Wederopbouw%20in%20Schiedam%20deel%201

verkeer voor diverse verkeersstromen mogelijk. Deze viaducten en verhoogde
ligging – waarbij het spoor ongehinderd door het overige verkeer langs de
binnenstad werd geleid – zijn gefaseerd gerealiseerd. Tot eind jaren zestig was de
spoorwegovergang bij de Schiedamseweg naar Kethel bijvoorbeeld een obstakel.
Het verkeer tussen Kethel en het centrum had hier veel hinder van. Pas met het
viaduct bij de nieuw aangelegde Nieuwe Damlaan kwam hier een einde aan, en
werd dit de belangrijkste route naar Kethel. Voor het treinverkeer verrees naast het
oude station een imposant nieuw stationsgebouw Schiedam Centrum (K. van der
Gaast, 1958-196 ). Die nieuwe infrastructurele werken met de stationsgebouwen,
viaducten en gemalen waren sterke verbeteringen ten opzichte van oude
knelpunten zoals de Koemarktbrug en onhygiënische toestanden door het lozen op
de grachten.
Sanering van de binnenstad
Tijdens de bouw van de nieuwe wijken, de aanleg van grote parken en
sportterreinen werd de sanering van de binnenstad niet vergeten. Een van de
opvallendste naoorlogse invullingen in het oude stadslichaam is nog steeds het
stadhuis. Horváth zag de locatie bij het Emmaplein als onderdeel van de uitbouw
van het centrumgebied tussen stationsplein en stadskantoor. In 1951 publiceerde
het tijdschrift Bouw de resultaten van de prijsvraag voor de bouw van een nieuw
stadhuis in de omgeving van het huidige Stadserf, maar met de ontwerpen werd
niets gedaan. Vele jaren later is het ontwerp van architectenbureau Kraaijvanger
(1960-197 ) gerealiseerd. Het lage horizontaal volume met representatieve ruimtes
en een opvallend hoge administratietoren markeerden het bestuurlijke hart van
de gemeente in Schiedams stadslichaam. Van de vernieuwing van de as tussen
station en stadskantoor is weinig terechtgekomen. Het langdurige proces van de
realisatie van het stadhuis illustreert de moeizame omgang met de binnenstad.
In een interview met Horváth eind jaren vijftig kwamen ruimtelijke ingrepen en
doorbraken elders in de binnenstad voorzichtig ter sprake. De daadwerkelijke
sanering stond vooral in het teken van verkeersdoorbraken en een betere
verbinding met de nieuwe wijken. Andere aspecten van sanering, zoals op het
gebied van volksgezondheid, volkshuisvesting, krotopruiming en uitbreiding van
het winkelaanbod, kwamen minder goed aan bod.
Horváth koppelde de sanering aan de aansluiting met de nieuwe wijken en aan
het economisch en maatschappelijk slagen van de ontwikkeling van Schiedam
als geheel. In het interview formuleerde de schrijver de vernieuwing behoedzaam:
‘Het oude moeten wij vervangen door iets van deze tijd, iets dat de stijl van
de hedendaagse samenleving weerspiegelt, altijd met behoud van het oude,
voorzover het goed en historisch zinvol is.’ (L.M. 1958, p. 7). In 1958 wijst Horváth
op drie grote doorbraken die tot doel hadden de aansluitingen van de ringwegen
op de oude stadskern en de nieuwe wijken te verbeteren. Vanaf de Vlaardingerdijk
werd gewerkt aan een doorbraak via Breedstraat, Raam, Groenewegje en
Ooievaarsteeg. De tweede doorbraak had tot doel de aansluiting met Nieuwland te
verbeteren via de Noordvestbrug. De derde doorbraak betrof de bouw van de brug
bij het Proveniershuis: de Proveniersbrug, die de verbinding met Nieuwland Oost
en het ‘industrieterrein bewesten de Schie’ (’s-Gravenland) moest verbeteren. Bij
de aanleg van de spoorlijnen en rijkswegen werd met deze verbindingen rekening
gehouden.
Vergeleken met het vooroorlogse Schiedam, met de dichtbebouwde binnenstad,
en de wijken Oost, West en De Gorzen, werd het naoorlogse Schiedam een
ruime en groene stad. Door de ruime plaatsing van de woningen op de kavels kon
frisse lucht en veel licht de woningen doorstromen. De woningen zelf waren op
het gebied van hygiëne en comfort een grote verbetering. Om te voorkomen dat
de bewoners de woningen verkeerd zouden gebruiken hielpen De Schiedamse
Gemeenschap en het Stedelijk Museum Schiedam een handje. In samenwerking
met het Centraal Vrouwencomité in Schiedam startte aan de vooravond van de
bouw van Nieuwland (begin jaren vijftig) een voorlichtingscampagne en werd een
tentoonstelling ingericht over Goed Wonen.