Rotterdam - Zuid - Els Bet Stedebouwkundige

188
woonstad
weeflijnen en knopen (p. 148)
Er is een opvallend verschil in de structuur aan weerszijden van de Dordtsestraatweg.
Aan de westzijde het regelmatige patroon van de Polder van Charlois en
aan de oostzijde het grillige en draaiende patroon van de Hillepolder, Varkenoordse
Polder, Karnemelksland en Polder van Smeetsland. Deze verschillen bepalen
nog steeds grotendeels de ‘motoriek’ van de twee gebieden.
• Aandacht voor het kenmerkende contrast in de structuur aan weerszijden
van de Dordtsestraatweg.
• Aandacht voor de grillige structuur met geknikte en gedraaide hoofdwegen
en kruispunten in de vorm van veelvormige knopen in het gebied ten oosten
van de Dordtsestraatweg.
• Aandacht voor het min of meer orthogonaal stelsel van ‘weeflijnen’ en
‘rijgdraden’ in het gebied ten westen van de Dordtsestraatweg. Deze lijnen
en draden moeten ook werkelijk doorgetrokken worden tot aan de randen
van de Maashaven, de Waalhaven, het Zuiderpark en het Zuidplein, in ieder
geval voor langzaam verkeer.
knopen (p. 150)
Op de knopen (dat wil zeggen, ongelijkvormig samengestelde veelsprongen in
het wegenpatroon van het westelijk deel van Zuid) komen de hoeken van de
superblokken bij elkaar. Er is vrijwel altijd sprake van een opeenvolging van ontmoetingen
van kruispunten en hoekgebouwen. De richtingen, schalen en lagen
zijn verschillend.
• Van groot belang is het uiteenrafelen van de hiërarchie van een dergelijk
kruispunt. Welke lijn is de baas? Welke koppen horen bij elkaar? Welke hoek
staat in welke zichtlijn? Welke ruimtelijke sequenties zijn te onderscheiden?
Welke ensembles zijn te benoemen? Dit geldt voor de bebouwing in samenhang
met de inrichting van het maaiveld en de beplanting.
• Speciale aandacht voor de bijzondere gebouwen aan de knopen: scholen en
kerkgebouwen zijn hier vaak de blikvangers en oriëntatiepunten.
De hoekpanden en de stoepruimte ervoor zijn de pregnante en herkenbare plekken
ter plaatse van de knopen. Dit zijn de plekken van waaruit je de knoop kunt
overzien. De uitstraling van de plint bepaalt voor een groot deel de sfeer van de
aangrenzende openbare ruimte. De architectonische materialisering en detaillering
zijn tactiel, afwisselend en verfijnd.
• Bij woonbebouwing: zo veel mogelijk horeca en kleinschalige bedrijvigheid in
de plint, extra hoge verdiepingshoogte van de begane grond en een gelaagde
overgang van openbaar naar privé.
lange lijnen (p. 154)
Er zijn lange lijnen met een betekenis op de schaal van de stad, ze bepalen de
hoofdstructuur van Oud Zuid. De lange lijnen bestaan uit afzonderlijke opeenvolgende
straatlengtes en knopen. Zoals de route komend vanaf de Erasmusbrug,
langs de havenbekkens van Rijn- en Maashaven en vervolgens over de Dordtselaan
een prachtige afwisselende reeks vormt van verschillende straatruimtes, zo
zouden de lange lijnen altijd als samenhangende reeksen beschouwd moeten
worden.Er zijn ook lange lijnen die het binnenwerk structureren. Deze zijn meer
continu van karakter. Het stelsel van lange lijnen doorsnijdt Oud Zuid en brengt je
van knoop naar knoop en naar de randen (Waalhaven, Maashaven, Zuiderpark
en de nieuw te ontwikkelen oostrand van de stad). De randen zijn stevig, het binnenwerk
is divers.