Plinius, naturalis historia 35,98 - Lettere e filosofia

Tum vero omne mihi visum considere in ignis
Ilium et ex imo verti Neptunia Troia: 625
ac veluti summis antiquam in montibus ornum
cum ferro accisam crebrisque bipennibus instant
eruere agricolae certatim, illa usque minatur
et tremefacta comam concusso vertice nutat,
volneribus donec paulatim evicta supremum 630
congemuit traxitque iugis avolsa ruinam.
Descendo ac ducente deo flammam inter et hostis
expedior: dant tela locum flammaeque recedunt.
numina, cuius praesentis radii intervenientes
anaereticos temperant.
apparent dirae facies] [vel] quia 'dirae'
appellantur quae sunt in ministerio Iovis,
quando morbos aut letum aut bellum
hominibus molitur, quia in XII. ait "dicuntur
geminae pestes cognomine Dirae".
nvmina magna quia Iovem Iunonem
Neptunum et Minervam dixerat.
tvm vero quia ante et ab Hectore audierat, et
per se viderat everti Troiam, sed non
omnem; singulas enim res viderat, ut "iam
proximus Ucalegon". vel 'tum vero', quando
et dii visi sunt saevientes.
et ex imo verti quia superiori excidio, quando
ab Hercule expugnata est, nec omne Ilium
conciderat, nec ex imo fuerat Troia subversa.
per haec ergo fit certior causa fugiendi.
ornvm p . . . Oceani filia, a Sarpedone, Ilii
filio, adamata est. quem cum [veni]
sprevisset, faciente Venere, Iasonem tunc ad
Colchos euntem inefficaciter adamavit. quo
absente ad luchi conficeretur, in hanc
arborem dicitur commutata.
ferro et bipennibvs] žn di¦ duo‹n. ferro et
bipennibvs tautologia est.
ervere pro deicere et est acyrologia.
vsqve tam diu.
minatvr aut 'eminet', ut "minaeque
murorum": aut 'movetur'.
tremefacta comam solita figura. 'comam'
autem pro ramis, per illam metaphoram
"tondentur cytisi".
vvlneribvs pro ictibus.
ivgis cacuminibus montium.
rvinam aliarum scilicet arborum.
ac dvcente deo secundum eos qui dicunt,
utriusque sexus participationem habere
numina. nam ait Calvus "pollentemque deum
Venerem". item Vergilius "nec dextrae
erranti deus afuit", cum aut Iuno fuerit, aut
Allecto. est etiam in Cypro simulacrum
barbatae Veneris, corpore et veste muliebri,
cum sceptro et natura virili, quod
''AfrÒditon vocant, cui viri in veste muliebri,
mulieres in virili veste sacrificant.
dvcente deo] [quamquam] veteres 'deum' pro
magno numine dicebant. Sallustius "ut tanta
mutatio non sine deo videretur".
dant tela locvm f. r. illi reddidit 'flammam
inter et hostes expedior'. hic est hiatus.