Rotterdam - Zuid - Els Bet Stedebouwkundige

72
thema: landhoofd
De archipel van Zuid bestaat uit een stelsel van eilanden en schiereilanden. Hierin neemt het landhoofd een bijzondere
positie in. Vaak zijn het verstilde plekken, gericht op het panorama van de stad aan de rivier. Er is een aantal
verschillende typen landhoofd te onderscheiden. Die verscheidenheid is een grote, maar ook een zeer kwetsbare
kwaliteit gezien de op handen zijnde transformaties in dit gebied. Het gevaar voor vervlakking en vertrutting is groot.
Er bestaan in hoofdzaak vijf type landhoofden:
1. Het stenen hoofd:
Een balkon, onnadrukkelijk vormgegeven verlengstuk van de kades. Bebouwing en vloer (en bomen) bepalen samen
de ruimtelijke karakteristiek van het balkon. De bebouwing is een ruggesteun, gericht op het balkon en het water. De
inrichting van het maaiveld is stenig, maar tactiel. Leeg, niet te gezellig. De materialisering en detaillering herinneren
aan de functionele inrichting van kades. Incidenteel geven de kruinen van de bomen beschutting.
2. Het groene hoofd:
Groen en stil balkon uitgeschoven in het water, als een landschappelijke verbijzondering. Parkachtige inrichting als
verblijfsplek van waaruit je naar het panorama van de stad aan de rivier kijkt: gazon, banken onder bomen, lage
verlichting. De sfeer contrasteert met de ruigheid van de omgeving.
3. De pier:
Uitloop van de straatruimte, alsof de ruimte hier leegloopt. Verrassende opening op het water, verlaten, leeg, onherbergzaam,
geen verblijfsplek. De materialisering en detaillering herinneren aan de bedrijvigheid en functionele
inrichting van kades.
4. Het binnenhoofd
Op de kop van de grote havenbekkens: de grote watervlakte voor je, de beweging is er langs. De bebouwing staat
op afstand, kijkt over het verkeer heen naar het water. Het uitzicht is ingekaderd door het metroviaduct. Een dramatische
enscenering. Laag aan het water is de complexiteit uit beeld en blijft de waterkant en het panorama over.
Het naast elkaar bestaan van deze verschillende werelden vormt het speciale kenmerk van deze plekken.
5. De koppenreeks:
Serie van koppen die de uiteinden van de smalle havenbekkens vormen: in de luwte van het Noordereiland en het
grote water, met stenen balkons terzijde van de doorgaande weg, gesitueerd langs het water. De kwaliteit van de
reeks zit in de afwisseling van de routing/passage eroverheen: over de bruggen, met de uitzichten in de havenbekkens
en de bebouwing erlangs én de gelaagde uitzichten op de bebouwing van de overkanten.
De typen 4 en 5 zijn geen verstilde plekken maar complexe en gelaagde ruimtes die onderdeel uitmaken van de stedelijke
hoofdstructuur. Ze zijn druk en stil tegelijk, het verkeer raast erlangs maar er zijn daarnaast ook stille plekken
aan het water.
stenen hoofd
pier
groen hoofd