esatea.
Bigarrenik, hitz hasieran [j] ahoskatzea erabaki da: yan, yakin, yoan, yosi. Hirugarrenik, txistukariak
zuzen bereiztea erabaki da: z / s eta tz / ts. Laugarrenik, /g/ ahoskatzea erabaki
da geologia bezalako hitzetan 1 . Bosgarrenik, ez partikula z- duten adizkiekin batzean, tz
ahoskatzea onartu da: etzara‘ez zara’. Beste erabaki batzuk ere hartu dira, baina Deba ibarretik
begiratuta, horiexek dira nabarmentzekoak.
1 Egiari zor, erabaki horren arrazoia ez da ulertzen erraza. Ez Iparraldean ez Hegoaldean ez da inon egiten
ahoskera hori. Ez da, beraz, ikusten inork erabiltzen ez duena nor batzeko ekarri den.