Wederopbouw%20in%20Schiedam%20deel%201

Bij de opening van het park in 1954 – het werk aan de openbare ruimte is dan
grotendeels uitgevoerd – legde Horváth in zijn toelichting nadruk op het verband
met de rivier: ‘Getracht is in de eerste plaats een open rivierpark te ontwerpen,
d.w.z. een groene ruimte welke op de rivier afgestemd is en met deze als het ware
één geheel vormt. Dus niet een park-type dat overal elders gemaakt zou kunnen
worden met laantjes e.d., doch als het ware een grote weide met boomgroepen
en op een zodanige hoogte dat van elk punt uit de Maas gezien kan worden.’
(Horváth, 1954, p. 5 )
De vrijliggende wandelpaden lopen dwars door het park, overwegend in noordzuid
en oost-west richting. Een van de meest kenmerkende wandelgelegenheden
is het esdoornlaantje tussen het Hoofd en het terras van het café-restaurant, dat
evenwijdig aan de Maasboulevard loopt. Vooral deze promenade en de terrassen
aan de zuidrand functioneren als een langgerekt uitzichtpunt over de Maas. Het
autoverkeer wordt grotendeels langs de randen geleid. Vanaf de Havendijk heeft
het doorgaande snelverkeer doorzichten, via de open weides, naar de rivier. De
groene gazons zijn bedoeld als zit- en speelweiden. Betreedbaar groene gazons
waren in die tijd overigens een noviteit. Voor die tijd mocht de parkbezoeker zich
doorgaans niet buiten de wandelpaden begeven.
In de oorspronkelijke uitvoering zijn Weser zandstenen toegepast voor muren
en plaveisel bij het terras naast het café-restaurant: flagstones voor plaveisel
en breuksteen voor muren. De grote hoeveelheid natuursteen was afkomstig
uit Westfalen. Op de oorspronkelijk ontwerptekeningen zijn twee tinten Weser
zandsteen vermeld: paars-rood en grijs-groen. Alle tekeningen van aanleg,
steenwerk, boombeplanting en zelfs de aanlichting van de boulevard zijn in
het archief aangetroffen. Bijzonder zijn de (nog steeds bestaande) ter plekke
gebeeldhouwde ronde bloemenschalen die in hetzelfde rode natuursteen zijn
uitgehakt. De materiaalkeuze sloot aan bij het enigszins ruwe karakter van de
havenactiviteiten in de omgeving. (Schipper, 1954, p. 60) De drie terrassen liggen
hoger dan de omliggende speelweiden, zodat zij een balkonfunctie vervullen.
Vanaf deze verhoogde plateaus is goed uitzicht over de rivier. Om de terrassen wat
windluw te maken en zitgelegenheid te creëren zijn halfhoge muren gemetseld.
Schipper: ‘Deze terrassen, drie in getal, zijn hoger gelegen dan de omgevende
wegen en ligweiden. Het grootste terras ligt 1 meter boven de weg, dan volgt een
door brede trappen toegankelijk terras van geringere afmeting, dat 60 cm hoger
ligt dan het eerstgenoemde en dat toegang verleent tot het bij het te stichten caférestaurant
behorende terras.’ (Schipper, 1954, p. 61)
Bijzonder onderdeel van het terrassencomplex was de Eurobaak. Dit door
architectenbureau Swaneveld en Goslinga ontworpen beeld was een geschenk
van een anonieme Schiedammer. Het kostte destijds het aanzienlijke bedrag van
50.000 gulden. De 8-meter hoge metalen sculptuur, blauw van kleur, stond als
een ‘ornament’ ten zuiden van de terrassen. Bij de plaatsing in 1959 markeerde
het de voltooiing van het park. Het (inmiddels afgebroken beeld) markeerde de
wederopbouw van Schiedam.
Naar aanleiding van de Watersnoodramp in 195 moesten ook in Schiedam de
dijken worden verhoogd. Daarom is de dijk bij Park Maasboulevard verhoogd tot
‘Deltahoogte’. De verhoging met ongeveer een meter levert wel een verstoring
van het oorspronkelijk ontwerp van Horváth op, maar kon ondanks weerstand
vanuit de Schiedamse bevolking om veiligheidsredenen niet worden voorkomen.
De dijkverhoging vormde een (geringe) fysieke en visuele barrière tussen de
Havendijk met het park en rivier. In het huidige park is aan de voet van de flats een
dijktalud dat het zicht vanaf de havendijk op de rivier ontneemt en omgekeerd.
Verkaveling en typologie woningbouw
De woonbebouwing is zo goed mogelijk afgestemd op de parkaanleg en de
parkwayfunctie. Door de woningen te stapelen kan een groot deel van het
grondoppervlak onbebouwd blijven en een groen karakter krijgen. Tevens is vanuit
de woningen ver uitzicht over de omgeving mogelijk.
De drie plaatflats aan de noordwestzijde zijn als eerste gerealiseerd als
randbebouwing ten zuiden van de Havendijk. Deze drie stroken staan diagonaal
155