Plinius, naturalis historia 35,98 - Lettere e filosofia

Forsitan et Priami fuerint quae fata requiras.
urbis uti captae casum convolsaque vidit
limina tectorum et medium in penetralibus hostem,
arma diu senior desueta trementibus aevo
circumdat nequiquam umeris et inutile ferrum 510
cingitur ac densos fertur moriturus in hostis.
aedibus in mediis nudoque sub aetheris axe
ingens ara fuit iuxtaque veterrima laurus,
incumbens arae atque umbra complexa penates.
hic Hecuba et natae nequiquam altaria circum, 515
praecipites atra ceu tempestate columbae,
condensae et divom amplexae simulacra sedebant.
'centum', quia barbarorum fuerat non
singulas coniuges habere, sed plures. aut illud
dicit 'plures feminas', ut Lucanus "cultus
gestare decoros vix nuribus rapuere mares",
hoc est feminis. Aut 'navas nuptas', ut aetatis
hoc nomen sit, non adfinitatis. aut 'centum
per aras', licet incongruum sit, quia sequitur
"haec ara tuebitur omnes", et unus per
centum aras occidi non poterat. est autem
haec plena adfectu et dolore repetitio.
qvos ipse sacraverat ignes ut "et religiosa
deorum limina": per quod ostenditur
latenter, nihil prodesse religionem. foedantem
autem est cruentantem. Sallustius in I. "cum
arae et alia diis sacrata supplicum sanguine
foedarentur". et Terentius in eunucho "pro
deum fidem, facinus foedum, o infelicem
adulescentem".
qvinqvaginta illi thalami 'illi' celebrati ab
Homero. et bene de thalamis verum expressit
numerum; potest enim unus thalamus plures
habere coniuges. et est zeugma 'quinquaginta
thalami procubuere, et postes superbi'.
avro barbarico id est aut multo; aut cultu
barbaro, quia barbari copiae magis quam
elegantiae student; aut a barbaris capto; ut
vere barbaro, id est Phrygio, quia p©j m¾
“Ellhn b£rbaroj. nam et Homerus Phrygas
barbaros appellat, et Vergilius "barbara
tegmina crurum".
spes tanta nepotvm aut nepotes significat qui
essent futuri magnae spei, aut conubia, de
quibus sperabantur tanti nepotes, ut "modo
namque gemellos spem gregis". spoliisqve
svperbi hoc enim fuit moris antiqui, ut ipse in
septimo "captivi pendent currus curvaeque
secures".
teneant danai qva deficit i. ignis potuit
deficere, Danai non potuerunt.
forsitan et priami fverint qvae fata reqviras
bene de Priamo obtulit narrationem, quia
leviter strinxerat 'Priamumque per aras
sanguine foedantem quos ipse sacraverat
ignes'. et bono usus est ordine, ut ante rei
publicae, post regis, inde privati, hoc est sua
fata narraret. hoc est illud "multa super
Priamo rogitans, super Hectore multa". de