Rotterdam - Zuid - Els Bet Stedebouwkundige

uitbreidingsplan Granpré Molière, Verhagen & Kok (1921)
In de uitbreidingsplannen van Burgdorffer waren de uitbreidingsmogelijkheden
in zuidoostelijke richting beperkt. De voorgenomen woningbouw in Vreewijk lag
al buiten de plangrenzen. Daarom gaf de N.V. Eerste Rotterdamsch Tuindorp
in 1920 opdracht aan het bureau Granpré Molière, Verhagen & Kok om een
uitbreidingsplan op te stellen dat meer ruimte bood voor de verdere uitbouw van
Vreewijk. In 1921 presenteerde Granpré Molière c.s. het Uitbreidingsplan Linker
Maasoever. Dit plan betekende een radicale breuk met de eerdere uitbreidingsplannen:
geen praktisch plan voor stratenaanleg maar een idealistische visie op
de bouw van een aangename woonstad. Dit plan is weliswaar nooit aangenomen,
maar is wel in hoge mate richtinggevend geweest voor de latere officiële gemeentelijke
uitbreidingsplannen.
De belangrijkste ambities en kenmerken van het plan zijn (tussen haakjes staat
aangegeven of het betreffende kenmerk wel of niet is uitgevoerd):
• geen compacte en begrensde stadsuitbreiding zoals in de eerdere plannen,
maar een gedecentraliseerd verstedelijkingsmodel dat over de zuidelijke
gemeentegrens reikt; in het bijbehorende Streekplan IJsselmonde wordt de
stadsuitbreiding zelfs in regionaal perspectief geplaatst (als idee nagevolgd);
• Zuid is weliswaar opgevat als een onlosmakelijk deel van Rotterdam, maar
heeft wel een eigen karakter en interne hoofdstructuur (als idee nagevolgd);
• hiërarchische hoofdstructuur: uitwaaierende hoofdwegen naar het zuidwesten
en zuidoosten (o.a. introductie Mijnsherenlaan), kruisende gordelwegen
en een centraal voorzieningenhart (als idee nagevolgd);
• in aanvulling op de Willemsbrug extra oeververbindingen bij Charlois (latere
Maastunnel) en het Van Brienenoordeiland (latere van Brienenoordbrug);
• samenhangende wijkopbouw in vijf sectoren (i.p.v. opbouw in jaarringen) met
haven en industrie in de oostelijke en de westelijke sector langs de Maasoever,
en woningbouw in tuindorpen in de overige drie sectoren tussen de
radialen (als idee nagevolgd);
• geleidelijke intensivering en monumentalisering van de bebouwing langs
de hoofdwegen in de richting van het voorzieningenhart en het historische
stadscentrum. In de toelichting bij het plan is de overgang als volgt omschreven
‘…dat men door een geleidelijke verdichting en versteviging van bebouwing
en door enen duidelijke richting, toch als vanzelf naar het centrum wordt
gevoerd.’ (als idee nagevolgd);
• geleidelijke overgang van de stad naar het buitengebied via een centrale
groene scheg, groene wiggen, tuindorpen en een groene zoom met recreatieterreinen
(niet uitgevoerd);
• een stedelijk voorzieningencentrum in de noordelijke punt van de centrale
groene scheg (als idee nagevolgd).
Het Streekplan IJsselmonde van Granpré Molière c.s. uit 1921: de verstedelijking
van Rotterdam-Zuid in regionaal perspectief (coll. GAR).
99