Wederopbouw%20in%20Schiedam%20deel%201

school voor voortgezet onderwijs, een blikvanger aan een bocht in de singel
van de Burgemeester Van Haarenlaan, is de Openbare school Schravenlant
Atheneum en Havo, Hugo de Grootstraat 4, 6 (met conciërgewoning), ontworpen
en gebouwd in 1957-1967, door C.C. Vollinga van de Rijksgebouwendienst. Het
gebouw met de diverse gebouwonderdelen en buitenruimtes heeft een distincte
architectuur en was oorspronkelijk een gecombineerde Rijks HBS en MMS.
Dit is geen standaardschool, die meerdere keren werd uitgevoerd, maar een
eenmalig ontwerp en bovendien met zorg ingepast in de omgeving. De school
heeft verschillende kanten: een intiem besloten plein, een zichtbare ligging langs
de singel en een meer openbaar plein. Door de afgewogen compositie van de
verschillende volumes, de repeterende glazen puien, die de openingen in het
uniforme en zeer zichtbare betonskelet geheel vullen, en de kleurstelling wit-groenzwart
is het herkenbaar als architectuur uit de wederopbouwperiode.
Op een stedenbouwkundig prominente plaats, namelijk op de hoek van de Nieuwe
Damlaan en de Burgemeester Honnerlage Gretelaan ligt het schoolgebouw
Accent-college. Deze voormalige Christelijke Lagere Technische school, ontworpen
door architectenbureau Swaneveld en Goslinga, is gebouwd tussen 1955-1957
en nog vrij oorspronkelijk. De voorgevel is voorzien van zeer grote betonreliëfs
(ontwerper/kunstenaar niet bekend), die de raamstroken en het tracé van de
verkeersweg accentueren. Het is een van de meest opvallende voorbeelden van in
het gebouw geïntegreerde beeldende kunst in Nieuwland.
De kerken in Nieuwland liggen verspreid over de wijk. Het enige, nog als zodanig
in gebruik zijnde naoorlogse kerkgebouw, is de kerk Magnalia Dei, Albardastraat
67. Deze gereformeerde kerk met voorzieningen voor jeugdwerk is in gebruik sinds
kerstmorgen 196 en verkeert in nog vrij oorspronkelijke staat. Architectenbureau
Swaneveld en Goslinga (tevens ontwerpers van voormalig café-restaurant
Europoort aan de Maasboulevard) ontwierp de kerk als een heldere compositie van
volumes: een kerkzaal, een voorzieningenvleugel en een toren. Kenmerkend is de
materiaaltoepassing met onder meer de betonramen en het houtwerk. Deze kerk
is bereikbaar vanuit de Albardastraat en ligt bij een brug over de singel. Doordat
het gebouw langs de singel ligt, een wandelroute, en op de route ligt naar het
winkelcentrum, ligt de Magnalia Dei-kerk voor buurtbewoners op een zichtbare
plek in de wijk. De open betonnen klokkentoren, die in de as van de Burgemeester
Honnerlage Gretelaan ligt, fungeert als oriëntatiepunt in dit deel van Nieuwland.
De voormalige Opstandingskerk aan de Burgemeester Honnerlage Gretelaan
500 is in 1958 geopend, en gebouwd naar ontwerp van architectenbureau
Van den Broek en Bakema. Het ligt op een uitgelezen locatie op de hoek
van de Burgemeester Honnerlage Gretelaan en de Troelstralaan, waar de
vrijstaande klokketoren en de geheel beglaasde westgevel zich spiegelen in
een waterpartij. Van den Broek en Bakema is een internationaal gerenommeerd
bureau dat vernieuwende architectuur ontwierp. De enige andere kerk die dit
architectenbureau heeft gerealiseerd bevindt zich in Nagele en staat op de
Wereldunesco-lijst. De Nederlands Hervormde Opstandingskerk is na enige jaren
leegstand na 00 verbouwd tot wooneenheden.
Naast de genoemde kerken en scholen zijn nog tal van andere voorzieningen
in Nieuwland gerealiseerd. Noemenswaard zijn de buurtwinkels, eenlaagse
kleine paviljoens voor individuele ondernemers, waarmee binnenterreinen
van wooneenheden worden afgeschermd. Voorbeelden hiervan zijn de vier
paviljoens aan de Parkweg (ontwerp C. Weeber). Een kenmerkende naoorlogse
architectuur heeft het garagebedrijf met woning aan de Burgemeester Honnerlage
Gretelaan 7 (bedrijfsgedeelte) hoek Nieuwe Damlaan (bedrijfswoning). De
functionele dispositie van deze functies in aparte volumes, de zeer zichtbare
constructie en de kleurstelling bestempelen het als een onmiskenbare uiting van
wederopbouwarchitectuur.
Openbare ruimte, groenaanleg en waterstructuur
De groenstructuur in Nieuwland kent een grote hoeveelheid openbare
groenvoorzieningen. Stedenbouwkundige Horváth en tuinarchitect Schipper
konden aanknopen bij het Uitbreidingsplan in Hoofdzaak met de toelichting
8