Sicco Roorda van Eysinga - zijn eigen vijand.pdf - Hans Vervoort

"Ik vertrouwde mijn zaak toe aan Mr. Mirandolle, te Semarang, die
begon met mij f 300 voorschot te vragen. Mijn vriend Matzen leende
ze mij. Na eenigen tijd kreeg ik het bericht, dat ik mijn proces
verloren had, en, tot vergoeding, een lijvig vonnis. Op bladz. 1 stond
te lezen: tabaks-contract Wiedang, op bladz. 2 koffioogst van Wiedang,
op bladz. 3 koffi-contract Wiedang (er bestond NB. geen enkel
koffi-contract in geheel Indië), op bladz. 4 tabaksoogst van Wiedang.
Dus: koffi geoogst van tabaksplanten en tabak geoogst van
koffiplanten! Het walgde mij verder te lezen. Ik beriep mij op het
Hoog Gerechtshof, en gaf mijn zaak in handen van Mr. Frans Junius
van Hemert. Wederom f 300 om te beginnen. De heer van Hemert
droeg de behandeling op aan zijn geassociëerde Mr. J. van Gennep.
Deze las natuurlijk het geheele vonnis. Waartoe dienen advocaten
an ders? Hij ontdekte, dat een post van f 2000, door den rechter bij
vergissing op mijn debet geplaatst, op mijn credit moest komen, en
leidde hieruit natuurlijk af, dat ik ten minste f 4000 te goed had.
Hij beweerde ook met mij, dat bij een berekening van de netto winst
de uitgaven voor nieuwe gebouwen niet in haar geheel van de
verkoopsom mogen worden afgetrokken, maar slechts de rente van
het bouwkapitaal en het verlies door sluiting. Na eenigen tijd kreeg
ik het vonnis, zonder een cent vergoeding. Het Hoog Gerechtshof
had dood-eenvoudig het vonnis van den Raad van Justitie te Semarang
overgeschreven: koffi geplukt van tabaksheesters, tabak geplukt
van koffiheesters. Ik wilde mij beroepen op den Hoogen Raad, maar
dit mocht niet.
Met de mij eigene geheimzinnigheid vertelde ik aan ieder, hoe blind
Themis zich weer betoond had, ook aan mijn vriend Bleckmann,
kapitein der genie te Semarang. Hij sprak er over tot het Raadslid X.
(thans nog in dienst) en kreeg tot antwoord:
—"Nu, ik verzeker u, dat wij, juist omdat over deze zaak
zooveel gebabbeld is, voor dat vonnis bijzonder ons best hebben
gedaan."
Hoe moet het lot wel zijn van beschuldigde Javanen, voor wie de
heeren rechters niet bijzonder hun best doen! "
Ondanks dit echec was Roorda achteraf toch lang niet ontevreden
over zijn e rvaringen, want zelfs zijn boze baas zei enkele jaren later
dat hij het stelsel van Roorda zou voortzetten en uitbreiden, en gaf
in 1876 tegenover Stieltjes zijn oude ondergeschikte volledige genoegdoening:
"(Stieltjes) verwachtte eene vreeselijke akte van beschuldiging tegen
mij. Maar verbeeld u zijn verbazing! HIj hield zich van den domme:
— Hebt u in de Oost ook de heer Roorda gekend?