Rotterdam - Zuid - Els Bet Stedebouwkundige

g r o o t s c h a l i g e v o o r z i e n i n g e n 20
Zuiderpark
Het vooroorlogse uitbreidingsplan van Witteveen voorzag in de aanleg van een
parkgordel aan de zuidelijke stadsrand met groene wiggen naar het stadshart. In
1938-1939 werkte Vereniging ‘Opbouw’ dit idee uit tot een multifunctioneel groengebied
van 180 hectare met strandbad, speelweiden, sportvelden, volkstuinen en
park. Tot uitvoering hiervan kwam het niet. In het globale uitbreidingsplan uit 1949
situeerde ir. C. van Traa het groengebied op een centrale plek tussen de vooroorlogse
en de nog aan te leggen naoorlogse wijken, vooral omdat de vooroorlogse
wijken een groot tekort aan groenvoorzieningen hadden. Het Zuiderpark was dus
primair bedoeld voor de vooroorlogse wijken. De nieuwe naoorlogse tuinwijken
kregen hun eigen groenvoorzieningen. J.G.M.C. Hanekroot en J.T.P. Bijhouwer
werkten dit idee in 1951 uit op basis van uitgebreid onderzoek naar de recreatiebehoeften
van de inwoners. Het resultaat was een uitgestrekt park tussen de
Dordtsestraatweg en de Waalhaven, met voorzieningen voor actieve recreatie
aan de randen (sportvelden, vijvers en volkstuinen) en passieve recreatie in het
midden (bos, wandelpaden, ligweiden). Omdat de voorzieningen voor actieve
recreatie de overhand hebben, is meer dan de helft van het park niet openbaar
toegankelijk. Bovendien vormen deze voorzieningen een aaneengesloten barrière
tussen de woonwijken en het centrale park, dat daardoor verstopt ligt. Drie
noord-zuid lopende uitvalswegen doorsnijden het Zuiderpark (Groene Kruisweg,
Zuiderparkweg en Vaanweg) en één oost-west lopende verbindingsweg begrenst
het park aan de zuidzijde. Een onregelmatig patroon van slingerende wandelpaden
verbindt de verschillende functies in het park. Met uitzondering van de
Waal, de Wiel, de Kromme Zandweg een korenmolen en enkele boerderijen is
de oorspronkelijke structuur van het polderlandschap niet meer herkenbaar. Het
nooddorp Wielewaal en de Zuiderbegraafplaats werden als bestaande elementen
in het plan opgenomen. De meest ingrijpende latere toevoeging is Ahoy (architecten
Groosman, Van der Stoep en Pinnoo, 1970). Dit complex bestaat uit een
sporthal, een aantal tentoonstellingshallen en een centraal entreegebouw. De
verhoogde toegang is via voetgangersbruggen verbonden met de metrohalte en
het winkelcentrum Zuidplein.
131