Rotterdam - Zuid - Els Bet Stedebouwkundige

More documents

Recommendations

Info

92 Topografische kaart (verkend 1919, druk 1920), uitsnede onderzoeksgebied Rotterdam-Zuid. De woningbouw op het Noordereiland, Feijenoord, Katendrecht en Afrikaanderwijk zijn grotendeels voltooid. In de Hillepolder is aan weerszijden van de Lange Weg (huidige Lange Hilleweg) een begin gemaakt met de tuinen betondorpen. In het uiterste westen is het eerste deel van de Waalhaven gegraven. copyright © 2007, dienst voor het kadaster en openbare registers, Apeldoorn.
v e r s t e d e l i j k i n g woningwet Dankzij systematisch onderzoek naar de woon- en leefomstandigheden in de stad gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw ontstonden nieuwe opvattingen over volkshuisvesting en stedenbouw. Dit leidde uiteindelijk tot de Woningwet van 1901. Deze wet maakte van de volkshuisvesting en stedenbouw meer dan daarvoor een zorg van de overheid. De drie belangrijkste middelen om de woningbouw te verbeteren, waren het uitbreidingsplan, het rentedragende voorschot en de bouwverordening. Allereerst het uitbreidingsplan. Een stad met meer dan tienduizend inwoners mocht de groei niet langer af laten hangen van een willekeurige verzameling incidentele stratenplannen. De ontwikkeling van de stad moest voortaan in een door de Raad vastgesteld en door Gedeputeerde Staten goedgekeurd uitbreidingsplan worden geregeld. Deze bepaling leidde in Rotterdam tot een reeks uitbreidingsplannen. In de havenplannen van De Jongh (zie vorig hoofdstuk) en het uitbreidingsplan van Burgdorffer uit 1914-1917 was Zuid vooral een havengebied met aangrenzende arbeidersbuurten met beperkte voorzieningen en minimale verbindingen met Noord. In de daarop volgende plannen van Granpré Molière c.s. uit 1921 en Witteveen uit 1926-1927 en 1937-1938 ontwikkelde Zuid zich meer tot een zelfstandig stadsdeel met eigen voorzieningen en goede ontsluitingen (zie volgende paragraaf). Het tweede belangrijke instrument van de Woningwet was het rentedragende voorschot. Vanaf omstreeks 1910 ging het gemeentebestuur gunstige leningen verstrekken aan woningbouwverenigingen die daardoor voldoende financiële armslag kregen om woningbouwprojecten te realiseren. Bovendien werd in 1917 de Gemeentelijke Woningdienst opgericht. 9 De woningbouwverenigingen en de Woningdienst brachten in de jaren twintig weer vaart in de woningbouwproductie. Zij bouwden vooral op Zuid omdat daar de kleigrond relatief goedkoop was en stevig genoeg om bij laagbouw zonder dure heipaalfundering te bouwen. Dergelijke grondgebonden woningen met tuinen waren bij uitstek geschikt voor de van oorsprong Brabantse en Zeeuwse arbeiders voor wie gestapeld wonen een onbekend en ongewenst verschijnsel was. Aan de herkomst van de eerste havenarbeiders dankt Zuid de bijnaam ‘boerenzij’. De complexmatige woningbouw lag in de polderkommen en had veelal het karakter van tuinen betondorpen (zie paragraaf ‘complexmatige woningbouw’). Als uitvloeisel van de Woningwet werd bovendien in 1905-1906 de Rotterdamse bouwverordening herzien. De bepalingen uit de verordening van 1895 werden aangescherpt. Voor alkoven gold voortaan dat ze tenminste aan één zijde moesten grenzen aan een vertrek met een raam. 10 De verordening werd uitgebreid met onder andere voorschriften over de rooilijn van de achtergevel en de minimale grootte van de achter- of binnenterreinen. De reikwijdte van de verordening werd daarmee vergroot van de voorgevel c.q. de woning naar het gehele bouwblok. Bouwprojecten mochten immers niet strijdig zijn met de stedenbouwkundige uitgangspunten van het uitbreidingsplan. Over de esthetiek van de architectuur sprak de bouwverordening zich niet uit, totdat in 1927 voor het eerst een welstandsbepaling werd opgenomen. Bouwbedrijven waren voortaan verantwoording verschuldigd over de esthetische verzorging van complete bouwblokken en straatwanden. Meer hierover in de paragraaf ‘stedelijke bouwblok’. 93
Page 1:
cultuurhistorische verkenning vooro
Page 4 and 5:
inhoudsopgave inleiding 9 samenvati
Page 6 and 7:
6 Charlois Carnisse Katendrecht Ond
Page 8 and 9:
8 werkwijze Vanwege de tweeledige d
Page 11 and 12:
s a m e n v a t t i n g m e t h o d
Page 13:
thema’s cultuurhistorie polders d
Page 16 and 17:
16 Topografische kaart (verkend 187
Page 18 and 19:
18 Overzichtskaart van de gemeente
Page 20 and 21:
20 Oud-Charlois: St. Clemenskerk aa
Page 22 and 23:
22 Het oude polderlandschap in de h
Page 24 and 25:
24 thema: dijken en kommen De hoogt
Page 26 and 27:
26 thema: hoogteverschil en hoekver
Page 28 and 29:
28 thema: ruimtelijke enscenering h
Page 31 and 32:
havenstad De stadsontwikkeling van
Page 33 and 34:
h a v e n w e r k e n Nieuwe Waterw
Page 35 and 36:
sprong over de Maas Het eiland Feij
Page 37 and 38:
In 1862 is het plan verder uitgewer
Page 39 and 40:
uitbreidingsplan Van der Tak en Mic
Page 41 and 42: Rotterdamse Handels Vereniging (RHV
Page 43 and 44: knooppunt van infrastructuur Het ja
Page 45 and 46: Rijnhaven en Wilhelminapier Cruciaa
Page 47 and 48: Maashaven en Katendrecht De Maashav
Page 49 and 50: v e r s t e d e l i j k i n g wonin
Page 51 and 52: Uitbreidingsplan De Jongh (1903) De
Page 53 and 54: Uitsnede van het Uitbreidingsplan u
Page 55 and 56: Stratenplan bij de Katendrechtse Ha
Page 57 and 58: Noordereiland Het Noordereiland ont
Page 59 and 60: en rond de centrale pleinenreeks. H
Page 61 and 62: Feijenoord In tegenstelling tot het
Page 63 and 64: Afrikaanderwijk De privaat-publieke
Page 65 and 66: speculatieve woningbouw In de perio
Page 67 and 68: w a a r d e v o l l e k e n m e r k
Page 69 and 70: Deze kaart is een bewerking van de
Page 71 and 72: zuidoever 71
Page 73 and 74: stenen hoofd pier groen hoofd binne
Page 76 and 77: 76 thema: lange lijnen en dwarslijn
Page 78 and 79: 78 thema: gelaagdheid Tegenover de
Page 80: 80 Tekening rechterpagina: Gelaagde
Page 83 and 84: Silo’s Katendrecht vanaf de Wilhe
Page 85 and 86: Katendrecht en daarachter de Wilhel
Page 87 and 88: Voorbeeld hoeklocatie Maaskade OZ /
Page 89: thema: hoek van de bebouwing De uit
Page 94 and 95: 94 Het uitbreidingsplan voor de Lin
Page 96 and 97: 96 Topografische kaart (verkend 193
Page 98 and 99: 98 Het uitbreidingsplan voor de Lin
Page 100 and 101: 100 Het uitbreidingsplan voor de Li
Page 102 and 103: 102 Plan in Hoofdzaken voor de Link
Page 104 and 105: 104 Woonstad ca. 1930 bewerkt naar
Page 106 and 107: 106 Schematische weergaven van een
Page 108 and 109: 108 Tekening van F. Bakker uit 1914
Page 110 and 111: 110 Vreewijk: Iependaal. Vreewijk:
Page 112 and 113: 112 De Kossel II Hyacintstraat: ban
Page 114 and 115: 114 Betondorp De Kossel I en II: si
Page 116 and 117: 116 Betondorp Stulemeijer I vlak vo
Page 118 and 119: 118 De Kiefhoek, luchtfoto. De Kief
Page 120 and 121: 120 Wielewaal, plantsoen op de hoek
Page 122 and 123: 122 Ontsluitingen van etagewoningen
Page 124 and 125: 124 Boven: strokenbouw aan de Noord
Page 126 and 127: 126 Rotterdam-Zuid 1940 Het oosteli
Page 128 and 129: 128 Schoolgebouw aan de Hillevliet
Page 130 and 131: 130 Plan voor het Zuiderpark 1938-1
Page 132 and 133: 132 De locatie van het Zuidplein in
Page 134 and 135: 134 De vooroorlogse woonwijken volt
Page 136 and 137: 136 De periode van het inbreiden in
Page 138 and 139: 138 Afrikaanderwijk: de lappendeken
Page 140 and 141: 140 Nieuwbouw ter plaatse van de Do
Page 142 and 143:
142 Boven en onder: het Wilhelminah
Page 144 and 145:
144 Nieuwbouw en gerenoveerde oudbo
Page 146 and 147:
146 Vreewijk. De Kossel I. Stulemei
Page 148 and 149:
148 thema: weeflijnen en knopen Er
Page 150 and 151:
150 thema: knopen Op de knopen (dat
Page 152 and 153:
152 Voorbeeld: Knoop Beijerlandsela
Page 154 and 155:
154 thema: lange lijnen Er zijn lan
Page 156 and 157:
156 thema: lange lijnen, continuït
Page 158 and 159:
158 thema: superblok en dubbele ran
Page 160 and 161:
160 Dubbele rand in één handschri
Page 162 and 163:
162 thema: dubbele rand, materialis
Page 164 and 165:
164 thema: binnenwerk en de blikvan
Page 166 and 167:
166 thema: binnenwerk, interne same
Page 168 and 169:
168 thema: binnenwerk, vervlakking
Page 170 and 171:
170 thema: binnenwerk, bindende ele
Page 172 and 173:
172 thema: binnenwerk, gelaagde doo
Page 174 and 175:
174
Page 176 and 177:
176 Monumentenkaart van de gemeente
Page 178 and 179:
178 Schoolgebouw, Jagerslaan 15 (19
Page 180 and 181:
180 t h e m a ‘s polderlandschap
Page 182 and 183:
182
Page 184 and 185:
184 a l g e m e e n • • De gela
Page 186 and 187:
186 tionele inrichting van weleer.
Page 188 and 189:
188 woonstad weeflijnen en knopen (
Page 190 and 191:
190 ningsvorm heeft dan ook een doo
Page 192 and 193:
192
Page 194 and 195:
194 1 : g e r a a d p l e e g d e b
Page 196 and 197:
196 2 : a d r e s l i j s t m o n u
Page 198 and 199:
198 type straat nr architect bouwja
Page 200 and 201:
200 3 : n o t e n 1 Andela, G. e.a.
Page 202 and 203:
202
show all

Rotterdam - Zuid - Els Bet Stedebouwkundige

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?